1.500 υποθέσεις μέσα σε μόλις 3 χρόνια - Τρομάζουν οι αριθμοί για τη νεανική παραβατικότητα

Μια εβδομάδα μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ένα βιντεάκι με τρεις μαθήτριες σε σχολείο της μέσης εκπαίδευσης να πλακώνονται στο ξύλο κάνει τον γύρο του διαδικτύου. Δυο-τρεις ημέρες μετά ένας πατέρας καταγγέλλει δημόσια ότι ξυλοφόρτωσαν τον γιο του στο σχολείο.

Αυτά είναι μερικά από τα περιστατικά που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες, με τη βία στα σχολεία και τη νεανική παραβατικότητα γενικότερα να ανθούν τα τελευταία χρόνια. Το ένα συνδέεται με το άλλο, καθώς όπως ανέφερε σε πρόσφατες δηλώσεις της η υπουργός Παιδείας Αθηνά Μιχαηλίδου, οι βίαιοι μαθητές που χρησιμοποιούν βία, είτε σωματική είτε λεκτική, εντός των σχολείων, το κάνουν και εκτός. Η ανοδική πορεία των περιστατικών στα οποία καταγράφεται η εμπλοκή ανήλικων παραβατών, φαίνεται μέσα από το αρχείο υποθέσεων της Αστυνομίας Κύπρου.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, χρόνο με τον χρόνο αυξάνονται τα περιστατικά βίας από ανήλικους δράστες. Το 2022 ο αριθμός των υποθέσεων στις οποίες είχαν εμπλακεί ανήλικοι ανήλθε στις 508, το 2021 στις 496 και το 2020 στις 451 υποθέσεις. Από τις 508 υποθέσεις που καταγράφηκαν το 2022 οι 301 αφορούν μικροπαραβάσεις και οι 207 πιο σοβαρές υποθέσεις. Αντίστοιχα το 2021 σημειώθηκαν 153 σοβαρές υποθέσεις και 343 μικροπαραβάσεις και το 2020 καταγράφηκαν 146 σοβαρές υποθέσεις και 305 μικροπαραβάσεις.

Οι ανήλικοι παραβάτες

Το σύνολο των ανήλικων παραβατών (κάτω των 18 ετών) πέρυσι ήταν 686, το 2021 ήταν 623 και το 2020 ήταν 603 άτομα. Από αυτούς τα αγόρια ήταν 597 το 2022, 511 το 2021 και 537 το 2020 και τα κορίτσια 89 το 2022, 112 το 2021 και 86 το 2020. Αναφορικά με την ηλικιακή ομάδα, το 2022 ήταν 34 ανήλικοι κάτω των 14 ετών, το 2021 ήταν 24 ανήλικοι και το 2020 ήταν 32 ανήλικοι. Όσον αφορά την ηλικία μεταξύ 14 και 15 ετών, το 2022 καταγράφηκαν 248 ανήλικοι παραβάτες, το 2021 καταγράφηκαν 170 και το 2020, 180 παραβάτες. Μεγαλύτεροι αριθμοί σημειώνονται στις ηλικίες 16-17 ετών το 2022, στις οποίες καταγράφηκαν 404 παραβάτες, ενώ το 2021 καταγράφηκαν 429 παραβάτες, και το 2020, 391 παραβάτες.

Οι ανήλικοι εμπλεκόμενοι σε σοβαρό έγκλημα ήταν 271 το 2022, από τους οποίους οι περισσότεροι προέρχονται από τη Λεμεσό. Το 2021 καταγράφηκαν 217 παραβάτες και το 2020 το σύνολο των ανήλικων παραβατών ανήλθε στους 206. Διαχρονικά οι περισσότεροι από αυτούς συλλαμβάνονται στη Λεμεσό, ενώ στη Λευκωσία σχεδόν διπλασιάστηκαν σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, 2021 και 2020. Αύξηση καταγράφεται και στο σοβαρό έγκλημα τα τρία αυτά χρόνια.

Τα αδικήματα που έχουν τη μεγαλύτερη αύξηση είναι εναντίον περιουσίας, όπου καταγράφηκαν 100 ανήλικοι το 2022, 73 το 2021 και 58 το 2020. Σταθεροί δείχνουν οι αριθμοί (50) όσον αφορά τον αριθμό των ανήλικων παραβατών σχετικά με τα αδικήματα που αφορούν ναρκωτικά και στις απόπειρες διάπραξης εγκλημάτων (3). Αντίθετα, αύξηση από 13 παραβάτες το 2021 σε 33 παραβάτες το 2023 καταγράφεται στα αδικήματα πλαστογραφίας, καθώς και στην κακόβουλη βλάβη σε περιουσία από πέντε παραβάτες το 2021, σε 16 το 2022.

Έξι μέτρα

Οι αριθμοί που καταγράφονται παραπάνω μιλούν από μόνοι τους. Η σοβαρότητα της κατάστασης αναφορικά με τη σχολική βία και την παραβατικότητα δεν αφήνει άλλα περιθώρια στους εμπλεκόμενους φορείς, παρά να δράσουν άμεσα, τόσο για την πρόληψη όσο και για την αποτελεσματική διαχείριση τέτοιων φαινομένων που εκδηλώνονται στους σχολικούς χώρους.

Ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στο Υπουργείο Παιδείας, υπό την αρμόδια υπουργό, στην παρουσία εκπαιδευτικών οργανώσεων, οργανωμένων γονέων, της Υπηρεσίας Συμβουλευτικής, του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου καθώς και της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας, κατέγραψε τη σοβαρότητα της κατάστασης και κατέληξε σε συγκεκριμένα μέτρα. Τα μέτρα αυτά έχουν να κάνουν με:

• Ανάγκη αύξησης του αριθμού των συμβούλων.
• Άμεση παρέμβαση της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης και της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας στις περιπτώσεις που εμφανίζονται σε ένα σχολείο.
• Να υπάρχει καταγραφή και ενημέρωση του ιστορικού παιδιών με παραβατικές συμπεριφορές όταν αλλάζουν εκπαιδευτική βαθμίδα, ούτως ώστε το σχολείο να γνωρίζει αλλά και να μπορεί να βοηθά την κάθε περίπτωση.
• Να δοθεί έμφαση ώστε να γίνεται με ορθό τρόπο η παιδονομία εκπαιδευτικών κατά τα διαλείμματα.
• Να ενεργοποιηθεί ο σχετικός νόμος που έχει ψηφιστεί από το 2020 αλλά ακόμη βρίσκεται στα συρτάρια του Υπουργείου Παιδείας. Υπενθυμίζεται ότι ο εν λόγω νόμος παρουσιάζει κενά σε ορισμένα σημεία, τα οποία αναμένεται να επανεξεταστούν.
• Να ενεργοποιούνται άμεσα όλες οι ομάδες που λειτουργούν εσωτερικά σε μια σχολική μονάδα ούτως ώστε να αντιμετωπίζεται η κάθε περίπτωση που προκύπτει.

Η έκκληση της υπουργού

«Το υπουργείο στοχεύει ιδιαίτερα στην πρόληψη και δη, από μικρές σχολικές ηλικίες, ούτως ώστε να μην διαιωνίζονται παραβατικές συμπεριφορές παιδιών όσο μεγαλώνουν και αλλάζουν εκπαιδευτική βαθμίδα», ανέφερε σε δηλώσεις της στον «Π» η υπουργός Παιδείας Αθηνά Μιχαηλίδου.

Η ίδια αναφέρθηκε στον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η διεύθυνση του κάθε σχολείου απέναντι στη διαχείριση των περιστατικών βίας που εκδηλώνονται εντός σχολικών μονάδων. Η κ. Μιχαηλίδου ζήτησε από τις διευθύνσεις των σχολείων να αναφέρουν αμέσως περιστατικά βίας και παραβατικότητας, ούτως ώστε να μπορούν να παρεμβαίνουν οι αρμόδιες υπηρεσίες και να ενεργοποιούνται οι μηχανισμοί που υπάρχουν, προσφέροντας στήριξη τόσο στους μαθητές, όσο και στους εκπαιδευτικούς και τα σχολεία.

Κληθείσα να σχολιάσει πως σε αρκετές περιπτώσεις σχολεία δεν αναφέρουν τέτοιας φύσεως προβλήματα, ούτως ώστε να μην στιγματιστούν, η υπουργός Παιδείας τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει εξωστρέφεια. Κι αυτό διότι, μόνο με την αναφορά στο υπουργείο μπορούν άμεσα να δράσουν οι υπηρεσίες και να παρέχουν βοήθεια και στήριξη.

Παράλληλα, η κ. Μιχαηλίδου αναφέρθηκε στην ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου του υπεύθυνου τμήματος στα σχολεία όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων και δη, στο να δοθεί έμφαση στο κομμάτι που αφορά την προσέγγιση των παιδιών και τον διάλογο μαζί τους για θέματα που προβληματίζουν και απασχολούν. Για την επιλογή των κατάλληλων εκπαιδευτικών που καλούνται να διαδραματίσουν αυτό τον ρόλο, επεσήμανε πως θα πρέπει οι διευθύνσεις των σχολείων να είναι πολύ προσεχτικές.

Οι ακραίες συμπεριφορές

Αναφορικά με τις ακραίες παραβατικές συμπεριφορές που εκδηλώνονται από μερίδα μαθητών σε σχολεία, η υπουργός Παιδείας ανέφερε ότι πέραν των υπηρεσιών του υπουργείου (Ομάδα Άμεσης Παρέμβασης, Συμβουλευτική, Εκπαιδευτική Ψυχολογία), υπάρχει συνεργασία και με άλλες κρατικές υπηρεσίες και φορείς, κι αυτό κυρίως εκεί που χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση και στήριξη και της οικογένειας των παιδιών. Υπάρχουν, όπως είπε, αρκετοί γονείς που είναι δεκτικοί στο να δεχθούν τη στήριξη.

Η υπουργός Παιδείας αναφέρθηκε και σε συγκεκριμένο περιστατικό που σημειώθηκε πρόσφατα, όταν πατέρας μαθητή ζήτησε από μόνος του βοήθεια και στήριξη από την Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας και φυσικά, την έλαβε. Όσον αφορά τους μαθητές με ακραία παραβατική συμπεριφορά, αυτοί δεν ξεπερνούν τους 35, με την κ. Μιχαηλίδου να αναφέρει ότι αυτοί καταγράφονται και επεμβαίνουν άμεσα οι αρμόδιες υπηρεσίες.

«Το θέμα είναι τι γίνεται με τους υπόλοιπους μαθητές. Αυτούς που βλέπουν συμμαθητές τους να τσακώνονται και παρακολουθούν, επευφημούν, βγάζουν βίντεο και το μοιράζονται με τους διαδικτυακούς τους φίλους» υπογράμμισε η υπουργός, εξηγώντας ότι χρειάζεται να αλλάξει αυτή η νοοτροπία που έχει δημιουργηθεί, και αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη.