Μέτρα, έρευνες, καταγγελίες, αλλά η διαφθορά βασιλεύει

Στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών κλήθηκαν και παρέστησαν χθες εκπρόσωποι των κρατικών θεσμών και όλων των φορέων που ασχολούνται με την πάταξη της διαπλοκής και της διαφθοράς, με αφορμή τις αποκαλύψεις της δημοσιογραφικής έρευνας Cyprus Confidential και τις αναφορές για βοήθεια σε Ρώσους ολιγάρχες για παραβίαση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν. Όλοι οι θεσμοί και όλοι οι φορείς αναφέρθηκαν σε μέτρα που λαμβάνουν, στους ελέγχους που διενεργούν, στις καταγγελίες που υποβάλλουν, στις υποθέσεις που διερευνούν. Εύλογα, ωστόσο, προκύπτει το ερώτημα: εάν όλοι έκαναν και κάνουν τόσο καλά τη δουλειά τους, ασκούν τον σωστό και απαιτούμενο έλεγχο, γιατί κάθε τρεις και λίγο η Κύπρος βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα για υποθέσεις διαφθοράς και διαπλοκής; Γιατί η Κύπρος εξακολουθεί να παρουσιάζεται ως ένα κράτος που έχει ορθάνοικτα παράθυρα και πόρτες για διαδικασίες που, κατά τ’ άλλα, έπρεπε να ήταν θωρακισμένες;

Η χώρας μας έχει διασυρθεί διεθνώς και άλλες φορές στο πολύ πρόσφατο παρελθόν. Επιγραμματικά, για φρεσκάρισμα της μνήμης θα υπενθυμίσουμε τις υποθέσεις με τα Panama Papers, τα Pandora Papers, τις αποκαλύψεις του Al Jazeera, τα κατασκοπευτικά λογισμικά και τελευταία την έρευνα Cyprus Confidential. Και αντί να υπάρχει παραδειγματισμός από τα προηγούμενα σκάνδαλα, να ληφθούν μέτρα, να ενισχυθούν διαδικασίες, να εκσυγχρονιστούν οι ανακριτικές ομάδες, να εξοπλιστούν με νέα τεχνολογικά μέσα ώστε να μην επαναληφθούν αυτά τα φαινόμενα που κάνουν διεθνώς ρεζίλι τη χώρα μας, η εντύπωση που κυριαρχεί είναι ότι για ακόμη μια φορά τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις. Εκτός αυτού, εάν δεν αλλάξει άμεσα το σκηνικό και κυρίως να προκύψουν καταδίκες, το πιο πιθανό είναι ότι σε μερικούς μήνες η Κύπρος θα βρεθεί -ξανά- πρωταγωνίστρια σε κάποια νέα έρευνα κάποιου νέου οργανισμού.

Όπως τονίστηκε στη χθεσινή συνεδρία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, ο κόμπος έφτασε στο χτένι και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να μας προλαβαίνουν οι εξελίξεις και να τρέχουμε εκ των υστέρων να αποκαταστήσουμε τη φήμη της Κύπρου ως αξιόπιστου επενδυτικού προορισμού. Η αξιοπιστία θα εμπεδωθεί μόνο εάν κυριαρχήσει η πρόληψη και τέτοιες υποθέσεις να εντοπίζονται στο πλαίσιο του εποπτικού ελέγχου που πρέπει να διενεργείται αποτελεσματικά από τους εμπλεκόμενους θεσμούς ή φορείς.

ΓΕ: Δύσκολο για καταδίκες

Μιλώντας ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης εξέφρασε την άποψη ότι είναι δύσκολο να προκύψουν καταδίκες για υποθέσεις που αφορούν παραβίαση κυρώσεων. Παρ' όλ’ αυτά, υποστήριξε ότι, από τις υποθέσεις που διερευνώνται από τη Νομική Υπηρεσία, εκ πρώτης φαίνεται ότι υπάρχει το νομικό υπόβαθρο ώστε κάποιες εξ αυτών να οδηγηθούν στα δικαστήρια. Σύμφωνα με τον κ. Σαββίδη, η Νομική Υπηρεσία διερευνά διψήφιο αριθμό καταγγελιών για παραβίαση των κυρώσεων και όπως ανέφερε οι καταγγελίες προήλθαν από διάφορες πηγές εντός και εκτός Κύπρου. Σύμφωνα με τον Γενικό Εισαγγελέα, η Κύπρος είναι από τις λίγες χώρες που έχει ποινικοποιήσει από το 2016 την παραβίαση των κυρώσεων που αφορούν αποφάσεις της ΕΕ ή του ΟΗΕ. «Αυτό είναι που μας επιτρέπει να προχωρήσουμε στη διερεύνηση των υποθέσεων», εξήγησε.

«Ελάχιστα νέα στοιχεία»

Η υπουργός Δικαιοσύνης Άννα Κουκκίδη Προκοπίου υποστήριξε ότι, τα πρόσφατα δημοσιεύματα (σ.σ. Cyprus Confidential) δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά είναι υποθέσεις που διερευνώνται από την Αστυνομία, σημειώνοντας πως ελάχιστα ήταν τα νέα στοιχεία που προσέδωσαν τα δημοσιεύματα αυτά. Σύμφωνα με την υπουργό, η ερευνητική ομάδα της Αστυνομίας ενισχύθηκε από το περασμένο καλοκαίρι, ενώ αναμένεται περαιτέρω ενίσχυση της ομάδας με άλλους τέσσερις ανακριτές.

Έκλεισαν 125.782 λογαριασμοί

Παρουσιάζοντας στοιχεία που προκύπτουν από τον εποπτικό έλεγχο που ασκεί η Κεντρική Τράπεζα, ο διοικητής Κωνσταντίνος Ηροδότου ανέφερε ότι τα τελευταία 5 χρόνια ο τραπεζικός τομέας τερμάτισε τις σχέσεις που είχε με 42.728 εταιρείες «κέλυφος» και έκλεισε 125.782 λογαριασμούς. Είπε, επίσης, ότι το προσωπικό για τη διερεύνηση των υποθέσεων παραβίασης των κυρώσεων και την καταπολέμηση του μαύρου χρήματος έχει αυξηθεί κατά 50%, και πως έχουν επιβληθεί πρόστιμα ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ σε 13 υποθέσεις που διερευνήθηκαν.

Έλεγχοι από ΠΔΣ – ΣΕΛΚ

Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Μιχάλης Βορκάς, από το 2022 έγιναν συνολικά 177 έλεγχοι, εκ των οποίων 17 για πολιτογραφήσεις. «Το 2023 έγιναν 62 έλεγχοι, έχουν οδηγηθεί ενώπιον του ΠΔΣ κάποιες υποθέσεις για τις οποίες υπήρχαν καταδίκες και επιβλήθηκαν πρόστιμα 400.000 ευρώ», ανέφερε. Ο κ. Βορκάς ανέφερε ότι ο ΠΔΣ κατήγγειλε πριν από περίπου ενάμιση χρόνο υπόθεση που αφορά ολιγάρχη το όνομα του οποίου αναφέρθηκε στην έρευνα Cyprus Confidential, χωρίς μέχρις στιγμής τα έχει ολοκληρωθεί η διερεύνηση της υπόθεσης.

Εκ μέρους του Συνδέσμου Λογιστών, ο γενικός διευθυντής Κυριάκος Ιορδάνους ανέφερε πως έχουν ανασταλεί οι άδειες τριών γραφείων και ενός φυσικού προσώπου που ήταν στη λίστα των βρετανικών κυρώσεων και πως ο ΣΕΛΚ έχει προωθήσει στην Αστυνομία δέκα περιπτώσεις για περαιτέρω διερεύνηση. Σύμφωνα με τον κ. Ιορδάνους, το 2022 ο έγιναν 150 έλεγχοι, ενώ για το πρώτο 9μηνο του 2023 διενεργήθηκαν 113 έλεγχοι.