Απαγόρευση κυκλοφορίας ρυπογόνων οχημάτων στα κέντρα των πόλεων

Ενώπιον της σημερινής συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου αναμένεται να τεθεί προς έγκριση το πολλά υποσχόμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Μεταφορών που στοχεύει στη μείωση των ρύπων στις οδικές μεταφορές με τη λήψη δραστικών μέτρων που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον καθορισμό περιοχών και οδών εντός των πόλεων όπου θα επιτρέπεται η κυκλοφορία μόνο οχημάτων με χαμηλές ή μηδενικές εκπομπές ρύπων. Δηλαδή, υβριδικά και ηλεκτρικά οχήματα. Οι περιοχές αυτές, που θα αφορούν κυρίως τα κέντρα των πόλεων, θα καθοριστούν με διατάγματα του αρμόδιου υπουργού Μεταφορών αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο. Σε κάποιες άλλες περιοχές εντός των πόλεων θα επιτρέπεται μεν η διακίνηση οχημάτων με συμβατικά καύσιμα, δηλαδή βενζίνη και ντίζελ, αλλά μόνο για συγκεκριμένες μέρες και ώρες.

Το νομοσχέδιο υιοθετεί δραστικά μέτρα που λαμβάνονται εδώ και χρόνια σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία οδήγησαν σε ουσιαστικές μειώσεις των εκπομπών ρύπων στις οδικές μεταφορές. Πρόσθετα, η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση αποτελεί συνέχεια των δύο σχεδίων που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από το Υπουργείο Μεταφορών, που στοχεύουν και πάλι στη μείωση των ρύπων στις οδικές μεταφορές: Πρόκειται για το σχέδιο επιχορήγησης για την αγορά ηλεκτροκίνητων οχημάτων και το σχέδιο απόσυρσης ρυπογόνων οχημάτων.

Για να πιάσουμε τους στόχους

Ο στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την Κύπρο καθορίστηκε στο 24% μέχρι το έτος 2030 και αναμένεται σύντομα να αυξηθεί στο 32% με το νέο νομοθετικό πλαίσιο που δρομολογείται στις Βρυξέλλες για το κλίμα και την «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία». Η συμβολή των οδικών μεταφορών στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών ρύπων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων καθίσταται επιτακτική και θεωρείται σίγουρο ότι, χωρίς τη λήψη δραστικών μέτρων στον τομέα των οδικών μεταφορών, οι καθορισμένοι και δεσμευτικοί νομοθετικά στόχοι για την Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα μπορέσουν να επιτευχθούν. Με την ψήφιση του νομοσχεδίου και την εφαρμογή των μέτρων που προτείνονται, το Υπουργείο Μεταφορών θεωρεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα καταφέρει να εκπληρώσει τις συγκεκριμένες υποχρεώσεις της έναντι της ΕΕ.

Μέτρα με υπουργικά διατάγματα

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων δύναται, αφού λάβει τις απόψεις της τεχνικής επιτροπής και της οικείας αρχής τοπικής αυτοδιοίκησης, να καθορίζει με διάταγμά του που θα δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ειδικά μέτρα για σκοπούς μείωσης των ατμοσφαιρικών ρύπων και των αερίων του θερμοκηπίου στις οδικές μεταφορές. Στις συνεδριάσεις της τεχνικής επιτροπής θα συμμετέχουν εκπρόσωποι της Ένωσης Δήμων και της Ένωσης Κοινοτήτων.

Τα μέτρα

Τα ειδικά μέτρα που προβλέπει το νομοσχέδιο περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Τον καθορισμό περιοχών ή οδών χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών όπου θα επιτρέπεται η διακίνηση οχημάτων με μηδενικές εκπομπές ρύπων και καθαρών οχημάτων. Το όριο ταχύτητας σε αυτές τις περιοχές και οδούς δεν θα υπερβαίνει τα 25 χλμ ανά ώρα. Συνεπώς, πέραν των ηλεκτρικών οχημάτων θα μπορούν να διακινούνται στις εν λόγω περιοχές και υβριδικά οχήματα. Από το μέτρο αυτό θα εξαιρούνται τα οχήματα των μόνιμα διαμενόντων και των εργαζόμενων στις περιοχές αυτές, τα αναπηρικά οχήματα, τα ταξί και τα οχήματα τροφοδοσίας για τα οποία θα καθοριστούν συγκεκριμένες μέρες και ώρες. Πρόσθετα, θα μπορούν να διακινούνται στις συγκεκριμένες περιοχές οποιαδήποτε κατηγορία οχημάτων κατόπιν άδειας του οικείου δήμου για σκοπούς διεκπεραίωσης εργασιών, όπως κατασκευαστικές εργασίες, υπηρεσίες αποχετεύσεων, αντιπλημμυρικής προστασίας, ύδρευσης, συντήρησης των δικτύων αερίου και ηλεκτρισμού, συντήρησης και ελέγχου του οδικού δικτύου, κατ’ οίκον συλλογής των οικιακών απορριμμάτων, υπηρεσίες τηλεφωνίας, υπηρεσίες που παρέχονται από ειδικά οχήματα μεταφοράς χρημάτων ή και τιμαλφών κ.ο.κ. Η άδεια αυτή θα εκδίδεται από τους οικείους δήμους νοουμένου ότι δεν θα υπάρχει άλλη πρακτικά εφαρμόσιμη διαζευκτική διαδρομή προς τη γειτονική περιοχή ή την οδό στην οποία οι εργασίες ή οι υπηρεσίες που αναφέρονται θα πρέπει να διεκπεραιωθούν ή να παρασχεθούν.

• Την απαγόρευση σε συγκεκριμένες περιοχές και οδούς για συγκεκριμένες όμως μέρες και ώρες της διακίνησης οχημάτων με συμβατικά καύσιμα, δηλαδή βενζίνη και ντίζελ.
• Τον καθορισμό τμήματος ή λωρίδας δρόμου εντός της οποίας δεν θα επιτρέπεται να διακινούνται οχήματα καθορισμένων κατηγοριών.
• Τον καθορισμό ημερομηνίας πέραν της οποίας δεν θα επιτρέπεται η εγγραφή οχημάτων καθορισμένων κατηγοριών που κινούνται με συμβατικά καύσιμα και δεν θα πληρούν τις προδιαγραφές αντιρρυπαντικής τεχνολογίας ή και τα όρια εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
• Τον καθορισμό περιοχών ή οδών, η χρήση των οποίων θα γίνεται μόνο μετά από χρέωση που θα εισπράττεται από την οικεία τοπική αρχή ανάλογα με τις προδιαγραφές αντιρρυπαντικής τεχνολογίας ή και τα όρια εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα του οχήματος με το οποίο θα γίνεται η χρήση.
• Τον καθορισμό απαιτήσεων για συμπερίληψη σε διαφημίσεις ή άλλους τρόπους προώθησης για την αγορά, ή χρήση οχημάτων που κινούνται με συμβατικά καύσιμα περιεχομένου που προωθεί εναλλακτικούς τρόπους διακίνησης, όπως περπάτημα, ποδηλασία και χρήση δημόσιων επιβατικών μεταφορών.

Κάμερες, κατασχέσεις και ποινές

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οδηγός οχήματος που θα συλληφθεί να παραβιάζει τα υπουργικά διατάγματα και οδηγεί το όχημά του σε περιοχές και οδούς που επιτρέπεται η διακίνηση μόνο ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων, θα κατάσχεται το όχημα, θα καταγγέλλεται και σε περίπτωση καταδίκης του θα υπόκειται σε ποινή φυλάκισης για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη ή και σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €10.000.

Το νομοσχέδιο παρέχει, επίσης, τη δυνατότητα στους δήμους, στα όρια των οποίων θα καθοριστούν περιοχές και οδοί όπου θα επιτρέπεται η χρήση μόνο ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων, να εγκαθιστούν συσκευές φωτοεπισήμανσης (κάμερες) για να εντοπίζουν τους παραβάτες.