Ελεγκτική Υπηρεσία προς ΥΠΑΜ: Κίνδυνοι ανάφλεξης από καύσιμα σε βαρέλια εντός στρατοπέδου σε δασώδη περιοχή

Φωτογραφία αρχείου

Αποθήκευση καυσίμων και πυρομαχικών χωρίς τα αναγκαία μέτρα πυρασφαλείας, μη επαρκής έλεγχος της τήρησης του θεσμοθετημένου ωραρίου της Δημόσιας Υπηρεσίας, είναι μερικά από τα ευρήματα της Ειδικής Έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΥ) για τον έλεγχο του Υπουργείου Άμυνας, που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα. Η Υπηρεσία επισημαίνει επίσης ότι η μεταστέγασή του ΥΠΑΜ σε ενοικιαζόμενο κτήριο, «δεν αποτελεί την πλέον οικονομικά συμφέρουσα επιλογή» και εισηγείται όπως προωθηθούν, το συντομότερο, οι νενομισμένες διαδικασίες για την ανέγερση νέου ιδιόκτητου κτηρίου.

Αναφέρεται στην έκθεση, ότι, με βάση τα επιμέρους ευρήματα του οικονομικού ελέγχου, καθώς και του ελέγχου συμμόρφωσης, διαπιστώθηκαν αδυναμίες ως προς την πλήρη συμμόρφωση με τις πρόνοιες/διατάξεις των σχετικών Νόμων/Κανονισμών, εγκυκλίων και Πάγιων Διαταγών του ΓΕΕΦ, που αφορούν στη φύλαξη και καταστροφή ελεγχόμενων εντύπων, αποθήκευση ελκυστικών υλικών, συνταγογράφηση φαρμάκων, τήρηση μητρώων περιουσιακών στοιχείων, καθώς και στη ρύθμιση θεμάτων που σχετίζονται με το προσωπικό. Παρατηρήθηκαν επίσης, καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων και επίλυση προβλημάτων, που αφορούν στη στατική επάρκεια στρατιωτικών εγκαταστάσεων, ανέγερση ιδιόκτητου κτηρίου ΥΠΑΜ/ΓΕΕΦ και συμφιλίωση στοιχείων οπλισμού.

Σημειώνεται ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία διεξήγαγε έλεγχο επί των οικονομικών καταστάσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ), κατά τον οποίο ελέγχθηκε δείγμα συναλλαγών εισπράξεων και πληρωμών του Υπουργείου Άμυνας (ΥΠΑΜ) για το έτος 2021. Επιπρόσθετα, διενεργήθηκε έλεγχος σε αριθμό Μονάδων – Ανεξάρτητων Υπομονάδων της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ), στο πλαίσιο του οποίου καταμετρήθηκαν, μεταξύ άλλων, οπλισμός – πυρομαχικά, εφόδια – τρόφιμα, καύσιμα, γενικό υλικό και μετρητά.

Από τα σημαντικότερα ευρήματα του ελέγχου συμμόρφωσης, όπως αναφέρεται, είναι ότι βασικοί φόρτοι καυσίμων είναι τοποθετημένοι σε βαρέλια σε υπαίθριο χώρο εντός συγκεκριμένου στρατοπέδου, το οποίο ευρίσκεται σε δασώδη περιοχή. Το γεγονός αυτό εγκυμονεί κινδύνους ανάφλεξης σε περίπτωση πυρκαγιάς, αναφέρει η έκθεση, προσθέτοντας ότι η Υπηρεσία εισηγήθηκε όπως εξεταστεί η λήψη πρόσθετων προστατευτικών μέτρων, προς αποτροπή κινδύνων πυρκαγιάς.

Σημειώνεται επίσης, ότι φυσίγγια 7,62 χιλ. φυλάσσονταν σε αποθήκη συγκεκριμένης Μονάδας της ΕΦ, «η οποία δεν διέθετε τα αναγκαία μέτρα πυρασφαλείας, όπως καθορίζονται στη σχετική Πάγια Διαταγή του ΓΕΕΦ» και επισημάνθηκε η ανάγκη συμμόρφωσης με τις πρόνοιες της πιο πάνω Πάγιας Διαταγής.

Μη επαρκείς έλεγχοι τήρησης του θεσμοθετημένου ωραρίου της Δημόσιας Υπηρεσίας

Διαπιστώθηκαν επίσης, «φαινόμενα μη επαρκούς ελέγχου της τήρησης του θεσμοθετημένου ωραρίου της Δημόσιας Υπηρεσίας» και ανομοιομορφίας, ως προς τον χειρισμό του συστήματος καταγραφής του χρόνου προσέλευσης και αποχώρησης προς/από την εργασία του πολιτικού προσωπικού του ΥΠΑΜ.

Όσον αφορά στη στέγαση του ΥΠΑΜ, η έκθεση αναφέρει ότι η ΕΥ επεσήμανε από το 2019 προς το εν λόγω Υπουργείο, ότι η μεταστέγασή του σε ενοικιαζόμενο κτήριο, με ετήσιο κόστος €794.475 και επιπλέον €26.400 για μίσθωση χώρων στάθμευσης, «δεν αποτελεί την πλέον οικονομικά συμφέρουσα επιλογή» και σημειώνει ότι είχε εισηγηθεί όπως προωθηθούν, το συντομότερο, οι νενομισμένες διαδικασίες για την ανέγερση νέου ιδιόκτητου κτηρίου. «Το ΥΠΑΜ μάς ανέφερε τον Οκτώβριο του 2022, ότι θα προωθηθούν οι απαιτούμενες ενέργειες, στη βάση των εισηγήσεων του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και παράλληλα θα προχωρήσουν οι υπόλοιπες διαδικασίες στο Υπουργείο Οικονομικών και στο Υπουργικό Συμβούλιο, για εξασφάλιση των αναγκαίων Κονδυλίων και εγκρίσεων», αναφέρεται.

Η Υπηρεσία σημειώνει επίσης ότι ζήτησε όπως πληροφορηθεί εάν είχε εκπονηθεί οποιαδήποτε ανάλυση κόστους – οφέλους, στη βάση των συγκριτικών στοιχείων/δεδομένων που διαθέτει η Προεδρία, καθώς επίσης εάν έτυχε ενημέρωσης η Βουλή των Αντιπροσώπων, αναφορικά με τις πολυετείς δεσμεύσεις που προκύπτουν από την απόκτηση πολιτικού τύπου αεροσκάφος της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά επίσημων προσώπων. Σημειώνεται ότι για την άμεση αξιοποίησή του, απαιτούνταν συγκεκριμένες δαπάνες ύψους €750.000 και επιπλέον €410.000 σε ετήσια βάση, για περιοδικές συντηρήσεις και συνδρομές.

Η Υπηρεσία σημειώνει ότι «η χρήση του αεροσκάφους είναι σαφώς πιο δαπανηρή, σε σχέση με τη χρήση συνήθους εμπορικής αεροπορικής γραμμής», ως εκ τούτου, πρόθεσή της, όπως αναφέρει, είναι να ελέγχει, σε ετήσια βάση, κατά πόσο το κρατικό αεροσκάφος έχει χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε άλλο αξιωματούχο πέραν του Προέδρου της Δημοκρατίας (π.χ. Υπουργοί, Υφυπουργοί κ.λπ.) και να περιλαμβάνει, για σκοπούς διαφάνειας, τα σχετικά στοιχεία στην Ειδική Έκθεση για την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Στρατιωτικοί γιατροί στο ΓεΣΥ

Σημειώνεται ακόμη, ότι μετά από έλεγχο της Υπηρεσίας, σχετικά με την ένταξη στρατιωτικών ιατρών στο ΓεΣΥ, χωρίς την εξασφάλιση της απαιτούμενης άδειας του Υπουργού Άμυνας (Ειδική Έκθεση ΥΠΑΜ 01/2020 «Ιατροφαρμακευτική Περίθαλψη ΕΦ και Ιδιωτική Απασχόληση Στρατιωτικών Ιατρών» που δημοσιεύτηκε στις 26.11.2020), ο Έφορος Φορολογίας αποφάσισε την άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον ενός ιατρού, ενώ για τους υπόλοιπους, η σχετική αλληλογραφία στάλθηκε για έλεγχο στα Επαρχιακά Γραφεία Φορολογίας. Επιπρόσθετα, οι Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων, διαπίστωσαν ότι, στο σύνολό τους οι ιατροί δεν ήταν εγγεγραμμένοι ως αυτοτελώς εργαζόμενοι, παρόλο που εισέπρατταν, επιπλέον των μηνιαίων απολαβών τους, «σημαντικά χρηματικά ποσά» από το ΓεΣΥ, αναφέρεται. Ενδεικτικά, αναφέρεται η περίπτωση στρατιωτικού ιατρού, «ο οποίος σε διάστημα μόλις πέντε μηνών από την ημερομηνία εγγραφής του στο ΓεΣΥ, εισέπραξε συνολικά €226.016». Η Υπηρεσία αναφέρει ότι, οι εν λόγω ιατροί κλήθηκαν, από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ασφάλισης για εγγραφή τους, προκειμένου να καταβάλλουν τις νενομισμένες εισφορές.

Η έκθεση παρατηρεί επίσης ότι το θέμα ακάλυπτης επιταγής ύψους €128.145, ημερ. 22.12.1999, που εκδόθηκε από συγκεκριμένη εταιρεία ως εγγύηση συμμετοχής σε διαγωνισμό για ανέγερση στρατοπέδου, «παραμένει μέχρι και σήμερα στάσιμο».

Ολοκληρώθηκε το ανακριτικό έργο της υπόθεσης σχετικά με τα ιατρικά έξοδα (€101.375) στρατιωτικού Ακόλουθου Άμυνας (ΑΚΑΜ), κατά την υπηρεσία του σε συγκεκριμένη Πρεσβεία αναφέρει η έκθεση, σημειώνοντας ότι, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας αποφάνθηκε ότι δεν εντοπίστηκε μαρτυρία που να καταδεικνύει τη διάπραξη οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος εναντίον του. Ωστόσο, φάνηκε ότι υπήρχαν σημαντικά κενά/αδυναμίες ή/και δεν εφαρμόζονταν οποιεσδήποτε διαδικασίες ελέγχου, από μέρους των εμπλεκόμενων αρμόδιων φορέων του Κράτους, ως προς τον τρόπο οικονομικής κάλυψης των ιατροφαρμακευτικών αιτημάτων των μελών των Διπλωματικών Αποστολών της ΚΔ στο εξωτερικό, προστίθεται.

Για τις βολές κληρικών

Η έκθεση αναφέρεται και στη διεξαγωγή βολής τυφεκίων με τη συμμετοχή κληρικών τον Φεβρουάριο του 2022 κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής βολής για το προσωπικό της, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, ότι ο συνολικός αριθμός πυρομαχικών που αναλώθηκε ισούταν με την αρχική ποσότητα που προγραμματίστηκε για χρήση από το προσωπικό της Μονάδας και του Σχηματισμού, «από το οποίο συμπεράναμε ότι τα στελέχη και οπλίτες της ΕΦ δεν έλαβαν την προγραμματισθείσα εκπαίδευση».

Προστίθεται ότι, το ΓΕΕΦ, με επιστολή του, ημερ. 3.6.2022, και, απαντώντας σε ερωτήματα της Υπηρεσίας για το θέμα, ανέφερε ότι στην εν λόγω βολή προσκλήθηκε συγκεκριμένος Μητροπολίτης, συνοδευόμενος από κληρικούς και μέλη της Μητροπόλεως, προκειμένου να ενημερωθεί για τις επιχειρησιακές δυνατότητες του πεδίου βολής, καθότι η υπό αναφορά Μητρόπολη επιδεικνύει έμπρακτο ενδιαφέρον για τον χώρο. Μετά την εκτέλεση της βολής από το στρατιωτικό προσωπικό, πραγματοποιήθηκε τιμητική βολή από συνολικά εννέα άτομα της Ιεράς Μητρόπολης, οι οποίοι εκδήλωσαν επιθυμία συμμετοχής, σημειώνεται, ενώ τα αναλωθέντα πυρομαχικά, συνολικού κόστους €333, ήταν το υπόλοιπο συσκευασίας, που προέκυψε μετά τη βολή του στρατιωτικού προσωπικού. Το ΓΕΕΦ ανέφερε ακόμη, ότι, οι υπό αναφορά κληρικοί ήταν εκπαιδευμένοι στο εν λόγω αντικείμενο, αφού είχαν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις και σύμφωνα με το άρθρο 43 του περί Εθνικής Φρουράς Νόμου του 2011 (Ν.19(Ι)/2011), αποτελούν, με την ευρεία έννοια, μέρος της εφεδρείας.

Στις γενικές της συστάσεις, η Υπηρεσία σημειώνει ότι τα επιμέρους ευρήματα/αποκλίσεις που προέκυψαν αφορούσαν, στην πλειοψηφία τους, σε ελλείψεις στην εφαρμογή των θεσπισμένων διαδικασιών και σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις, αδυναμίες στον σχεδιασμό των απαιτούμενων διαδικασιών. Για τον σκοπό αυτό, επαναλαμβάνει τη σύστασή της για θέσπιση «ενός αξιόπιστου συστήματος εσωτερικού ελέγχου», το οποίο θα διασφαλίζει την τήρηση των σχετικών κανονιστικών διατάξεων και διαδικασιών, καθώς επίσης την παρακολούθηση και υλοποίηση των συστάσεων της Υπηρεσίας, στο πλαίσιο των αρχών της χρηστής διοίκησης.