Μια ιστορία ανθρωπιάς από το Βαρώσι

Sevgul Uludag

Caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99966518

Ένας από τους καλούς μας φίλους από την Αμμόχωστο, ο Hasan Ariburun, θυμάται τον μάστρο του Αντρέα και τον μαθητευόμενο εκεί που δούλευε, τον κύριο Γιώργο, πόσο ευγενικοί ήταν όταν δούλευε μαζί τους. Γνωρίζω τον Hasan για δεκαετίες, ήταν πάντα ένα από τα πιο προοδευτικά άτομα στο κίνημα των Τουρκοκυπρίων για την ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για δεκαετίες. Πάντα έλεγε την αλήθεια και πάντα είχε θέση υπέρ της ειρήνης και της προόδου παρά το καθεστώς καταστολής στο βόρειο μέρος του νησιού μας. Ο Hasan μας αφηγείται μια ιστορία ανθρωπιάς από το Βαρώσι.

Φωτογραφίες του Αντρέα Παστελλά, που παραχωρήθηκαν από τον διαχειριστή της ομάδας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «Ο Κόσμος της Βατυλής μας - Vatili Cosmos».

Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Hasan αναφέρει:

«Ο μάστρος μου Αντρέας και ο μαθητευόμενος Γιώργος ήταν πολύ ευγενικοί άνθρωποι, πολύ ανθρώπινοι.

Όταν ο κόσμος μιλούσε για το Βαρώσι, θυμούμαι τις δικές μου αναμνήσεις από εκεί. Ήταν το 1973. Δούλευα στο Βαρώσι. Ο μάστρος μου λεγόταν Αντρέας. Ήταν από τη Βατυλή. Δούλεψα γι' αυτόν για δύο χρόνια. Είχε ένα γκαράζ αυτοκινήτων και ένα κατάστημα όπου πουλούσαμε ανταλλακτικά αυτοκινήτων.

Ποτέ δεν υπέστη διακρίσεις, ούτε άκουσα ούτε μια κακή λέξη, μόνο και μόνο επειδή ήμουν Τουρκοκύπριος. Αντίθετα.

Έπαιρνα 4 κυπριακές λίρες τη βδομάδα. Κατά τη διάρκεια των μπαϊραμιών Kurban και Sheker Bayram (θρησκευτικές γιορτές των Τουρκοκυπρίων), μου έδιναν και άδεια και ένα επίδομα όσο ο εβδομαδιαίος μισθός μου. Σήμερα ποιος Τουρκοκύπριος θα το έκανε αυτό στον Τουρκοκύπριο υπάλληλό του;

Είχαμε και μαθητευόμενο, ήταν και αυτός από τη Βατυλή και τον έλεγαν Γιώργο. Ούτε αυτόν θα τον ξεχάσω ποτέ.

Hasan Ariburun

Αρκετά συχνά περνούσαν από το κατάστημα άνθρωποι που πουλούσαν παγωτά ή γλυκά. Ποτέ δεν αγόραζε για να φάει μόνος του. Όλη την ώρα ο Γιώργος με ρωτούσε: «Hasan μου, να φάεις γλυτζιστικά;».

Ήμουν ντροπαλός και έλεγα «Όχι». Αλλά και πάλι αγόραζε ένα για μένα, δεν έτρωγε ποτέ μόνος του τα γλυκά ή το παγωτό του.

Μετά ήρθε το 1974.

Στη δουλειά

Μια Δευτέρα πρωί, ανέβηκα ξανά στο ποδήλατό μου και πήγα στη δουλειά. (Ήταν 15 Ιουλίου 1974, μέρα του πραξικοπήματος).

Εκεί που βρίσκεται τώρα το τμήμα φορολογίας, ήταν χάλια και άκουγα πυροβολισμούς από μακριά.

Το γκαράζ αυτοκινήτων του μάστρου μου στο σημείο που βρίσκεται το εργοστάσιο πάγου το οποίο χρησιμοποιείται σήμερα από τον Συνεργατισμό, το γκαράζ ήταν ακριβώς απέναντι από αυτό το μέρος. Απέναντι από το γκαράζ υπήρχε ένα αρτοποιείο ενός Αρμένιου Κύπριου. Το γκαράζ ήταν πολύ κοντά στο λιμάνι της Αμμοχώστου. Από εκεί που είναι τώρα το τμήμα φορολογίας, ήταν στον πίσω δρόμο στην οδός Γλάδστωνος.

Εκείνη τη μέρα ήρθε κοντά μου ο μάστρος μου Αντρέας, έβαλε το χέρι του στον ώμο μου και μου είπε: «Hasan, γύρισε πίσω γιε μου. Οι δικοί μας τσακώνονται μεταξύ τους, μην πάθεις κανένα κακό, γύρισε πίσω. Όταν τα πράγματα ηρεμήσουν, έρχεσαι πίσω».

Όταν οι άνθρωποι μιλούν για το Βαρώσι, το θυμούμαι αυτό. Αυτό είναι η ανθρωπιά.

Αν ζουν ο μάστρος μου Αντρέας και ο μαθητευόμενος Γιώργος, τους εύχομαι να έχουν υγεία. Αλλά αν έφυγαν από αυτή τη γη, τους μνημονεύω με σεβασμό και αγάπη.

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι κάποιοι όταν αναφέρεται η λέξη «Βαρώσι», θυμούνται τον ρατσισμό, τον εθνικισμό και τις λεηλασίες. Αλλά αυτό που θυμούμαι εγώ, είναι η ανθρωπιά που συνάντησα όσο δούλευα εκεί».

Όταν διάβασα τι έγραψε ο φίλος μας Hasan, προσπαθώ να βοηθήσω να βρω τον μάστρο του Αντρέα και τον μαθητευόμενο Γιώργο για να τους φέρουμε μαζί, αν ζουν. Επικοινώνησα με πολλούς φίλους αλλά και με τον διαχειριστή της ομάδας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «Ο Κόσμος της Βατυλής μας - Vatili Cosmos»... Ο διαχειριστής της ομάδας «Ο Κόσμος της Βατυλής μας - Vatili Cosmos» ερεύνησε και επικοινώνησε μαζί μου και μου είπε ότι ο μάστρος που ψάχναμε είχε πεθάνει.

Ο ανθρωπιστής μάστρος του Hasan ήταν ο Αντρέας Παστελλάς και είχε φύγει από τη ζωή τον Σεπτέμβριο του 2020 και τάφηκε σε νεκροταφείο στην περιοχή Αγλαντζιά Λευκωσίας. Στο Facebook είδα ότι ο Αντρέας Παστελλάς είχε ακόμα ένα κατάστημα ανταλλακτικών στην περιοχή του Καϊμακλιού στη Λευκωσία, που διευθύνεται από τα παιδιά του.

Έστειλα τη φωτογραφία του Αντρέα Παστελλά στον Hasan Ariburun και τις πληροφορίες που μάθαμε και λυπήθηκε πολύ που ο μάστρος του έφυγε από τη ζωή.

Ρώτησα φίλους Βατυλιώτες και άλλους Ελληνοκύπριους φίλους που είχαν επαφή με τους Βατυλιώτες και για τον Γιώργο, τον μαθητευόμενο εκείνων των ημερών.

Σύντομα πήρα ένα σημείωμα από μια Ελληνοκύπρια που έλεγε ότι ο Γιώργος ήταν θείος της, ήταν ζωντανός και καλά και είναι στη Λεμεσό. Και μου έδωσε τον αριθμό του τηλεφώνου του για να το δώσω στον Hasan και να βρουν ο ένας τον άλλο. Λέγεται Γιώργος Λουκά και είμαι πολύ χαρούμενη που μπορέσαμε να τον εντοπίσουμε με τη βοήθεια αυτής της υπέροχης Ελληνοκύπριας, της Λουκίας Λεωνίδου Αθανασίου. Την ευχαριστώ πολύ και ευχαριστώ επίσης τον διαχειριστή της ομάδας «Cosmos Vatili» για την ευγενική του βοήθεια στον εντοπισμό της ταυτότητας του Αντρέα Παστελλά.

Ελπίζω ότι σύντομα, ο Hasan και ο Γιώργος θα συναντηθούν για να συνεχίσουν τη φιλία τους από εκεί που κόπηκε το 1974 και να φρεσκάρουν τις καλές τους αναμνήσεις.

Το σημείο που βρισκόταν το κατάστημα του Αντρέα Παστελλά πριν από το 1974

To σημείωμα

Έγραψα και ένα σημείωμα στον γιο του Αντρέα Παστελλά, τον Μάριο Παστελλά και αυτός είπε την ιστορία στη μητέρα του και μου είπε ότι η μητέρα του θυμόταν τον Hasan.

Μετά από εισήγηση του Μάριου Παστελλά, βρίσκω επίσης την αδελφή του Έλενα Παστελλά και ελπίζουμε να βρεθούμε μια μέρα για να μάθουμε περισσότερα για τον πατέρα τους Αντρέα Παστελλά και να γράψουμε περισσότερα γι' αυτόν, ώστε ο κόσμος να θυμηθεί τέτοιες όμορφες ιστορίες από το παρελθόν μας. Όταν διαβάζει την ιστορία του Hasan, λέει: «Σε ευχαριστώ Sevgul για το όμορφο άρθρο σου! Μακάρι να ζούσε ο πατέρας μου για να ξανάσμιγε με τον Hasan. Νιώθω τόσο λυπημένη... Θα πάω να βρω το μέρος που δούλευαν μαζί. Και ναι, έχουμε κατάστημα ανταλλακτικών αυτοκινήτων στο Καϊμακλί. Είστε ευπρόσδεκτοι εδώ οποτεδήποτε. Είμαστε στο Google, Andreas Pastellas Ltd».

Και όταν το άρθρο μου για την ανθρωπιά του αείμνηστου Αντρέα Παστελλά και του Γιώργου Λούκα δημοσιεύεται στις σελίδες μου με τίτλο «Κύπρος: Οι Ανείπωτες Ιστορίες» στην εφημερίδα Yeniduzen, μ;iα από τις φίλες μου στο Facebook, η Viana Erikson λέει: «Sevgul, δεν μπορώ να συγκρατήσω τα δάκρυά μου. Η δουλειά σας είναι εμπνευσμένη. Αν άνθρωποι όπως ο κύριος Αντρέας, ο Γιώργος και ο Hasan μπορούσαν να ηγηθούν αυτής της χώρας... Πόσο πιο λαμπρό θα ήταν το μέλλον των παιδιών μας...».

Τέτοια ανθρωπιά θα πρέπει επίσης να είναι ορατή ανάμεσα στα ερείπια αυτού που λέγεται «Βαρώσι». Για να αφήσει σπόρους ελπίδας στη σύγκρουση, για να δείξει ότι η ανθρωπιά υπήρχε πάντα σε αυτή τη γη παρά το κακό και παρά την καταστροφή που δημιουργήθηκε από κακούς ανθρώπους και κακές ομάδες ντόπιων και κακών ξένων.