Οι ήρωες με τα μπλε χωρίς… κάπα - Η μάχη με τις φλόγες στον Αρακαπά, οι εμπειρίες, τα προβλήματα της Πυροσβεστικής

3 Ιουλίου 2021. Ήταν γύρω στις 14.00 το μεσημέρι, όταν ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Ανδρέας Κεττής, σε ανάρτησή του, ανακοίνωνε ότι εκδηλώθηκε πυρκαγιά εντός του χωριού Αρακαπάς στην επαρχία Λεμεσού, με την Πυροσβεστική Υπηρεσία να τίθεται σε συναγερμό, την ώρα που ήδη μέλη της έδιναν μάχη με τις φλόγες στην κοινότητα Παρεκκλησιάς στη Λεμεσό, αλλά και στην κοινότητα Αγίους Τριμιθιάς στη Λευκωσία. Τόσο η Πυροσβεστική Υπηρεσία, όσο και το Τμήμα Δασών, ρίχνονταν στη μάχη με τις φλόγες. Λίγα λεπτά αργότερα, η επίσημη ενημέρωση ανέφερε πως η πυρκαγιά πήρε τεράστιες διαστάσεις, με αποτέλεσμα της εξάπλωσή της σε χρόνο ρεκόρ. Αποτέλεσμα ήταν η φωτιά να κάψει τεράστια έκταση -σχεδόν όση ολόκληρη η επαρχία Λευκωσίας, ενώ τέσσερις άνθρωποι έχασαν άδικα τη ζωή τους. Βέβαια, η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν λειτουργεί μόνο κατά τους μήνες του καλοκαιριού. Καθημερινά καλείται να παρέμβει, είτε υπηρεσιακά, είτε μέσω της τεχνογνωσίας της, σε πολλά περιστατικά, με ένα πολυδιάστατο ρόλο, ενώ τα μέλη της είναι σε συνεχή εκπαίδευση σε Κύπρο και εξωτερικό, με στόχο την άμεση ετοιμότητα σε κάθε είδους επεισόδιο που θα εκδηλωθεί.

«Ήρωας δεν είναι κανένας»

Ο κ. Δημήτρης Κατσίφλης, πυραγός και διευθυντής Διοίκησης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, μετράει 32 χρόνια στο σώμα και δηλώνει πως στόχος δεν είναι και δεν θέλει η Πυροσβεστική ήρωες, αλλά εκείνο που θέλουν οι πυροσβέστες είναι να κάνουν απλά το καθήκον τους. Μιλώντας στον «Π», θυμάται τις πιο δύσκολες στιγμές στην καριέρα του, ενώ δεν ξεχνά τους συναδέλφους του που χάθηκαν στην έκρηξη στο Μαρί. Ο κ. Κατσίφλης, λόγω της εμπειρίας του, ήταν και το καλοκαίρι στην Ελλάδα, μαζί με εικοσαμελή αποστολή, για να βοηθήσει στην πυρκαγιά της Αττικής, σε Βαρυμπόμπη και Εύβοια. «Το πιο δύσκολο στην Ελλάδα φέτος, πέραν των συνθηκών, ήταν το γεγονός ότι εκδηλώθηκαν ταυτόχρονα πολλές πυρκαγιές σε διάφορα μέρη της χώρας», εξηγεί ο πυραγός, προσθέτοντας πως «υπάρχει πάντα ρίσκο, γι’ αυτό και προσπαθούμε να αξιολογούμε σωστά τα γεγονότα για να μην κινδυνέψουν ζωές».



32 χρόνια στην πρώτη γραμμή

«Είμαι στο Πυροσβεστικό Σώμα 32 χρόνια. Τυχαία βρέθηκα, είναι η αλήθεια. Είμαι της γενιάς του πολέμου. Το 1983, με την ολοκλήρωση της στρατιωτικής μου θητείας, έπρεπε να δουλέψω, γιατί κατάγομαι από προσφυγική οικογένεια, από το Λευκόνοικο. Τότε -το 1989- χωρίς να γνωρίζω πολλά πράγματα για το συγκεκριμένο επάγγελμα, άνοιξαν θέσεις για το σώμα και ήρθα. Στην πορεία όμως, αγάπησα αυτό το επάγγελμα και σήμερα μετά από εξετάσεις και προαγωγές είμαι διευθυντής Διοίκησης. Ο κυριότερος λόγος που αγάπησα το επάγγελμα αυτό είναι η προσφορά στον συνάνθρωπο, και αυτό το αντιλαμβάνεσαι ακόμη πιο έντονα όταν μπεις σπίτι σου και σκεφτείς τι έκανες. Πώς έσωσες ένα σπίτι, μια περιουσία κάποιου ανθρώπου, μια ζωή κάποιου που ενεπλάκη σε τροχαίο. Διότι δεν είναι μόνο οι πυρκαγιές... Το συναίσθημα αυτό σε ικανοποιεί. Εκεί που ο κόσμος εγκαταλείπει, εσύ πηγαίνεις γιατί πρέπει να είσαι στη μάχη. Δεν ξέρω αν μπορώ να το εξηγήσω με απλά λόγια. Ζήσαμε δύσκολες καταστάσεις τα τελευταία χρόνια, αλλά αγαπάμε τη δουλειά μας».

Ο πυραγός θυμάται τις δύσκολες στιγμές που έπρεπε να αντιμετωπίσει το Πυροσβεστικό Σώμα τα τελευταία χρόνια. Η έκρηξη στο Μαρί, η πυρκαγιά στην περιοχή Σολέας και μόλις προ έξι μηνών οι πυρκαγιές σε ορεινή Λεμεσό και Λάρνακα, αλλά και η αποστολή στην Εύβοια...

«Η πυρκαγιά στη Σολέα, το Μαρί, προσφάτως η πυρκαγιά στον Αρακαπά. Υπάρχει ρίσκο; Υπάρχει, ναι. Γι’ αυτό και προσπαθούμε ν' αξιολογούμε σωστά τα γεγονότα, για να μην κινδυνέψουν ζωές. Σίγουρα, αν πρέπει να ξεχωρίσω μια δυσάρεστη εμπειρία, αυτή ήταν η έκρηξη στο Μαρί, που χάσαμε μέλη μας εν καιρώ ειρήνης. Σαφώς δύσκολη ήταν και φέτος η πυρκαγιά στον Αρακαπά. Είχα εμπλοκή επίσης στις πυρκαγιές στην Εύβοια, όπου ήταν δύσκολες οι συνθήκες. Θυμάμαι, όσον αφορά την Εύβοια, όταν ειδοποιήθηκε ο αρχιπύραρχος, δεν υπήρχε χρονικό περιθώριο, γιατί ήταν βράδυ και πρωί θα αναχωρούσαμε. Συγκροτήθηκε μια εικοσαμελής ομάδα σε ένα βράδυ. Φτάσαμε στην Ελλάδα με στρατιωτικό αεροσκάφος γύρω στις 11.00 το πρωί. Ενημερωθήκαμε για την κατάσταση και ακολούθως πήγαμε με δύο οχήματα της Πυροσβεστικής στο μέτωπο της πυρκαγιάς και συνεργαστήκαμε με πυροσβέστες του ελληνικού Σώματος που ήταν πάντα μαζί μας. Η συγκεκριμένη πυρκαγιά στην Αττική είχε ιδιαιτερότητες: ψηλή και πυκνή βλάστηση, δεν είχαν πρόσβαση τα οχήματα, αλλά κυρίως μεγάλη ένταση των ανέμων. Όλα αυτά έκαναν την πυρκαγιά δύσκολη. Επιπλέον, ο μεγάλος αριθμός πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν σε διάφορα μέρη της χώρας ταυτόχρονα, έκανε το έργο ακόμη πιο δύσκολο. Το κοινό στοιχείο, αν μου επιτρέπετε, σε ορεινή Λεμεσό/ Λάρνακα και Εύβοια, είναι πως, επειδή έγιναν νωρίς εκκενώσεις χωριών, θρηνήσαμε -δυστυχώς, διότι κάθε ζωή μετρά- πέντε ανθρώπινες ζωές και στις δύο πυρκαγιές».

Ο ανθρώπινος παράγοντας

Ο κ. Κατσίφλης ξεκαθαρίζει αναφορικά με την κλιματική αλλαγή ότι όντως επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό πλέον και την Κύπρο, ωστόσο συνεχίζει το 92% των πυρκαγιών που εκδηλώνονται να οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα. «Εκείνο που λέμε στις εκστρατείες μας είναι πως ο κόσμος πρέπει να είναι προσεκτικός, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες».

«Σαν ταινία τρόμου»

Η Ελένη Καρπασίτη, όπως λέει, γι’ αλλού ξεκίνησε και αλλού κατέληξε, εξιστορεί στον «Π» τη δική της εμπειρία στο Πυροσβεστικό Σώμα. Ένα κορίτσι της διπλανής πόρτας, που ωστόσο στην πυρκαγιά του Αρακαπά έμελλε να βγει μπροστά και να θέσει τη ζωή της σε κίνδυνο για να σωθούν άνθρωποι και περιουσίες. «Ήταν ό,τι χειρότερο έζησα μέχρι σήμερα», δηλώνει στον «Π», ενώ ήταν εκείνη που βιντεογράφησε τη διαδρομή του οχήματος, η οποία αναρτήθηκε στην επίσημη σελίδα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, με τις χιλιάδες θεάσεις σε Κύπρο και Ελλάδα. Ήταν το βίντεο που έδειχνε το μοιραίο βράδυ, φλόγες δεκάδων μέτρων και τον κόσμο που το έβλεπε να αναρωτιέται πώς κατάφεραν να περάσουν οι πυροσβέστες μέσα από αυτές. Η Ελένη εξιστορεί τη δική της εμπειρία. «Αρχικά, έδωσα εξετάσεις το 2009 για την Αστυνομία και τυχαία βρέθηκα, ανάμεσα σε άλλες γυναίκες που επιλέγηκαν εκείνη την περίοδο, για το Πυροσβεστικό Σώμα. Ήταν η πρώτη χρονιά που επιλέγηκαν τόσες πολλές γυναίκες. Είμαι 12 χρόνια στο Σώμα και ομολογώ πως, αν και αρχικά ήμουν διστακτική, σήμερα δεν μετανιώνω μετά και τα όσα έζησα, για την επιλογή μου».



Όσον αφορά την πυρκαγιά του Αρακαπά, με τα μάτια έτοιμα να δακρύσουν, αναφέρει: «Η πυρκαγιά στον Αρακαπά ήταν ό,τι χειρότερο έζησα. Ήταν η χειρότερη λόγω συνθηκών. Νομίζω το τι πήγε λάθος είναι ο συνδυασμός της μορφολογίας του εδάφους με τις καιρικές συνθήκες. Η ένταση των ανέμων εκείνη την ημέρα, η χαμηλή υγρασία, καθώς και άλλες κλιματολογικές συνθήκες, δυσχέραιναν το έργο μας. Την ημέρα εκείνη, δουλεύαμε και γύρω στις 14.00 το μεσημέρι ήρθε κλήση να ανταποκριθούμε στην είσοδο του χωριού. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο, οι συνθήκες δύσκολες και η πυρκαγιά ήταν παντού. Από την ένταση που αναπτύσσει δε η πυρκαγιά, μπορεί να πεταχτεί στον δρόμο και από εκεί εξαπλώνεται. Προσωπικά, ήταν κάτι που δεν έζησα ξανά. Θυμάμαι που κατεβαίναμε το χωριό από ένα ύψωμα και η πυρκαγιά ήταν παντού. Κυριολεκτικά παντού. Εικόνες που δεν πιστεύω ότι θα ξεχάσω ποτέ μου. Αρχικά, ανταποκριθήκαμε για πυρκαγιά σε ένα σπίτι, ήταν η πρώτη οδηγία που λάβαμε από τον αξιωματικό. Όταν φτάσαμε στο σπίτι, που ήταν σε ένα ύψωμα, κοίταξα γύρω. Θυμάμαι να βλέπω την πυρκαγιά στα απέναντι βουνά. Ήταν σοκαριστικό. Ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα ότι δεν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι. Οι φλόγες ήταν και στις δύο πλευρές του δρόμου και ήταν τόσο ψηλές που σταύρωναν τον κόσμο και σχημάτιζαν κάτι σαν τόξο. Δηλαδή, για να περάσει το όχημα, έπρεπε να περάσουμε κάτω από τις φλόγες. Τότε ήταν που έστειλα μήνυμα και ανέφερα ότι δεν μπορούσα να περάσω. Είχα δει στον χάρτη -για εμένα ήταν άγνωστη περιοχή- ότι ο δρόμος είχε πολλές στροφές και ήταν ήδη βράδυ. Σκέφτηκα να κάνουμε πίσω, ένιωσα φόβο. Θυμάμαι εκείνο το βράδυ της πρώτης ημέρας, λίγο έξω από το χωριό Ακαπνού, γύρω στις 22.00 το βράδυ... Δεν μπορούσαμε για τους πιο πάνω λόγους να περάσουμε. Επειδή το χωριό ήταν εκκενωμένο, δεν επιχειρήσαμε άμεσα, αλλά περιμέναμε. Τότε κατέβηκα και είπα στον οδηγό να περιμένει μέχρι να δω την κατάσταση μπροστά. Περπάτησα περίπου 100 μέτρα, η αύρα ήταν τόσο δυνατή που δεν μπορούσα να διανύσω περισσότερη απόσταση. Τότε ήρθε ένα μικρό επιτελικό όχημα που είναι πιο ευέλικτο, πέρασε μπροστά μας και ενημερωθήκαμε πως, αν υπάρχει κίνδυνος, θα μας πουν. Μέχρι να έρθει όμως, έβλεπα γύρω μου και μπροστά τις φλόγες. Περίπου 40 μέτρα ύψος. Σαν να ήμασταν σε ταινία τρόμου. Τότε είπα στον συνάδελφο να βγάλουμε ένα βίντεο, γιατί δεν θα ξαναζήσουμε –και μακάρι- κάτι τέτοιο. Ακούσαμε, αλήθεια, αρκετά, αλλά κατανοούμε τον κόσμο, διότι βλέπει το βίος του να χάνεται, το σπίτι του. Αλλά, δυστυχώς, είναι δύσκολο να είσαι παντού, παρόλο που δυνάμεις παγκύπρια έφτασαν για ενισχύσεις.

Η ετοιμότητα σήμερα

Σε ερώτηση αν πάθαμε και μάθαμε και κυρίως αν έχουμε γίνει πιο προνοητικοί μετά τα όσα τραγικά βιώσαμε το περασμένο καλοκαίρι, ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Ανδρέας Κεττής απαντά ότι «μετά την πυρκαγιά στην περιοχή της Σολέας είχε διοριστεί μια τριμελής επιτροπή για διερεύνηση και ανάλυση για το τι έγινε, με επικεφαλής τον ακαδημαϊκό κ. Γιώργο Μπούστρα, που καταχώρησε κάτω κάποιες προτάσεις. Οι πλείστες των προτάσεων της εν λόγω επιτροπής, οι οποίες αφορούσαν την Πυροσβεστική Υπηρεσία, έχουν υλοποιηθεί». Σίγουρα, σημείωσε, όσον αφορά το προσωπικό της Υπηρεσίας μας, υπάρχουν κάποιες ελλείψεις, αφού είμαστε μείον 74 οργανικές θέσεις. Έγιναν κάποιες προσλήψεις και αναμένουμε κάποιες ακόμη, ενώ η Υπηρεσία εξοπλίζεται και εκσυγχρονίζεται με νέα οχήματα και εξοπλισμό. Να ξέρετε ότι η εκπαίδευση των νεοπροσληφθέντων πυροσβεστών έχει αναβαθμιστεί και περνούν όλοι από τριετή κύκλο ακαδημαϊκών σπουδών, στη Σχολή Δοκίμων Πυροσβεστών, στην Αστυνομική Ακαδημία.



Επί ευκαιρίας, θα ήθελα, αντιπροσωπεύοντας την Πυροσβεστική Υπηρεσία, να ευχαριστήσω θερμά την Αστυνομία για τη βοήθεια που παρέχει, τόσο στις σπουδές των πυροσβεστών μας, όσο και σε άλλα θέματα ενόψει της αυτονόμησής μας. Βέβαια, ο κ. Κεττής, ενόψει και του χειμώνα που ήδη διανύουμε, εξηγεί ότι το έργο της Πυροσβεστικής δεν περιορίζεται μόνο στις πυρκαγιές και έχει δίκαιο. «Καθημερινά καλούμαστε να ανταποκριθούμε σε αστικές πυρκαγιές, σε διασώσεις, τροχαίες συγκρούσεις, ή ακόμα σε τεχνολογικές ή φυσικές καταστροφές και παρεμβαίνουμε σε ατυχήματα. Το έργο μας είναι πολυδιάστατο και σίγουρα δεν περιορίζεται στους μήνες του καλοκαιριού», εξηγεί ο Αντρέας Κεττής. Τονίζει ότι το Σώμα καθημερινά αντιμετωπίζει σωρεία επεισοδίων. Τονίζει ότι η Πυροσβεστική Υπηρεσία αναβαθμίζεται για να είναι ικανή να αντιμετωπίζει τις σύγχρονες προκλήσεις. Παράδειγμα είναι η εμπλοκή μας σε διάφορα Ευρωπαϊκά Προγράμματα, με εξασφάλιση εξοπλισμού, αλλά και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Άλλη αναφορά είναι η εμπλοκή μας τώρα στο έργο «Θάλεια», το οποίο εμπίπτει στο Ταμείο Πολιτικής Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη δημιουργία του ΕΣΚΕΠΥ (Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων Πυροσβεστικής Υπηρεσίας). Το έργο προωθείται μέσα στα πλαίσια συγχρηματοδοτούμενου Ευρωπαϊκού Προγράμματος. Το ΕΣΚΕΠΥ θα εδρεύει στον τρίτο όροφο που θα αναγερθεί στο Αρχηγείο Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Αυτή την περίοδο, το έργο αυτό βρίσκεται στο στάδιο ωρίμανσης και τρέχουν διαδικασίες εξασφάλισης αδειών, σχεδιασμού και αξιολόγησης εξοπλισμού, πριν περάσει από την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου. «Θα είναι ένα υπερσύγχρονο κέντρο και θα επιλαμβάνεται σοβαρών επεισοδίων σε ζωντανό χρόνο και ζωντανή εικόνα, κάτι που θα ενισχύσει το έργο μας», επεσήμανε ο κ. Κεττής. Τέλος, θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και την υπουργό, τον διευθυντή του υπουργείου, αλλά και τους ανώτερους και κατώτερους λειτουργούς, για τη στήριξη που προσφέρουν στην Υπηρεσία μας.