Ο χειροπράκτης Αησίλαος από την Πάφο: Μια φορά κι έναν καιρό, περιθάλποντας τόσο Τ/K όσο και Ε/K

Πριν από λίγο καιρό, η αγαπημένη μας φίλη Άννα Τσιέλεπου μοιράστηκε μερικές ιστορικές φωτογραφίες ενός χειροπράκτη που βοηθούσε έναν Τουρκοκύπριο ασθενή στην Πάφο τη δεκαετία του ’60. Στην πραγματικότητα, αυτές ήταν μοναδικές φωτογραφίες που δείχνουν τον αείμνηστο Αησίλαο Χατζηγιάννη, τον χειροπράκτη, να βοηθά μια Τουρκοκύπρια ασθενή. Η Άννα έγραψε τα εξής όταν μοιράστηκε αυτές τις ιστορικές φωτογραφίες: «Ο αείμνηστος Αησίλαος (Αγησίλαος Χατζηγιάννης) χειροπράκτης - ορθοπεδικός. Έχω τις φωτογραφίες αυτές στο προσωπικό μου αρχείο εδώ και πολύ καιρό και προσπαθώ να τις αξιοποιήσω στην έρευνα που κάνω για την περίοδο 1960-1968 για την πόλη της Πάφου. Η προσφορά του αείμνηστου Αησιλάου στον λαό της Πάφου, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, είναι μοναδική. Στον Αγησίλαο επιτρεπόταν να προσφέρει τις υπηρεσίες του, εφόσον του ζητηθεί, στους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας που βρίσκονταν στον Τουρκομαχάλα του Μούτταλλου. Η περίοδος του 1964 φέρνει την πόλη της Πάφου μοιρασμένη στα δύο. Οι άνθρωποί της όμως, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, δύσκολα μπορούν να κόψουν αυτούς τους δεσμούς αγάπης και εκτίμησης που τους διακατέχουν. Και ο Αγησίλαος για τους Τουρκοκύπριους ήταν ένα ξεχωριστό άτομο. Οι Τουρκοκύπριοι ασθενείς μπορούσαν να έρθουν (τους επιτρεπόταν από τους Τούρκους αξιωματικούς) μέχρι τον φούρνο του Ψωμά κάπου στο κέντρο της Πάφου και εκεί ο Αγησίλαος τους πρόσφερε τις υπηρεσίες του αφού ήξερε από πριν τις «παθήσεις» του ασθενή. Κοιτάξτε στη φωτογραφία το πρόσωπό του. Και αποδώστε την πρέπουσα τιμή σε αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο. Η βράκα που φορούσε μέχρι το τέλος της ζωής του αποδεικνύει την αγάπη του για την Κύπρο και τις παραδόσεις της. Η πραγματική αξία των ανθρώπων φαίνεται στις προσωπικές επιτυχίες τους, στα επιτεύγματα και στην προσφορά τους στην κοινωνία. Ο Αγησίλαος είναι ένας ήρωας της πόλης μας και είναι καιρός να αναδείξουμε την σπουδαία του πορεία».

Φωτογραφίες με τον Αγησίλαου Χατζηγιάννη καθώς βοηθά Τουρκοκύπριους ασθενείς. Τις φωτογραφίες δημοσίευσε η Άννα Τσέλεπου.

Φωτογραφία του Αγησίλαου Χατζηγιάννη την οποία δημοσίευσε η Άννα Τσέλεπου.

Η πλευρά του Ulus Irkad

Όταν είδα τη δημοσίευση, επικοινώνησα με τον φίλο μας Ulus Irkad που είναι συγγραφέας και ερευνητής από την Πάφο και τον ρώτησα αν ήξερε για αυτόν τον χειροπράκτη και του ζήτησα να γράψει ένα άρθρο γι’ αυτόν και για αυτά που έλεγε η Άννα. Ο Ulus έκανε την έρευνά του και επέστρεψε για να γράψει ένα άρθρο για το πώς ο αείμνηστος Αησίλαος, ο χειροπράκτης από την Πάφο, είχε βοηθήσει τους Τουρκοκύπριους εκείνα τα παλιά χρόνια:

«Δικοινοτικός χειροπράκτης»

«Είχα ακούσει το όνομα του Αησίλαου ως παιδί. Εκείνες τις μέρες, υπήρχαν πολύ λίγοι γιατροί και στις δύο κοινότητες. Τα ονόματα που ακούγονταν εκείνο τον καιρό ήταν ο Dr. Ihsan Ali και ο δρ. Παπαδόπουλος. Και όταν ο dr. Ihsan Ali έγινε σύμβουλος του Μακαρίου και άρχισε να πηγαίνει συχνά στη Λευκωσία, πολλοί άνθρωποι ζητούσαν βοήθεια από άλλους γιατρούς. Το περίεργο είναι ότι μέχρι το 1974 δεν υπήρχαν πολλοί χειροπράκτες στην Πάφο. Κάποιοι επισκέπτονταν τον Dr. Halim. Υπήρχαν γιατροί στο νοσοκομείο Λεμεσού και υπήρχαν γιατροί και στις βρετανικές στρατιωτικές βάσεις στη Λεμεσό. Ο επίτροπος των Βάσεων Ακρωτηρίου, κ. Muftuzade (που ήταν ο πατέρας του κ. Hakki Muftuzade, του σημερινού Τουρκοκύπριου μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων), παρείχε πάντα βοήθεια στους Τουρκοκύπριους της Λεμεσού και της Πάφου. Αν υπήρχαν μικροτραυματισμοί στο χέρι ή στα πόδια μου και ήταν πρησμένα από τους μικροτραυματισμούς, δεν ήθελα να πάω στον Αησίλαο. Δεν μου άρεσε να υποφέρω. Ποιος ξέρει πόσες φορές κτυπήσαμε παίζοντας ποδόσφαιρο με τους φίλους μας και πόσες φορές είχαμε σοβαρούς τραυματισμούς, αλλά περιμέναμε να επουλωθούν χωρίς βοήθεια.

«Περίθαλψη απ’ τη γιαγιά»

Όταν είχα τέτοια τραύματα, αντί να πάω στον Αησίλαο, έτρεχε η γιαγιά μου Ayshe Beyaz Erdoghan για να με βοηθήσει. Περιέθαλπε τέτοια τραύματα, εκτός από σπασμένα κόκαλα ή πληγές που δεν επουλώνονταν μόνες τους. Όταν είχαμε πρόβλημα στους καρπούς ή στους αστραγάλους μας, η γιαγιά μας ζέσταινε λίγο ελαιόλαδο και το έτριβε στο τραύμα και τύλιγε την επώδυνη περιοχή με ένα κομμάτι ύφασμα και περίμενε να δει αν θα επουλωνόταν μέχρι το πρωί. Αν όχι, αμέσως ο oδηγός Ramadan ή ο Mehmet Emin ή ο Minimi ή ο θείος Ismail έτρεχαν για βοήθεια. Ο τραυματίας μεταφερόταν κατευθείαν στον διάσημο χειροπράκτη Αησίλαο στη Χλώρακα.

«Και στις δύο κοινότητες»

Ο χειροπράκτης Αησίλαος υπηρετούσε και τις δύο κοινότητες. Σύμφωνα με όσα μου είπε η μητέρα μου, όταν ήταν νεαρή μεταφέρθηκε στον Αησίλαο στη Χλώρακα όταν είχε πρόβλημα στον καρπό της. Ο Αησίλαος ήταν επίσης καλός φίλος του παππού μου Hamza Erdoghan που ήταν ο «επιστάτης» των έργων οδοποιίας. Η μητέρα μου, μου είπε τα εξής για όσα γνωρίζει για τον χειροπράκτη Αησίλαο: ‘Ήταν γνωστό πρόσωπο και είχε ασθενείς από όλη την Κύπρο. Είχε μάθει αυτή την τεχνική από τον πατέρα του. Και ο πατέρας του ήταν χειροπράκτης. Όλη η Πάφος φώναζε τον πατέρα του Αϊσίλαβο’. Ποιος με πήρε κοντά του; Ήταν οι καλοί μας φίλοι στο χωριό από την οικογένεια Αζίνα, η Αντιγόνη και ο Γιώργος. Όταν ήμουν έγκυος με τον γιο μου Tema, είχα στραμπουλήξει τον αστράγαλό μου και δεν επούλωνε, οπότε στο τέλος βρήκα τη λύση με την επίσκεψη κοντά του. Και χρόνια αργότερα, ο γιος μου ο Tema σκαρφάλωσε σε ένα δέντρο και έπεσε, και ο παππούς του τον πήγαινε στον καλό του φίλο Αησίλαο\.

«Αφιλοκερδώς»

Και ο αδελφός μου Tema θυμόταν αυτή την επίσκεψη ως εξής: «Αφού έκανα περιτομή, είχα ανέβει στη συκιά της αυλής μας και έπεσα κάτω. Την επόμενη μέρα, ο παππούς μου Hamza Erdoghan, που ήταν επόπτης δημόσιος υπάλληλος στα οδικά έργα, με είχε πάρει στη Χλώρακα. Είχαμε πάει εκεί που σταματούσαν τα λεωφορεία από την Έμπα στο καφενείο πίσω από το διάσημο Babakochino Hanayo (Παπακότσινο Χανάγιο). Εκεί στο καφενείο, ο Αησίλαος μου θεράπευε το χέρι με λίγα μόνο τριψίματα. Και επειδή ήταν φίλος του παππού μου, δεν ζητούσε καμία πληρωμή». Στις αρχές της δεκαετίας του ’70, αυτή τη φορά ο μικρός μας αδερφός Omer έπεσε και έσπασε το χέρι του. Η γιαγιά και ο παππούς μου τον πήραν επειγόντως στον Αησίλαο. Ήταν Πρωτοχρονιά και ο Αησίλαος έπινε κρασί από μια πήλινη κανάτα. Το κρασί δεν τον επηρέαζε. Πήρε το σπασμένο χέρι και το περιέθαλψε. Ο Omer φώναζε πολύ. Έβαλε το χέρι του σε γύψο. Το χέρι του αδελφού μας θεραπεύτηκε σε μια βδομάδα και επέστρεψε στην κανονική του ζωή. Οι κάτοικοι της Πάφου λάτρευαν να πίνουν κρασί. Ο Αησίλαος έπαιρνε μια γεμάτη κανάτα ή μια λαμιντζάνα κόκκινο κρασί και έπινε κατευθείαν από την κανάτα. Πρέπει επίσης να πω το εξής: Το κρασί ήταν ιερό για τους Ελληνοκύπριους συμπατριώτες μας. Εκείνο τον καιρό, ιδιαίτερα τις μέρες των γιορτών, είχαν μια μέρα εξομολόγησης που ονομαζόταν Μεταλαβίση (όταν μεταλάμβαναν) και βουτούσαν το ψωμί στο κρασί και το έτρωγαν. Πίστευαν ότι αν ενεργούσαν έτσι εκείνες τις άγιες μέρες, θα απαλλάσσονταν από τις αμαρτίες τους. Όχι μόνο οι Ελληνοκύπριοι της Πάφου, αλλά και οι Τουρκοκύπριοι αγαπούσαν το κρασί και παρήγαγαν κρασί. Εκτός από κρασί, όταν κρυολογούσαν, έτριβαν ζιβανία στο σώμα τους – τη χρησιμοποιούσαν τόσο ως ποτό, όσο και ως φάρμακο. Κιοφτέρι, σουτζούκος και καρύδια ήταν ο ‘μεζές’ της ζιβανίας. Επειδή ο Αησίλαος έπινε κρασί τις μέρες των Χριστουγέννων, η μυρωδιά του κρασιού ήταν αισθητή... Σίγουρα ο Αησίλαος δεν ζει πια. Ας αναπαυθεί εν ειρήνη».

Ευχαριστώ τόσο την Άννα Τσιέλεπου όσο και τον Ulus Irkad που μοιράστηκαν μαζί μας την ιστορία του δικοινοτικού χειροπράκτη Αησίλαου από την Πάφο. Ας αναπαυθεί εν ειρήνη και ας είναι φωτεινό παράδειγμα για το πώς πρέπει να προσεγγίζουμε ο ένας τον άλλον ως κοινότητες αυτού του τόπου.

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518