Υπόθεση Άστρασολ:  Οργή και αγανάκτηση - Το Ανώτατο διαπίστωσε την εκπομπή καρκινογόνων ρύπων αλλά δεν τεκμηρίωσε συνάφεια με τα κρούσματα καρκίνου

Mπορεί να αρρώστησαν και να πέθαναν από καρκίνο, μπορεί το εργοστάσιο Αστρασόλ στα Λατσιά να διαπιστώθηκε ότι εξέπεμπε καρκινογόνες αναθυμιάσεις... αλλά δεν έχει αποδειχθεί συνάφεια με την «επιδημία» καρκίνου στην περιοχή! Κάπως έτσι θα μπορούσε να συνοψισθεί η χθεσινή απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η οποία εξέτασε κατ' έφεση την υπόθεση του εργοστασίου, ανατρέποντας την πρωτόδικη ετυμηγορία, με την οποία είχαν επιδικαστεί αποζημιώσεις. Η απόφαση προκάλεσε την έντονη δυσαρέσκεια των κατοίκων και των συγγενών των καρκινοπαθών, ενώ ο δικηγόρος τους Λουκής Λουκαΐδης διατύπωσε την πρόθεση να γίνει προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Δεν υπάρχει συνάφεια

Το Ανώτατο, στην απόφασή του, υιοθέτησε το εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου για πρόκληση οχληρίας και εκπομπή καρκινογόνων αναθυμιάσεων από το εργοστάσιο Αστρασόλ, αλλά δεν διαπίστωσε συνάφεια με τα κρούσματα καρκίνου των κατοίκων της περιοχής. Ως εκ τούτου, το μέρος της πρωτόδικης απόφασης που αφορούσε σε αποζημιώσεις των 22 ατόμων που είχαν προσφύγει στο δικαστήριο, ακυρώθηκε.

Το πρωτόδικο δικαστήριο, τον Δεκέμβριο του 2017, είχε αποφανθεί ότι για τις διάφορες μορφές καρκίνου που ανέπτυξαν οι ίδιοι οι ενάγοντες αλλά και οικεία τους πρόσωπα, κάποια εκ των οποίων δυστυχώς είχαν αποβιώσει, ευθυνόταν το διχλωρομεθάνιο R-40 που εξέπεμπε το εργοστάσιο. Ανάμεσα στα πρόσωπα που απεβίωσαν ήταν και ένα παιδάκι ηλικίας 3 ετών. Οι κάτοικοι υποστηρίζουν πως, μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 100 άνθρωποι έχουν πεθάνει από καρκίνο ή έχουν νοσήσει λόγω της γειτνίασης των σπιτιών τους με το Αστρασόλ.

Οι αγωγές στο σύνολό τους ήταν 22 και αφορούσαν σε πέραν των 50 ατόμων τα οποία είτε απεβίωσαν είτε βρέθηκαν να παλεύουν με νόσους όπως καρκίνο και λευχαιμία, οι οποίες θεωρήθηκε πως συνεκδικάστηκαν και έτσι η ετυμηγορία του δικαστηρίου τις κάλυπτε όλες. Το ζήτημα του ύψους των αποζημιώσεων για τον κάθε ενάγοντα εξετάστηκε εξατομικευμένα. Τελικώς, επιδικάστηκε ποσόν €50.000 ευρώ για κάθε οικογένεια καρκινοπαθή που απεβίωσε ή νόσησε.

Εναγόμενοι ήταν το εργοστάσιο Αστρασόλ και οι ιδιοκτήτες του Σωτήρης, Μαρούλα και Φοίβος Λιασής, καθώς επίσης ο επίσημος παραλήπτης ως εκκαθαριστής της περιουσίας της εταιρείας «Liasis Shoelasts Company Ltd», ο γενικός εισαγγελέας της Δημοκρατίας για το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και την Πολεοδομία και ο Δήμος Λατσιών. Από πλευράς εργοστασίου, ο πρωτόδικος δικαστής διέγνωσε ευθύνη μόνο για τον Φοίβο Λιασή και όχι και για τους γονείς του, κρίνοντας μέσα από τις μαρτυρίες ότι μόνο αυτός ως διευθυντής είχε τον έλεγχο της διαχείρισης και λάμβανε τις αποφάσεις. Ευθύνη διέγνωσε και για το ίδιο το εργοστάσιο, όπως και για το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και την Πολεοδομία, ενώ για τη «Liasis Shoelasts Company Ltd» και τον Δήμο Λατσιών απεφάνθη ότι δεν είχαν ευθύνη.

Πάνε στο ΕΔΑΔ

Ο δικηγόρος των εναγόντων Λουκής Λουκαΐδης, σε δηλώσεις του μετά την ανακοίνωση της απόφασης, τη χαρακτήρισε άδικη. Σε άλλες δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ, ο κ. Λουκαΐδης είπε πως το Ανώτατο δεν έλαβε υπόψη του τη μαρτυρία από επιδημιολόγο, ο οποίος ανέφερε ότι το εργοστάσιο εξέπεμπε καρκινογόνες ουσίες.

«Αυτοί όλοι ήταν περίοικοι, δίπλα στο εργοστάσιο και όλοι έπαθαν καρκίνο. Είναι σύμπτωση;», διερωτήθηκε. Πρόσθεσε ότι κανονικά «δεν είναι τίποτε μυστηριώδες, είναι λογική».

Πρόσθεσε ότι η άλλη πλευρά δεν εξήγησε με κάποιον ιατρικό τρόπο ότι οι 50 αυτοί άνθρωποι που έπαθαν καρκίνο τον έπαθαν με κάποιο άλλο τρόπο, από αυτόν που παρουσίασαν οι ειδικοί επιδημιολόγοι. Χαρακτήρισε τους επιδημιολόγους εξαιρετικούς επιστήμονες και είπε ότι η σχετική μελέτη δημοσιεύτηκε και στην Ευρώπη και απέσπασε έπαινο.

Ο κ. Λουκαΐδης ανέφερε ακόμα ότι θα προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) «το οποίο και στο παρελθόν είχε ακυρώσει απόφαση Ανώτατου Δικαστηρίου» και εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι ενάγοντες θα δικαιωθούν. Η αίτηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο πρέπει να υποβληθεί εντός έξι μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης, είπε.

Δικαιοσύνη, είπε ο κ. Λουκαΐδης, είναι «να ερμηνεύεις τους νόμους με βάση το δίκαιο και τη λογική». Άσκησε έντονη κριτική τόσο στον χρόνο που έκανε το δικαστήριο για να εκδώσει την απόφαση, όσο και στο ότι βασίστηκαν σε δύο-τρεις υποθέσεις από την Αγγλία που, όπως είπε, δεν είχαν σχέση με τα συγκεκριμένα γεγονότα.

Και χρεωμένοι

Μετά την πρωτόδικη απόφαση για καταβολή αποζημιώσεων στο κράτος, ο τέως γενικός εισαγγελέας ζήτησε διάταγμα για αναστολή καταβολής αποζημιώσεων στις οικογένειες που επηρεάστηκαν. Προηγουμένως, επιχείρησε να μπλοκάρει την καταβολή αποζημιώσεων, κάνοντας έφεση στην απόφαση και ταυτόχρονα ζητώντας να μην δοθούν μέχρι να εκδικαστούν οι εφέσεις. Οι δύο αιτήσεις που έκανε ο γενικός εισαγγελέας για τη μη καταβολή των αποζημιώσεων, εκδικάστηκαν και απορρίφθηκαν.

Η μία περίπτωση αφορούσε τους γονείς ενός 11χρονου παιδιού που ασθένησε με λευχαιμία και για τη θεραπεία του χρειάστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.

Το σκεπτικό του γενικού εισαγγελέα ήταν ότι δεν πρέπει να αποζημιωθεί η οικογένεια γιατί, αν επιτύχει η έφεση (όπως και έγινε), τότε δεν θα μπορέσουν να επιστρέψουν τα χρήματα της αποζημίωσης και ο ίδιος ως κράτος «θα ζημιωθεί»! Και ενώ οι επηρεαζόμενοι δεν εισέπραξαν αποζημιώσεις, έχουν κληθεί να πληρώσουν πολλές χιλιάδες ευρώ γα δικαστικά έξοδα.