Σήμερα γράφουν όπως συντυχάννουν η Ελένη Λοΐζου και οι Ανδρέας Κωνσταντίνου & Λεόντιος Τσέλεπος

Η αλυτζιή της Σκάλας

Της Ελένης Λοΐζου*

Την ιστορία τούτην είπεν μου την ο παπάς μου ο Αντωνής του Χάμπου του Λοΐζου.

Ήμουν δεκαέξι χρονών όταν άρκεψα να δουλεύκω στην Αλυτζιήν. Επκιορώννουμουν τζιαι εδίουν το μεροκάματο στον τζιύρη μου, ώσπου τζιαι επαντρεύτηκα. Ο Χάμπος του Λοΐζου ήταν γραμματέας των κκομπαγιών τζιαι επήαιννα τζιαι εδίουν του τα ριάλια. Όμως όταν επαντρεύτηκα έρεξα που τζιαχαμαί τζιαι έδειξα του τα, αλλά εν του τα έδωκα, επερίπαιζα τον! Εδούλεψα που το 1963 για 21 χρόνια.

Ούλλοι εμείς, που εθέλαμε να δουλέψουμε, επηαίνναμε στην Πάφο να έβρουμεν να αγοράσουμε κανένα γαούρι, για να φορτώννουμε το άλας. Τα γαούρκα εμεινίσκαν τζιαμαί στο δάσος τη νύχτα, με τη βούρνα τους. Είχα τζιαι γω μιαν γαουρούαν που την εφκάλαμεν Σάραν.

Εδούλευκα που τις 7 το πρωί ως τις 4 το δείλις, με μια ώρα διάλειμμα το μεσομέριν. Εφέρναμε μαζί μας φαΐ. Τζιείντην εποχήν αφήνναμε τις άλλες μας δουλειές για να δουλέψουμεν στην αλυτζιή, οι παραπάνω ήμασταν γεωργοί. Εδουλεύκαμεν ένα μήνα, που την αρκήν ως το τέλος του Σεπτέβρη. Ο ήλιος τζιαι το χρώμα του αλάτου, που ήταν άσπρον, εδυσκόλευκεν, τζιαι εφορούσαμεν καπέλλο τζιαι κουρούκλα.

Κάποιες γεναίτζιες εδουλεύκαν μεροκάματον, εσύνααν άλας, εδουλεύκαν 8 ώρες τζιαι επκιάνναν 2 λίρες, όι καπάλι όπως εμείς. Εμείς που εδουλεύκαμεν καπάλι, επκιάναμε 5 λίρες την ημέρα. Τότες που έθελε κάποιος μιαν εφτομάδα για να πκιάσει 5 λίρες. Επκιόρωννε μας ο μάστρος της αλυτζιής, τζιείνος που έπκιαννε το καπάλι, όσο πιο πολλύν άλας έφκαλλεν, τόσα πιο πολλά ριάλια έπκιαννεν. Εγώ τζιείντη φορά, έπιασα 105 λίρες.

Εφκάλλαμεν το άλας έξω, εβάλλαμεν το χαμαί, εκάμναμεν βουνάρι, σχεδόν ίσσια-ίσσια με το σπίτι, τζιαι μετά επήαιννεν ο σιοίρος , εφορτώνναν τα αυτοκίνητα, τζιαι εζυάζαν το κάθε πόστο. Αν δεν κάμνω λάθος ήταν 13 πόστα, με 7-8 άτομα το κάθε πόστο. Η δουλειά ήταν δύσκολη, κουραστική. Είσιε φορές που τα γαούρκα εππέφταν μες στα πηλά, αντί να παν μες στη στράταν, ήταν πολλά δύσκολο γιατί εν μπορούσαν να φκουν μόνα τους, τζιαι ούλλοι μαζίν επροσπαθούσαμεν να τα τραβήσουμεν.

Το άλας αγοράζαν το για να το βάλλουν πας στες πετσιές των ζώων για να κρατίζουνται. Όμως όταν είχαμε παραπάνω επαίρναν το στες μηχανάες, εκαθαρίζαν το, τζιαι εβάλλαν το μες στα κουθκιά, για το φαΐ. Ήταν μια πολλά καλή δουλειά για τζιείνους που είχαν όρεξη να δουλέψουν τζιαι εχρειαζούνταν τα ριάλια. Η αλυτζιή εσταμάτησε το 1984 να εργάζεται, γιατί επί καιρό Κυπριανού, ειπώθηκεν ότι το αεροδρόμιο χαλά το άλας. Εμπειρία ζωής, που εμένα που ήμουν μιτσιά θυμίζει μου τη Σάραν, που την επήραμε σπίτι μας όταν ετέλειωσεν η αλυτζιή!

*Η Ελένη Λοΐζου είναι Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

_______________________________

Ο Νιόβρης εν’ ο μήνας του μουστατζιού

Γράφουν: Ανδρέας Κωνσταντίνου και Λεόντιος Τσέλεπος*

Τούτη η ιδέα εξεκίνησεν το 2003 στην Αυστραλία τζιαι επήεν πόλα σέλα στον κόσμον το 2007, τζιαι μεταμορφώθηκε σε μια παγκόσμια καμπάνια για τον αντρικόν καρκίνο τζιαι την ψυχικήν υγεία των αντρών! Χαρακτηριστικόν της, το μουστάτζιν που το μιαλυνίσκεις για 30 μέρες τζιαι γίνεσαι ππόρταμπολ ρεκλάμα για το σκοπό! Ο συνδυασμός τον δκυο πρώτων γραμμάτων του μουστατζιού τζιαι της λέξης Νιόβρης εμεταμόρφωσεν το Νιόβρη μας σε Μοέβρη (Movember) που τότε!

Στην Κύπρο ήρτεν το 2012 που το σωματείο Round Table Cyprus τζιαι το κλαμπ του Round Table 1 Λευκωσίας. Στην πρώτη καμπάνια εφωτογραφίσαμεν γνωστές φάτσες της Κύπρου, άντρες τζιαι γεναίτζιες, όπως τον Δήμαρχο Λευκωσίας τον Γιωρκάτζιη, τη γεναίκα του Τορναρίτη τη Ραμόνα, την Αρτεμάκκα, τον Μπίδη, τζιαι άλλους/άλλες! Μετά εμπήκε στο χορό τζιαι η μπίρα της Κύπρου μας, η μπίρα ΚΕΟ. Τζιαι έσιει που τότε που κάθε Μοέβρη, με κάμποσα «παναΰρκα» προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε τους Κυπραίους/αίες τζιαι να μαζέψουμε λεφτά για την καταπολέμηση του αντρικού καρκίνου! Φέτος εν’ η δέκατη καμπάνια τζιαι η ατραξιόν μας εν’ το μόμπαϊλ παρπερκόν, το MAN VAN (ακούεις τζιαι εσύ) που οργώνει την Κύπρο τζιαι στρατολογεί μουστάτζια. Γύρεψε στα φατσοβιβλία τζιαι τα ίνσταγκραμ πότε έννα έσιει κανένα ξιούρισμα τζιαμαί κοντά σου τζιαι πετάχτου να ξιουριστείς/να στρατολογηθείς τζιαι να γοράσεις τζιαι κανέναν αναμνηστικό. Εκάμαμεν ομπρέλες, σκουφούθκια, θέρμους, σημειωματάρια (για τα βερεσιέ) τζιαι άλλα! Εν’ για καλό σκοπόν αφού!

Τζιόλας στις 20 του μηνός έννα παίξουμε τζιαι μπάσκετ. Η ομάδα του Movember εναντίον της ομάδας του Λούη (ένας εν’ ο Λούης, ο Πατσαλίδης). Κυριακή, 20 του Νιόβρη η ώρα 12:00 στην Πάφον, στο Λύκειο Κύκκου. Θα έσιει χάζιν σίουρα! Πέραν του χαζιού κάμνουμε τζιαι σοβαρά! Ενημερωτικές ημερίδες για τον αντρικόν καρκίνο αλλά τζιαι την ψυχικήν υγεία. Σημειώστε στις 23 του Νιόβρη, Τετάρτη, η ώρα 18:00 στη Λευκωσία, στο Ολυμπιακό Μέγαρο, θα μιλήσουμε για την ψυχικήν υγεία στον αθλητισμό με καλεσμένους έκπληξη! Καρτερούμε σας.

Να θυμάστε ότι τούτο τον μαυρογέρημον τον αντρικόν καρκίνο, που τον λαλούν τζιαι σιωπηλό δολοφόνο, γιατρεύκουν τον, φτάννει να τον προλάβουν. Γι’ αυτό πρόληψη! Μαζί αλλάσσουμεν τη φάτσα του αντρικού καρκίνου. Για τον αρφό μας, τον παπά μας, τον άντρα μας, τον γκόμενο μας, τον παππού μας τζιαι το φίλο μας! Τωρά όσο αφορά την ψυχικήν υγεία, εν φοούμαστεν ούτε αντρεπούμαστεν να μιλήσουμε τζιαι να ζητήσουμε βοήθεια. Εν είμαστε μόνοι μας. Δαμαί ο Ινιέστα τζιαι τόσοι άλλοι διάσημοι εμιλήσαν ανοικτά για όσα επεράσαν! Συντυχάννετε τζιαι επίσης… Ένα μουστάτζιν κάμνει τη διαφορά!

*Ο Ανδρέας Κωνσταντίνου είναι εκ των ιδρυτών και μέλος της οργανωτικής επιτροπής Movember Cyprus.

*Ο Ανδρέας Κωνσταντίνου είναι εκ των ιδρυτών και μέλoς της οργανωτικής επιτροπής Movember Cyprus.