Να παύονται οι αξιωματούχοι που δεν καταθέτουν «Πόθεν Έσχες»

Έναν χρόνο μετά την εκπνοή της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων «Πόθεν Έσχες» ενώπιον του ανεξάρτητου Τριμελούς Συμβουλίου, συνολικά 10 ελεγχόμενοι αξιωματούχοι και δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα εξακολουθούν να γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους την κείμενη νομοθεσία. Αδιαφορώντας, παράλληλα, και για το πρόστιμο που τους επιβλήθηκε, το οποίο να σημειωθεί, αυξάνεται για κάθε μέρα που συνεχίζουν να μην συμμορφώνονται με τις πρόνοιες της νομοθεσίας. Αποτέλεσμα, το πρόστιμο να ξεπεράσει μέχρι σήμερα τις €2.000 και συνεχίζει να αυξάνεται μέρα με την ημέρα.

Ο πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου και δικηγόρος κ. Δώρος Μ. Ιωαννίδης με επιστολή του στις 19/9/2023 προς την υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως κ. Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου εισηγήθηκε την τροποποίηση της κείμενης νομοθεσίας ώστε το Υπουργικό Συμβούλιο να παύει τους αξιωματούχους ή και τα δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα που διορίζει και δεν συμμορφώνονται με την υποχρέωση που υπέχουν για την υποβολή δήλωσης «Πόθεν Έσχες» ενώπιον του συμβουλίου. Όπως πληροφορείται ο «Π», η εν λόγω εισήγηση του κ. Ιωαννίδη όπως και άλλες που περιλαμβάνονται στην επιστολή του αντιμετωπίζονται θετικά από την υπουργό Δικαιοσύνης. Και όπως δήλωσε στον «Π» ο ίδιος ο κ. Ιωαννίδης, του λέχθηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης ότι σύντομα αυτές οι εισηγήσεις του θα προωθηθούν υπό μορφή νομοσχεδίου στη Βουλή για ψήφιση.

Ο πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου και δικηγόρος κ. Δώρος Ιωαννίδης.

Αρνούνται να συμμορφωθούν

Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων «Πόθεν Έσχες» που συμπεριλαμβάνουν συζύγους και ανήλικα τέκνα εξέπνευσε την 1/9/2022. Το Τριμελές Συμβούλιο, που ελέγχει τις δηλώσεις «Πόθεν Έσχες», απέστειλε υπενθυμητικές επιστολές στους ελεγχόμενους αξιωματούχους και δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα που παραβίασαν τη νομοθεσία, δίνοντάς τους μια τελευταία προθεσμία έως τα τέλη Σεπτεμβρίου για να συμμορφωθούν με τις πρόνοιες της κείμενης νομοθεσίας. Προειδοποιώντας τους, παράλληλα, ότι θα επιβληθούν οι προβλεπόμενες από τον νόμο κυρώσεις που περιλαμβάνουν χρηματικά πρόστιμα και ημερήσιες χρηματικές ποινές που αυξάνονται για κάθε μέρα που δεν υπάρχει συμμόρφωση. Μετά την εκπνοή και της παράτασης του ενός μηνός που δόθηκε στους ελεγχόμενους, διαπιστώθηκε ότι συνολικά 340 αξιωματούχοι και δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα δεν συμμορφώθηκαν με τις υποδείξεις του Τριμελούς Συμβουλίου. Έτσι, το συμβούλιο προχώρησε στις 2/10/2022 στην επιβολή προστίμων και στη δημοσιοποίηση των ονομάτων τους με σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα του. Ταυτόχρονα, επέβαλε ημερήσιες χρηματικές ποινές στους 340 ελεγχόμενους, ποινές που αυξάνονται για κάθε μέρα που δεν υπάρχει συμμόρφωση. Με τα πρόστιμα και με τη μέθοδο «name and shame» το ένα τρίτο περίπου των ελεγχόμενων που παραβίασαν τη νομοθεσία αμέσως συμμορφώθηκαν. Υπέβαλαν τις δηλώσεις «Πόθεν Έσχες» και πλήρωσαν τα πρόστιμα που τους επιβλήθηκαν προκειμένου να αφαιρεθεί το όνομά τους από τον ονομαστικό κατάλογο που ανάρτησε στην ιστοσελίδα του το Τριμελές Συμβούλιο. Έναν χρόνο μετά, εξακολουθούν να αρνούνται να καταθέσουν δηλώσεις «Πόθεν Έσχες» συνολικά εννέα ελεγχόμενοι αξιωματούχοι και δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα ως εξής:

* Στην κατηγορία αξιωματούχοι υπέβαλαν όλοι οι ελεγχόμενοι δήλωση περιουσιακών στοιχείων. Πρόκειται για τους ακόλουθους: οι αρχηγοί κοινοβουλευτικών κομμάτων που δεν είναι μέλη της Βουλής, οι αρχηγοί των μη κοινοβουλευτικών κομμάτων, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο διευθυντής Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο γενικός ελεγκτής και ο βοηθός γενικός ελεγκτής της Δημοκρατίας, ο γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου, οι 30 δήμαρχοι των μη κατεχόμενων δήμων, ο διοικητής και ο υποδιοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, ο γενικός λογιστής και ο βοηθός γενικός λογιστής της Δημοκρατίας, ο πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, ο πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, ο πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού καθώς και ο πρόεδρος και τα μέλη της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών.

Σημειώνεται ότι, οι ανώτεροι κρατικοί και αιρετοί αξιωματούχοι, δηλαδή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο πρόεδρος της Βουλής, οι υπουργοί, οι υφυπουργοί, οι βουλευτές και οι ευρωβουλευτές διέπονται από άλλη νομοθεσία, με τις δηλώσεις «Πόθεν Έσχες» να υποβάλλονται στη Βουλή αντί στο Τριμελές Συμβούλιο. Η εν λόγω νομοθεσία τελεί υπό αναθεώρηση στη Βουλή τα τελευταία δύο χρόνια προκειμένου να καταστεί εφαρμόσιμη και αποτελεσματική, ειδικά στο πεδίο του ελέγχου που μέχρι σήμερα δεν γίνεται.

*Στην κατηγορία «πρόεδροι και μέλη διοικητικών συμβουλίων ημικρατικών οργανισμών και άλλων δημόσιων εταιρειών» έχουν υποβάλει δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων όλοι οι ελεγχόμενοι, αρκετοί, όμως, με μεγάλη καθυστέρηση και πλήρωσαν πρόστιμο.

*Στην κατηγορία «πρόεδροι σχολικών εφορειών» εξακολουθεί να μην έχει υποβάλει δήλωση περιουσιακών στοιχείων ένας πρόεδρος σχολικής εφορείας.

*Στην κατηγορία «κοινοτάρχες» εξακολουθούν να μην έχουν υποβάλει δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων τέσσερεις κοινοτάρχες από τις επαρχίες Λεμεσού, Πάφου και Λάρνακας.

*Στην κατηγορία «δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι και δημοτικοί γραμματείς δήμων» εξακολουθούν να μην έχουν υποβάλει δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων πέντε πρόσωπα εκ των οποίων οι τρεις είναι δημοτικοί σύμβουλοι και οι δύο δημοτικοί γραμματείς.

Διαβάστε τα ονόματά τους

Στην ιστοσελίδα του Τριμελούς Συμβουλίου (www.trimelessymvoulio.gov.cy) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Πόθεν Έσχες» μπορεί κανείς να διαβάσει ανά κατηγορία τα ονόματα των ελεγχόμενων αξιωματούχων και δημόσια εκτεθειμένων προσώπων που εξακολουθούν, έναν χρόνο μετά, να γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους την κείμενη νομοθεσία και να αρνούνται να καταθέσουν δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων, τόσο για τους ίδιους όσο και για τις/τους συζύγους και τα ανήλικα τέκνα τους.

Τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν

Με βάση την κείμενη νομοθεσία, το Τριμελές Συμβούλιο δύναται να επιβάλει στους αξιωματούχους και στα δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα που παραλείπουν να καταθέτουν δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων, χρηματικό πρόστιμο ύψους μέχρι €5.000 και πρόσθετα, πρόστιμο μέχρι €100 για κάθε ημέρα συνέχισης της παράλειψης.

Όπως μας λέχθηκε από το Τριμελές Συμβούλιο, το ύψος του προστίμου που επιβάλλεται καθορίζεται ανάλογα με τη δημόσια θέση που κατέχει ο ελεγχόμενος. Όσοι δε αρνούνται να πληρώσουν το χρηματικό πρόστιμο, παραπέμπονται στη δικαιοσύνη, με το οφειλόμενο ποσό να θεωρείται αστικό χρέος οφειλόμενο προς τη Δημοκρατία.

Ειδικότερα, το πρόστιμο που επιβλήθηκε στους ελεγχόμενους αξιωματούχους που ανήκουν στις κατηγορίες των «δημάρχων, δημοτικών συμβούλων και δημοτικών γραμματέων δήμων» καθώς και των «προέδρων και μελών των διοικητικών συμβουλίων ημικρατικών οργανισμών και άλλων δημόσιων εταιρειών» που κατέθεσαν εκπρόθεσμα τη δήλωση «Πόθεν Έσχες» καθορίστηκε στα €500 συν €10 για κάθε μέρα που συνεχίζουν να μην συμμορφώνονται με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.

Για τους ελεγχόμενους αξιωματούχους που ανήκουν στις κατηγορίες των κοινοταρχών και των προέδρων σχολικών εφορειών το πρόστιμο καθορίστηκε στα €200 συν €5 για κάθε μέρα που συνεχίζουν να μην συμμορφώνονται με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.

Έλεγχος για διαφθορά

Το Τριμελές Συμβούλιο συστάθηκε το 2017 με βάση «τον περί Ορισμένων Δημόσια Εκτεθειμένων Προσώπων και Ορισμένων Αξιωματούχων της Κυπριακής Δημοκρατίας (Δήλωση και Έλεγχος Περιουσίας) Νόμο». Πρόεδρος του συμβουλίου είναι ο δικηγόρος και τέως πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου κ. Δώρος Ιωαννίδης (φωτό) και συμμετέχουν ως μέλη στο συμβούλιο ο έφορος Φορολογίας κ. Σωτήρης Μαρκίδης και το μέλος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών κ. Ελένη Σοφοκλέους.

Υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιουσιακών στοιχείων υπέχουν ενώπιον του ανεξάρτητου Τριμελούς Συμβουλίου περίπου 1.500 αξιωματούχοι και δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα καθώς και οι σύζυγοι και τα ανήλικα τέκνα τους. Το συμβούλιο ελέγχει τις δηλώσεις «Πόθεν Έσχες» για να διαπιστώσει περιπτώσεις αθέμιτου πλουτισμού και διαφθοράς.

Οι ελεγχόμενοι έχουν υποχρέωση να καταθέτουν δήλωση «Πόθεν Έσχες» για τους ίδιους, τις/τους συζύγους και τα ανήλικα τέκνα τους εντός τριών μηνών από την ανάληψη των καθηκόντων τους ή και την παραίτησή τους και ανά τριετία από τον χρόνο που ανέλαβαν και καθ’ όσο χρόνο κατέχουν το δημόσιο αξίωμά τους.

Η επιστολή στην υπουργό με τις τέσσερις εισηγήσεις

Στην επιστολή του προς την υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως κ. Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, ο πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου κ. Δώρος Μ. Ιωαννίδης εισηγείται την τροποποίηση της κείμενης νομοθεσίας ώστε να επέλθουν οι εξής αλλαγές:

1. Η έντυπη δήλωση «Πόθεν Έσχες» να αντικατασταθεί εξ ολοκλήρου από τη δήλωση που θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά, η οποία έχει συμφωνηθεί σε συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν με το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.

2. Το Υπουργικό Συμβούλιο να αποφασίζει την παύση του αξιωματούχου ή του δημόσια εκτεθειμένου προσώπου που έχει διορίσει εάν δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου για κατάθεση «Πόθεν Έσχες».

3. Από τον κατάλογο των ελεγχόμενων αξιωματούχων και δημόσια εκτεθειμένων προσώπων να εξαιρεθούν από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης «Πόθεν Έσχες» τα μέλη των κοινοτικών συμβουλίων των μη κατεχόμενων κοινοτήτων ως και τα μέλη των σχολικών εφορειών για να διευκολυνθεί ο έλεγχος. Επίσης, να εξαιρεθούν το συμβούλιο του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας, η Επιτροπή Σιτηρών που καταργήθηκε όπως και η Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, η οποία, επίσης καταργήθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 31/12/2020.

4. Να προστεθούν στον κατάλογο με τους ελεγχόμενους αξιωματούχους και δημόσια εκτεθειμένων προσώπων ο πρόεδρος και τα μέλη του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου καθώς αφορά όργανο δημοσίου συμφέροντος.