Η Τουρκία σκληραίνει τη στάση της έναντι Τ/κ που ασκούν κριτική στην Άγκυρα

Με αιτιολογία τον κώδικα «Ν-82», που εφαρμόζεται για αλλοδαπούς οι οποίοι πρέπει να λάβουν άδεια εκ των προτέρων για να εισέλθουν στην Τουρκία, απαγορεύτηκε την περασμένη Τετάρτη η είσοδος στην Τουρκία στον αρχισυντάκτη της διαδικτυακής τουρκοκυπριακής εφημερίδας Havadis, Μπασαράν Ντουζγκιούν.

Μπασαράν Ντουζγκιούν

Η σκλήρυνση της στάσης της Τουρκίας στοχεύει Τουρκοκύπριους αντιφρονούντες που ασκούν κριτική στην Άγκυρα και αποτελεί επέκταση στα κατεχόμενα της σκληρής συμπεριφοράς του ΑΚΡ και του Τούρκου Πρόεδρου έναντι όσων ασκούν κριτική στις πολιτικές του στην ίδια την Τουρκία, και σύμφωνα με το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, της Κυπριακής Δημοκρατίας, αυτή η στάση αυτή αναμένεται να γίνει ακόμη πιο σκληρή τους επόμενους μήνες, ενόψει και των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία. Το μήνυμα που δίνεται είναι πως όσοι διαφωνούν με το νέο εθνικό αφήγημα αποκόπτονται και δεν έχουν θέση στον εθνικό κορμό και στις σχέσεις με την Τουρκία.

«Η εξέλιξη αυτή σημειώνεται μετά την απαγόρευση και άλλων εφτά διανοουμένων και προοδευτικών Τουρκοκυπρίων να εισέλθουν στην Τουρκία τα προηγούμενα δύο χρόνια», υπενθυμίζει το ΓΤΠ, «γεγονός που σηματοδοτεί μια νέα, ιδιαίτερα σκληρή στάση της Άγκυρας απέναντι σε Τουρκοκύπριους που ασκούν κριτική και αρθρογραφούν ενάντια στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και στον Ταγίπ Ερντογάν και υπέρ της ομοσπονδιακής επίλυσης του Κυπριακού, διαφωνώντας ανοικτά με τις επιλογές και τις πολιτικές που επιβάλλει η Τουρκία στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Το ιστορικό

Η αρχή των απαγορεύσεων έγινε με τον σύμβουλο του Μουσταφά Ακιντζί, Αλί Μπιζντέν, στον οποίο απαγορεύτηκε η είσοδος στην Τουρκία για «λόγους ασφαλείας», όπως του είχε λεχθεί. Σύμφωνα με ανάρτηση που έκανε ο ίδιος στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, του απαγορεύτηκε η είσοδος στην Κωνσταντινούπολη στις 8 Σεπτεμβρίου 2020 για 5 χρόνια.

Ο τέως Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί είχε καταδικάσει τότε αυτή την ενέργεια της Τουρκίας, χαρακτηρίζοντάς την «αντιδημοκρατική μέθοδο εκφοβισμού». «Το μόνο έγκλημα του Μπιζντέν είναι ότι ήταν στενός συνεργάτης μου», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ακιντζί.

Ακολούθησε η απαγόρευση στον ερευνητή και συγγραφέα, Αχμέτ Τζαβίτ Αν τον Ιούλιο του 2021, ο οποίος εμποδίστηκε να εισέλθει στην Τουρκία από το αεροδρόμιο Σαμπιχά Γκιοκτσέν της Κωνσταντινούπολης με την αιτιολογία ότι υπήρχε «απαγόρευση εισόδου» για το άτομό του στην βάση του κωδικού «G-82».

Αναφέροντας ότι οδηγήθηκε σε ένα δωμάτιο με την ένδειξη Διοίκηση Μετανάστευσης, συνοδευόμενος από την αστυνομία που υπηρετούσε στο αεροδρόμιο, ο Αν σημείωσε ότι του είπαν ότι η απόφαση γι' αυτόν ελήφθη τον Σεπτέμβριο του 2020 και ότι λεπτομερείς πληροφορίες θα μπορούσε να λάβει από την «πρεσβεία» της Τουρκίας στην κατεχόμενη Κύπρο.

Τρίτος στην σειρά των απαγορεύσεων ήταν ο πρόεδρος της τουρκοκυπριακής Ένωσης Εργαζομένων στον Τύπο (Basın-Sen), Αλί Κισμίρ στον οποίο δεν επετράπη η είσοδος στην Τουρκία τον Οκτώβριο του 2021, με τη δικαιολογία ότι συνιστά απειλή για την ασφάλεια της χώρας.

Ακολούθησε, τον Φεβρουάριο του 2022, η απαγόρευση «για λόγους ασφαλείας» στον Οκάν Νταγλί, μέλος της Πρωτοβουλίας για την Αμμόχωστο, πρώην «βουλευτή» του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος και ακτιβιστή του United Cyprus Now, καθώς και η απαγόρευση στον Αμπντουλλάχ Κορκμαζάν, γενικό γραμματέα του Αριστερού Κινήματος.

Μιλώντας στον τουρκοκυπριακό Τύπο, ο Κορκμαζάν είχε δηλώσει τότε ότι δεν του επετράπη η είσοδος στο αεροδρόμιο Εσένμπογα της Άγκυρας με την αιτιολογία ότι «ενεργεί αντίθετα με την εθνική ασφάλεια». Ο Κορκμαζάν ανέφερε ότι του είπαν το εξής στο αεροδρόμιο: «Πήγαινε στην τουρκική πρεσβεία στην Κύπρο και ρώτα γιατί δεν μπορείς να εισέλθεις στη χώρα».

Έκτη στη σειρά των απαγορεύσεων ήταν η πρώην διευθύντρια του Bayrak, Αϊσού Μπασρί Ακτέρ, η οποία τέθηκε υπό περιορισμό στην Αττάλεια, όπου μετέβη για διακοπές με τα δύο παιδιά της και τον σύζυγό της. Μιλώντας στον Τύπο, η Ακτέρ ανέφερε ότι τέθηκε υπό περιορισμό στο αεροδρόμιο της Αττάλειας στις 11.00 μ.μ. και πέρασε τη νύχτα υπό αστυνομική επιτήρηση. Στην συνέχεια εστάλη πίσω στα κατεχόμενα την επομένη μέρα στις 6 το πρωί.

Στην Τουρκοκύπρια δημοσιογράφο δεν επετράπη η είσοδος στην Τουρκία με βάση τον κωδικό «N82», σύμφωνα με τον οποίο η Τουρκία είχε και στο παρελθόν απελάσει Τουρκοκύπριους αντιφρονούντες. Ο κωδικός αυτός αφορά άτομα που θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια της χώρας.

Η Ακτέρ ενημερώθηκε ότι μπορεί να μεταβεί στην Τουρκία με την «υποχρέωση εξασφάλισης θεώρησης διαβατηρίου», ενώ η «πρεσβεία» στα κατεχόμενα ανακοίνωσε ότι δεν εκδόθηκε θεώρηση για την Ακτέρ.

Σύμφωνα με τον τουρκοκυπριακό Τύπο, ο λόγος για την απαγόρευση στην Ακτέρ ήταν ότι πρόσφατα η δημοσιογράφος ετοίμασε έναν ειδικό φάκελο με τίτλο «Δημοκρατία, Βούληση, Παρέμβαση», στον οποίο καταγράφει τις παρεμβάσεις της Τουρκίας στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Έβδομος στον κατάλογο των απαγορεύσεων ήταν ο Μουνούρ Ραχβαντζίογλου, αναπληρωτής γενικός γραμματέας του κινήματος Δρόμος Ανεξαρτησίας (BY), στον οποίο δεν επετράπη η είσοδος στην Τουρκία τον Σεπτέμβριο του 2022 με βάση τον κωδικό «N-82». «Ο κόσμος δεν θα αφεθεί στους τυράννους», ανέφερε σε δήλωση του ο Ραχβαντζίογλου μετά την απαγόρευση.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του BY, ο Ραχβαντζίογλου συμμετείχε σε αντιπροσωπεία του κινήματος που επισκέφθηκε την Άγκυρα με σκοπό «να μεταφέρει τον αγώνα του τουρκοκυπριακού λαού στους σοσιαλιστικούς κύκλους της Τουρκίας και να αναπτύξει σχέσεις».

Τελευταίος στον κατάλογο των απαγορεύσεων ο διευθυντής της Havadis, Μπασιαράν Ντουζγκιούν, ο οποίος δήλωσε ότι σε ερώτηση προς την τουρκική αστυνομία γιατί υπήρχε τέτοια απαγόρευση για τον ίδιο, έλαβε την απάντηση «ρωτήστε την τουρκική πρεσβεία στη χώρα σας». «Είχαμε ρωτήσει και γράψει πολλές φορές στον κύριο πρέσβη, όμως εκείνος σιωπούσε», δήλωσε ο Ντουζγκιούν σημειώνοντας ότι τον λύπησε πολύ η απαγόρευση της εισόδου του στην Τουρκία στην οποία πέρασε τα ωραιότερα του χρόνια, διαμόρφωσε την ζωή του και την αγαπά όσο την ίδια του την ζωή, κατά την έκφρασή του.

«Η μαύρη λίστα της τουρκικής πρεσβείας»

Τον Οκτώβριο του 2021, η εφημερίδα Avrupa υπό τον τίτλο: «Ιδού η μαύρη λίστα», δημοσίευσε κατάλογο με την «μαύρη λίστα», που όπως υποστήριξε, ετοιμάστηκε στη τουρκική «πρεσβεία» στην Λευκωσία, στην οποία υπήρχαν τα ονόματα 42 ατόμων στα οποία απαγορεύεται η είσοδος στην Τουρκία.

Ανάμεσα στα άτομα ήταν και ο τέως Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί, σύμβουλοί του, πολιτικοί, καθώς και διάφοροι δημοσιογράφοι και αρθρογράφοι. Τα ονόματα που συμπεριλαμβάνονταν στην λίστα την οποία δημοσίευσε η Avrupa είναι τα ακόλουθα:

Τατζάν Ρεϊνάρ, Σιενέρ Λεβέντ , Σιενέρ Ελτσίλ , Φαΐζ Οζντεμίρστζιλερ, Οζ Κάραχαν, Αλί Οσμάν, Γιουσούφ Αλκίμ, Σαλίχ Ολγκούν, Μεχμέτ Λεβέντ, Μουράτ Κανατλί, Τζανάν Σουμέρ, Γιασάρ Ερσόι, Σελμά Εϊλέμ, Μαχμούτ Ανάγιασα, Αλί Μπιζντέν, Αχμέτ Αν, Αλί Κισμίρ, Οζάι Χ. Κούρντερε, Ουμίτ Ινατσί, Μουσταφά Ακιντζί, Τζενκ Γκουρτσάγ, Μπαρίς Μπουρτζιού, Αζίζ Σιαχ, Αϊχάν Κορέλ, Νιλγκιούν Ορχόν, Σεζάν Αρτούν, Χαλίλ Καράπασιάγλου, Μινέ Ατλί, Σερχάτ Ιντζιρλί, Σενίχ Τσαβούσογλου, Σαμί Όζουσλου, Αμπτουλάχ Κορκμαζχάν, Ιλκέ Νταβουλτσού, Μπουλέντ Τουμέν, Ζεκί Μπεσικτεμπελί, Μουσταφά Μπιλούρ, Σερντίτς Μαϊπά, Λίλα Χαϊρί, Νιγιαζί Περκ, Κουμπιλάι Όζκιρατς, Σαντί Καζαφαναλί και Αχμέτ Ουστάογλου.

Η τουρκική «πρεσβεία» στην κατεχόμενη Λευκωσία δεν προέβη σε καμία δήλωση σχετικά με τον κατάλογο των Τουρκοκυπρίων, στους οποίους απαγορεύεται η είσοδος στην Τουρκία, ενώ παρέμειναν αναπάντητες οι όποιες πρωτοβουλίες της «προεδρίας» και του «υπουργείου εξωτερικών» του κατοχικού καθεστώτος.

Αντιδράσεις και στην Τουρκία

Αντιδράσεις για το θέμα υπήρξαν και στην ίδια την Τουρκία. Απαντώντας σε ερωτήσεις του Ουτκού Τσακιροζέρ, Βουλευτή του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας τον Φεβρουάριο του 2021, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεν αρνήθηκε ότι σε ορισμένους Τουρκοκύπριους δεν επετράπη η είσοδος στην Τουρκία και χαρακτήρισε τις αποφάσεις που λαμβάνονται σχετικά με την είσοδο αλλοδαπών στη χώρα ως «κυριαρχική εξουσία» τους.

[…]

Τη δεκαετία του '70, παρόμοιες πρακτικές εφαρμόστηκαν σε Τουρκοκύπριους φοιτητές που σπούδαζαν στην Τουρκία και εκατοντάδες φοιτητές αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σχολεία τους για το λόγο αυτό. Η μέθοδος είναι η ίδια... Τίποτα δεν έχει αλλάξει εδώ και 50 χρόνια.

Δεν υπάρχει επίσημη ανακοίνωση, αλλά φημολογείται ότι οι Τουρκοκύπριοι προσωπικότητες και οι εργαζόμενοι στον Τύπο, οι οποίοι γενικά παίρνουν θέση κατά της Άγκυρας στο Κυπριακό και στις σχέσεις με την Τουρκία, δεν θα γίνονται δεκτοί στη χώρα για περίοδο έως και πέντε ετών με την αιτιολογία ότι ‘αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια’ της Τουρκίας».

Αρνείται ο Ερτουγρούλογλου

Αντιδρώντας τόσο στις επικρίσεις για την αδράνεια της λεγόμενης κυβέρνησης στο θέμα αυτό, όσο και στο γεγονός της απαγόρευσης της εισόδου σε Τουρκοκύπριους εκ μέρους της Τουρκίας, ο «υπουργός εξωτερικών» του κατοχικού καθεστώτος, Ταχσίν Ερτουγρούλογλου εξέδωσε γραπτή ανακοίνωση τον Οκτώβριο του 2021 στην οποία υποστήριξε ότι «καμία χώρα στον κόσμο δεν ανακοινώνει ή δημοσιεύει τη λίστα με τα άτομα, που τους έχει απαγορευθεί η είσοδος στη χώρα της στο πλαίσιο των δικών της νόμων και κριτηρίων».

«Αναφορικά με αυτό το θέμα, δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο για τα άτομα να αιτηθούν ατομικά στις σχετικές πρεσβείες και να ενημερωθούν», ανέφερε και πρόσθεσε ότι δεν γνωρίζουν εάν η αιτία συμπερίληψης αυτών των ατόμων στον εν λόγω κατάλογο είναι η ίδια. Επισήμανε και τα εξής:

[…]

Κωδικός «Ν-82» ή «G-82»

Σύμφωνα με τον τουρκοκυπριακό Τύπο, ο Μπασαράν Ντουζγκιούν στάλθηκε πίσω στα κατεχόμενα με την αιτιολογία του κωδικού «Ν-82», ενώ οι πρώτοι 5 Τουρκοκύπριοι εμποδίστηκαν να εισέλθουν στην Τουρκία με τον κωδικό «G-82». Ο κωδικός αυτός άλλαξε με την πρώην διευθύντρια του Bayrak, Αϊσού Μπασρί Ακτέρ και μετατράπηκε σε «N-82».

Η Τουρκία εφαρμόζει τον κωδικό «G-82» για «αλλοδαπούς που έχουν εμπλακεί ή είναι ύποπτοι ότι εμπλέκονται σε δραστηριότητες κατά της εθνικής ασφάλειας». Νομικές πηγές αναφέρουν ότι ο κωδικός αυτός «μπορεί να επιβληθεί βάσει πληροφοριών των μυστικών υπηρεσιών και μπορεί να αρθεί μόνο μέσω δικαστικής διαδικασίας».

Ο κωδικός «Ν-82» εφαρμόζεται για αλλοδαπούς που πρέπει να λάβουν άδεια εκ των προτέρων για να εισέλθουν στην Τουρκία. Νομικές πηγές αναφέρουν ότι ο κωδικός αυτός αποτελεί «εφαρμογή της απαγόρευσης εισόδου στη χώρα» και ότι δεν είναι δυνατόν να εισέλθει ένας αλλοδαπός στην Τουρκία, εκτός εάν ο κωδικός ακυρωθεί με την κατάθεση αγωγής.

Οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι των οποίων τα ταξιδιωτικά δικαιώματα έχουν παραβιαστεί έχουν απευθυνθεί στην τουρκική «πρεσβεία» στην κατεχόμενη Λευκωσία για εξηγήσεις ή έχουν καταθέσει αγωγή στην Τουρκία. Ωστόσο, καμία από τις προσπάθειες δεν έλαβε απάντηση.

Σύμφωνα με το ΓΤΠ, αυτή η σκληρή στάση εφαρμόζεται έναντι όσων δείχνουν να διαφοροποιούνται από την νέα πολιτική των «δύο κρατών» και της αναγνώρισης του αποσχιστικού καθεστώτος που υιοθέτησε η Άγκυρα και ακολουθεί πιστά ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ και φαίνεται να αποσκοπεί στην φίμωση όσων εκφράζονται υπέρ της ομοσπονδίας.