«Φουσκώνει» η λίστα των κυρώσεων - Περιλήφθηκαν άλλες τέσσερις κυπριακές εταιρείες με έδρα τη Λάρνακα

Του Θανάση Αθανασίου

Διευρύνεται ο αριθμός των κυπριακών εταιρειών που περιλαμβάνονται στη λίστα κυρώσεων των ΗΠΑ (OFAC). Σύμφωνα με την υπηρεσία του αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών (OFAC), τέσσερις ακόμα κυπριακές εταιρείες, οι οποίες διασυνδέονται είτε άμεσα είτε έμμεσα με την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του Κρεμλίνου, και ειδικότερα στην υποβοήθηση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, έχουν συμπεριληφθεί στη λίστα κυρώσεων. Πρόκειται για τις εταιρικές οντότητες Eriner Limited, The Mother Ark Ltd, Lar Vorto Services Limited και Ahetei Limited.

Οι εν λόγω εταιρείες έχουν διασυνδεθεί με τον Βέλγο επιχειρηματία Hans De Geetere στον οποίον έχουν επιβληθεί ευρωπαϊκές κυρώσεις, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις έχει επιχειρήσει να αποστείλει ηλεκτρονικά είδη στη Ρωσία μέσω Χονγκ Κονγκ, Κίνας και Τουρκίας. Εξοπλισμός που φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε για στρατιωτικούς σκοπούς από τη Ρωσία.

Σύμφωνα με τα ευρήματα των αμερικανικών υπηρεσιών, ο συγκεκριμένος εξοπλισμός συνδέεται άμεσα με συστήματα που αναγνωρίστηκαν σε ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην εισβολή στην Ουκρανία. Ο Βέλγος επιχειρηματίας Hans De Geetere διευθύνει τις κυπριακές εταιρείες Eriner Limited και The Mother Ark Ltd. Στη διοικητική δομή εταιρειών του De Geetere, όπως η Eriner, η The Mother Ark και η Ahetei Limited, παρουσιάζεται και μια άλλη κυπριακή επιχειρηματική οντότητα, η Lar Vorto Services Limited. Και οι τέσσερις εταιρείες έχουν δηλώσει ως έδρα τους γραφείο στη Λάρνακα.

Οι έρευνες της Αστυνομίας

Την ίδια ώρα, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται και οι έρευνες της κυπριακής Αστυνομίας για υποθέσεις που αφορούν σε κυρώσεις που επιβάλλονται από ΕΕ και ΟΗΕ. Οι έρευνες άρχισαν μετά από καταγγελίες που υποβλήθηκαν από κυπριακούς φορείς, όπως η ΜΟΚΑΣ, το ΥΠΟΙΚ, ο ΣΕΛΚ, ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου κ.λπ. Μιλώντας στον «Π», ο εκπρόσωπος της Αστυνομίας, Χρίστος Ανδρέου, ανέφερε ότι πάνω από τις μισές καταγγελίες έχουν γίνει μεταξύ Απριλίου – Ιουλίου του 2023, ενώ μόνο δύο από τις καταγγελίες προέρχονται από ξένες χώρες. «Διερευνούμε 31 υποθέσεις, κάποιες έχουν ολοκληρωθεί και άλλες βρίσκονται στο τελικό τους στάδιο», δήλωσε ο Χρίστος Ανδρέου.

Παράλληλα η Αστυνομία διερευνά ήδη και τέσσερις από τους έξι ολιγάρχες που περιλαμβάνονται στα Cyprus Confidential, με τον εκπρόσωπο της Δύναμης να δηλώνει πως η έναρξη της διερεύνησης έγινε πριν από τη δημοσίευση των Cyprus Confidentials. Οι υποθέσεις διερευνώνται από την υποδιεύθυνση διερεύνησης οικονομικού εγκλήματος της Αστυνομίας, που σύμφωνα με τον Χρίστο Ανδρέου, στελεχώνεται από καταρτισμένα μέλη στου Σώματος τα οποία έχουν τύχει εκπαίδευσης, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, σε θέματα διερεύνησης οικονομικής φύσεως ζητημάτων. Μάλιστα, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Αστυνομίας, στο συγκεκριμένο τμήμα εργάζονται και πέντε εξειδικευμένα μέλη της Αστυνομίας που είναι ελεγκτές -λογιστές.

Την Τρίτη πραγματοποιήθηκε στο αρχηγείο της Αστυνομίας μια πρώτη συνάντηση με έξι εμπειρογνώμονες από ΗΠΑ, ανάμεσά τους και μέλη του FBI. Στο πλαίσιο της συνάντησης συζητήθηκαν πρακτικές για την ορθή διερεύνηση υποθέσεων οικονομικού εγκλήματος. Οι πράκτορες του FBI βρίσκονται στην Κύπρο για να συνδράμουν στις έρευνες για τον ρόλο που διαδραμάτισαν κυπριακές εταιρείες παροχής υπηρεσιών στο ξέπλυμα χρήματος Ρώσων ολιγαρχών. Κοινά αποδεκτό είναι πάντως το γεγονός ότι πρόκειται για δύσκολες υποθέσεις και απαιτείται χρόνος και πολλή δουλειά για να γίνει σωστή διερεύνηση, είπε ο Χρίστος Ανδρέου, και πρόσθεσε ότι επίκεινται και άλλες τέτοιες συναντήσεις.

Η υπόθεση Μορντάσοφ

Στο μεταξύ, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», στο τελικό στάδιο βρίσκεται η διερεύνηση της υπόθεσης του Ρώσου μεγιστάνα Αλεξέι Μορντάσοφ. Πρόκειται για τον Ρώσο ολιγάρχη ο οποίος μπήκε διεθνώς στο στόχαστρο για παράκαμψη κυρώσεων, καθώς είχε παραβιάσει τα περιοριστικά μέτρα που του επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαβιβάστηκαν στη ΜΟΚΑΣ, ο Μορντάσοφ, στα μέσα Μαρτίου, δύο εβδομάδες μετά τη συμπερίληψή του στη λίστα κυρώσεων της ΕΕ, μεταβίβασε μετοχές επιχειρηματικής οντότητάς του, ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων, σε άλλο στέλεχος εταιρείας του. Η εν λόγω εταιρεία, που είχε ως πραγματικό δικαιούχο τον 58χρονο μεγιστάνα, επιχείρησε να υλοποιήσει συμφωνία στην Κύπρο που αφορά τον τουριστικό κλάδο, χρησιμοποιώντας άλλη κυπριακή εταιρική οντότητα.

Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς

Θετικά βλέπει πάντως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς τη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη και την προσπάθεια για δημιουργία ενιαίων φορέων με στόχο τη βελτίωση του εποπτικού ελέγχου και της εικόνας της Κύπρου ως επενδυτικού προορισμού, μετά και το πλήγμα που προέκυψε από τα διάφορα δημοσιεύματα, όπως είναι τα Cyprus Confidential. Μιλώντας στον «Πολίτη», ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Γιώργος Θεοχαρίδης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «επιβάλλεται και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση το γεγονός ότι το κράτος προχωρεί στη δημιουργία μιας ενιαίας αρχής για θέματα κυρώσεων στα πρότυπα των οργανισμών που λειτουργούν σε ΗΠΑ και ΗΒ». Τόσο η προσπάθεια δημιουργίας ενιαίου φορέα εποπτείας Παρόχων Διοικητικών Υπηρεσιών, όσο και ενός φορέα που θα εξετάζει το θέμα των κυρώσεων και του ξεπλύματος χρήματος, θα βοηθήσει στη βελτίωση του ονόματος και της εικόνας της Κύπρου, επεσήμανε ο Γιώργος Θεοχαρίδης. Έστειλε, την ίδια ώρα, το μήνυμα ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς παρακολουθεί στενά τα θέματα που αφορούν τις εποπτευόμενες εταιρείες σε σχέση με ζητήματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και προβαίνει σε ενέργειες ώστε να τηρούνται οι σχετικοί κανονισμοί και οδηγίες.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, σύμφωνα με τον πρόεδρό της, εποπτεύει ένα πολύ μικρό ποσοστό, περίπου 5% των εταιρειών του Κλάδου Παρόχων Διοικητικών Υπηρεσιών, και είναι έτοιμη να τις παραχωρήσει στη νέα εποπτική αρχή με τη δημιουργία της. Όσον αφορά την εποπτεία του Κλάδου των Παρόχων Διοικητικών Υπηρεσιών, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θεωρεί ότι απαιτείται η διεύρυνση της βάσης εποπτείας, πέραν των θεμάτων αποτροπής της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Συγκεκριμένα, θα μπορούσε να επεκταθεί και να ενισχυθεί η νομοθεσία που διέπει τις συγκεκριμένες οντότητες ώστε να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, αυξημένες απαιτήσεις αδειοδότησης και οργανογράμματος για τις εταιρείες που λειτουργούν στον κλάδο.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με τον Γιώργο Θεοχαρίδη, με τη δημιουργία της νέας εποπτικής αρχής θα μπορούσε να τεθεί μια νέα διαδικασία αίτησης αδειοδότησης για υφιστάμενες εταιρείες που επιθυμούν να παραμείνουν στον κλάδο, καθώς και για νέες, στη βάση μια νέας νομοθεσίας. «Αυτό θα βοηθούσε σημαντικά στην αναδιάρθρωση των εταιρειών και τον τρόπο λειτουργίας τους ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα στις προκλήσεις που αναφύονται, τόσο για τις ίδιες όσο και για τον κλάδο γενικότερα», επεσήμανε.

Προληπτική εποπτεία

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς προκρίνει και την προληπτική εποπτείας μέσω συχνών ελέγχων στους εποπτευόμενους, που θα βοηθούσε στην εμπέδωση της επιθυμητής κουλτούρας από τις εποπτευόμενες οντότητες. Σημαντική και απαραίτητη κρίνεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και η μείωση του χρόνου διερεύνησης υποθέσεων ενδεχόμενων ποινικών αδικημάτων και η παραπομπή τους στο δικαστήριο για την απόδοση δικαιοσύνης.