Πρόεδρος Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων στον «Π»: Άλμα 21% στα έσοδα από το στοίχημα

Το πρώτο τρίμηνο του 2023, τα έσοδα του στοιχήματος ανήλθαν στα €268 εκατ. καταγράφοντας αύξηση 21% από το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022. Σε συνέντευξή της στον «Π», η πρόεδρος της αρχής Ιωάννα Φιάκκου περιγράφει το αποτύπωμα της στοιχηματικής δραστηριότητας στην Κύπρο. Το 2019, πριν την επίδραση της πανδημίας του κορωνοϊού, το ποσοστό των εσόδων ανήλθε σε 3,33% του ΑΕΠ, ενώ το 2022 παρουσίασε άνοδο σε ποσοστό 3,55%, ξεπερνώντας τα προ πανδημίας επίπεδα. Εκ του αποτελέσματος η οργάνωση της στοιχηματικής δραστηριότητας προσφέρει στην οικονομία έσοδα και δημιουργεί θέσεις εργασίας.

Παράλληλα δίνεται έμφαση στην εποπτεία. Η αρχή επέβαλε πρόστιμα ύψους 121,8 χιλιάδων ευρώ σε 15 μήνες. Η πυραμίδα κυρώσεων περιλαμβάνει σε πρώτο στάδιο την αποστολή προειδοποίησης για συμμόρφωση, σε δεύτερο στάδιο την ενεργοποίηση πειθαρχικής διαδικασίας, δηλαδή επιβολής προστίμου ή/και αναστολής της άδειας και σε τελευταίο στάδιο γίνεται ανάκληση της άδειας.

Το στοίχημα έχει αναδειχθεί ως ένας τομέας με σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας μας. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, ποια είναι η συνεισφορά του;

Κατ' αρχάς, να διευκρινίσουμε ότι η αποστολή της αρχής είναι η αποτελεσματική ρύθμιση και εποπτεία της στοιχηματικής δραστηριότητας εντός της Δημοκρατίας, η διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος και η ανάπτυξη της οικονομίας, η καταπολέμηση της παρανομίας στον τομέα και η συνεισφορά σε θέματα δημόσιας υγείας και ασφάλειας του κοινωνικού ιστού. Με την εκπλήρωση της αποστολής της αρχής και την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων της, ο τομέας του στοιχήματος έχει ανθήσει. Βάσει των οικονομικών αποτελεσμάτων που εκδίδει η αρχή κάθε τριμηνία, διαφαίνεται ότι ο τομέας της στοιχηματικής δραστηριότητας συνεχίζει να καταγράφει ανοδική πορεία σε όλους τους δείκτες μέτρησης κατά την τελευταία δεκαετία. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι το πρώτο τρίμηνο του 2023, τα έσοδα στοιχήματος ανήλθαν στα €268 εκατ. καταγράφοντας αύξηση 21% από το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022. Εάν δε συγκρίνουμε το ποσοστό των εσόδων από τη στοιχηματική δραστηριότητα με το ΑΕΠ, παρατηρείται συνεχόμενη αύξηση. Το 2019, πριν την επίδραση της πανδημίας του κορωνοϊού, το ποσοστό των εσόδων ανήλθε σε 3,33% του ΑΕΠ, ενώ το 2022 παρουσίασε άνοδο σε ποσοστό 3,55%, ξεπερνώντας τα προ πανδημίας επίπεδα. Το 2012, το κράτος εισέπραξε φόρους ύψους €2 εκατ., ενώ το 2022 €11,5 εκατ. Ο ΚΟΑ το 2012 εισέπραξε από το 2% των εσόδων στοιχήματος (όπου 1,5% δίνεται στην ΚΟΠ και 0,5% σε άλλες ομοσπονδίες) εισφορά ύψους €200 χιλιάδων, ενώ το 2022 €2,3 εκατ. καταγράφοντας σημαντική αύξηση. Πέραν της άμεσης συνεισφοράς στην οικονομία της Κύπρου και της αύξησης των εσόδων του κράτους, η στοιχηματική δραστηριότητα έχει προσφέρει πρόσθετες θέσεις εργασίας, αφού τη δεδομένη στιγμή εργοδοτούνται πέραν των 1.350 ατόμων στα πρακτορεία και 300 άτομα σε εταιρείες, ενώ έχει δημιουργήσει αγορά εργασίας σε κλάδους όπως η διαφήμιση, χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, χορηγίες σε αθλητικές ομάδες, νέες επενδύσεις με την αδειοδότηση νέων εταιρειών κ.ά. Να αναφερθεί επίσης ότι οι χορηγίες από τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών στοιχήματος, στο πλαίσιο της κοινωνικής τους ευθύνης, προς αθλητικές ομάδες, αθλητές, αθλητικά γεγονότα και άλλου είδους εκδηλώσεις, ανήλθε το 2022 στα €2,5 εκατ., και το πρώτο τρίμηνο του 2023 στις €430 χιλ.

Σε ποιο βαθμό διαπιστώνετε ότι συμμορφώνονται οι εποπτευόμενοι με τις πρόνοιες της νομοθεσίας; Πού πιστεύετε ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης και πού διαπιστώνετε τις περισσότερες παραβιάσεις;

Από το 2015 που έχουμε αναλάβει μέχρι και σήμερα, έχουν καταγραφεί σημαντικά και ουσιαστικά βήματα συμμόρφωσης, χωρίς βεβαίως να έχουμε φτάσει στο βέλτιστο επίπεδο. Τα περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν και πρέπει να τα εξαντλήσουμε. Η αρχή εφάρμοσε και εφαρμόζει συνεχώς νέες μεθόδους εποπτείας, ενώ θα καταθέσει ενώπιον του Υπουργείου Οικονομικών το επόμενο διάστημα εισηγήσεις για περαιτέρω βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου. Οι αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο αφορούν την ενίσχυση των εργαλείων και μέτρων που θα έχει στη διάθεσή της η αρχή για αποτελεσματικότερη εποπτεία της αγοράς, αλλά και νέα προϊόντα τα οποία θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της αγοράς σε μακροχρόνιο επίπεδο. Η βιώσιμη και υγιής ανάπτυξη της αγοράς απειλείται από την παρανομία. Επιβάλλεται όσο ποτέ να μιλήσουμε για πλήρως ρυθμιζόμενη αγορά, έτσι ώστε να σταματήσουμε να αναφερόμαστε σε νόμιμη και παράνομη. Εν κατακλείδι, η διατήρηση ενός ισορροπημένου πλαισίου εποπτείας και εφαρμογής του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου, δίδοντας παράλληλα έμφαση στην κατάλληλη ενημέρωση και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται στον κλάδο, θα επιφέρει σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σημαντικό να αναφερθεί ότι το τελευταίο τρίμηνο του έτους θα τεθεί σε λειτουργία η Εκπαιδευτική Ακαδημία της Αρχής, η οποία στοχεύει, μεταξύ άλλων, στην περαιτέρω εξειδίκευση της αγοράς, ούτως ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόζει αποτελεσματικότερα το ρυθμιστικό πλαίσιο.

Η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων είναι αρμόδια εποπτική αρχή στη Δημοκρατία για την παροχή υπηρεσιών στοιχήματος και το επόμενο χρονικό διάστημα θα έχει και την αρμοδιότητα εποπτείας του ΟΠΑΠ Κύπρου. Πού επικεντρώνει η αρχή τους εποπτικούς της ελέγχους και με ποια μέσα το επιτυγχάνει;

Οι έλεγχοι επικεντρώνονται, μεταξύ άλλων, στις πρακτικές που εφαρμόζει η αγορά, στη διαχείριση κινδύνων, τη διαφήμιση, στις προϋποθέσεις καταλληλότητας και οικονομικής επάρκειας, στη διαχείριση των παικτών, στα μέτρα προστασίας που διαθέτει προς τους παίκτες, στην εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου και στα θέματα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Συγκεκριμένα, διενεργούνται επιτόπιοι και εξ αποστάσεως έλεγχοι για να διαπιστωθεί η συμμόρφωση των εποπτευομένων. Τα ευρήματα των ελέγχων τυγχάνουν αξιολόγησης και ακολούθως, ενεργοποιείται η πυραμίδα κυρώσεων. Η πυραμίδα κυρώσεων περιλαμβάνει σε πρώτο στάδιο την αποστολή προειδοποίησης για συμμόρφωση, σε δεύτερο στάδιο την ενεργοποίηση πειθαρχικής διαδικασίας, δηλαδή επιβολής προστίμου ή/και αναστολής της άδειας και σε τελευταίο στάδιο γίνεται ανάκληση της άδειας. Παράλληλα, εάν διαπράχθηκε ποινικό αδίκημα αποστέλλεται ενημέρωση στις διωκτικές αρχές για τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων. Νοείται ότι πριν την επιβολή των όποιων κυρώσεων δίδεται το δικαίωμα της φυσικής δικαιοσύνης στον διοικούμενο. Κατά το έτος 2022 και 2023, επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους €86.950 και €34.850 αντίστοιχα. Οι παραβάσεις αφορούσαν κυρίως αλλαγές περιστάσεων των αδειούχων χωρίς την προηγούμενη έγκριση της αρχής, παροχή παράνομων υπηρεσιών σε υποστατικά, παροχή υπηρεσιών χωρίς άδεια από διαδικτυακές ιστοσελίδες, παρουσία ανήλικων προσώπων σε υποστατικά, μη εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου προστασίας παικτών και διαφήμισης, μη δηλωμένα υπεύθυνα πρόσωπα παροχής υπηρεσιών στοιχήματος σε αδειούχα υποστατικά κ.ά. Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι οι έλεγχοι διενεργούνται με βάση το επίπεδο ρίσκου του εκάστοτε εποπτευόμενου. Μέχρι τέλους του τρέχοντος έτους, θα τεθεί σε εφαρμογή το betting monitoring system που θα ενισχύσει περαιτέρω τα εποπτικά εργαλεία, αφού η εποπτεία θα διενεργείται σε πιο ολοκληρωμένη βάση δεδομένων. Στόχος της αρχής είναι να δρα προληπτικά, ούτως ώστε να ελαχιστοποιεί σημαντικούς κινδύνους με απώτερο σκοπό την προστασία των παικτών και τη βιωσιμότητα της αγοράς.

Ποιος ο ρόλος της αρχής σε ό,τι αφορά τις παράνομες και μη αδειοδοτημένες εταιρείες στο διαδίκτυο; Υπάρχει περιθώριο ελέγχου;

Η παροχή υπηρεσιών στοιχήματος επί αθλητικών ή άλλων γεγονότων σε διαδικτυακό επίπεδο δύναται να διενεργείται νόμιμα μόνο από εταιρείες οι οποίες κατέχουν άδεια Κλάσης Β (διαδικτυακό) από την αρχή. Συνεπώς, οποιεσδήποτε εταιρείες ή ιστοσελίδες παρουσιάζονται ως πάροχοι υπηρεσιών στοιχήματος ή τυχερών παιχνιδιών χωρίς να έχουν εξασφαλίσει σχετική άδεια είναι παράνομες και διώκονται με ποινικές ή/και πειθαρχικές/διοικητικές κυρώσεις, καθώς επίσης καταχωρούνται σε λίστα φραγής. Η λίστα φραγής μέχρι σήμερα αριθμεί σε 18.431 παράνομες ιστοσελίδες. Η αρχή διατηρεί στην ιστοσελίδα της μητρώο των αδειοδοτημένων εταιρειών, τη λίστα φραγής, καθώς και πληροφορίες για όλες τις νόμιμες υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών στη Δημοκρατία. Ως εκ τούτου, προτρέπει το κοινό όπως λαμβάνει γνώση, ούτως ώστε να διασφαλίζει την ασφαλή συμμετοχή του στο στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια. Η αρχή ανά τακτά χρονικά διαστήματα ενημερώνει το κοινό για τις νόμιμες υπηρεσίες στοιχήματος και τυχερών παιχνιδιών, μέσω ανακοινώσεων και ενημερωτικών εκστρατειών. Περιθώρια ελέγχου υπάρχουν και καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια σε συνεργασία με τις διωκτικές αρχές, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η περαιτέρω προστασία του κοινού. Πρόθεση της αρχής είναι η εφαρμογή του financial blocking, για το οποίο θα αρχίσει διαβούλευση με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη το επόμενο χρονικό διάστημα, με σκοπό την ενίσχυση των εργαλείων πάταξης της παρανομίας.

Αύριο Τρίτη, στο Β' μέρος της συνέντευξης, η κ. Φιάκκου αναλύει τα παράπονα από παίκτες, τις κυβερνοεπιθέσεις και τη Στρατηγική Ασφαλούς Παιχνιδιού της Αρχής