Για ψύλλου πήδημα θέλουμε αντιβίωση – Αρνητική πρωτιά για την Κύπρο

Κάθε χρόνο 33.000 άτομα στην Ευρώπη χάνουν τη ζωή τους από λοίμωξη που οφείλεται σε βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Υπολογίζεται ότι το 2019 περίπου 1,3 εκατ. άτομα έχασαν τη ζωή τους από λοιμώξεις από ανθεκτικά βακτήρια και, όπως αναφέρεται, εάν δεν αντιμετωπιστεί έως το 2050 το πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής, εκτιμάται ότι μετά αυτό το χρονικό ορόσημο θα στοιχίζει τη ζωή σε 10 εκατομμύρια άτομα ετησίως. Έντονη ανησυχία επικρατεί στις αρμόδιες υπηρεσίες για την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων στη χώρα μας, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία του ECDC, η Κύπρος κατέχει την αρνητική πρωτιά, ενώ στο «βάθρο» βρίσκεται και η Ελλάδα. Το μέλλον φαντάζει ζοφερό, με δεδομένο ότι πλέον στερεύουν οι θεραπευτικές επιλογές των γιατρών. Τα περισσότερα αντιβιοτικά αναπτύχθηκαν το διάστημα από το 1930 έως το 1970, ενώ πλέον μιλάμε για αντιβιοτικά πέμπτης γενιάς, τα οποία δύσκολα αντιμετωπίζουν τη μικροβιακή αντοχή, η οποία δημιουργείται λόγω της αλόγιστης χρήσης τους. Πολλές φαρμακευτικές εγκαταλείπουν την έρευνα σε αυτόν τον τομέα κυρίως λόγω του υψηλού κόστους που συνεπάγεται η κλινική ανάπτυξη ενός νέου αντιβιοτικού, με τους ειδικούς να τονίζουν ότι η παράταση της «ζωής» των αντιβιοτικών μπορεί να γίνει με τη σωστή χρήση τους.

Θέμα κουλτούρας

Η εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής οφείλεται εν μέρει στην αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων και επομένως η βελτίωση των πρακτικών χορήγησης αντιβιοτικών είναι ύψιστης σημασίας, αναφέρει σε δελτίο Τύπου το Υπουργείο Υγείας με αφορμή τη χθεσινή Ευρωπαϊκή Ημέρα Επαγρύπνησης για τα αντιβιοτικά. Όπως αναφέρεται, τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά εναντίον ιογενών λοιμώξεων, όπως η γρίπη ή το κρυολόγημα, άρα δεν πρέπει να χορηγούνται σε αυτές τις περιπτώσεις. Επί του θέματος μίλησε στον «Π» η αναπληρώτρια διευθύντρια των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας, δρ Έλενα Παναγιωτοπούλου, σημειώνοντας ότι πρόκειται για ένα ανησυχητικό φαινόμενο που πρέπει γρήγορα να απαλειφθεί. Ερωτηθείσα πού πιστεύει ότι οφείλεται η αλόγιστη χρήση, υπογράμμισε ότι αυτή κυρίως οφείλεται στη νοοτροπία του κόσμου και στην κουλτούρα του λαού μας που ζητά την αντιβίωση και τη συνταγογράφηση, καθώς και στους επαγγελματίες υγείας που το πράττουν. Σύμφωνα με τη δρα Παναγιωτοπούλου, για να λυθεί το πρόβλημα χρειάζεται χρόνος, αλλά και συλλογική λήψη μέτρων. Κατά την ίδια, πρέπει, τόσο οι πολίτες όσο και οι επαγγελματίες υγείας, να αντιληφθούν ότι τα αντιβιοτικά πρέπει να χορηγούνται με φειδώ. Με το θέμα ασχολείται εκτενώς η Εθνική Επιτροπή Αντιβιοτικών, η οποία έχει ήδη αρχίσει τις εκστρατείες διαφώτισης των πολιτών. Οι εκστρατείες ωστόσο δεν αναμένεται ότι θα φέρουν αποτέλεσμα από τη μια ημέρα στην άλλη, με τη δρα Παναγιωτοπούλου να σημειώνει ότι δεν είναι εύκολο να αλλάξεις τις συνήθειες ενός λαού από τη μια στιγμή στην άλλη, και ότι θα πρέπει να καλλιεργηθεί αυτή η κουλτούρα για συνετή χρήση αντιβιοτικών από τα πανεπιστήμια, στην περίπτωση των επαγγελματιών υγείας. Παράλληλα, η δρα Παναγιωτοπούλου επεσήμανε ότι οι πολίτες μπορούν να προμηθεύονται αντιβιοτικά μόνο εάν έχουν εξασφαλίσει προηγουμένως συνταγή γιατρού, και για τον σκοπό αυτό γίνονται τακτικά έλεγχοι στα φαρμακεία, τα οποία απαγορεύεται βάσει νόμου να δίνουν αντιβιοτικά χωρίς συνταγή γιατρού.

«Δεν είναι καραμέλες»

Η απαγόρευση στην προμήθεια αντιβιοτικών χωρίς συνταγή γιατρού δεν έλυσε ωστόσο το πρόβλημα, με τους πολίτες να βρίσκουν εναλλακτικές λύσεις. Από τη μια υπάρχουν εκείνοι που εκβιάζουν τους προσωπικούς τους γιατρούς και από την άλλη υπάρχουν και άτομα που καταφεύγουν στα κατεχόμενα, όπου εκεί δεν χρειάζεται συνταγή γιατρού για να αγοράσεις αντιβιοτικά. «Οι πολίτες πρέπει, επιτέλους, να εμπιστευτούν τους γιατρούς και κυρίως να συνειδητοποιήσουν ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι καραμέλες», ανέφερε στον «Π» ο προσωπικός γιατρός δρ Κώστας Σχίζας. Ο ίδιος επεσήμανε ότι δυστυχώς οι Κύπριοι το παίζουν πολλές φορές γιατροί, και δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι οι ιώσεις δεν αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. Υπάρχουν, σύμφωνα με τον δρα Σχίζα, πολίτες που ζητούν αντιβίωση για γρίπη, πονοκέφαλο, ακόμη και για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, αγνοώντας τις συνέπειες που μπορεί να έχει στον οργανισμό τους. Όπως εξήγησε, οι μικροοργανισμοί, τα μικρόβια και τα βακτηρίδια, στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν μεταλλάσσονται, και με τη συνεχή πρόσληψη αντιβιοτικών, δημιουργείται αντίσταση και μειώνεται η δραστικότητα των αντιβιοτικών. Συνεπώς υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν πιο ανθεκτικά βακτηρίδια, που οδηγούν σε λοιμώξεις, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν μέχρι και στον θάνατο.