ΠτΔ: Ανέπεμψε τους «Περί Γάμου», «Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων» και «Περί Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης» νόμους

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ασκώντας τις εξουσίες που του χορηγούνται δυνάμει του άρθρου 51.1. του Συντάγματος ανέπεμψε σήμερα Πέμπτη τον «περί Γάμου (Τροποποιητικό) Νόμο του 2022», τον «Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων (Τροποποιητικό) Νόμο του 2022» και τον «Περί Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης (Υποχρεωτική Φοίτηση και Παροχή Δωρεάν Παιδείας) (Τροποποιητικό) (Αρ.2) Νόμο του 2022» για επανεξέταση στη Βουλή των Αντιπροσώπων με σχετική επιστολή του προς την Πρόεδρο της Βουλής.

Η αναπομπή του «περί Γάμου (Τροποποιητικός) Νόμο του 2022» αφορά στη μεταβατική διάταξη, η οποία εισάγεται ως άρθρο 42 του περί Γάμου Νόμου, με το άρθρο 18 του υπό αναπομπή Νόμου το οποίο προνοεί ότι: «Οι διατάξεις του παρόντος Νόμου εφαρμόζονται στους γάμους οι οποίοι τελέστηκαν πριν από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος των διατάξεων του περί Γάμου (Τροποποιητικού) Νόμου του 2022 και στους γάμους για τους οποίους έχει καταχωρηθεί αγωγή για ακύρωσή τους πριν από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του εν λόγω νόμου, των οποίων η ακροαματική διαδικασία έχει αρχίσει με την κατάθεση μαρτύρων».

Συγκεκριμένα όπως αναφέρεται με τον υπό αναπομπή Νόμο τροποποιείται ο περί Γάμου Νόμος του 2003-2020 και εισάγεται μεταβατική διάταξη η οποία προνοεί την αναδρομική εφαρμογή των διατάξεων του υπό αναπομπή Νόμου. Σημειώνεται ότι η εν λόγω διάταξη αντιβαίνει στο δικαίωμα του σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής όπως αυτό κατοχυρώνεται στο Άρθρο 15 του Συντάγματος καθώς επίσης και στο δικαίωμα του γάμου και της ίδρυσης οικογένειας όπως αυτό κατοχυρώνεται στο Άρθρο 22 του Συντάγματος. Εξηγείται ότι, με τον υπό αναπομπή Νόμο τροποποιείται το άρθρο 17 ώστε στις περιπτώσεις άκυρου γάμου να συγκαταλέγεται και ο γάμος η τέλεση του οποίου έχει γίνει: «(στ) μεταξύ παιδιού το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας του και οποιουδήποτε προσώπου.».

Υπογραμμίζεται ότι δυνάμει των άρθρων 14 (3)(α) και 15 τα οποία διαγράφηκαν με τον υπό αναπομπή Νόμο, αν πρόσωπο που δεν συμπλήρωσε το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του είχε συνάψει γάμο, ο τελευταίος ήταν ακυρώσιμος και όχι άκυρος. Η αναδρομική ισχύς του υπό αναπομπή Νόμου θα καταστήσει άκυρους τους μέχρι πρότινος ακυρώσιμους γάμους, που τελέστηκαν από άτομο το οποίο δεν είχε συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του.

Ο «Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων (Τροποποιητικός) Νόμο του 2022» αναπέμπεται καθώς με τον υπό αναπομπή Νόμο οι λόγοι διαζυγίου που προβλέπονται στο άρθρο 14 των περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμων του 1990 έως 2009 διαγράφονται. Οι προβλεπόμενοι στο Άρθρο 111 του Συντάγματος λόγοι διαζυγίου επίσης διαγράφονται με τον περί της Δέκατης Όγδοης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμο του 2022. Με τον περί Γάμου (Τροποποιητικό) Νόμο του 2022, οι λόγοι διαζυγίου που προβλέπονταν στο Άρθρο 111 του Συντάγματος και στο άρθρο 14 των περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμων του 1990 έως 2009, μεταφέρονται στο άρθρο 27 του περί Γάμου Νόμου, ενώ το πεδίο εφαρμογής του τελευταίου Νόμου επεκτείνεται, ώστε οι λόγοι διαζυγίου που προβλέπονται στο Νόμο αυτό να εφαρμόζονται πλέον σε όλους τους γάμους.

Οι λόγοι της αναπομπής του «Περί Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης (Υποχρεωτική Φοίτηση και Παροχή Δωρεάν Παιδείας) (Τροποποιητικό) (Αρ.2) Νόμο του 2022» έγκεινται στο ότι κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου που κατατέθηκε από την εκτελεστική εξουσία προστέθηκαν με τροπολογίες οι ακόλουθες διατάξεις: «4(γ) Τις σχολικές χρονιές 2023-2024 και 2024-2025 τα παιδιά στην υποχρεωτική προδημοτική εκπαίδευση φοιτούν σε δημόσια νηπιαγωγεία της εκπαιδευτικής τους περιφέρειας ή σε κοινοτικά νηπιαγωγεία και τη σχολική χρονιά 2025-2026 φοιτούν σε δημόσια νηπιαγωγεία της εκπαιδευτικής τους περιφέρειας ή σε κοινοτικά ή ιδιωτικά νηπιαγωγεία εφόσον η φοίτηση στα ιδιωτικά κρίνεται απαραίτητη από τον Υπουργό Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας. 4(δ) Από τη σχολική χρονιά 2026-2027, τα παιδιά στην υποχρεωτική προδημοτική εκπαίδευση φοιτούν σε δημόσια νηπιαγωγεία της εκπαιδευτικής τους περιφέρειας: Νοείται ότι, ο Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας ενημερώνει γραπτώς ανά εξάμηνο την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού για την πρόοδο εφαρμογής της πιο πάνω παραγράφου.»

Όπως αναφέρεται η ψήφιση τόσο του εδαφίου 4(γ) όσο και του εδαφίου 4(δ), φαίνεται να αποκλείει το δικαίωμα του πολίτη να εγγράψει το παιδί του σε ιδιωτικό νηπιαγωγείο, εάν επιθυμεί και έρχεται σε σύγκρουση με το άρθρο 2(1) της σχετικής νομοθεσίας το οποίο προβλέπει ότι: «(1) Η δημοτική εκπαίδευση, περιλαμβάνει την προδημοτική και δημοτική εκπαίδευση και παρέχεται στα νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία, αντίστοιχα δημόσια και ιδιωτικά εγγεγραμμένα στο Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας.» Όπως αναφέρεται, μέχρι σήμερα λειτουργούν νόμιμα ιδιωτικά σχολεία και προδημοτικής εκπαίδευσης, τα οποία επιβλέπονται από το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, τα οποία φαίνεται να αποκλείονται με την ψήφιση της νομοθεσίας.

Περαιτέρω, σημειώνεται ότι, η ψήφιση του εδαφίου 4(γ) δημιουργεί ανυπέρβλητες δυσκολίες στην εφαρμογή του έργου για επέκταση της δωρεάν υποχρεωτικής προδημοτικής εκπαίδευσης, όπως αυτό έχει συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προβλέπεται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, «Κύπρος το Αύριο».

Προστίθεται ότι στη δεύτερη φάση του έργου, για τη σχολική χρονιά 2024-2025 προβλέπεται ότι περίπου 750 παιδιά θα επιδοτηθούν για φοίτηση σε ιδιωτικά νηπιαγωγεία, λόγω έλλειψης θέσεων στα κοινοτικά ή δημόσια τμήματα. Η πρόνοια αυτή ακυρώνεται, όπως ακυρώνεται και το αντίστοιχο κονδύλι που προβλέπεται στο έργο για επιδότηση ύψους €1.537,500, με κίνδυνο να ακυρωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όλη η συμφωνία. Επιπρόσθετα, η ψήφιση του συγκεκριμένου άρθρου δημιουργεί την υποχρέωση στο Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας να εξεύρει άλλους πόρους για να δημιουργήσει δημόσια τμήματα για να φοιτήσουν αυτά τα παιδιά.

Αναφέρεται ότι για τη φοίτηση των 750 επιπρόσθετων παιδιών που δεν θα φοιτήσουν σε ιδιωτικά νηπιαγωγεία με βάση τη νομοθεσία που ψηφίσθηκε, θα απαιτείτο κανονικά η δημιουργία 30 νέων τμημάτων εφόσον θα υπήρχαν 25 παιδιά περισσότερα από τον προβλεπόμενο αριθμό σε κάθε νηπιαγωγείο. Επειδή στην πράξη αναμένεται ότι θα εγγραφούν από ένα μέχρι είκοσι πέντε παιδιά περισσότερα σε κάθε νηπιαγωγείο, το ΥΠΑΝ θα πρέπει να προβεί στη λειτουργία νέων τμημάτων ακόμη και για ένα ή δύο παιδιά πέραν του μεγίστου αριθμού των 25. Επομένως, οι ανάγκες που θα προκύψουν, μπορεί να ξεπεραστούν και τα εκατό νέα τμήματα.

Σημειώνεται ότι με βάση την παράγραφο 3 του άρθρου 51 του Συντάγματος η Βουλή των Αντιπροσώπων αποφασίζει επί αναπεμφθέντος θέματος εντός 15 ημερών από της αναπομπής.