Κριτήρια μελέτης για κάθε κοινότητα ξεχωριστά - Κυπριακές κοινότητες σε ρυθμούς Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας

Γράφει: Παντελής Σοφοκλέους

Η προσαρμογή μιας κυπριακής κοινότητας στην «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» δεν αποτελεί τη μέγιστη δυσκολία. Τουναντίον, θα είναι μια απλή διαδικασία νοουμένου θα μπορέσουμε να ξαναθυμηθούμε τη συμβίωση μας περίπου πριν 40 χρόνια. Εγκαταλείπουμε την πρακτική των επιφανειακών μελετών-εκδηλώσεων και σεμιναρίων, που είχαν και έχουν ακόμη ως βάση τις λέξεις «ενημέρωση και ευαισθητοποίηση», και μπαίνουμε απευθείας στην πρακτική εφαρμογή. Το κύριο κριτήριο μιας πετυχημένης μελέτης θα πρέπει να βασίζεται στην εφαρμοσμένη επιστήμη. Η δομή της μελέτης θα πρέπει να περιλαμβάνει τους στόχους της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», τη μεθοδολογία μετάβασης στον νέο μετασχηματισμό της κοινωνίας, όπου θα γίνεται κατανοητή για κάθε πολίτη και θα μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε κοινότητα ξεχωριστά: μια ανταποδοτική οικονομία, μια δίκαιη κοινωνία, απαλλαγμένη από τη χρήση συμβατικών καυσίμων και την υπερχρήση των φυσικών μας πόρων. Το τελικό προϊόν θα είναι ο σχεδιασμός και η λειτουργία ενός «οικολογικού χωριού».

Σχεδιασμός «οικολογικού χωριού»

Τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουμε είναι να μπορούμε να περιγράψουμε τις δυνατότητες επιτυχίας στη βιωσιμότητα λειτουργίας ενός «οικολογικού χωριού», η οποία θα βασίζεται στην τρισδιάστατη φιλοσοφία της αειφόρου ανάπτυξης, όπου οικονομία, κοινωνική δικαιοσύνη και προστασία φυσικών πόρων και περιβάλλοντος, παρ' όλο που θα βρίσκονται σε συνεχή ανταγωνιστικότητα, θα μπορεί ο έμπειρος μελετητής να καθορίζει τη χρυσή τομή στη συνύπαρξή των. Με την εκπόνηση της μελέτης, το κοινοτικό συμβούλιο κάθε κοινότητας θα πρέπει να παρουσιάζει στους πολίτες με διαφάνεια και σωστή επικοινωνία τις ευκαιρίες που δημιουργούνται στη μετάβαση του νέου σχηματισμού της κοινωνίας, καθώς επίσης και τους δυνητικούς κινδύνους που εγκυμονούν στην πιθανή αποτυχία μη υλοποίησης των προτεινόμενων απαιτούμενων έργων. Στο σημείο αυτό είναι που θα διαφανεί εάν τα μέλη του κοινοτικού συμβουλίου μπορούν να πάρουν εκείνες τις αποφάσεις που θα διασφαλίζουν την ορθή διαχείριση των απαιτούμενων διαδικασιών, καθώς επίσης να μπορούν να ανταποκριθούν στην απαιτούμενη εκπαίδευση των συγχωριανών τους, έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί μια ομαλή εφαρμογή του νέου σχηματισμού στην κοινότητά τους.

Η συνύπαρξη του «Tria»

Όπως αναφέραμε σε προηγούμενα άρθρα μας, η απαραίτητη προϋπόθεση στην επιτυχή εφαρμογή της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας» είναι η συνύπαρξη τω  τριών σημαντικών παραγόντων: επιστήμη, πολιτική και δημόσια υπηρεσία. Αυτή η μορφή ονομάστηκε ως «Tria» από τη Γερμανίδα Ulrike Witt, κρατική επίτροπο για την περιφερειακή ανάπτυξη στην περιοχή του Braunschweig, της Κάτω Σαξωνίας της Γερμανίας. Εμείς βάζουμε ακόμη ένα στοιχείο ως προϋπόθεση της επιτυχής εφαρμογής της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας» σε μία κοινότητα: Φιλότιμο.

Ετυμολογικά το φιλότιμο προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό φιλότιμον, που έχει σαν ρίζα τη σύνθεση των λέξεων φιλέω + τιμή.

Σύμφωνα με τον φιλόλογο Αποστόλη Ζυμβραγάκη το φιλότιμο είναι ένα ελληνικό ουσιαστικό, το οποίο περιγράφει μία σύνθετη σειρά των αρετών. Στην απλούστερη μορφή του ουσιαστικού θα λέγαμε ότι σημαίνει την ιδιότητα του «φίλου της τιμής», αυτού που «κάνει καλό». Παρ' όλα αυτά, το φιλότιμο εμπερικλείει πάρα πολλές έννοιες μέσα του. Φιλότιμο είναι η αίσθηση του να θέλεις να προσφέρεις αρκετά για την οικογένειά σου και την κοινωνία. Εκφράζεται με πράξεις γενναιοδωρίας και αυτοθυσίας, χωρίς να αναμένεται τίποτα για αντάλλαγμα. Το φιλότιμο θεωρείται ότι είναι η υψηλότερη από όλες τις ελληνικές αρετές, που καθορίζει και ρυθμίζει το πώς κάποιος θα πρέπει να συμπεριφέρεται στην οικογένειά και στις κοινωνικές ομάδες.

Το φιλότιμο είναι ένας τρόπος ζωής

Μεταφέρουμε μία σημαντική ανακοίνωση του δρα Κώστα Καδή, υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, στις 09.02.22, όπου δήλωσε ότι «το εύρος των φωτοβολταϊκών συστημάτων στους αγρότες της Δυτικής Λευκωσίας αυξάνεται και ανέρχεται στα 100 KW. Που συνεπάγεται η άμεση οικονομική ενίσχυση των αγροτών με ποσοστό χρηματοδότησης της τάξης του 75%». Επισημαίνοντας δε ότι «μέσα από το ίδιο πρόγραμμα οι αγρότες θα έχουν τη δυνατότητα να στηριχθούν για την αγορά νέων αντλιών, οι οποίες θα πρέπει να είναι  και λιγότερο ενεργοβόρες. Αυτές οι πρακτικές εντάσσονται και στο πλαίσιο της υιοθέτησης φιλικών προς το περιβάλλον πολιτικών που εναρμονίζονται με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία».



Βιοκαλλιεργητές και Διαχειριστές Οικολογικού Συμπλέγματος

Σήμερα παρουσιάζουμε μια εναλλακτική... όντως πρωτοποριακή προσφορά για τους κατοίκους των αστικών μας πόλεων και τουριστών. Η οικογένεια Λοΐζου, ο πατέρας ο Ανδρέας από την κατεχόμενη Πάνω Ζώδια, η Ελένη από το την Αγία Μαρίνας Χρυσοχούς και τα παιδιά Μαρία, Ευρυσθένη, Δημήτρης και Βαλεντίνος, έχουν δημιουργήσει μια εναλλακτική, οικολογική, αυθεντική κυπριακή επιχείρηση στην κοινότητα Γιαλιά. Το ολοκληρωτικό αναγκαστικό ξερίζωμα και των Τουρκοκυπρίων έγινε ένα χρόνο μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή του 1974.  Σήμερα έχουν εγκατασταθεί Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία. Καλλιεργούνται κυρίως εσπεριδοειδή, με τα ξακουστά «τα πορτοκάλια της Γιαλιάς», σιτηρά, όσπρια, λαχανικά, κυρίως καρπούζια-πεπόνια, λίγες αμυγδαλιές και ελάχιστες ελιές.

ΕΕ και αγροτικά προϊόντα

Η απευθείας πώληση γεωργικών προϊόντων στον τόπο παραγωγής ή στο αγρόκτημα δεν συνιστά εμπόριο και γι' αυτό δεν απαιτείται να δηλωθεί στον δήμο ή στην κοινότητα ως επιχείρηση. Ο παραγωγός δεν υπόκειται στο εκ του νόμου ωράριο λειτουργίας του καταστήματος εφόσον πωλούνται απευθείας από το αγρόκτημα. Η πώληση απλών γεωργικών προϊόντων «κατευθείαν από το χωράφι» (π.χ. σακί πατάτες, τελάρα με μήλα, μπολ με φράουλες κ.λπ.), μπορεί να γίνει οπουδήποτε και σε οποιαδήποτε ώρα. Λόγω του μεγάλου αριθμού νομικών διατάξεων για το εμπόριο αγροτικών προϊόντων, τα κράτη- μέλη της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζουν την ποιότητα και τον έλεγχο των προϊόντων, όπου να προσφέρουν τις συμβουλές τους, έτσι ώστε να τηρούνται οι κανονισμοί υγιεινής. Αρκετοί από τους ευρωπαίους αγρότες σκέφτονται να μπουν στο άμεσο εμπόριο. Και οι λόγοι είναι ποικίλοι, όπως η διασφάλιση δίκαιων τιμών, μείωση του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ), η δημιουργία πρόσθετου εισοδήματος και η ασφάλεια εργασίας στο αγρόκτημα. Οι μορφές άμεσου εμπορίου είναι γνωστές, όπως η απευθείας πώληση, λαϊκές αγορές, κιβώτια με Online υπηρεσία, καταστήματα αυτοεξυπηρέτησης, συνεταιρισμοί προϊόντων. Για το εμπόριο γεωργικών προϊόντων, όπως φρούτων και λαχανικών από το χωράφι ή από το περιβόλι, μπορούν να πωληθούν απευθείας και χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε και έγκριση.

Η εναλλακτική τουριστική ανάπτυξη

Μια ιδανική συνεργασία, όπου στην οικογενειακή επιχείρηση γίνεται η ταξινόμηση εργασιών... με μόνο ένα κριτήριο... προσόντων. Ανδρέας, ο πατέρας υπεύθυνος στη βιοκαλλιέργεια... Ελένη, η μαμά στη μεταποίηση... οι γονείς στο εστιατόριο... τα παιδιά, Μαρία, Ευρυσθένη και Δημήτρης στην εναλλακτική μουσική... Όλη η οικογένεια στη διαχείριση της βιοκαλλιέργειας, μεταποίησης, κατασκηνωτικού χώρου... εστιατορίου... μοναδικών μουσικών βραδιών. Το Val's Place προσφέρει φαγητό, ποτό, καφέ, ακόμα και μουσική! Από το πρωί θα σε υποδεχτεί με καφέδες και νόστιμο πρωινό, φτιαγμένο από τα αγροτικά προϊόντων των παραγωγών της περιοχής. Το μεσημεριανό περιλαμβάνει κρεατομεζέδες, μεζέδες για χορτοφάγους και σαλάτες με λαχανικά από το αγρόκτημά τους.

Μα, όμως, «όλα τα λεφτά» είναι οι μουσικές βραδιές οι οποίες αρχίζουν τον Απρίλιο και ολοκληρώνονται τον Σεπτέμβριο. Τον περασμένο Αύγουστο του 2021 είχαν φιλοξενήσει  το Paradise Jazz Festival, όπου εμφανίστηκαν συνολικά 31 μουσικοί σε 5 σχήματα. Μουσικές από τη λατινική, μοντέρνα ή κλασική τζαζ, και ακόμα την παραδοσιακή κυπριακή μουσική είχαν ταξιδέψει τους επισκέπτες σε χρόνο και τόπο μέσα από τα μάτια του μουσικού πολιτισμού.

Κατά τη διάρκεια δε της καλοκαιρινής περιόδου μπορούν και φιλοξενούν στον ειδικά διαμορφωμένο κατασκηνωτικό χώρο πολλούς τουρίστες, και κυρίως τους λάτρεις του πασίγνωστου Jazz Festival.

Όλα τα αγροτικά και μεταποιημένα προϊόντα παράγονται στην οικογενειακή επιχείρηση, όπως η σπιτική λεμονάδα με βασιλικό, το σπιτικό κρασί και η ζιβανία. Και σήμερα, σε έναν χώρο, στο «μαγαζάκι της φύσης» πωλούνται βιολογικά προϊόντα, όπως σαπουνάκια και κρέμες για πρόσωπο, αναζωογονητικά σπρέι, όλα φτιαγμένα από την κυρία Ελένη, τα οποία είναι πολύ μελετημένα γιατί το καθένα έχει τις δικές του ιδιότητες.

Είναι όλα φτιαγμένα με αγνά φυσικά υλικά και βότανα που καλλιεργεί η οικογένεια. Τα αποξηραμμένα βότανα δε, κάνουν υπέροχο τσάι. Και κάτι εξαιρετικό για τους ρομαντικούς... την θέα του ηλιοβασιλέματος από το Val's Place.



*Μηχανικός περιβάλλοντος