Δώδεκα νέες θέσεις με απολαβές €1,5 εκατ. ετησίως - Πώς προέκυψαν

Έγκριτοι νομικοί όπως οι κ. Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, Άριστος Δαμιανού, Χρίστος Κληρίδης και Κρις Τριανταφυλλίδης, υποστήριξαν με δηλώσεις τους στον «Π» και ο κ. Πόλυς Πολυβίου με γνωμάτευσή του προς τη Βουλή, ότι η ίδρυση υφυπουργείων είναι αντισυνταγματική. Το Σύνταγμά μας δεν προβλέπει την ίδρυση υφυπουργείων. Αντίθετα, ορίζει και μάλιστα κατά τρόπο ρητό, τον αριθμό των υπουργείων που δύνανται να υφίστανται και να κατανέμονται μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Με βάσει το Δίκαιο της Ανάγκης, οι δημόσιες θέσεις και τα αξιώματα που προορίζονται για τους Τουρκοκύπριους καταλαμβάνονται από τους Ελληνοκύπριους. Είναι η θέση των πιο πάνω νομικών ότι οι ανάγκες που προέκυψαν και που συνεχώς προκύπτουν για την εύρυθμη λειτουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν θα έπρεπε να καλυφθούν με την ίδρυση υφυπουργείων αλλά με τη δημιουργία νέων τμημάτων/υπηρεσιών εις τα υφιστάμενα και συνταγματικά προνοούμενα υπουργεία, με τη σημαντική διαφορά ότι και οι επικεφαλής θα πρέπει να είναι δημόσιοι υπάλληλοι. Όπως έγινε για παράδειγμα στο Υπουργείο Γεωργίας, όπου με νόμο που ψήφισε η Βουλή, τον Ιούλιο του 2023, συστάθηκε μια δεύτερη γενική διεύθυνση στο υπουργείο, η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, με επικεφαλής τον κ. Κώστα Χατζηπαναγιώτου, ο οποίος κατέχει θέση γενικού διευθυντή και ήταν προηγουμένως ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος που μετεξελίχθηκε σε γενική διεύθυνση.

Αρχή με γνωμάτευση Κληρίδη

Το πρώτο υφυπουργείο, το Υφυπουργείο Τουρισμού, συστάθηκε με νόμο που ψήφισε η Βουλή το 2018 και τέθηκε σε εφαρμογή στις 2/1/ 2019. Το Υφυπουργείο Τουρισμού αποτελεί μετεξέλιξη του ΚΟΤ. Ακολούθησε η ίδρυση του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής την 1/3/ 2020. Τα νομοσχέδια για τη σύσταση των δυο υφυπουργείων πέρασαν από τον νομοτεχνικό έλεγχο της Νομικής Υπηρεσίας. Κατά τον επίμαχο χρόνο, γενικός εισαγγελέας ήταν ο κ. Κώστας Κληρίδης. Τα υπόλοιπα τέσσερα υφυπουργεία ιδρύθηκαν με νομοσχέδια που έτυχαν νομοτεχνικού ελέγχου από τον νυν γενικό εισαγγελέα κ. Γιώργο Σαββίδη. Κανένας από τους δυο δεν γνωμάτευσε ότι τα υφυπουργεία είναι αντισυνταγματικά. Αντίθετα, οι νόμοι με βάση τους οποίους ιδρύθηκαν τα υφυπουργεία θεωρήθηκαν συνταγματικοί μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου… Τον τελικό λόγο έχει το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο ενώπιον του οποίου θα αχθεί το ζήτημα.

Υφυπουργεία ως άλλα υπουργεία

Επί διακυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη και συγκεκριμένα από το 2018 μέχρι το 2023, ιδρύθηκαν πέντε υφυπουργεία τα οποία ενεργούν ως να είναι υπουργεία, καθώς έχουν εξισωθεί πλήρως με αυτά. Πρόκειται για τα Υφυπουργεία Έρευνας, Κοινωνικής Πρόνοιας, Ναυτιλίας, Πολιτισμού και Τουρισμού. Τα εν λόγω υφυπουργεία είναι εντελώς ανεξάρτητα, υπάγονται απευθείας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, έχουν δική τους διοικητική δομή, ενώ οι υφυπουργοί απολαμβάνουν τον ίδιο μισθό και ωφελήματα με τους υπουργούς.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ακολουθώντας τα βήματα του πολιτικού του πατέρα, ίδρυσε, ήδη, στον έναν χρόνο διακυβέρνησής του, ένα υφυπουργείο, το έκτο στη σειρά, το Υφυπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Σύντομα αναμένεται να διοριστεί και το πρόσωπο που θα αναλάβει επικεφαλής του νεοσύστατου υφυπουργείου.

Δέον να σημειωθεί ότι ο κ. Χριστοδουλίδης διόρισε τη διευθύντρια του Διπλωματικού του Γραφείου κ. Μαριλένα Ραουνά ως υφυπουργό για Ευρωπαϊκά Θέματα, με σκοπό την προετοιμασία της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, η οποία θα αναληφθεί το πρώτο εξάμηνο του 2026. Η θητεία της κ. Ραουνά ως υφυπουργού θα λήξει την 31/7/ 2026.

Μισθούς €1,5 εκατ. ετησίως

Με την ψήφιση από την ολομέλεια της Βουλής στις 29/2/ 2024 του νομοσχεδίου για την ίδρυση Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, αυξήθηκαν συνολικά στις 12 οι νέες θέσεις των κρατικών αξιωματούχων και γενικών διευθυντών που δημιουργήθηκαν τα τελευταία έξι χρόνια, με το συνολικό κόστος μισθοδοσίας τους να ανέρχεται στο €1,5 εκατ. ετησίως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας. Πρόκειται για έξι υφυπουργούς και έξι γενικούς διευθυντές των υφυπουργείων.

Σύμφωνα με το μισθολόγιο της Δημόσιας Υπηρεσίας που περιλαμβάνεται στον κρατικό προϋπολογισμό του έτους 2024, οι έξι υφυπουργοί λαμβάνουν τον ίδιο μισθό και επιδόματα με τους υπουργούς και με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο. Συγκεκριμένα, δικαιούνται ετήσιο επίδομα παραστάσεως ύψους €20.503. Ο ακαθάριστος ετήσιος μισθός τους ανέρχεται στις €117.618 για 13 μήνες και στο σύνολο για τους έξι υφυπουργούς στις €705.708. Μετά τις αποκοπές, μειώσεις και αφαίρεση του φόρου εισοδήματος, οι απολαβές των υφυπουργών ανέρχονται στις €5.900 καθαρά τον μήνα.

Με την ίδρυση υφυπουργείων και τον διορισμό υφυπουργών, δημιουργήθηκαν και αντίστοιχες θέσεις γενικών διευθυντών, οι οποίοι, να σημειωθεί, αμείβονται με περισσότερα χρήματα μηνιαίως από τους πολιτικούς τους προϊστάμενους. Συγκεκριμένα, ο ετήσιος ακαθάριστος μισθός ενός γενικού διευθυντή υπουργείου - υφυπουργείου και της Βουλής ανέρχεται στις €134.208. Σύνολο €805.248 για τους έξι γενικούς διευθυντές των υφυπουργείων. Μετά τις αποκοπές, μειώσεις και αφαίρεση του φόρου εισοδήματος, οι απολαβές των γενικών διευθυντών ανέρχονται στις €6.912 καθαρά τον μήνα.

Σημειώνεται ότι το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας συγκαταλέγει τους γενικούς διευθυντές των υπουργείων, υφυπουργείων και της Βουλής στον κατάλογο με τους κρατικούς αξιωματούχους.

Αν προσθέσει κανείς τις μεικτές ετήσιες απολαβές των έξι υφυπουργών και των έξι γενικών διευθυντών των υφυπουργείων, προκύπτει ότι μόνο για την κάλυψη της αντιμισθίας τους, το κράτος θα δαπανεί ποσό ύψους €1.510.956 ετησίως. Αν τα υφυπουργεία αποτελούσαν τμήματα των υπουργείων, οι θέσεις των υφυπουργών δεν θα υπήρχαν. Όμως, θα ήταν περισσότερα τα άτομα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του Προέδρου για διορισμό.