Οι λίστες αναμονής στο ΓεΣΥ συνιστούν αποτυχία του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής Υγείας της Βουλής στις 24 Νοεμβρίου 2022 ο πρόεδρος του ΟΑΥ Σταύρος Μιχαήλ. Δεν είναι λίγες μάλιστα οι φορές που έχουμε ακούσει τους οργανωμένους ασθενείς να θίγουν το παραπάνω ζήτημα. Όλοι μιλούν για λίστες αναμονής, σχεδόν από τους πρώτους μήνες εφαρμογής του ΓεΣΥ, ωστόσο το πρόβλημα παραμένει. Ο «Π», σε μια προσπάθεια καταγραφής του μεγέθους του προβλήματος, επικοινώνησε με ειδικούς γιατρούς εντός του ΓεΣΥ, στον δημόσιο αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, από όλες τις επαρχίες, ζητώντας τους να μας κλείσουν ραντεβού. Κάποιοι απάντησαν, κάποιοι άλλοι όχι, κάποιοι ναι μεν απάντησαν το τηλέφωνο, αλλά δεν μπόρεσαν να μας εξυπηρετήσουν, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουν ότι το «ραντεβού» ήταν στο πλαίσιο έρευνας. Ο «Π» επικοινώνησε με γιατρούς 13 ειδικοτήτων, με τα αποτελέσματα της έρευνας να προδίδουν μεγάλες λίστες και την αναμονή να φτάνει μέχρι και τον Ιούλιο του 2023. Στόχος ήταν να μπούμε στα παπούτσια των δικαιούχων-ασθενών, να δούμε τι αντιμετώπιση λαμβάνουν από τους γιατρούς και το προσωπικό των γιατρών τους, και γι’ αυτό δεν ενημερώθηκαν ούτε οι γιατροί ούτε οι γραμματείς τους για το πείραμα που κάναμε.
Δεν απάντησαν
Προτού αναλύσουμε τα αποτελέσματα της έρευνας για την κάθε ειδικότητα ξεχωριστά, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι δεν ήταν λίγοι οι γιατροί που δεν απάντησαν στο τηλεφώνημα. Σε κάποιες περιπτώσεις χρειάστηκε να μείνουμε για ώρα στην αναμονή μέχρι να απαντήσει κάποιος το τηλέφωνο, με το μεγαλύτερο πρόβλημα να εντοπίζεται στους γιατρούς που εργάζονται σε δημόσια νοσηλευτήρια. Εκεί τα τηλέφωνα χτυπούν, αλλά έξι στις δέκα φορές δεν τα απαντάει κανείς. Υπήρξε μάλιστα περίπτωση όπου η τηλεφωνήτρια σήκωσε το ακουστικό και ρώτησε αν πρόκειται για επείγον περιστατικό. Στην αρχή η απάντηση που έλαβε ήταν αρνητική, γεγονός που την οδήγησε στο να μας κλείσει το ραντεβού για τα μέσα Μαΐου. Στη συνέχεια ενημερώθηκε ότι είναι επείγον το περιστατικό, αλλάζοντας την ημερομηνία του ραντεβού και τοποθετώντας το στα μέσα Απριλίου. Παράλληλα, υπήρξαν και περιπτώσεις, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, στις οποίες η γραμματέας του γιατρού απάντησε το τηλέφωνο, στη συνέχεια όμως ζήτησε χρόνο ούτως ώστε να δει με τον γιατρό πότε μπορεί εκείνος και να μας καλέσει πίσω. Από τις δεκατέσσερις φορές που συνέβη κάτι τέτοιο, μόνο τρεις γραμματείς πήραν πίσω για να κλείσουν εν τέλει το ραντεβού. Αξίζει παράλληλα να σημειωθεί ότι ελάχιστες ήταν οι φορές στις οποίες αυτός που απάντησε το τηλέφωνο, είτε ήταν κάποια γραμματέας είτε ο ίδιος ο γιατρός, ρώτησε αν ο ασθενής έχει επισκεφθεί τον προσωπικό του γιατρό και έχει εξασφαλίσει παραπεμπτικό. Σε μία μάλιστα περίπτωση γραμματέας ανέφερε αυτολεξεί: «Δεν πειράζει που δεν έχετε παραπεμπτικό. Πείτε μου το όνομα του προσωπικού σας γιατρού και θα το διευθετήσουμε εμείς το ζήτημα».
Οι απαντήσεις
Ας δούμε όμως τι απάντησαν οι γιατροί κάθε ειδικότητας ξεχωριστά. Συνολικά ο «Π» απευθύνθηκε σε 1.063 ειδικούς γιατρούς 13 ειδικοτήτων, με το 23% των γιατρών να μην απαντούν τα τηλέφωνα. Να σημειωθεί ότι η επικοινωνία με τους γιατρούς έγινε στις 19 και 20 Ιανουαρίου 2023, γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία, αν λάβουμε υπόψη τις ημερομηνίες στις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα ραντεβού.
Αιματολόγοι: Στο ΓεΣΥ παρέχουν υπηρεσίες 29 αιματολόγοι, σε ολόκληρη την Κύπρο, με τους 13 να είναι στον ιδιωτικό τομέα. Στη συγκεκριμένη ομάδα υπήρξε γιατρός στην επαρχία Λευκωσίας ο οποίος είχε διαθέσιμο ραντεβού για την 1η Φεβρουαρίου, σε δύο εβδομάδες δηλαδή από την ημέρα που καλέσαμε. Υπήρξε όμως και γιατρός για τον οποίο η λίστα αναμονής ξεπερνά το τρίμηνο, καθώς το πιο κοντινό διαθέσιμο ραντεβού ήταν στις 3 Απριλίου. Οι περισσότεροι αιματολόγοι εργάζονται στις επαρχίες Λεμεσού και Λευκωσίας, ενώ μόλις τρεις γιατρούς έχει η Λάρνακα. Τρεις γιατροί, από τους οποίους μόνο ο ένας απάντησε το τηλέφωνο, με το επόμενο διαθέσιμο ραντεβού να είναι στις 28 Φεβρουαρίου.
Γαστρεντερολόγοι: Στους 47 ανέρχονται αυτή τη στιγμή οι γαστρεντερολόγοι στον κατάλογο του ΓεΣΥ. Εδώ τα πράγματα αρχίζουν να δυσκολεύουν, με τους περισσότερους γιατρούς να είναι κλεισμένοι μέχρι και τα μέσα Απριλίου. Υπάρχει γιατρός στην επαρχία Λευκωσίας ο οποίος είναι κλεισμένος μέχρι και τις 25 Μαΐου 2023, ενώ στη Λεμεσό η κατάσταση είναι ακόμη πιο δύσκολη, με έναν εκ των γιατρών που εργάζεται στην επαρχία να διευθετεί ραντεβού από τα μέσα Ιουνίου και έπειτα. Μόνο ένας γιατρός είχε διαθέσιμο ραντεβού για τα τέλη Φεβρουαρίου, συγκεκριμένα για τις 22 του μηνός, και όπως μας λέχθηκε αυτό συνέβη γιατί μερικά λεπτά πριν είχε ακυρωθεί ραντεβού.
Δερματολόγοι: Στους 70 ανέρχονται οι δερματολόγοι εντός ΓεΣΥ, με την πλειοψηφία των γιατρών να έχουν μια λίστα αναμονής δύο μηνών και βάλε. Η κατάσταση όσον αφορά τις επαρχίες είναι καλύτερη στη Λευκωσία, μιας και εκεί εργάζονται οι περισσότεροι γιατροί. Στη Λευκωσία υπήρξε ιδιώτης γιατρός με διαθέσιμο ραντεβού στις 27 Ιανουαρίου 2023 και γιατρός στον δημόσιο τομέα με διαθέσιμο ραντεβού για την 31η Ιανουαρίου. Την ίδια στιγμή που σε Λεμεσό, Πάφο και Αμμόχωστο δεν μπορείς να βρεις ραντεβού σε δερματολόγο πριν από τα μέσα Απριλίου. Υπάρχει μάλιστα γιατρός ο οποίος μας έκλεισε ραντεβού για τις 22 Μαΐου.
Ενδοκρινολόγοι: Χωρίς καμία αμφιβολία η «χειρότερη» κατηγορία γιατρών εντός του ΓεΣΥ ως προς το θέμα της αναμονής είναι αυτή των ενδοκρινολόγων. Είναι μόλις 24 γιατροί σε παγκύπρια βάση, με την αναμονή σε κάποιες περιπτώσεις να ξεπερνά τους πέντε, ενδεχομένως και τους έξι μήνες. Δύο γιατροί στον ιδιωτικό τομέα, ο ένας στη Λευκωσία και ο άλλος στη Λεμεσό, το επόμενο διαθέσιμο ραντεβού που είχαν ήταν την 1η Ιουνίου ο ένας και άλλος στις 5 Ιουλίου. Η πλειοψηφία των γιατρών είναι κλεισμένοι μέχρι τα μέσα Απριλίου με αρχές Μαΐου, με το συντομότερο ραντεβού να αφορά ιδιώτη γιατρό στην επαρχία Λάρνακας, ο οποίος είχε διαθέσιμο ραντεβού για τις 30 Μαρτίου.
Καρδιολόγοι: Η μεγαλύτερη ομάδα ειδικών γιατρών εντός του ΓεΣΥ είναι αυτή των καρδιολόγων, με 198 γιατρούς. Στην Πάφο δραστηριοποιούνται 34 καρδιολόγοι και μπορεί να βρει κανείς ραντεβού σχετικά εύκολα, καθώς υπάρχει διαθεσιμότητα από τις αρχές Φεβρουαρίου, με την αναμονή να μην ξεπερνά το δίμηνο. Παρόμοια είναι η κατάσταση στην επαρχία Αμμοχώστου, αλλά και στη Λάρνακα, ενώ Λεμεσός και Λευκωσία μπορεί να έχουν τους περισσότερους γιατρούς, όμως η αναμονή είναι μεγαλύτερη. Μεγαλύτερη ζήτηση φαίνεται να έχουν οι γιατροί του Δημοσίου, οι οποίοι αν είσαι τυχερός και σου απαντήσει κάποιος το τηλέφωνο δύσκολα θα βρεις ραντεβού εντός Μαρτίου.
Γυναικολόγοι: Οι γυναικολόγοι είναι μία πιο ιδιαίτερη ομάδα επαγγελματιών υγείας λόγω του ότι η πλειοψηφία των ασθενών τους (γυναίκες σε ενδιαφέρουσα) επισκέπτονται τον γιατρό τους τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερος φόρτος εργασίας, ο οποίος ωστόσο δεν φαίνεται να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το θέμα της αναμονής. Τέσσερις με έξι εβδομάδες είναι κατά μέσο όρο ο χρόνος αναμονής, ενώ ελάχιστοι ήταν οι γιατροί που δεν είχαν διαθέσιμο ραντεβού πριν από τον Μάιο.
Νευρολόγοι: Περίπου το 20% των νευρολόγων στους οποίους απευθυνθήκαμε δεν απάντησε το τηλέφωνο. Ελάχιστοι από αυτούς που δεν απάντησαν με την πρώτη μπήκαν στον κόπο να πάρουν πίσω. Μόνο ένας γιατρός είχε διαθέσιμο ραντεβού εντός Φεβρουαρίου, και μάλιστα στις 28 του μηνός, ενώ υπήρξε περίπτωση γιατρού ο οποίος, όπως μας λέχθηκε, δεν θα μπορέσει να μας δει πριν από τις 15 Ιουνίου. Στην περίπτωση των νευρολόγων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι σε τρεις περιπτώσεις γιατρών, στον δημόσιο αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, η γραμματέας ζήτησε λίγο χρόνο για να δει το πρόγραμμα του γιατρού και να μας ενημερώσει, αλλά δεν κάλεσε πότε πίσω.
Νεφρολόγοι: Με σχεδόν το 10% των νεφρολόγων, η πλειοψηφία των οποίων γιατροί του Δημοσίου, να μην απαντά στα τηλέφωνα, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί κανείς τι κατάσταση επικρατεί και στη συγκεκριμένη ειδικότητα. Το πιο σύντομο ραντεβού που μπορέσαμε να βρούμε ήταν για τις 30 Μαρτίου, ενώ η πλειοψηφία των γιατρών είναι κλεισμένοι μέχρι και το Πάσχα.
Ορθοπεδικοί: Από τρεις μέχρι και πέντε μήνες η αναμονή για τους ορθοπεδικούς, ενώ σε δύο περιπτώσεις στην επαρχία Λεμεσού μας είπαν ότι πρέπει να κάνουμε υπομονή μέχρι τον Ιούνιο, και συγκεκριμένα μέχρι τις 15 και 21 Ιουνίου αντίστοιχα.
Ουρολόγοι: Στους 63 φτάνει ο αριθμός των ουρολόγων εντός ΓεΣΥ σε παγκύπρια βάση. Στην επαρχία Αμμοχώστου βρίσκεται ο γιατρός ο οποίος είχε διαθέσιμο ραντεβού για τις 14 Φεβρουαρίου, ενώ στη Λευκωσία υπήρξε γιατρός ο οποίος μας έκλεισε ραντεβού για τις 19 Ιουλίου 2023. Κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι υπάρχουν γιατροί, τόσο στη συγκεκριμένη όσο και σε άλλες ειδικότητες, που εργάζονται σε δύο ή και περισσότερες επαρχίες, όπου υπάρχει μεγάλη διαφορά στο θέμα της αναμονής. Υπάρχει γιατρός ο οποίος δραστηριοποιείται σε Πάφο και Λεμεσό, και στη μία επαρχία έχει διαθέσιμο ραντεβού για τις 14 Φεβρουαρίου και στην άλλη για τις 7 Μαρτίου.
Οφθαλμίατροι: Με μόλις 109 οφθαλμίατρους να παρέχουν τις υπηρεσίες τους εντός του ΓεΣΥ, το ελάχιστο που θα περιμένει κάποιος είναι έναν μήνα. Στη Λεμεσό υπήρξε οφθαλμίατρος που δεν είχε διαθέσιμο ραντεβού πριν από τις αρχές Μαΐου, ενώ οι περισσότεροι ήταν σε θέση να εξυπηρετήσουν εντός Μαρτίου.
Πνευμονολόγοι: Αν αναζητείς να επισκεφθείς πνευμονολόγο εντός του ΓεΣΥ καλό θα ήταν να γνωρίζεις ότι δύσκολα θα βρεις ραντεβού πριν από τον Απρίλιο. Μόλις δύο γιατροί είχαν διαθέσιμο ραντεβού για τις 28 Φεβρουαρίου ή 1η Μαρτίου, ενώ πνευμονολόγος στην επαρχία Λευκωσίας μας ενημέρωσε ότι θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τις 20 Ιουνίου για να μας δει.
Ρευματολόγοι: Στο «ίδιο καζάνι» με τους πολίτες που αναζητούν ραντεβού σε πνευμονολόγο βρίσκονται και εκείνοι που θέλουν να επισκεφθούν ρευματολόγο. Μόλις δύο γιατροί είχαν διαθέσιμο ραντεβού για τα τέλη Φεβρουαρίου, με τους πλείστους να διευθετούν νέα ραντεβού μετά το Πάσχα.
