Σκιές για εξυπηρέτηση συμφερόντων γύρω από την ανανέωση της συμφωνίας με τη Hermes - Παράτυπη ανάθεση μελέτης, διαρροές και παρεμβάσεις

Σφήνα στις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ κράτους και Hermes μπήκε ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Αφού υπέδειξε στους βουλευτές ότι, η επέκταση της συμφωνίας διαχείρισης των αεροδρομίων με την Hermes για άλλα πεντέμισι χρόνια, δηλαδή μέχρι το 2036 δεν μπορεί να αποτελεί την πρώτη επιλογή για το κράτος, άφησε βαριές σκιές πάνω από το Υπουργείο Μεταφορών για εξυπηρέτηση συμφερόντων της Hermes. Ο υπουργός Μεταφορών κ. Γιάννης Καρούσος σε δηλώσεις του στον «Π» ανέφερε ότι δεν τον αγγίζουν οι καταγγελίες του κ. Μιχαηλίδη και κάλεσε τον γενικό ελεγκτή να προβεί σε καταγγελία στην Αστυνομία εάν θεωρεί ότι υπήρξε παρέμβαση ή απόπειρα παρέμβασης στο έργο του από στέλεχος της Hermes.

Η παρανομία και η έρευνα

Το ενδεχόμενο επέκτασης της συμφωνίας διαχείρισης των αεροδρομίων άρχισε να συζητείται από τον περασμένο Νοέμβριο, όταν η Hermes δήλωσε αδυναμία να ανταποκριθεί στην υποχρέωσή της για την κατασκευή της δεύτερης φάσης των έργων επέκτασης των αεροδρομίων, ύψους €150 εκατ. περίπου. Όπως υποστηρίζει, δεν μπορεί να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από δανειστές. Με βάση την υφιστάμενη συμφωνία, τα έργα επέκτασης των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου θα έπρεπε να ξεκινήσουν το αργότερο τον Μάιο του 2022. Το κράτος μπήκε σε διαπραγμάτευση με την Hermes για επέκταση της συμφωνίας διαχείρισης για άλλα πεντέμισι χρόνια με σκοπό να διευκολύνει τον δανεισμό της Hermes. Με αντάλλαγμα, η Hermes να αποποιηθεί διάφορες αποζημιώσεις που λαμβάνει ή που απαιτεί από το κράτος εξαιτίας της λειτουργίας του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου που λειτουργεί ανταγωνιστικά, της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, της πανδημίας του κορωνοϊού, της αύξησης διαφόρων φόρων, τελών και εισφορών κ.ο.κ.

Χθες στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής τέθηκε προς εξέταση το αίτημα του Υπουργείου Οικονομικών για την αποδέσμευση ποσού ύψους €192.000 περίπου με σκοπό την αγορά υπηρεσιών από συμβουλευτικό οίκο. Στόχος, η ετοιμασία μελέτης μέσα από την οποίαν θα καταδεικνύεται κατά πόσον είναι προς το συμφέρον του κράτους να προχωρήσει σε επέκταση της συμφωνίας παραχώρησης των αεροδρομίων. Κατά τη συζήτηση αποκαλύφθηκε από τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη ότι το Υπουργείο Οικονομικών, προτού εξασφαλίσει την αποδέσμευση του εν λόγω κονδυλίου από τη Βουλή και χωρίς να προκηρύξει δημόσιο διαγωνισμό ή να λάβει τουλάχιστον απευθείας προσφορές από συμβουλευτικούς οίκους, υπέγραψε συμφωνία για εκπόνηση της επίμαχης μελέτης με τον ελεγκτικό οίκο KPMG. Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών επικαλέστηκε την απευθείας ανάθεση για λόγους κατεπείγουσας ανάγκης, η οποία, όμως, δεν μπορεί να δικαιολογήσει την υπογραφή συμφωνίας με την KPMG πριν την εξασφάλιση της σύμφωνης γνώμης της Βουλής και της αποδέσμευσης του σχετικού κονδυλίου.

Η κείμενη νομοθεσία είναι ξεκάθαρη: Απαιτείται η εκ των προτέρων ενημέρωση και συγκατάθεση της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής για την αποδέσμευση των κονδυλίων που δεσμεύονται κατά την ψήφιση του κρατικού προυπολογισμού για σκοπούς κοινοβουλευτικού ελέγχου. Στην προκειμένη περίπτωση, το Υπουργείο Οικονομικών παρανόμησε, βάζοντας την άμαξα μπροστά από το άλογο…

Μετά τη διαπίστωση ότι η σύμβαση για αγορά υπηρεσιών από συμβουλευτικό οίκο υπογράφηκε χωρίς να προηγηθεί καμιά ανταγωνιστική διαδικασία, και μάλιστα τη στιγμή που δεν είχε διαθέσιμες πιστώσεις στον κρατικό προϋπολογισμό, η Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής αρνήθηκε να αποδεσμεύσει το κονδύλι. Παράλληλα, ζητήθηκε από τον γενικό ελεγκτή να διεξάγει έρευνα επί του θέματος για να διαφανεί ποιοι έχουν εμπλοκή με σκοπό την απόδοση ευθυνών. Βουλευτές της Επιτροπής Οικονομικών κάλεσαν τον γενικό ελεγκτή να ενημερώσει σχετικά τον γενικό εισαγγελέα για τις δικές του ενέργειες.

Οι σκιές που άφησε ο Οδυσσέας

Ο γενικός ελεγκτής προέτρεψε τους βουλευτές να μην συναινέσουν στην επέκταση της συμφωνίας διαχείρισης των αεροδρομίων «ελαφρά τη καρδία», διότι, όπως είπε, παίζονται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, ενώ παραμένουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα, όπως για παράδειγμα, ποιοι και γιατί καθόρισαν την επέκταση της συμφωνίας διαχείρισης των αεροδρομίων στα πεντέμισι χρόνια και όχι στα τρία ή στα πέντε χρόνια. Μάλιστα, για να καταστήσει πιο καχύποπτους τους βουλευτές, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης αναφέρθηκε «σε γεγονότα που πρέπει να έχουν υπόψη τους». Συγκεκριμένα, ο γενικός ελεγκτής κατήγγειλε τα εξής:

Η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Υπουργείο Μεταφορών διαβιβάστηκε πριν τη δημοσίευσή της στο Υπουργείο Μεταφορών για σκοπούς ενημέρωσης, και συγκεκριμένα στις 30/8/2022, όπου γινόταν αναφορά και στο σχέδιο κινήτρων προς τις αεροπορικές εταιρείες για πτήσεις στην Κύπρο. Η χρηματοδότηση του σχεδίου γίνεται στη βάση 60:40 (Hermes – Δημοκρατία), με τον γενικό ελεγκτή να θεωρεί τις απαιτήσεις της Hermes εξωπραγματικές. Όπως κατήγγειλε χθες στη Βουλή ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, οι θέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το σχέδιο κινήτρων διέρρευσαν στην Hermes, καθώς στέλεχος της εταιρείας επικοινώνησε μαζί του δύο μέρες μετά και του ζήτησε να πάνε για καφέ προκειμένου να συζητήσουν το σχέδιο κινήτρων, όπως και άλλα θέματα που περιλαμβάνονται στην έκθεσή του, η οποία μέχρι τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν είχε δει το φως της δημοσιότητας και δημοσιοποιήθηκε τρεις μέρες μετά το τηλεφώνημα, και συγκεκριμένα στις 5/9/2022. Σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη, την έκθεσή του την απέστειλε στον υπουργό Μεταφορών και στον γενικό διευθυντή του υπουργείου.

Μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Hermes εμπλέκεται στο σκάνδαλο με τις μίζες στο Συμβούλιο Αποχετεύσεων Πάφου και είχε παραδεχθεί σε κατάθεσή του στην Αστυνομία ότι έδωσε μίζες ύψους €60.000 σε αξιωματούχους του ΣΑΠΑ που καταδικάστηκαν για διαφθορά.

Όταν υπογράφηκε η συμφωνία για την παραχώρηση των αεροδρομίων στην Hermes, το 2006, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ήταν ανώτερος λειτουργός στο Υπουργείο Μεταφορών. Όπως υποστήριξε χθες στη Βουλή, ο κ. Nίκος Σιακόλας δήλωνε από τότε ότι η συμφωνία με την Hermes θα επεκταθεί! Σημειώνεται ότι ο ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος του δ.σ. της Hermes Airports Ltd κ. Νίκος Σιακόλας παρέδωσε τα ηνία της εταιρείας τον Φερβουάριο του 2011. Έκτοτε, παραμένει επίτιμος πρόεδρος.

Καρούσος: Να το καταγγείλει στην Αστυνομία

Κληθείς από τον «Π» να σχολιάσει τις καταγγελίες του Οδυσσέα Μιχαηλίδη στη Βουλή, ο υπουργός Μεταφορών κ. Γιάννης Καρούσος ανέφερε ότι δεν έχει σχέση με καμία διαρροή. Χαρακτήρισε δε ως απαράδεκτη την ενέργεια στελέχους της Hermes να επικοινωνήσει με τον γενικό ελεγκτή της Δημοκρατίας, υποδεικνύοντας πως η εταιρεία έχει να κάνει με το Υπουργείο Μεταφορών και όχι με την Ελεγκτική Υπηρεσία. Ανέφερε, επίσης, ότι θα πρέπει ο κ. Μιχαηλίδης να αποταθεί στην Αστυνομία και να προβεί σε καταγγελία εάν θεωρεί ότι το στέλεχος της Hermes αποπειράθηκε να παρέμβει στο έργο του ή να τον επηρεάσει.

Κέρδη εκατομμυρίων για Hermes

O γενικός ελεγκτής υποστήριξε χθες στη Βουλή ότι η Hermes από το 2025 μέχρι και το 2031 που εκπνέει η συμφωνία παραχώρησης, θα καταγράφει κέρδη της τάξης των €135 εκατ. ετησίως και διερωτήθηκε γιατί να μην προχωρήσει στην κατασκευή των έργων επέκτασης των αεροδρομίων ως οφείλει, άλλωστε, με βάση την υφιστάμενη συμφωνία χωρίς την όποια επέκτασή της. Μάλιστα, όπως υπέδειξε ο κ. Μιχαηλίδης, το κράτος θα έχει αυξημένα έσοδα στην περίπτωση που αναλάβει τα αεροδρόμια νέα διαχειρίστρια εταιρεία, διότι θα έχει έτοιμες τις υποδομές. Προς υποστήριξη των θέσεών του, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης παρέθεσε τα εξής στοιχεία:

Διάρκεια συμφωνίας Hermes – Δημοκρατίας: 12/5/2006 – 11/5/2031.

Κεφαλαιουχική δαπάνη γύρω στα €650 εκατ. Δάνειο που σύναψε η Hermes γύρω στα €600 εκατ. Δόση δανείου γύρω στα €50 εκατ. ετησίως με εξόφληση μέχρι το 2025.

Ακαθάριστα έσοδα ετησίως της τάξης των €160 εκατ. κατά μέσο όρο. Το έτος 2017 έφτασαν τα €190 εκατ. και το έτος 2019 τα €195 εκατ. Λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού τα έσοδα μειώθηκαν στα €49 εκατ. το 2020 και στα €96 εκατ. το 2021.

Το τέλος παραχώρησης στη Δημοκρατία ανέρχεται στο 33% των ακαθάριστων εσόδων, δηλαδή, στα €60 εκατ. περίπου τον χρόνο. Συνεπώς, μέχρι την πλήρη εξόφληση του δανείου το έτος 2025, η Hermes κάθε χρόνο θα έχει ακαθάριστα έσοδα κατά μέσο όρο γύρω στα €160 εκατ., από τα οποία θα δίνει στους δανειστές της τα €50 εκατ., άλλα €50 εκατ. στο κράτος και θα απομένουν στα ταμεία της γύρω στα €60 εκατ. για έξοδα διαχείρισης και κέρδος.

Μετά το 2025, όταν το δάνειο θα έχει εξοφληθεί, προβλέπεται η Hermes να έχει έσοδα γύρω στα €200 εκατ. ετησίως, από τα οποία θα δίνει στο κράτος γύρω στα €65 εκατ. και θα της απομένουν €135 εκατ.