Όμορφες ανθρώπινες ιστορίες του τόπου μας

Μαζευόμαστε στην παραλία της Λάρνακας σε μια ψαροταβέρνα δίπλα στη θάλασσα. Έχει στρωθεί ένα πολύ μακρύ τραπέζι, για σχεδόν 40-50 άτομα. Ο Γαβριήλ Μηνά ήθελε εδώ και καιρό να παραθέσει αυτό το γεύμα προς τιμήν του φίλου του Mehmet, τώρα που τους έφερα μαζί.

Ο Γαβριήλ και ο Mehmet είχαν έρθει αντιμέτωποι κατά τη διάρκεια του πολέμου το 1974 – ο Γαβριήλ δεν είχε όπλο, ενώ ο Mehmet είχε. Όταν οι περιστάσεις τους έφεραν αντιμέτωπους σε κάποια στιγμή, ο Mehmet δεν πάτησε τη σκανδάλη και δεν τον σκότωσε. «Δεν είχε όπλο, πώς θα μπορούσα να τον πυροβολήσω;» μου είπε αργότερα. Αυτό το χιλιοστό του δευτερολέπτου άλλαξε ολόκληρη τη ζωή του Γαβριήλ ή μάλλον δεν άλλαξε απολύτως τίποτε. Του έδωσε την ευκαιρία να συνεχίσει τη ζωή του. Εφόσον ο Mehmet δεν του αφαίρεσε τη ζωή, δεν του έκλεψε τα νιάτα του, δεν τον έκλεψε από τις επόμενες γενιές που θα δημιουργούσε, ο Γαβριήλ συνέχισε να ζει και να είναι ολοζώντανος σε αυτή τη γη όπως όλοι μας. Η οικογένειά του δεν τον θρήνησε ή δεν έψαχνε να βρει πού μπορεί να είχε θαφτεί το σώμα του. Ο Mehmet του έκανε το μεγαλύτερο δώρο που μπορεί να δώσει κάποιος στη γη: τη ζωή του.

Από την περσινή συνάντηση. Ο Φώτιος Κουζούπης μαζί με τον Γαβριήλ Μηνά, τη γυναίκα του Κύρα, τον Mehmet και τη γυναίκα του Sabiha.

Το γεύμα

Ο Γαβριήλ έχει προσκαλέσει τις αδελφές του, τον αδελφό του και τους συγγενείς του. Περίμενε τις κόρες του να έρθουν από το εξωτερικό όπου μένουν, έτσι ώστε να οργανώσει αυτό το γεύμα. Μια από τις κόρες του, η Σοφία, κάθεται δίπλα μου. Είναι κι αυτή γιατρός όπως τον πατέρα της και τον σύζυγό της και ζουν στο Isle of Man – μιλάει τέλεια αγγλικά, ελληνικά, ρωσικά και τσέχικα και στην αγκαλιά της είναι το όμορφο μωρό, ο Λεωνίδας, γεμάτος χαμόγελα, ξανθός με λαμπερά γαλάζια μάτια. Ερωτεύομαι αυτό το όμορφο μωρό που είναι ενός έτους και κολλάει στη μητέρα του, θέλει να θηλάσει και πετάει πατάτες και ψωμί στο πάτωμα, αρνούμενος να τον ξεγελάσουν με άλλα φαγητά. Όταν τον θηλάζει η μητέρα του, τότε χαμογελάει ακόμα περισσότερο και τώρα μπορεί να συνεχίσει να τρώει πατάτες και ντομάτες και να πίνει φρέσκο χυμό πορτοκάλι. Μοιάζει με τον Γαβριήλ. Η Σοφία έχει δύο μεγαλύτερα αγόρια που πηγαινοέρχονται στο τραπέζι μας. Το εστιατόριο έστησε ένα ξεχωριστό τραπέζι για τα παιδιά της Σοφίας και της Ιωάννας, της άλλης κόρης του Γαβριήλ που ζει στις ΗΠΑ. Μαθαίνω ότι είναι μηχανικός και έχει και αυτή παιδιά που πηγαινοέρχονται στο τραπέζι μας. Η Ιωάννα είναι εντυπωσιακή και φοράει ένα πράσινο φόρεμα – και η Ιωάννα και η Σοφία είναι όμορφες με λαμπερά γαλάζια μάτια. Η οικογένεια είναι από το Βαρώσι και έχουν χάσει τα πάντα εκτός από τη ζωή τους που είναι το πιο πολύτιμο πράγμα στη γη. Τα σπίτια μπορούν να ξαναχτιστούν, αλλά οι ζωές δεν μπορούν να ξανα-υπάρξουν όταν πεθάνεις. Ίσως σήμερα γιορτάζουμε πραγματικά τη ζωή σε αυτό το μακρύ τραπέζι με την οικογένεια του Γαβριήλ Μηνά.

Φωτογραφία που έβγαλε ο Φώτιος Κουζούπης από το ευχαριστήριο γεύμα στη Λάρνακα που παρέθεσε ο Γαβριήλ Μηνά προς τιμήν του Mehmet και της γυναίκας του Sabiha.

Η ιστορία τους

Στις 12 Ιανουαρίου 2022, πριν από σχεδόν έναν χρόνο, είχα γράψει για το πώς κατάφερα να τους φέρω μαζί. Αυτός που μου είπε την ιστορία τους και με έφερε σε επαφή με τον Γαβριήλ ήταν ο Φώτιος Κουζούπης, ο αγαπητός μας φίλος από το Λονδίνο. Ο Φώτιος μου είπε την ιστορία και πήγα και ερεύνησα και έμαθα ποιος ήταν αυτός που δεν πάτησε τη σκανδάλη και δεν σκότωσε τον Γαβριήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου και βρήκα ότι ήταν ο Mehmet Ismail Saghman. Ο Φώτιος είναι ένας φανταστικός άνθρωπος που με βοηθά στις έρευνές μου για τους «αγνοούμενους», καθώς και σε τέτοιες ανθρώπινες ιστορίες. Και στις 12 Δεκεμβρίου 2021 πήρα τον Φώτιο, τον Γαβριήλ, τη γυναίκα του Γαβριήλ την κυρία Κύρα στο σπίτι του Mehmet και της γυναίκας του Sabiha στη Λευκωσία. Τώρα, έναν χρόνο μετά, είναι μαζί εδώ, με όλη την οικογένεια του Γαβριήλ Μηνά. Η γυναίκα του η Κύρα χαίρεται πολύ που μας βλέπει όλους. Ο Mehmet τους έφερε εκμέκ καντεΐφι κι εγώ έφερα μπακλαβά. Μετά το μεσημεριανό φαγητό τρελάθηκαν όλοι με το εκμέκ καντεΐφι που έφεραν ο Mehmet και η Sabiha.

Μέσα στο εστιατόριο είμαστε η μόνη παρέα και έτσι είναι σαν ένα πανηγύρι. Παιδιά που μπαινοβγαίνουν, γάτες που μπαίνουν για να κοιτάξουν με περιέργεια τα παιδιά, περιμένοντας κάποιον ψαρομεζέ ή κομμάτια φαγητού, σερβιτόροι που προσπαθούν να διαχειριστούν ένα τόσο μεγάλο τραπέζι και άνθρωποι που κουβεντιάζουν μεταξύ τους. Τον Mehmet και τη Sabiha τους έφεραν εδώ ο φίλος τους Zeki και η σύζυγός του. Ο Zeki είναι από την Πάφο και μιλά ελληνικά, διευκολύνοντας τη συζήτηση μεταξύ του Mehmet και της οικογένειας του Γαβριήλ. Όλοι είναι πολύ χαρούμενοι και εγώ είμαι εδώ με τον σύντροφό μου και είμαστε κι εμείς χαρούμενοι που καταφέραμε να φέρουμε κοντά αυτές τις δύο οικογένειες. Ανάμεσα σε μένα και τον σύντροφό μου, έχουμε τον Φώτιο Κουζούπη και κάνουμε άλλα σχέδια μαζί του και με τη βοήθειά του θα πάρω άλλες συνεντεύξεις με άλλους ανθρώπους των οποίων τη ζωή έσωσαν άλλοι.

Το κοινό μας παρελθόν

Πρέπει να γράψουμε τέτοιες ιστορίες για τη χώρα μας, το παρελθόν μας, την ιστορία μας, έτσι ώστε τα παιδιά μας και οι νέες μας γενιές να μάθουν ότι δεν έγιναν μόνο σφαγές και δολοφονίες σε αυτή τη χώρα, αλλά ότι και η ανθρωπιά επέμεινε και επέζησε σε αυτή τη γη παρόλες τις αντιξοότητες. Χρειάζεται μόνο ένα δευτερόλεπτο για να πατήσεις τη σκανδάλη και να καταστρέψεις τη ζωή, αλλά χρειάζονται πολλοί κτύποι της καρδιάς για να σκεφτείς τι κάνεις κάτω από δύσκολες συνθήκες και να σώσεις ζωές αντί να σκοτώσεις. Ο Mehmet και άνθρωποι όπως τον Mehmet το κατάφεραν να το κάνουν αυτό σε αυτό το νησί και αυτές είναι ιστορίες τόσο καλά κρυμμένες που πρέπει να τις ξεθάψουμε με τα χέρια μας για να δουν το φως και να δημιουργήσουν καλύτερη κατανόηση μεταξύ των κοινοτήτων μας.

Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι στο μυαλό μας σχετικά με το είδος της χώρας στην οποία θέλουμε να ζήσουμε. Πρέπει ξεκάθαρα να αντιταχθούμε στη διχοτόμηση κάθε είδους. Πρέπει να αναλογιστούμε ξεκάθαρα την κατανόηση των θεμιτών/νόμιμων ανθρωπιστικών αναγκών και ανησυχιών όλων των κοινοτήτων μας στην Κύπρο, καθώς και τις βαθιά ριζωμένες επιθυμίες τους για να ζήσουν και να επιβιώσουν ειρηνικά σε αυτή τη γη.

Πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε έναν τρόπο να γίνουμε ένας καθρέφτης που θα αντικατοπτρίζει την ενσυναίσθηση και την αμοιβαία κατανόηση ο ένας προς τον άλλον, αντί να αντικατοπτρίζουμε στερεότυπα, κρυφές υποψίες και μίσος που προέρχονται από τα ανεπεξέργαστα τραύματα μας που δημιουργήθηκαν από τη σύγκρουση.

Πρέπει να βάλουμε κάτω τα ανεπούλωτα τραύματα με τα οποία αναγκαζόμαστε να ζήσουμε και να βρούμε έναν τρόπο να τα αναλύσουμε και να τα αξιολογήσουμε για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε μπροστά. Τα τραύματά μας χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες για να μας μετατρέψουν σε «εχθρούς» ο ένας του άλλου, ενώ στην πραγματικότητα είμαστε απλώς ταπεινοί άνθρωποι που προσπαθούμε να βρούμε έναν τρόπο να επιβιώσουμε.

Πρέπει ξεκάθαρα να επεξεργαστούμε αυτά τα τραύματα μαζί για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε μαζί σε αυτό το κομμάτι της γης που λέγεται Κύπρος. Διαφορετικά τα τραύματά μας θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται από όλους εκείνους που κλέβουν τις ζωές μας για τα δικά τους μικροσυμφέροντα.

Σήμερα είναι μια από εκείνες τις αξιοσημείωτες μέρες στην Κύπρο, όπου με τη βοήθεια του Φώτιου Κουζούπη και των Τουρκοκύπριων αναγνωστών μου καταφέραμε να εντοπίσουμε τον Mehmet και να τον φέρουμε μαζί με τον Γαβριήλ για να έχουν μια φιλία για μια ζωή και μαζί με τις οικογένειές τους, να συνεχίσουν να μοιράζονται αγάπη, σεβασμό και αλληλοκατανόηση. Φανταστείτε αν ο Mehmet είχε πατήσει τη σκανδάλη τι άθλια ζωή θα είχε η οικογένεια του Γαβριήλ. Φανταστείτε πως οι αδελφές του θα έκλαιγαν ακόμα 48 χρόνια μετά το 1974. Οι κόρες του Σοφία και Ιωάννα και τα όμορφα εγγόνια του, συμπεριλαμβανομένου του ενός έτους όμορφου Λεωνίδα, δεν θα είχαν ποτέ την ευκαιρία να υπάρξουν. Είμαι τόσο χαρούμενη για αυτή την οικογένεια που είναι γεμάτη αγάπη ο ένας για τον άλλον και είναι τιμή μου να είμαι μαζί τους σήμερα, ιδιαίτερα με τον Φώτιο Κουζούπη που βοηθάει πάρα πολύ σε τέτοιες όμορφες ανθρώπινες ιστορίες.

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518