Στην ενεργοποίηση του «πλάνου β’» σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών και ιδιαίτερα Σύρων οι οποίοι μεταφέρονται στην Κύπρο διά θαλάσσης από το Λίβανο, ισοδυναμεί η ανακοίνωση που έγινε από τη Λευκωσία για την αναστολή της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου.
Αρμόδιες πηγές δήλωσαν ότι η κίνηση αυτή είναι νόμιμη και ότι οι κυπριακές αρχές έχουν ενημερώσει ήδη την σχετική αρμόδια Γενική Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ταυτόχρονα θα σταλούν επιστολές για πραγματοποίηση μιας διάσκεψης στην Κύπρο με κράτη-μέλη που συμμερίζονται το αίτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας για χαρακτηρισμό περιοχών της Συρίας ως ασφαλών, έτσι ώστε να επιτρέπεται η απόρριψη αιτήσεων ασύλου και δυνητικά ο επαναπατρισμός αιτητών.
Αρμόδιες πηγές θεωρούν ότι η αναστολή της εξέτασης του αιτήματος συμπληρωματικής προστασίας θα βάλει πίεση στους Σύρους διακινητές, δημιουργώντας μια αβεβαιότητα όσον αφορά την εξέταση του αιτήματός των αιτήσεων. Αυτή τη στιγμή Σύροι δικαιούνται αυτόματα το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Όπως πρόσθεσαν, η αναστολή της εξέτασης, σημαίνει ότι οι αιτητές θα εισέρχονται σε χώρο φιλοξενίας με τις αρχές να τους εξασφαλίζουν σίτιση και στέγαση, ενώ δεν θα τους παραχωρείται επίδομα στέγασης. Επίσης, η αναστολή της εξέτασης σημαίνει ότι παρατείνεται η περίοδος μη εξεύρεσης εργασίας πέραν των εννέα μηνών, ενώ αν κάποιος επιλέξει να φύγει από τις δομές φιλοξενίας τότε θα υποχρεούται να δηλώνει διεύθυνση διαμονής, έτσι ώστε να υπάρχει έλεγχος από τις αρχές.
Όπως αναφέρθηκε, η Κύπρος θεωρείται ως ελκυστικός προορισμός και τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στο να δημιουργήσουν αντικίνητρα.
Παράλληλα, η Λευκωσία θεωρεί ότι το θέμα του χαρακτηρισμού περιοχών της Συρίας ως ασφαλών ενέχει υψηλό βαθμό δυσκολίας, καθώς αυτό θα πρέπει να αποφασιστεί από το Συμβούλιο (κράτη-μέλη), τη στιγμή που ορισμένα κράτη δεν αναγνωρίζουν το καθεστώς του Μπασάρ Αλ Άσαντ και δεν θα επιθυμούσαν διαπραγμάτευση μαζί του έτσι ώστε να υπάρχει ένας μηχανισμός επιστροφών.
Εξάλλου, θεωρείται ότι ο Λίβανος, τον οποίο είχε επισκεφθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αντιμετωπίζει δυσκολίες στον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών, αφού φιλοξενεί γύρω στο 1,5 εκατομμύριο Σύρους πρόσφυγες, ενώ αντιμετωπίζει σημαντικές οικονομικές και πολιτικές προκλήσεις, οι οποίες επιδεινώθηκαν περαιτέρω μετά τη σύγκρουση μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ, που βρίσκεται σε εξέλιξη από τις 7 Οκτωβρίου 2023.
Όπως αναφέρθηκε, παρά τη συμφωνία με το Λίβανο για επιστροφές που είχε υπογραφεί το 2022, οι αρχές της γειτονικής χώρας έχουν αποδεχθεί επιστροφές ελάχιστες φορές, ενώ οι λιβανικές αρχές δεν αποδέχθηκαν την τελευταία προσπάθεια για επιστροφή 116 μεταναστών στις αρχές Φεβρουαρίου.
Έχουμε πλάνο δράσης ανάλογα με τις εξελίξεις, είμαστε προετοιμασμένοι οπότε ανάλογα με τις εξελίξεις έχουμε και άλλα μέτρα τα οποία μπαίνουν σε μια ζυγαριά κόστους – οφέλους. Υπάρχει όμως πλάνο το οποίο θα ενεργοποιείται κλιμακωτά, είπαν οι ίδιες πηγές.
Εκτόξευση των αφίξεων διά θαλάσσης
Με βάση στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, οι συνολικές αφίξεις (μέσω κατεχομένων και διά θαλάσσης) μέχρι τις 13 Απριλίου ήταν 3.681, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση σε σύγκριση με 3.522 την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου του 2023.
Ωστόσο, καταγράφεται μια εκτόξευση των διά θαλάσσης αφίξεων οι οποίες μέχρι τις 13 Απριλίου φέτος έφτασαν στις 2.698 σε σύγκριση με μόλις 180 αφίξεις την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου πέρσι.
Ενδεικτικά, με βάση τα στοιχεία, μόνο την περίοδο από την 1η Απριλίου μέχρι και τις 13 Απριλίου περιλαμβανομένης, αφίχθηκαν διά θαλάσσης 703 άτομα, ενώ ολόκληρο τον περσινό Απρίλιο, οι αφίξεις διά θαλάσσης ήταν μόλις 102 άτομα.
