Έρχονται οι ελεγκτές δόμησης - Καταργούνται πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες για μικρές αναπτύξεις

Από την 1/7/2024, που τίθεται σε εφαρμογή η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την έκδοση των πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών αναλαμβάνουν οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης υπό την ευθύνη των οποίων θα τεθούν πρόσθετα, η Υδατοπροµήθεια, τα Αποχετευτικά Συμβούλια και η διαχείριση των αστικών αποβλήτων.

Με στόχο, αφενός, να μην κατακλυστούν οι νεοσύστατοι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης με χιλιάδες αιτήσεις και αφετέρου, τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων διαδικασιών με την εισαγωγή ενός πιο ευέλικτου πλαισίου αδειοδότησης που θα μειώνει τον χρόνο εξέτασης των αιτήσεων, το Υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία με το ΕΤΕΚ αποφάσισαν την υιοθέτηση 22 μέτρων, από τα οποία, ξεχωρίζουν τα εξής:

Κατάργηση πολεοδομικής και οικοδομικής άδειας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αλλαγή που προωθείται και για την οποία απαιτείται νομοθετική ρύθμιση. Με το μέτρο αυτό σκοπείται η κατάργηση της υποχρέωσης εξασφάλισης πολεοδομικής και οικοδομικής άδειας για αναπτύξεις χαμηλού ρίσκου, δηλαδή, κατοικίες και πολυκατοικίες μέχρι 12 διαμερίσματα. Νομοσχέδιο που βρίσκεται στα σκαριά ετοιμάζεται από το Υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία με το ΕΤΕΚ, εισάγει τοΝ θεσμό του «Ελεγκτή Δόμησης», ο οποίος, θα αναλάβει την ευθύνη για την ορθότητα και την πληρότητα των μελετών.

Με βάση τα όσα αποφασίστηκαν μέχρι σήμερα, οι ελεγκτές δόμησης θα είναι αρχιτέκτονες και πολιτικοί μηχανικοί και θα επιλέγονται απο μητρώο του ΕΤΕΚ που θα δημιουργηθεί για τον σκοπό αυτό. Οι ελεγκτές δόμησης θα διενεργούν αυτοψία - έλεγχο σε κάθε φάση ενός έργου. Οι έλεγχοι θα πρέπει να είναι αμερόληπτοι με σκοπό την περάτωση των έργων σύμφωνα με τα αρχιτεκτονικά σχέδια - μελέτες και την κείμενη νομοθεσία. Στις περιπτώσεις που θα διαπιστώνονται αυθαίρετες δομήσεις, οι ελεγκτές δόμησης θα πρέπει να ενημερώνουν τις αρμόδιες πολεοδομικές αρχές με σκοπό τη διακοπή των οικοδομικών εργασιών μέχρι να αρθούν οι παράνομες εργασίες. Σε περίπτωση που δεν διαπιστώσει τις παράνομες κατασκευαστικές εργασίες ή κλείσει τα μάτια σ' αυτές, ο ελεγκτής δόμησης θα είναι αντιμέτωπος με πρόστιμο δεκάδων χιλιάδων ευρώ και με πειθαρχικές διαδικασίες για αφαίρεση της άδειας άσκησης του επαγγέλματος.

Στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών που θα κατατεθεί, προσεχώς, στη Βουλή για ψήφιση, θα περιλαμβάνεται και το έντυπο βεβαίωσης το οποίο θα πρέπει να συμπληρώνουν οι ελεγκτές δόμησης, πιστοποιώντας έτσι, ότι τα έργα που βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους βαίνουν καλώς. Αποτελεί, ακόμη, αντικείμενο συζήτησης μεταξύ υπουργείου και ΕΤΕΚ ο τρόπος αμοιβής των ελεγκτών δόμησης.

Διαβουλεύσεις με άλλες κρατικές υπηρεσίες. Από τον περασμένο Νοέμβριο, με εγκύκλιο του διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας, διαφοροποιήθηκε η διαδικασία διενέργειας των απαιτούμενων διαβουλεύσεων με κρατικές υπηρεσίες όπως Πυροσβεστική, Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Τμήμα Δημοσίων Έργων και ΑΗΚ. Οι διαβουλεύσεις, πλέον, διενεργούνται εκ των προτέρων για να περιοριστούν οι καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων.

Πρόσθετα, με την πλήρη λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ» του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, οι διαβουλεύσεις αυτές θα μπορούν να εξασφαλίζονται και ηλεκτρονικά, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τον χρόνο εξέτασης των αιτήσεων από τις Πολεοδομικές Αρχές.

Κατάργηση απαίτησης υπογραφής. Αφορά την κατάργηση της απαίτησης υπογραφής συμφωνιών μεταξύ των αιτητών και της Πολεοδομικής Αρχής για υπηρεσίες, όπως είναι η εξαγορά χώρων στάθμευσης και δημόσιου χώρου πρασίνου, χωροθέτηση ΑΠΕ και κεραιών κινητής τηλεφωνίας κ.λπ. Στόχος, η επιτάχυνση του χρόνου εξέτασης και έκδοσης των πολεοδομικών αδειών. Προωθούνται οι σχετικές τροποποιήσεις.

Προσκόμιση πιστοποιητικού εξωτερικής οριοθέτησης. Από 1/1/2024 είναι προαπαίτηση η εξασφάλιση πιστοποιητικού εξωτερικής οριοθέτησης. Το μέτρο αποσκοπεί στην ορθή υποβολή αιτήσεων στη βάση επί εδάφους δεδομένων.

Πολεοδομική άδεια οικοπεδοποίησης. Διαπιστώθηκε ότι κατά την εξέταση πολεοδομικών αιτήσεων προκύπτουν προβλήματα λόγω της υποβολής της αίτησης χωρίς να είναι γνωστές οι δεσμεύσεις (διεύρυνση οδών, διάνοιξη νέου οδικού δικτύου, παραχώρηση δημόσιου χώρου πρασίνου) με αποτέλεσμα να παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις. Από 1/1/2024 γίνονται δεκτές αιτήσεις για χορήγηση πολεοδομικής άδειας για ανάπτυξη τεμαχίων μόνο μετά από εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας για οικοπεδοποίηση. Στόχος του μέτρου αυτού είναι η διευκόλυνση της εξέτασης πολεοδομικής αίτησης για ανάπτυξη με εκ των προτέρων καθορισμό των δεσμεύσεων. Με την ανάληψη της αρμοδιότητας του πολεοδομικού ελέγχου απο τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης και δεδομένης της εξειδίκευσης που απαιτείται για ετοιμασία σχεδίων οδικών δικτύων, η εκ των προτέρων οικοπεδοποίηση θα επιλύσει ένα μέρος της αδειοδότησης ώστε οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης να μην επιφορτιστούν υπέρμετρα κατά την έναρξη της λειτουργίας τους.

Εξέταση αιτήσεων για τις οποίες υπάρχει καθυστέρηση από πλευράς αιτητών/μελετητών. Κατά την εξέταση πολεοδομικών αιτήσεων για ανάπτυξη προκύπτουν πολλές δυσχέρειες λόγω του ότι οι αιτήσεις είτε υποβάλλονται με ελλιπή στοιχεία ή και χωρίς να περιλαμβάνουν απαιτούμενες ειδικές μελέτες, όπως για παράδειγμα μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, βεβαιώσεις Υπηρεσίας Ενέργειας για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων κοκ, είτε υποβάλλονται με μεγάλη καθυστέρηση από τους μελετητές επειδή ζητήθηκε τροποποίηση των σχεδίων μετά από μελέτη της αίτησης. Εφεξής, όσες αιτήσεις υποβάλλονται με ελλείψεις ή ζητείται τροποποίηση των σχεδίων και μετά από σχετική ενημέρωση των αιτητών/μελετητών δεν υπάρχει ανταπόκριση, οι Πολεοδομικές Αρχές θα προχωρούν σε λήψη απόφασης με βάση τα στοιχεία που έχουν ενώπιον τους χωρίς άλλη καθυστέρηση, η οποία επηρεάζει την εξέταση των υπόλοιπων αιτήσεων.

Επίλυση διαφωνιών για τον συντελεστή δόμησης. Συνεχώς προκύπτουν προβλήματα ερμηνείας και διαφωνιών μεταξύ των Πολεοδομικών Αρχών και των μελετητών για τον τρόπο υπολογισμού του συντελεστή δόμησης σε μεγάλες αναπτύξεις και έχει διαπιστωθεί ότι σήμερα οι 10 Πολεοδομικές Αρχές εφαρμόζουν ορισμένες πρόνοιες διαφορετικά. Υπουργείο Εσωτερικών και ΕΤΕΚ αποφάσισαν την απλοποίηση του τρόπου υπολογισμού του συντελεστή δόμησης για να μην έχει επιπτώσεις στην ποιότητα της ανάπτυξης. Μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο αναμένεται η έκδοση σχετικής εγκυκλίου για τον νέο τρόπο υπολογισμού του συντελεστή δόμησης.

Δήλωση Πολιτικής και Τοπικά Σχέδια. Διαπιστώθηκαν ουσιαστικές διαφορές στην εξέταση πολεοδομικών αιτήσεων σε ιδιοκτήτες στα όρια των Τοπικών Σχεδίων και στη Δήλωση Πολιτικής που προκαλούν καθυστερήσεις στην αδειοδότηση. Στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης τροποποίησης της Δήλωσης Πολιτικής, θα προωθηθεί μερική τροποποίηση ώστε να απλοποιηθεί και να επιταχυνθεί το σύστημα αδειδότησης.

Σχεδιασμός οδικού δικτύου σε περιοχές όπου παρατηρούνται έντονες πιέσεις ανάπτυξης από ιδιώτες μελετητές. Στόχος, η διευκόλυνση μελετητών στην εκπόνηση μελετών, η ταχύτερη διεκπεραίωση αιτήσεων από τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης και η βελτίωση του χωροταξικού σχεδιασμού. Αναμένονται σχετικές αποφάσεις εντός Φεβρουαρίου 2024.

Εκπαίδευση και επιμόρφωση προσωπικού και μελετητών. Ετοιμασία πλάνου εκπαίδευσης των μελών του ΕΤΕΚ που θα εγγραφούν στο μητρώο των ελεγκτών δόμησης καθώς και του προσωπικού του Τμήματος Πολεοδομίας που θα προσληφθεί, σύνολο 105 υπάλληλοι, για ενίσχυση των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης ώστε να είναι επαρκώς καταρτισμένοι και εκπαιδευμένοι για την ορθή υποβολή και εξέταση των αιτήσεων. Οι 105 υπάλληλοι θα προσληφθούν με συμβόλαια δυο χρόνων μέχρι να είναι σε θέση να προσλάβουν το δικό τους προσωπικό οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης. Αρχικά, θα στελεχώνονται με υπαλλήλους των δήμων στους οποίους υπάγονται καθώς και από τους υπαλλήλους των συμβουλίων αποχετεύσεων και υδατοπρομήθειας. Από τους 105, προσλήφθηκαν ήδη οι 30 και χθες ήταν η πρώτη μέρα εκπαίδευσής τους.

Ετοιμασία εγχειριδίου. Ομάδα εργασίας των συναρμόδιων κυβερνητικών τμημάτων άρχισε την εκπόνηση ενός εγχειριδίου για την εφαρμογή κοινών εντύπων και διαδικασιών εξέτασης πολεοδομικών αιτήσεων από όλους τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης. Στο εγχειρίδιο θα περιλαμβάνονται κι άλλες διαδικασίες για τις οποίες έχει αρμοδιότητα μια Πολεοδομική Αρχή, όπως εντοπισμό προβλημάτων στα Σχέδια Ανάπτυξης, συνεδρίες για επίλυση προβλημάτων σε Τοπικές Αρχές κ.ο.κ. Σκοπός του μέτρου είναι η εφαρμογή ομοιόμορφων διαδικασιών και πρακτικών ώστε να τερματιστούν πρακτικές που αδικαιολόγητα δημιουργούσαν χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες και επέφεραν καθυστερήσεις στις αναπτύξεις.