Ζήτημα νομιμότητας για νέα υφυπουργεία - Επιστολή Βουλής σε ΥΠΕΣ

Το νομικό υπόβαθρο με βάση το οποίο η εκτελεστική εξουσία αποφασίζει την ίδρυση υφυπουργείων ζήτησε η Βουλή, με αφορμή τη σημερινή συζήτηση που αρχίζει ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών για τη δημιουργία ενός ακόμη υφυπουργείου, του έκτου κατά σειρά τα τελευταία πέντε χρόνια. Επί διακυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη δημιουργήθηκαν πέντε υφυπουργεία: Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, Υφυπουργείο Ναυτιλίας, Υφυπουργείο Πολιτισμού και Υφυπουργείο Τουρισμού. Επί διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη δρομολογείται, μέχρι στιγμής, η δημιουργία του Υφυπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, με τον υπουργό Εσωτερικών κ. Κωνσταντίνο Ιωάννου να ζητά με επιστολή του προς την πρόεδρο της Βουλής, ημερ. 15/11/2023, την άμεση ψήφιση του νομοσχεδίου για την ίδρυση του υφυπουργείου «λόγω της ιδιαίτερης σημασίας στην ορθή διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος». Το επίμαχο νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή για ψήφιση στις 19/6/2023, συζητήθηκε για πρώτη φορά ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών στις 12/10/2023 και σήμερα αρχίζει η κατ' άρθρο εξέτασή του.

Η επιστολή στον Ιωάννου

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής κ. Άριστος Δαμιανού με χθεσινή του επιστολή (βλέπε φώτο) κάλεσε τον υπουργό Εσωτερικών Κ. Ιωάννου να ενημερώσει τη Βουλή κατά πόσο ο ίδιος ή η κυβέρνηση κατέχει γνωμάτευση ως προς τη νομιμότητα της ίδρυσης και του τρόπου λειτουργίας των υφυπουργείων καθώς υπάρχει η άποψη στη Βουλή από βουλευτές νομικούς ότι εγείρεται ζήτημα νομιμότητας.

Ειδικότερα, στην επιστολή του ο κ. Δαμιανού προς τον υπουργό Εσωτερικών αναφέρει τα εξής: «Αναφέρομαι στο πιο πάνω νομοσχέδιο (σ.σ. για την ίδρυση Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου) το οποίο μελετάται από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών και θα ήθελα να μας ενημερώσετε γραπτώς, το συντομότερο δυνατόν, κατά πόσο ζητήθηκε γνωμάτευση από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ως προς τη νομιμότητα της ίδρυσης και του τρόπου λειτουργίας υφυπουργείων στη Δημοκρατία, είτε κατά τη σύνταξη του εν λόγω νομοσχεδίου είτε σε προγενέστερο στάδιο, κατά την εκπόνηση νομοσχεδίων με παρόμοιο σκοπό. Σε τέτοια περίπτωση, παρακαλώ όπως μας καταθέσετε πάραυτα τη γνωμάτευση, παρότι το εν λόγω ζήτημα δεν συναρτάται με την επικείμενη προώθηση της συζήτησης του υπό αναφορά νομοσχεδίου. Σημειώνεται ότι, το ενδεχόμενο να τίθενται νομικά και θεσμικά ζητήματα αναφορικά με τη δημιουργία υφυπουργείων γενικότερα και ως εκ τούτου η θεσμοθέτηση Υφυπουργείου Μετανάστευσης να μην είναι σύννομη εγέρθηκε στο πλαίσιο της συζήτησης του νομοσχεδίου ενώπιον της Επιτροπής, σε συνεδρία της που πραγματοποιήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2023».

Στη σημερινή συνεδρία της Επιτροπής Εσωτερικών κλήθηκαν, μεταξύ άλλων, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, όπως και εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας, όπου θα κληθούν να τοποθετηθούν επί του θέματος.

Η Λιμενική στο υφυπουργείο;

Στο μεταξύ, εισηγήσεις για τροποποιήσεις στο επίμαχο νομοσχέδιο για την ίδρυση Υφυπουργείου Μετανάστευσης κατέθεσε στη Βουλή το Ινστιτούτο Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής, το οποίο τα τελευταία χρόνια ασχολείται με το μείζον θέμα των επιπτώσεων του μεταναστευτικού στον τόπο μας.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ινστιτούτου κ. Ανδρέα Μορφίτη, αποτελεί αναγκαιότητα να εισαχθεί πρόνοια στο νομοσχέδιο με την οποία να μεταφέρονται στο υπό σύσταση υφυπουργείο, η Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αστυνομίας (YAM) και η Λιμενική Αστυνομία. «Ακολουθώντας τα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μοναδικός επιχειρησιακός βραχίονας, τόσο για τα θέματα απελάσεων όσο και στο θέμα της προστασίας των εξωτερικών συνόρων της Δημοκρατίας είναι η Αστυνομία, κρίνεται εκ των ων ουκ άνευ η υπαγωγή της κάτω από το νέο υφυπουργείο», αναφέρει ο κ. Μορφίτης στο υπόμνημά του.

Οι προειδοποιήσεις της ΠΑΣΥΔΥ

Εξάλλου, με υπόμνημα που κατέθεσε στη Βουλή, η ΠΑΣΥΔΥ υποδεικνύει ότι, πέραν των θέσεων του υφυπουργού και του γενικού διευθυντή που προβλέπονται στο νομοσχέδιο, θα πρέπει να προβλεφθεί η δημιουργία νέων θέσεων με μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό. Τα δύο τμήματα του Υπουργείου Εσωτερικών που μεταφέρονται στο υπό ίδρυση υφυπουργείο, το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης και η Υπηρεσία Ασύλου στελεχώνονται, κυρίως, με εργοδοτούμενους ορισμένης διάρκειας και συγκεκριμένα με νέους και νέες πτυχιούχους, οι οποίοι, σύμφωνα με την ΠΑΣΥΔΥ, απασχολούνται σε συνθήκες δυσχερειών σε χώρους με ένα αβέβαιο επαγγελματικό μέλλον. «Θεωρούμε ότι λόγω της παρούσας κατάστασης με τις μεταναστευτικές ροές και λαμβάνοντας υπόψη τη γενικότερη έκρυθμη κατάσταση στις γειτονικές μας χώρες, θα πρέπει η Υπηρεσία Ασύλου να στελεχωθεί με οργανικές θέσεις και να επανέλθει άμεσα το θέμα της δομής της ούτως ώστε να είναι σε θέση να υλοποιήσει το δύσκολο έργο της», αναφέρει η ΠΑΣΥΔΥ στο υπόμνημά της. Καταγγέλλοντας ότι, η δομή και η στελέχωση της Υπηρεσίας Ασύλου εγκρίθηκε από τη Βουλή πριν από δυο χρόνια περίπου, ωστόσο, μέχρι σήμερα η εν λόγω υπηρεσία εξακολουθεί να μην διαθέτει δομή. «Η συνήθης τακτική απόσπασης υπαλλήλων από άλλα υπουργεία/ τμήματα μάς βρίσκει κάθετα αντίθετους και ειδικότερα αν στη συγκεκριμένη περίπτωση οι αποσπάσεις προγραμματίζεται να γίνουν από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας. Είναι αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα ότι σ' αυτήν την υπηρεσία ο αριθμός των λειτουργών είναι ανεπαρκής για την κάλυψη υφιστάμενων υπηρεσιακών αναγκών, με αποτέλεσμα τον υπέρμετρο φόρτο εργασίας», συμπληρώνει, η μεγαλύτερη συντεχνία των δημοσίων υπαλλήλων.

Δεν δέχονται να μετακινηθούν

Στο υπόμνημα που κατέθεσε στη Βουλή η ΠΑΣΥΔΥ περιλαμβάνεται και τοποθέτηση του Κλάδου Υπάλληλων Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας που προειδοποιεί ότι, δεν θα αποδεχθεί την απόσπαση προσωπικού από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας στο Υφυπουργείο Μετανάστευσης πέραν από το προσωπικό το οποίο έχει προσληφθεί με ευρωπαϊκά κονδύλια στο Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας με σκοπό την παραχώρηση υλικών συνθηκών υποδοχής στους αιτητές διεθνούς προστασίας για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την εξέταση της αίτησής τους.

Αιτήσεις ασύλου και επιστροφές

• Νέες αιτήσεις ασύλου Ιανουάριος-Οκτώβριος 2023 - 9.176. Την αντίστοιχη περσινή περίοδο οι αιτήσεις ήταν διπλάσιες και συγκεκριμένα 18.348.
• Νέες αιτήσεις ασύλου για τον μήνα Οκτώβριο του 2023 – 1.084. Τον Οκτώβριο του 2022 οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν για άσυλο ήταν 1.643.
• Συνολικές απελάσεις/επιστροφές από 1/1/2023 μέχρι 17/11/2023: 9.881

Μυστικοπάθεια για τις δομές

Πέραν από το νομοσχέδιο για την ίδρυση Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, στη σημερινή συνεδρία της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής θα συζητηθεί αυτεπάγγελτα και το θέμα που ενέγραψαν οι βουλευτές του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου και Νίκος Σύκα, και τιτλοφορείται ως εξής: «Οι ενέργειες της κυβέρνησης για εξεύρεση κατάλληλου χώρου για τη δημιουργία δομών εφηβικής προστασίας μεταναστών ως υποχρέωση της Πολιτείας που πηγάζει από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».

Σκοπός της εγγραφής του θέματος είναι να ενημερωθεί η Βουλή για τις προθέσεις της κυβέρνησης. Για το συγκεκριμένο ζήτημα υπάρχει μια αδικαιολόγητη μυστικοπάθεια από πλευράς κρατικών υπηρεσιών, εξ ου και οι αντιδράσεις που προκαλούνται από επηρεαζόμενους κατοίκους. Προ ημερών ξεσηκώθηκαν οι κάτοικοι της Γερμασόγειας που ζητούσαν ενημέρωση για τις δομές μεταναστών που προτίθεται να λειτουργήσει το κράτος στην περιοχή τους, προηγουμένως είχαμε αντιδράσεις από το Ζύγι και άλλες κοινότητες.