Κύπριοι τουρίστες σε Αγγλία, Ουγγαρία, Ελλάδα και Βέλγιο: Εντόπισαν χαλούμι απομίμηση

Τυρί που πωλείτο παράνομα σε αγορές του εξωτερικού ως κυπριακό χαλλούμι ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) εντόπισαν Κύπριοι πολίτες που έκαναν διακοπές και ενημέρωσαν τις αρμόδιες αρχές, στέλνοντας μάλιστα και φωτογραφίες από τα προϊόντα μιμητισμού. Όπως μας λέχθηκε αρμοδίως, με αυτόν τον τρόπο καταγγέλθηκαν 10 περιπτώσεις. Τα προϊόντα μιμητισμού εντοπίστηκαν σε Αγγλία, Ουγγαρία, Ελλάδα και Βέλγιο. Μάλιστα, σε μια περίπτωση η καταγγελία προήλθε από ανώτερο δημόσιο υπάλληλο ο οποίος βρισκόταν σε υπηρεσιακό ταξίδι στις Βρυξέλλες.

Σε όλες τις περιπτώσεις ενημερώθηκαν οι χώρες στις οποίες εντοπίστηκαν τα προϊόντα μιμητισμού για τις δικές τους ενέργειες. Παράλληλα, ενημερώθηκαν οι εμπορικοί μας ακόλουθοι που έχουν την ευθύνη των ελέγχων στις αγορές του εξωτερικού για παραβιάσεις του προτύπου ΠΟΠ. Οι έλεγχοι για το χαλλούμι στις αγορές του εξωτερικού στοχεύουν:

• Στον εντοπισμό μη κυπριακών προϊόντων τα οποία πωλούνται παράνομα ως χαλλούμι. Λαμβάνονται νομικά μέτρα από την Κυπριακή Δημοκρατία στην περίπτωση που η παρανομία είναι επαναλαμβανόμενη.
• Στον εντοπισμό προϊόντων κυπριακής προέλευσης τα οποία παραβιάζουν το πρότυπο για το χαλλούμι. Οι περιπτώσεις αυτές παραπέμπονται στην αρμόδια τριμελή επιτροπή του Υπουργείου Εμπορίου για να λογοδοτήσουν τα τυροκομεία που παρανομούν. Της επιτροπής προΐσταται ο γενικός διευθυντής και συμμετέχουν οι διευθυντές Ανταγωνισμού και Προστασίας Καταναλωτών και Βιομηχανικής Ανάπτυξης του υπουργείου. Η τριμελής επιτροπή δύναται να επιβάλλει διοικητικό πρόστιμο μέχρι €150.000 για κάθε παράβαση.

Κατάσχεση από τελωνείο

Από τους ελέγχους στην κυπριακή αγορά (λιανικό εμπόριο) δεν έχει εντοπιστεί χαλλούμι που να μην πληροί τις προδιαγραφές του ΠΟΠ. Ωστόσο, όπως πληροφορείται ο «Π», πρόσφατα το Τμήμα Τελωνείων κατάσχεσε παρτίδα χαλλουμιού που προοριζόταν για το εξωτερικό μετά από εύλογες υποψίες ότι δεν παρασκευάστηκε με βάση το πρότυπο ΠΟΠ. Όπως μας λέχθηκε αρμοδίως, η υπόθεση τυγχάνει χειρισμού από το Τμήμα Τελωνείων. Παράλληλα, διερευνάται κατά πόσο είναι βάσιμες οι καταγγελίες στις οποίες προέβη το τυροκομείο μετά την κατάσχεση των προϊόντων του από το Τμήμα Τελωνείων εναντίον άλλων τυροκομείων.

Όλα τα προϊόντα που φέρουν την ονομασία χαλλούμι θα πρέπει να παράγονται με βάση τις προδιαγραφές του προϊόντος από τυροκομεία τα οποία έχουν λάβει τη σχετική πιστοποίηση από το αρμόδιο όργανο ελέγχου, δηλαδή, την εταιρεία Bureau Veritas. Στο παρόν στάδιο έχουν ελεγχθεί και πιστοποιηθεί 55 τυροκομεία, τα στοιχεία των οποίων βρίσκονται αναρτημένα στην επίσημη ιστοσελίδα του Τμήματος Γεωργίας. Σημειώνεται ότι οι έλεγχοι που πραγματοποιούνται στα τυροκομεία δεν είναι δειγματοληπτικοί αλλά αφορούν το 100% των τυροκόμων και γίνονται κατ’ ελάχιστο μία φορά καθ’ έτος ενώ για τα μεγάλα τυροκομεία πραγματοποιούνται δύο ετήσιοι έλεγχοι. Πέραν των τακτικών ελέγχων που πραγματοποιεί η εταιρεία Bureau Veritas, έλεγχοι γίνονται και από το αρμόδιο Τμήμα Γεωργίας. Εντός αυτού του πλαισίου, έλεγχοι έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται σε σημεία λιανικής πώλησης του προϊόντος ενώ έπονται και αιφνίδιοι έλεγχοι σε τυροκομικές εγκαταστάσεις.

Έλεγχοι στα κέντρα εστίασης

Οι έλεγχοι για τη συμμόρφωση με τις προδιαγραφές του χαλλουμιού ως προϊόντος ΠΟΠ ξεκίνησαν πρώτα από τις μεγάλες υπεραγορές στις οποίες διατίθεται όλη η γκάμα των προϊόντων και το δείγμα είναι πιο αντιπροσωπευτικό και στη συνέχεια επεκτάθηκαν και στα μικρότερα καταστήματα. Όπως μας λέχθηκε, οι έλεγχοι είναι συνεχείς ενώ έχει εξαντληθεί από την ντόπια αγορά το απόθεμα σε χαλλούμι που δεν πληρούσε τις προδιαγραφές του ΠΟΠ. Δεν υπάρχει πλέον άλλο περιθώριο ανοχής και το ίδιο το Υπουργείο Γεωργίας έχει θεσμική ευθύνη για την εφαρμογή του προτύπου.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», οι έλεγχοι θα επεκταθούν εφόσον εξασφαλιστεί το απαιτούμενο προσωπικό στο Τμήμα Γεωργίας και στα κέντρα εστίασης για να διαπιστώνεται κατά πόσο το χαλλούμι που σερβίρουν με τον μεζέ ή στην πίτα και το χρεώνουν ως χαλλούμι είναι όντως χαλλούμι και όχι προϊόν μιμητισμού ή τυρί που διατίθεται στην αγορά σε χαμηλότερη τιμή. Στην προκειμένη περίπτωση τίθεται και θέμα εξαπάτησης των καταναλωτών που πληρώνουν για χαλλούμι ενώ τους σερβίρουν προϊόν μιμητισμού.

Το πλαίσιο συμφωνίας

Το πλαίσιο συμφωνίας που διέπει την παραγωγή χαλλουμιού ΠΟΠ υπογράφηκε στις 22/7/2022 από όλα τα οργανωμένα σύνολα των εμπλεκόμενων στην παραγωγή χαλλουμιού (παραγωγοί γάλακτος και τυροκόμοι) στην παρουσία του υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Κώστα Καδή και του προέδρου του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου. Μεταξύ άλλων, η συμφωνία-πλαίσιο προβλέπει πιστή εφαρμογή της νομοθεσίας και του Ευρωπαϊκού Κανονισμού που κατοχυρώνει το χαλλούμι ως προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης καθώς και απόσυρση από όλες τις πλευρές των δικαστικών και διοικητικών διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη και αφορούν άμεσα ή έμμεσα τον φάκελο του χαλλουμιού.

Για την παρασκευή χαλλουμιού ΠΟΠ αποφασίστηκαν τα εξής: Η ελάχιστη ποσοστιαία συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος στο μείγμα χαλλουμιού για τους μήνες Σεπτέμβριο του 2022 μέχρι Ιανουάριο του 2023 θα είναι 10% και για τους μήνες Φεβρουάριο μέχρι Αύγουστο του 2023 η ελάχιστη ποσοστιαία συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος θα είναι 25%. Από τον Σεπτέμβριο του 2023 μέχρι τον Ιανουάριο του 2024 η ποσοστιαία συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος στο μείγμα χαλλουμιού θα καθορίζεται με βάση τη διαθεσιμότητα με κατώτατο όριο το 10%. Από τον Φεβρουάριο του 2024 μέχρι τον Ιούλιο του 2024 η ελάχιστη ποσοστιαία συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος στο μείγμα χαλλουμιού θα είναι 25% και στη συνέχεια θα ισχύει η συμφωνία στην οποία θα καταλήξουν τα εμπλεκόμενα μέρη.