Πώς η συμφωνία Ισραήλ - Λιβάνου ενισχύει και τη θέση της Κύπρου στην περιοχή

Η ιστορική συμφωνία Ισραήλ - Λιβάνου για την οριοθέτηση ΑΟΖ και θαλάσσιων συνόρων μεταξύ δύο κρατών αποδεικνύεται καταλύτης αλλαγών στην Ανατολική Μεσόγειο διευκολύνοντας την εξαγωγή φυσικού αερίου, αλλά και διαμορφώνοντας ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας και ασφάλειας σε μια ταραγμένη περιοχή.

Κομμάτι αυτού του παζλ είναι και η Κύπρος, η οποία κινείται με ταχύτητα για την οριοθέτηση ΑΟΖ με τον Λίβανο. Στην Ανατολική Μεσόγειο σχηματίζεται ένα τριεθνές, το οποίο σε πολιτικό επίπεδο θωρακίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Σε εξέλιξη είναι ένας μαραθώνιος επαφών με στόχο η Κύπρος να κλείσει όλες τις εκκρεμότητες, στον καθορισμό ΑΟΖ και θαλασσίων συνόρων, με τις δύο χώρες.

Η κυπριακή αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον γενικό διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών, Τάσο Τζιωνή, μετά την ολοκλήρωση επαφών στη Βηρυτό (στις οποίες κλείδωσε επί της ουσίας το τεχνικό πλαίσιο για την αναθεώρηση της συμφωνία για τον καθορισμό ΑΟΖ με τον Λίβανο) μεταβαίνει στο Ισραήλ προκειμένου να συζητήσει την προσαρμογή της υφιστάμενης συμφωνίας Κύπρου - Ισραήλ στα νέα δεδομένα. Ειδικότερα, η συμφωνία Ισραήλ - Λιβάνου προβλέπει ότι θαλάσσια έκταση 17.000 τ.μιλίων θα αφαιρεθεί από το Ισραήλ και θα μετακινηθεί στον Λίβανο. Η αναθεώρηση της συμφωνίας Κύπρου - Ισραήλ θα αναγνωρίζει αυτή την αλλαγή.

Οι επαφές στη Βηρυτό

Στα δεδομένα της συμφωνίας Ισραήλ - Λιβάνου θα προσαρμοστεί και η υπό διαπραγμάτευση συμφωνία για την ΑΟΖ με τον Λίβανο. Οι δύο χώρες οριστικοποίησαν το πλαίσιο της νέας συμφωνίας και η εκκρεμότητα με τη Συρία (τα θαλάσσια σύνορα Κύπρου, Λιβάνου, Συρίας τέμνονται) δεν αναμένεται να επηρεάσει τη διμερή συμφωνία Κύπρου - Λιβάνου, ωστόσο θα πρέπει να υπάρξει διαβούλευση και με τη Συρία. Σε ό,τι αφορά τη Συρία ο Λίβανος έχει ξεκινήσει διαβουλεύσεις με τη Δαμασκό για τον καθορισμό ΑΟΖ και θαλασσίων συνόρων και το κύριο πρόβλημα είναι η παραχώρηση από τη Συρία δικαιωμάτων ερευνών σε ρωσική ενεργειακή εταιρεία σε περιοχή την οποία διεκδικεί ο Λίβανος.

Ο Λίβανος ήθελε πολύ να κλείσει το ντιλ με την Κύπρο γι' αυτό και η διαφορά με τη Συρία αποσυνδέθηκε από τον φάκελο των συζητήσεων με τη Λευκωσία. Μάλιστα, το κλείσιμο των τεχνικών συζητήσεων ήταν ίσως η τελευταία πράξη του παραιτηθέντος Προέδρου της χώρας, Μισέλ Ναΐμ Αούν. Ο Λίβανος ταλανίζεται από μια πρωτοφανή πολιτική και οικονομική κρίση με τη χώρα να είναι ουσιαστικά ακυβέρνητη. Διέξοδο στην οικονομική κρίση αναζητείται στην αξιοποίηση των θαλάσσιων ενεργειακών πόρων με τη σιιτική στρατιωτική και πολιτική οργάνωση Χεζμπολάχ να κάνει έναν ιστορικό συμβιβασμό στον οποίο ανταποκρίθηκε και το Ισραήλ.

Η γεωπολιτική διάσταση

Μια παράλληλη επίπτωση της συμφωνίας μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου είναι ότι εξουδετερώνεται εκ του αποτελέσματος η ρητορική της Άγκυρας περί τουρκοκυπριακής ΑΟΖ. Ο Λίβανος στην πράξη αναγνωρίζει τα πλήρη δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας επί της θάλασσας που περιβάλλει το νησί.

Σε πολιτικό επίπεδο οι τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή που φέρουν τη σφραγίδα των ΗΠΑ, οι οποίες εγγυώνται την εφαρμογή της συμφωνίας Ισραήλ - Λιβάνου, ενισχύουν τη γεωπολιτική θέση της Κύπρου η οποία αποτελεί μέρος πλέον ενός ευρύτερου σχήματος συνεργασίας το οποίο επιτρέπει και την απρόσκοπτη αξιοποίηση των φυσικών πόρων.

«Αυτή η συμφωνία μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην υλοποίηση ενός οράματος για μια Μέση Ανατολή που θα είναι πιο ασφαλής, ολοκληρωμένη και ευημερούσα, αποφέροντας οφέλη για όλους τους κατοίκους της περιοχής», είχε δηλώσει ο Τζο Μπάιντεν.