Ένα βήμα πριν από το Δικαστήριο της ΕΕ η Κύπρος - Πέντε επιστολές αιτιολογημένης γνώμης

Πέντε επιστολές αιτιολογημένης γνώμης για θέματα που αφορούν την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων, τους περιορισμούς στις κατασκευαστικές και κτηματομεσιτικές υπηρεσίες, την προστασία των καταναλωτών, την προσβασιμότητα προϊόντων και υπηρεσιών από άτομα με αναπηρία και τους κανόνες για τη φορολογική διαφάνεια περιέχει η δέσμη παραβάσεων Ιουλίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ανακοινώθηκε σήμερα.

Οι επιστολές αιτιολογημένης γνώμης αποτελούν το τελευταίο βήμα προτού η Κομισιόν κληθεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να παραπέμψει μια χώρα στο Δικαστήριο της ΕΕ για παραβίαση του κοινοτικού κεκτημένου ή ελλιπή εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας. Στο πλαίσιο του ίδιου πακέτου, η Κομισιόν ανακοίνωσε την παραπομπή της Κύπρου στο ΔΕΕ για ζητήματα που αφορούν την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων μηχανικών και αρχιτεκτόνων, και για την οποία το ΚΥΠΕ δημοσίευσε ξεχωριστή είδηση.

Το πακέτο περιέχει επίσης δύο προειδοποιητικές επιστολές για την Κύπρο, που αφορούν το πρώτο στάδιο μιας διαδικασίας επί παραβάσει, αναφορικά με την νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας.

Οι διαδικασίες που αφορούν την Κύπρο όπως καταγράφονται στη δέσμη παραβάσεων του Ιουλίου έχουν ως εξής:

- Αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στη Γερμανία, ενώ απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη στην Κύπρο [INFR(2018)2165], στο Βέλγιο, και στη Ρουμανία λόγω πλημμελούς μεταφοράς της οδηγίας 2005/36/ΕΚ για τα επαγγελματικά προσόντα στο εθνικό τους δίκαιο.

Η περίπτωση της Κύπρου αφορά την υποχρέωση διαμονής στην Κύπρο που επιβάλλεται σε δικηγόρους που επιθυμούν να παράσχουν τις υπηρεσίες τους εκεί, παρόλο που οι απαιτήσεις διαμονής απαγορεύονται βάσει των ενωσιακών κανόνων.

Το Βέλγιο, η Γερμανία, η Κύπρος και η Ρουμανία έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στα επιχειρήματα της Επιτροπής. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στη Γερμανία και να παραπέμψει το Βέλγιο, την Κύπρο και τη Ρουμανία στο ΔΕΕ.

- Περιορισμοί στις κατασκευαστικές και κτηματομεσιτικές υπηρεσίες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε επίσης να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στην Ισπανία, επειδή δεν συμμορφώνεται με τους ενωσιακούς κανόνες για τις υπηρεσίες και τα επαγγελματικά προσόντα όσον αφορά τον κατασκευαστικό τομέα.

Παράλληλα, η Κομισιόν αποφάσισε να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στην Κύπρο [INFR(2022)2170], επειδή μετέφερε πλημμελώς στο εθνικό δίκαιο την οδηγία για τις υπηρεσίες, επιβάλλοντας περιορισμούς που καθορίζουν ποιος μπορεί να κατέχει μετοχές σε κτηματομεσιτικές εταιρείες διαμεσολάβησης. Ακόμα, η Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στη Σλοβενία, επειδή δεν διευθέτησε τα ζητήματα που αφορούν τον διά νόμου καθορισμό τελών για τα γραφεία ακινήτων.

Η Κύπρος, η Ισπανία και η Σλοβενία έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στα επιχειρήματα της Επιτροπής. Διαφορετικά η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στην Ισπανία και να παραπέμψει την Κύπρο και τη Σλοβενία στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Προστασία των καταναλωτών

Η Κομισιόν αποφάσισε ακόμα να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στην Κύπρο [INFR(2023)0005] καθώς και στην Εσθονία, στην Ιρλανδία, στη Λετονία, στο Λουξεμβούργο και στην Πολωνία επειδή δεν μετέφεραν στο εθνικό δίκαιο τους ενωσιακούς κανόνες που προβλέπονται στην οδηγία σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές [οδηγία (ΕΕ) 2020/1828].

Η οδηγία απαιτεί από τα κράτη μέλη να επιτρέπουν στις ορισθείσες οργανώσεις καταναλωτών και δημόσιους φορείς να ασκούν αγωγές κατά των παράνομων πρακτικών των εμπόρων εξ ονόματος των καταναλωτών. Οι καταναλωτές που έχουν υποστεί ζημία από παράνομη εμπορική πρακτική μπορούν να ζητήσουν επανόρθωση, όπως αποζημίωση, αντικατάσταση ή επισκευή.

Τον Ιανουάριο του 2023 η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή σε 24 κράτη μέλη, επειδή δεν κοινοποίησαν εθνικά μέτρα για την πλήρη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο εντός της προθεσμίας της 25ης Δεκεμβρίου 2022. Η Επιτροπή, μετά την αλληλογραφία που είχε με τα εν λόγω κράτη μέλη και αφού εξέτασε προσεκτικά τις απαντήσεις τους, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Εσθονία, η Ιρλανδία, η Κύπρος, η Λετονία, το Λουξεμβούργο και η Πολωνία δεν παρείχαν ικανοποιητικές πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα μεταφοράς της οδηγίας στο εθνικό τους δίκαιο.

Τα εν λόγω έξι κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν από την Επιτροπή. Η Επιτροπή, αν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, μπορεί να αποφασίσει να τα παραπέμψει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Προσβασιμότητα προϊόντων και υπηρεσιών από άτομα με αναπηρία

Η Κύπρος έλαβε επίσης αιτιολογημένη γνώμη [INFR(2022)0291], μαζί με τη Βουλγαρία [INFR(2022)0290], την Ιρλανδία [INFR(2022)0309], τις Κάτω Χώρες [INFR(2022)0315] και την Πολωνία [INFR(2022)0317], επειδή δεν μετέφεραν στο εθνικό δίκαιο τους ενωσιακούς κανόνες για την προσβασιμότητα προϊόντων και υπηρεσιών από άτομα με αναπηρία [οδηγία (ΕΕ) 2019/882].

Η ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα απαιτεί βασικά προϊόντα και υπηρεσίες, όπως τα τηλέφωνα, οι υπολογιστές, τα ηλεκτρονικά βιβλία, οι τραπεζικές υπηρεσίες και οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες, να είναι προσβάσιμα από άτομα με αναπηρία.

Οι επιχειρήσεις και οι υπηρεσίες πρέπει να διασφαλίσουν τη συμμόρφωσή τους με ένα σύνολο κοινών ενωσιακών απαιτήσεων προσβασιμότητας έως το 2025.

Τον Ιούλιο του 2022 η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή σε 24 κράτη μέλη, και τον Απρίλιο του 2023 σε άλλα τρία κράτη μέλη, λόγω μη κοινοποίησης μέτρων για την πλήρη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο.

Σήμερα η Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στη Βουλγαρία, την Ιρλανδία, την Κύπρο, τις Κάτω Χώρες και την Πολωνία, επειδή δεν κοινοποίησαν τα μέτρα μεταφοράς στο εθνικό τους δίκαιο. Τα εν λόγω πέντε κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να τα παραπέμψει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Κανόνες για τη φορολογική διαφάνεια

Η Κομισιόν αποφάσισε περαιτέρω να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στην Κύπρο [INFR(2023)0006], στο Βέλγιο, στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στην Πολωνία και στην Πορτογαλία, επειδή δεν κοινοποίησαν τα εθνικά μέτρα για τη μεταφορά στο εθνικό τους δίκαιο της οδηγίας (ΕΕ) 2021/514 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 2021 («ΟΔΣ7») για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/16/ΕΕ σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας.

Στο πλαίσιο της ΟΔΣ7, οι ψηφιακές πλατφόρμες, όπως οι ιστότοποι και οι εφαρμογές για φορητές συσκευές, που επιτρέπουν στους φορολογούμενους να πωλούν αγαθά, να παρέχουν διαδικτυακές και μη διαδικτυακές προσωπικές υπηρεσίες ή να εκμισθώνουν ακίνητη περιουσία ή μεταφορικά μέσα, πρέπει να δηλώνουν τους εν λόγω φορολογούμενους και τις οικονομικές τους δραστηριότητες. Οι πληροφορίες αυτές θα βοηθήσουν τις φορολογικές αρχές να αποτρέπουν, μέσω της χρήσης ψηφιακών πλατφορμών, τη φοροδιαφυγή ή την υποβολή ανακριβών στοιχείων.

Η προθεσμία για την κοινοποίηση των εθνικών μέτρων μεταφοράς ήταν η 31 Δεκεμβρίου 2022. Το Βέλγιο, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Κύπρος, η Πολωνία και η Πορτογαλία έχουν προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα. Εάν δεν υπάρξει πλήρης κοινοποίηση όλων των εθνικών μέτρων μεταφοράς, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει τις εν λόγω υποθέσεις στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες

Όσον αφορά τις νέες διαδικασίες, η Κομισιόν αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στην Κύπρο [INFR(2023)2063] λόγω πλημμελούς εφαρμογής της 5ης οδηγίας κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες [οδηγία (ΕΕ) 2018/843].

Η Κύπρος είχε κοινοποιήσει την πλήρη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, αλλά η Επιτροπή εντόπισε αρκετές περιπτώσεις πλημμελούς μεταφοράς, οι οποίες αφορούσαν κυρίως τη λειτουργία του εθνικού μητρώου πραγματικών δικαιούχων (το μητρώο που αναφέρει ποιος έχει την πραγματική κυριότητα των εκάστοτε περιουσιακών στοιχείων).

Για παράδειγμα, η Κύπρος ανέστειλε την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση που συμπεριλαμβάνονται εσφαλμένες πληροφορίες, δεν κοινοποίησε μέτρα επιβολής που να εγγυώνται την πληρότητα του μητρώου και δεν έχει ακόμη καταρτίσει μητρώο πραγματικών δικαιούχων εταιρειών.

Οι κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες έχουν καθοριστική σημασία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Τα νομοθετικά κενά που παρατηρούνται σε ένα κράτος μέλος έχουν αντίκτυπο στο σύνολο της ΕΕ. Επιπλέον, όσον αφορά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την ΕΕ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είναι επιτακτική ανάγκη να προσδιοριστούν οι πραγματικοί δικαιούχοι των εταιρειών στις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις.

Εάν η Κύπρος δεν απαντήσει ικανοποιητικά εντός δύο μηνών, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.

- Διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας

Τέλος, η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στην Κύπρο [INFR(2023)2046] καθώς και στην Τσεχία, στη Δανία, στη Γερμανία, στην Εσθονία, στην Ιρλανδία, στην Ελλάδα, στην Κροατία,στην Ιταλία, στη Λιθουανία, στην Ουγγαρία, στις Κάτω Χώρες, στην Πορτογαλία, στη Σλοβενία, στη Σλοβακία, στη Φινλανδία και στη Σουηδία, επειδή δεν εξασφάλισαν ότι οι επιχειρησιακοί ενδιαφερόμενοι φορείς τους συμμορφώνονται με ορισμένες απαιτήσεις του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2021/116 της Επιτροπής σχετικά με τον καθορισμό του πρώτου κοινού έργου το οποίο στηρίζει την εφαρμογή του ευρωπαϊκού γενικού προγράμματος διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας.

Το έργο εξασφαλίζει τη συγχρονισμένη εφαρμογή διαφορετικών διαδικασιών και τεχνικών λύσεων, η οποία είναι απαραίτητη για την καλή διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας σε ολόκληρο το δίκτυο του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού.

Ορισμένα ενδιαφερόμενα μέρη στα εν λόγω κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη εφαρμόσει ορισμένες από αυτές τις διαδικασίες, για τις οποίες είχε οριστεί ως προθεσμία εφαρμογής η 31η Δεκεμβρίου 2022. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα συγκεκριμένα κράτη μέλη δεν έχουν διασφαλίσει ότι οι επιχειρησιακοί ενδιαφερόμενοι φορείς τους συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του κανονισμού για το κοινό έργο.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποστέλλει προειδοποιητική επιστολή στα οικεία κράτη μέλη, τα οποία έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν και να διορθώσουν τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν από την Επιτροπή. Η Επιτροπή, εάν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.