Παγίδες θανάτου οι εκατοντάδες οικοδομές – τρώγλες: Η Βουλή προωθεί επείγοντα μέτρα για να μη θρηνήσουμε θύματα

Σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια και υγεία αποτελούν εκατοντάδες επικίνδυνες οικοδομές στις πόλεις, λόγω του ότι οι ιδιοκτήτες τους αδιαφορούν ή αρνούνται ή και αδυνατούν οικονομικά να τις συντηρήσουν. Ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής τίθενται αύριο προς εξέταση τα σοβαρά προβλήματα που προκύπτουν από τις επικίνδυνες οικοδομές. Επί τάπητος και η πρόταση νόμου του βουλευτή της ΔΗΠΑ-Συνεργασία κ. Μαρίνου Μουσιούττα για τροποποίηση της νομοθεσίας με σκοπό να υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες επικίνδυνων οικοδομών να τις επισκευάζουν. Μεταξύ άλλων, καθίσταται ποινικό αδίκημα η χρήση ακατάλληλης οικοδομής για ανθρώπινη χρήση, με την πρόταση νόμου να προβλέπει ποινή φυλάκισης μέχρι ενός έτους. Καθίσταται, παράλληλα, υποχρεωτικός ο έλεγχος όλων των οικοδομών για να διαπιστώνεται η στατική επάρκεια και η πολεοδομική καταλληλότητά τους.

Επιβάλλεται η λήψη άμεσων και αυστηρών μέτρων προς αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων που προκύπτουν από τις επικίνδυνες οικοδομές, καθώς τίθενται σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Μόλις τους τελευταίους τρεις μήνες καταγράφηκαν τέσσερα περιστατικά κατάρρευσης μπαλκονιών σε Πάφο και Λεμεσό όπου από τύχη δεν θρηνήσαμε θύματα, με πιο σοβαρό το περιστατικό που συνέβη τον περασμένο Ιούλιο σε πολυκατοικία επί της οδού Νίκου Αντωνιάδη στην Κάτω Πάφο. Λόγω της αφόρητης ζέστης τρεις νεαροί αλλοδαποί κοιμήθηκαν στο μπαλκόνι του διαμερίσματός τους με αποτέλεσμα να καταρρεύσει και να πέσουν στο κενό από τον τρίτο όροφο της πολυκατοικίας. Από την πτώση και τα χαλάσματα υπέστησαν σοβαρούς τραυματισμούς. Σ’ αυτές τις ακατάλληλες κατοικίες-πολυκατοικίες διαμένουν στοιβαγμένοι σαν σαρδέλες μετανάστες-αιτητές ασύλου, που αναγκάζονται να διαβιούν κάτω από άθλιες συνθήκες, καθώς τα ψηλά ενοίκια δεν τους δίνουν άλλη επιλογή. Από την άλλη, ιδιοκτήτες ακατάλληλων-επικίνδυνων οικοδομών εκμεταλλεύονται τη φτώχια και την ανάγκη των μεταναστών. Στις πλείστες των περιπτώσεων τα ενοίκια καταβάλλονται στους ιδιοκτήτες από το ίδιο το κράτος μέσω των επιδομάτων ενοικίου (€100 το άτομο μηνιαίως), αλλά δεν προβαίνουν σε έργα που να βελτιώνουν την κατάσταση των κτηρίων τους. Πέραν της παλιάς Λευκωσίας, γκέτο διαμορφώθηκαν και σε άλλες πόλεις όπως τη Λεμεσό και την Πάφο (Χλώρακα), όπου μετανάστες συνωστίζονται σε ακατάλληλα κτήρια που θυμίζουν τρώγλες λόγω των χαμηλών ενοικίων.

Διώξεις και εξώδικα

Σύμφωνα με την πρόταση νόμου Μουσιούττα, ιδιοκτήτης ακατάλληλης οικοδομής που επιτρέπει ή ανέχεται τη χρήση της για ανθρώπινη οίκηση θα διαπράττει ποινικό αδίκημα και σε περίπτωση καταδίκης του θα υπόκειται σε φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή σε χρηματική ποινή μέχρι €10.000 ή και στις δύο αυτές ποινές. Πρόσθετα, δύναται με απόφαση του συμβουλίου (δημοτικού/κοινοτικού) να επιβάλλεται στον ιδιοκτήτη ακατάλληλης οικοδομής εξώδικο πρόστιμο ύψους €3.000, το οποίο θα πρέπει να πληρώθεί εντός 45 ημερών.

Πιστοποιητικά καταλληλότητας

Στην πρόταση νόμου προτείνεται, επίσης, η συμπερίληψη του ακόλουθου νέου άρθρου στον περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου:

• Ο ιδιοκτήτης εκάστης οικοδομής προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες ώστε να διενεργείται κάθε 10 χρόνια έλεγχος για τη στατική επάρκεια και πολεοδομική καταλληλότητα της οικοδομής από επαγγελματίες αρχιτέκτονες ή πολιτικούς μηχανικούς, εγγεγραμμένους στο ΕΤΕΚ και συμμορφώνεται με τυχόν υποδείξεις τους ώστε να εξασφαλίζει πιστοποιητικό καταλληλότητας της οικοδομής, το οποίο ακολούθως υποβάλλεται εντός εύλογου χρόνου στον οικείο δήμο/κοινότητα.
• Ο έλεγχος των οικοδομών διενεργείται εντός 10 ετών από την ημερομηνία της πρώτης ηλεκτροδότησης της οικοδομής και ακολούθως κάθε 10 χρόνια από την έκδοση του τελευταίου εκδοθέντος πιστοποιητικού καταλληλότητας.
• Ο ιδιοκτήτης υφιστάμενης οικοδομής οφείλει εντός χρονικού διαστήματος ενός έτους από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου να υποβάλει στον οικείο δήμο/κοινότητα πιστοποιητικό καταλληλότητας της οικοδομής κατόπιν διενέργειας ελέγχου. Προβλέπεται, επίσης, όπως ο έλεγχος οικοδομής που ανεγέρθηκε πριν από το έτος 1960 διενεργείται κάθε πέντε χρόνια για διαπίστωση της καταλληλότητάς της.
• Πρόσωπο το οποίο αρνείται ή παραλείπει να συμμορφωθεί με τις πιο πάνω διατάξεις θα είναι ένοχο αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του θα υπόκειται σε ποινή φυλάκισης μέχρι ενός έτους ή σε χρηματική ποινή μέχρι €1.700 ή και στις δύο αυτές ποινές.

Ετοιμόρροπες οικοδομές-μνημεία

Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ και με τις επικίνδυνες οικοδομές που είναι κηρυγμένες ως αρχαία μνημεία Β' με τους ιδιοκτήτες τους να αρνούνται να τις επιδιορθώσουν, καθώς η κείμενη νομοθεσία τους απαγορεύει ρητά να προβαίνουν σε αλλαγές, προσθήκες ή επιδιορθώσεις που επηρεάζουν τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα τους. Απαγορεύει, επίσης, την κατεδάφισή τους και οποιαδήποτε άλλη ενέργεια που καταστρέφει την αρχαιολογική σημασία των εν λόγω οικοδομών. Με την έγκριση του αρμόδιου υπουργού, ο διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων μπορεί σύμφωνα με την κρίση του να παραχωρήσει άδεια, τεχνική και οικονομική βοήθεια, που φθάνει μέχρι και το 50% στους ιδιοκτήτες κτηρίων που είναι αρχαία μνημεία Β' για τη συντήρηση, αποκατάσταση και προστασία τους με την προϋπόθεση, όμως, ότι τόσο τα απαιτούμενα σχέδια, όσο και οι σχετικές εργασίες θα γίνουν από τα τεχνικά συνεργεία του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Στις περιπτώσεις που ιδιοκτήτες μνημείων Β' επιλέγουν να προβούν στην επιδιόρθωση και αποκατάσταση των μνημείων με ιδιωτικά συνεργεία, τότε προκηρύσσονται προσφορές σύμφωνα με τα σχέδια που ετοιμάζονται από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και η όλη πορεία των εργασιών γίνεται με την εποπτεία αρχιτέκτονα και επιστάτη του Τμήματος Αρχαιοτήτων.

Μέμο στις περιουσίες

Τον περασμένο Ιούνιο ο υπουργός Μεταφορών και πολιτικός προϊστάμενος του Τμήματος Αρχαιοτήτων, κ. Γιάννης Καρούσος, κλήθηκε από τον βουλευτή Μαρίνο Μουσιούττα να ενημερώσει τη Βουλή για τις 35 επικίνδυνες οικοδομές στον Δήμο Λευκάρων που είναι κηρυγμένες αρχαία μνημεία και που αφέθηκαν στο έλεος του Θεού, με αποτέλεσμα να αποτελούν σήμερα σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια. Στην ίδια τραγική κατάσταση περιήλθαν και δεκάδες κατοικίες στον πυρήνα των Λευκάρων που κηρύχθηκαν ως διατηρητέα κτήρια με διάταγμα του Υπουργείου Εσωτερικών.

Σύμφωνα με τον κ. Καρούσο, ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για αντιμετώπιση του προβλήματος είναι «η άμεση και συστηματική εφαρμογή των άρθρων 15Γ και 15Ε του περί Οδών και Οικοδομών Νόμου, όπου προβλέπεται η επιβολή διοικητικού προστίμου στους ιδιοκτήτες στην περίπτωση που δεν λάβουν μέτρα για τις επικίνδυνες οικοδομές». Αποκαλύπτοντας, παράλληλα, ότι αποφασίστηκε η τροποποίηση της νομοθεσίας προκειμένου να καταστεί πιο αποτελεσματική. Σύμφωνα με τον κ. Καρούσο, ετοιμάζεται νομοσχέδιο από το Υπουργείο Εσωτερικών ώστε να καταστεί δυνατή η επιβολή εμπράγματου βάρους (μέμο) στους τίτλους ιδιοκτησίας των επικίνδυνων οικοδομών όταν οι ιδιοκτήτες τους δεν πληρώνουν το διοικητικό πρόστιμο που τους επιβάλλεται ή όταν δεν πληρώνουν το κόστος που επωμίζονται οι αρχές για να καταστήσουν ασφαλείς τις οικοδομές τους.