Κυβέρνηση: Πέταξε στους επόμενους την καυτή πατάτα - Δεν παίρνει παράταση η Hermes

Νιώθοντας θιγμένοι και προσβεβλημένοι για τα όσα σοβαρά υπονοούμενα αφέθηκαν να αιωρούνται σε βάρος τους ενώπιον της προχθεσινής συνεδρίας της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, τόσο από τον γενικό ελεγκτή όσο και από βουλευτές, για εξυπηρέτηση συμφερόντων της Hermes, οι υπουργοί Μεταφορών και Οικονομικών, κ. Γιάννος Καρούσος και Κωνσταντίνος Πετρίδης αντίστοιχα, αποφάσισαν να τερματίσουν τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονταν σε εξέλιξη εδώ και έναν χρόνο περίπου, για επέκταση της συμφωνίας παραχώρησης των αεροδρομίων. Με μια χθεσινή μακροσκελή κοινή δήλωση, τα Υπουργεία Μεταφορών και Οικονομικών απορρίπτουν τις καταγγελίες περί εξυπηρέτησης συμφερόντων και εξηγούν ότι μπήκαν σε διαπραγμάτευση με τη Hermes για επέκταση της συμφωνίας διαχείρισης των αεροδρομίων, για να μπορέσει η εταιρεία να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από τις τράπεζες για την κατασκευή των έργων της δεύτερης φάσης στα αεροδρόμια, με αντάλλαγμα η Hermes να αποποιηθεί μια σειρά απαιτήσεων που έχει ενάντια στο κράτος. Με τα δυο υπουργεία να σημειώνουν ότι στις διαπραγματεύσεις με τη διαχειρίστρια εταιρεία των αεροδρομίων συμμετείχαν και εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας.

Στο σημείο αυτό, έχει σημασία να αναφερθεί ότι με βάση τη συμφωνία παραχώρησης των αεροδρομίων, η Hermes θα έπρεπε από τον περασμένο Μάιο να προχωρούσε στην έναρξη των κατασκευαστικών έργων της δεύτερης φάσης στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, προκειμένου να αυξηθεί η δυναμικότητά τους, καθώς τα σχετικά ορόσημα κίνησης επιβατών που τίθενται στη συμφωνία παραχώρησης έχουν εκπληρωθεί. Η Hermes ισχυρίστηκε ότι έχει δικαίωμα να αναστείλει την έναρξη της δεύτερης φάσης των έργων που κοστολογούνται στα €150 εκατ. περίπου, με αποτέλεσμα το Υπουργείο Μεταφορών να παραπέμψει το θέμα σε διαιτησία. Το Τριμελές Σώμα Κριτών (Διαιτητών) της Ταχείας Επίλυσης Διαφορών εξέδωσε στις 17/6/2021 απόφαση σε βάρος της Hermes. Στη συνέχεια, η διαχειρίστρια εταιρεία επικαλέστηκε αδυναμία εξασφάλισης χρηματοδότησης για την κατασκευή της δεύτερης φάσης των υποδομών. Αντί να οδηγηθεί το θέμα σε νέα διαιτησία με σκοπό να υποχρεωθεί η Hermes να προχωρήσει στην κατασκευή των έργων επέκτασης των αεροδρομίων, με ανοικτό το ενδεχόμενο πρόωρου τερματισμού της συμφωνίας παραχώρησης, αποφασίστηκε να διερευνηθεί το ενδεχόμενο ενός συμβιβασμού, από την κατάληξη του οποίου θα έβγαιναν κερδισμένα και τα δυο μέρη.

Δημιουργήθηκε τοξικό κλίμα

«Είναι με λύπη που παρατηρούμε για μια ακόμη φορά ότι σοβαρότατα θέματα που αφορούν την οικονομία της χώρας, που επηρεάζουν τα εισοδήματα και τις θέσεις εργασίας, γίνονται αντικείμενο μικροπολιτικής εκμετάλλευσης και λαϊκισμού. Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη το τοξικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί λόγω και της προεκλογικής περιόδου, το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Μεταφορών, με ιδιαίτερη απογοήτευση, ενημερώνουν ότι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να τερματίσουν οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις με τη διαχειρίστρια εταιρεία Hermes, τόσο για την επίτευξη συμβιβασμού για την κατασκευή της δεύτερης φάσης στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, καθώς και να αναστείλουν την εφαρμογή κινήτρων αεροπορικής επιβατικής κίνησης για την περίοδο 2022-2030», σημειώνουν στην κατακλείδα της χθεσινής ανακοίνωσής του τα δυο υπουργεία.

Προεκλογική περίοδος

Στην απόφαση των δυο υπουργών για τερματισμό της διαπραγμάτευσης με τη Hermes συνέβαλε, βεβαίως, και η προεκλογική περίοδος που διανύουμε. Το παραδέχονται, άλλωστε, στη χθεσινή ανακοίνωσή τους. Οι καταγγελίες για εξυπηρέτηση συμφερόντων, είτε ευσταθούν είτε όχι, θα είχαν αρνητικό αντίκτυπο στην υποψηφιότητα του προέδρου του κυβερνώντος κόμματος κ. Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος επωμίζεται δικαίως ή αδίκως το κόστος της διακυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη. Με τον τερματισμό των διαπραγματεύσεων με τη Hermes, τελειώνει και η όποια συζήτηση για το θέμα στη δημόσια σφαίρα για εξυπηρέτηση συμφερόντων.

Η διαιτησία και η νέα κυβέρνηση

Mετά τη χθεσινή εξέλιξη, θεωρείται μονόδρομος η συνέχιση της διαδικασίας της διαιτησίας που εκκίνησε η Δημοκρατία τον Φεβρουάριο του 2021 και ανέστειλε στη συνέχεια, με σκοπό να διερευνηθεί το ενδεχόμενο του συμβιβασμού. Μέσω της διαδικασίας της διαιτησίας, θα υποχρεωθεί η Hermes είτε να εκτελέσει τις εργασίες της δεύτερης φάσης, όπως προβλέπει άλλωστε η συμφωνία παραχώρησης, είτε να αποζημιώσει τη Δημοκρατία, με την αύξηση του ετήσιου μερίσματος που λαμβάνει από την παραχώρηση της διαχείρισης των αεροδρομίων. Υπάρχει, βεβαίως, και η επιλογή του πρόωρου τερματισμού της συμφωνίας παραχώρησης, εφόσον παραβιάστηκε βασικός όρος. Βεβαίως, όλα θα εξαρτηθούν από τις προθέσεις του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, στον οποίον μετακυλίεται η ευθύνη για τον περαιτέρω χειρισμό του θέματος.

Αποτελεί υποχρέωση της Hermes

Η συμφωνία παραχώρησης των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου (12/5/2006 μέχρι 11/5/2031) θέτει ορόσημα για την έναρξη κατασκευής της δεύτερης φάσης των έργων στα αεροδρόμια. Τα έργα αφορούν επεκτάσεις στο τερματικό κτήριο του αερολιμένα Λάρνακας και στους διαύλους και τροχοδρόμους των δυο αερολιμένων, με το συνολικό κόστος κατασκευής να υπολογίζεται στα €150 εκατ. Το ορόσημο που αφορά στην υπέρβαση της χωρητικότητας του αερολιμένα Λάρνακας σε σχέση με τη διακίνηση των επιβατών ικανοποιήθηκε από το 2016, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία. Γεγονός που, με βάση τις πρόνοιες της συμφωνίας παραχώρησης, ενεργοποιεί αυτόματα και το ορόσημο της έναρξης εργασιών στον αερολιμένα της Πάφου. Σύμφωνα, πάντα, με τη συμφωνία παραχώρησης, η ημερομηνία έναρξης των έργων της δεύτερης φάσης στα δυο αεροδρόμια δεν μπορεί να είναι μετά τη 12η Μαΐου 2022.

Τι συμφώνησαν στις διαπραγματεύσεις

Ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης κατέθεσε στην προχθεσινή συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής την προκαταρτική συμφωνία που φέρεται να κατέληξαν κράτος-Ηermes και που σε γενικές γραμμές προέβλεπε τα ακόλουθα:

Η συμφωνία παραχώρησης επεκτείνεται κατά 5,5 χρόνια ώστε να λήξει στις 11/11/2036 αντί στις 11/5/2031.

Η Hermes θα προχωρήσει με την υλοποίηση των έργων της δεύτερης φάσης νοουμένου ότι θα εξασφαλίσει χρηματοδότηση από δανειστές.

Η Hermes θα λάβει ως αποζημίωση για τη λειτουργία του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου για την περίοδο 2015-2017 ποσό €21 εκατ. αντί €23 εκατ. που προέβλεπε η αρχική συμφωνία, με την οποία είχε διαφωνήσει πλήρως η Ελεγκτική Υπηρεσία. Η αποζημίωση μέχρι και το έτος 2021 καθορίστηκε μεταξύ €12 και €13 εκατ.

Η Hermes θα αποποιηθεί το δικαίωμά της σε αποζημίωση για τη λειτουργία του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου για τα έτη 2022 και 2023, αν όμως η συμφωνία χρηματοδότησης της δεύτερης φάσης των έργων με τους δανειστές επιτευχθεί μετά τις 30/9/2023, τότε, για τις περιόδους που θα ακολουθήσουν, η αποζημίωση να συμφωνείται μεταξύ των μερών.

Η διαφορά για την υπερπληρωμή ύψους €15,2 εκατ., που όπως ισχυρίστηκε η Hermes δημιουργήθηκε λόγω λανθασμένης πρακτικής που η ίδια εφάρμοζε επί σειρά ετών, διευθετείται προς όφελος της Hermes, αφού θα της καταβληθεί ολόκληρο το ποσό. Για το θέμα αυτό υπάρχει γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας ότι το ποσό δεν πρέπει να καταβληθεί στη Hermes.

Η Hermes αποποιείται των απαιτήσεων που έχει υποβάλει λόγω της πανδημίας COVID-19, λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, λόγω της αύξησης διαφόρων φόρων, τελών και εισφορών (τέλη υδατοπρομήθειας, αποχετευτικά τέλη, εισφορές εργοδότη στο ΤΚΑ, εισφορές στο ΓεΣΥ κ.λπ.) και λόγω του τρόπου εφαρμογής των κινήτρων προς αεροπορικές εταιρείες, από το 2012 μέχρι σήμερα.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμη και να κατέληγαν σε συμφωνία κράτος-Hermes, δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί εάν δεν τύγχανε πρώτα της έγκρισης της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία εφαρμόζει ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια για την τελική έγκριση. Με αυτή τη διαδικασία διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον.

Ανέστειλαν το σχέδιο κινήτρων

Οι υπουργοί Μεταφορών και Οικονομικών αποφάσισαν, επίσης, να αναστείλουν το σχέδιο κινήτρων προς τις αεροπορικές εταιρείες για πτήσεις στην Κύπρο, για την περίοδο 2022-2030. Σημειώνοντας στην κοινή ανακοίνωσή τους τα εξής: «Αναφορικά με τη δημόσια κριτική που ασκείται για τα σχέδια κινήτρων επιβατικής κίνησης, η συμβολή αυτών των σχεδίων στον τουρισμό και συνολικά στην οικονομία της Κύπρου είναι αδιαμφισβήτητη. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η επιβατική κίνηση αυξήθηκε πέραν του 65%, από 6,9 εκατ. επιβάτες σε 11,3 εκατ. επιβάτες κατά την περίοδο 2012-2019, κατά την οποία εφαρμόστηκαν κίνητρα επιβατών, ενώ την ίδια περίοδο η συνδεσιμότητα της Κύπρου έχει αυξηθεί κατακόρυφα με την προσθήκη πέραν των 110 νέων δρομολογίων».

Θα έδιναν €1,5 δις στη Hermes

Η Ελεγκτική Υπηρεσία, σε ανάρτησή της χθες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχολίασε την απόφαση των δυο υπουργών ως εξής: «Η κυβέρνηση συμφώνησε προκαταρτικά με τη Hermes να της δώσει απευθείας ένα συμβόλαιο 5,5 χρόνων, από το οποίο θα έχει ακαθάριστα έσοδα της τάξης του €1,5 δισ. Τονίζουμε: €1,5 δισ. με απευθείας ανάθεση. Η κυβέρνηση αντιλήφθηκε ότι το νέο σχέδιο κινήτρων που ήθελε να συνάψει ήταν παράνομο και το τερματίζει. Ομοίως, υποχρεώνεται να εγκαταλείψει τη συμφωνία για επέκταση 5,5 χρόνων, αφού ήταν ετεροβαρής και απαράδεκτη. Για τις παράνομες συμφωνίες, θα πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες».