MED5 για μεταναστευτικό: Δίκαιη κατανομή βαρών στην ΕΕ με φύλαξη συνόρων

Στην ενισχυμένη επιτήρηση και διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, με ειδική πρόνοια για την πράσινη γραμμή στην Κύπρο, λόγω της ιδιαιτερότητάς της, καθώς και στην ανάγκη για έναν υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης, με την εφαρμογή ταχέων και αποτελεσματικών μέτρων για καταμερισμό βαρών εντός της ΕΕ, εστιάζει η Κοινή Διακήρυξη της Συνόδου MED5, των υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης πέντε χωρών πρώτης γραμμής της ΕΕ, η οποία έγινε στην επαρχία Πάφου.

Οι αρμόδιοι υπουργοί από Κύπρο, Ελλάδα, Μάλτα, Ιταλία και Ισπανία προχώρησαν σε κοινή διακήρυξη με την ολοκλήρωση της 4ης Υπουργικής Συνόδου ενόψει της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Λουξεμβούργο στις 14 Οκτωβρίου, έχοντας συζητήσει την εσωτερική και εξωτερική διάσταση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής και στοχεύοντας σε μια «ολιστική προσέγγιση για την αποτελεσματική διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης», όπως αναφέρεται.

Νουρής για αιτήσεις ασύλου

Την εισήγηση εκ μέρους της Κύπρου να μελετηθεί το ενδεχόμενο τροποποίησης του μηχανισμού υποβολής αιτημάτων ασύλου ώστε αυτά να υποβάλλονται εκτός της ΕΕ, είτε στις χώρες καταγωγής είτε διέλευσης των μεταναστών και πριν την άφιξή τους σε ευρωπαϊκό έδαφος, θα θέσει ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής στο επικείμενο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στο Λουξεμβούργο. Ο κ. Νουρής είπε εξάλλου ότι οι αρμόδιοι υπουργοί επιβεβαίωσαν τη θέση των MED5 υπέρ της εφαρμογής ενός αποτελεσματικού μηχανισμού υποχρεωτικής αλληλεγγύης που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στις δυσανάλογες πιέσεις που δέχονται σήμερα οι χώρες της πρώτης γραμμής.

«Οι MED5 εμμένουν σε αυτήν τους τη θέση κρίνοντας ότι η εφαρμογή αλληλεγγύης σε εθελούσια βάση δεν μπορεί να έχει αποτελεσματική συνεισφορά ιδιαίτερα στα κράτη μέλη πρώτης γραμμής», σημείωσε. Σε σχέση με την κυπριακή εισήγηση, ο κ. Νουρής είπε ότι σκοπό έχει πρωτίστως να τερματίσει την εκμετάλλευση των μεταναστών από τους διακινητές που τους εκθέτει σε αυξημένους κινδύνους, ιδιαίτερα στη θάλασσα χωρίς να τους αποστερεί, όπως είπε, το δικαίωμα αίτησης ασύλου.

«Τα ερωτήματα είναι αμείλικτα. Άνθρωποι πεθαίνουν στη θάλασσα, παιδιά ασυνόδευτα κατευθύνονται μέσω αεροπορικών αερογραμμών, κυρίως από την υποσαχάρια Αφρική και καταλήγουν σε χώρες όπως είναι η Κυπριακή Δημοκρατία μέσω των κατεχόμενων εδαφών μας», είπε, και διερωτήθηκε «για πόσο θα επιτρέπουμε ως Ευρώπη τον πλουτισμό των διακινητών».

Ανέφερε ακόμα ότι οι πέντε χώρες επαναβεβαίωσαν τη θέση τους για την «αναγκαιότητα αποτελεσματικής φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης γραμμής, η οποία παρά το ότι δεν αποτελεί εξωτερικό σύνορο της Κυπριακής Δημοκρατίας, δυστυχώς αποτελεί τον χώρο διέλευσης σχεδόν του 94% των παράτυπων μεταναστών από τα κατεχόμενα εδάφη μας».

Σύμφωνα με τον κ. Νουρή, συζητήθηκε το θέμα της εργαλειοποίησης των μεταναστών από τρίτες χώρες και η σύνοδος επιβεβαίωσε τη θέση της, όπως αυτή διατυπώθηκε στις προηγούμενες παρεμβάσεις της και ιδιαίτερα με τη θέσπιση σχετικού Κανονισμού τον οποίο προώθησε η τσεχική προεδρία με τη συμβολή του Τσέχου υπουργού Εσωτερικών Βιτ Ρακουσάν. Είπε επίσης ότι η ελβετική κυβέρνηση θα συνδράμει την Υπηρεσία Ασύλου του Υπουργείου Εσωτερικών με το ποσό των 10 εκατομμυρίων ευρώ, με τη σχετική συμφωνία να υπογράφεται μεταξύ των συναρμόδιων υπουργών στη Βέρνη στις 31 Οκτωβρίου. Σημείωσε την οικονομική βοήθεια της Τσεχίας ύψους 1 εκατ. ευρώ για να στηριχθεί η προσπάθεια του Γραφείου Επιστροφών του ΥΠΕΣ, το οποίο, όπως είπε, «πέτυχε κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες να επιστρέψει μέσα στη φετινή χρονιά σχεδόν 5.000 παράτυπους μετανάστες στις χώρες καταγωγής τους».

Να αρχίσουν οι επιστροφές μεταναστών

«Έχει έρθει η ώρα η ΕΕ συλλογικά και συντονισμένα να απαιτήσει από την Τουρκία να ελέγξει τα σύνορά της, να αποτρέψει τις παράνομες αναχωρήσεις από το έδαφός της και να λάβει μέτρα κατά των παράνομων διακινητών, ως οφείλει», τόνισε απ' την πλευρά του ο υπουργός Μετανάστευσης της Ελλάδας Νότης Μηταράκης. Υπογράμμισε την ανάγκη να επανεκκινήσει η διαδικασία επιστροφών στην Τουρκία βάσει της Κοινής Δήλωσης που υπογράφηκε μεταξύ των δύο μερών το 2016, σημειώνοντας ότι «η προσπάθεια της Τουρκίας να εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό και η άρνησή της να τηρήσει τις δεσμεύσεις που απορρέουν από την Κοινή Δήλωση ΕΕ - Τουρκίας μας προκαλεί ανησυχία και προβληματισμό, όπως άλλωστε μας προκαλεί η εμπρηστική και αναθεωρητική ρητορική της». Πρόσθεσε, εξάλλου, ότι παράλληλα με την αλληλεγγύη μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων, που αποτελεί αίτημα των MED5 στη διαχείριση του μεταναστευτικού, θα πρέπει να διαφυλαχθεί και η ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τα πρόσφατα ναυάγια με πλοιάρια μεταναστών στο Αιγαίο, ο κ. Μηταράκης ανέφερε ότι η φύλαξη των συνόρων την τελευταία τριετία συνέβαλε σε κατακόρυφη μείωση των θανάτων σε ναυάγια, τόνισε, όμως, ότι καμία απώλεια ζωής δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, εκφράζοντας την ίδια στιγμή τη λύπη και τον αποτροπιασμό της ελληνικής κυβέρνησης για την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Υπογράμμισε τις ευθύνες της Τουρκίας για το γεγονός ότι ιστιοπλοϊκά σκάφη φορτώνονται με 100-200 άτομα από τουρκικά λιμάνια με κατεύθυνση προς την Ιταλία, χωρίς να αποτρέπονται από τις τουρκικές αρχές. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο πρόσφατο ναυάγιο, λέγοντας ότι η βάρκα που μετέφερε μετανάστες, που συνήθως οδηγούνται από ανθρώπους χωρίς καμία εμπειρία στη θάλασσα, «προστατευόταν από το κύμα για το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής, από τουρκικά αλιευτικά σκάφη, τα οποία, όταν η βάρκα πέρασε αρκετά μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα αποσύρθηκαν και την άφησαν εκτεθειμένη».