Και εσύ τι έκανες, Μάριε Πελεκάνε, στον ΚΟΑΓ; Στην κοινωνία το «φέσι» για τα διαβατήρια

Το μόνο σίγουρο, σε ό,τι αφορά το πολύκροτο ζήτημα της απώλειας κρατικών εσόδων λόγω μειωμένου συντελεστή 5% ΦΠΑ στα ακίνητα πολυτελείας, είναι ότι οι κροίσοι που χρησιμοποίησαν το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ) για να λαμβάνουν το κυπριακό και κατ' επέκταση το ευρωπαικό διαβατήριο κέρδισαν και το κυπριακό κράτος απώλεσε το λιγότερο 204 εκατ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για κοινωνική πολιτική για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από κοινοτικές πηγές οι οποίες μίλησαν στον «Π» και οι οποίες μας ανέφεραν πως η ΕΕ δεν πρόκειται να ζητήσει τα 204 εκατ. ευρώ πίσω λόγω του ότι η πολιτική του κυπριακού κράτους για μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ της τάξεως του 5% ήταν νόμος του ίδιου του κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Μπορεί να ισχυριστεί κάποιος πως η Κύπρος έκανε επιθετική φορολογική πολιτική σε ό,τι αφορά την φορολογία ακινήτων, αλλά αυτή η πολιτική μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα ακίνητα ήταν νομοθετική ρύθμιση του ίδιου του κράτους σας. Δεν θα έρθει τώρα η ΕΕ να ζητήσει πίσω τα χρήματά της, αυτά τα χρήματα είναι απώλειες του κυπριακού κράτους», ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια κοινοτική πηγή στην εφημερίδα.

Το λιγότερο απώλειες 204 εκατ.

Αξίζει να αναφέρουμε πως στην πρόσφατη έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Ελεγκτική εξέτασε 1.298 περιπτώσεις επενδυτών οι οποίοι πλήρωναν 5% μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ για τα πρώτα 200 τ.μ. Ωστόσο, οι περιπτώσεις μπορεί να είναι περισσότερες καθώς υπήρχαν αρκετές δυσκολίες συλλογής στοιχείων από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους. «Με επιφύλαξη των δυσκολιών που αναφέρονται πιο πάνω, μπορέσαμε να εντοπίσουμε αιτήσεις για μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (5% για τα πρώτα 200 τ.μ. της κατοικίας) που είχαν γίνει από συνολικά 1.298 επενδυτές. Είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν και άλλες που δεν έχουμε εντοπίσει, θεωρούμε όμως χρήσιμη έστω και αυτή την πληροφόρηση που οριοθετεί προς τα κάτω τον αριθμό των αιτήσεων, αφού συσχετίζεται με περιουσία αξίας 1,6 δισ. ευρώ και με απώλεια εσόδων της τάξης των 204 εκατ. ευρώ», επισημαίνει η Ελεγκτική στην τελευταία έκθεσή της.

Το ιστορικό

Υπενθυμίζεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε επιστολή μέσω του Ευρωπαίου επίτροπου Οικονομικών Υποθέσεων, Paolo Gentiloni, προς τον ίδιο τον υπουργό Οικονομικών, Κωνσταντίνο Πετρίδη, ημερ. 15/07/2021, στην οποία ανέφερε σχετικά με τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ του 5% που καταβάλλεται για την αγορά ή ανέγερση κατοικίας στην Κύπρο για τα πρώτα 200 τ.μ., πως η Κύπρος παραβίαζε το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Νωρίτερα, η Κομισιόν είχε αποστείλει επιστολή, ημερομηνίας 18 Δεκεμβρίου του 2020, στην οποία ζητούσε από τις αρμόδιες κυπριακές αρχές διευκρινίσεις για το ζήτημα. Οι κυπριακές αρχές απέστειλαν στις 12 Ιανουαρίου του 2021 απαντητική επιστολή, στην οποία έλεγαν πως στην Κύπρο εφαρμοζόταν ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ του 5% στα ακίνητα, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά δεν ξεπερνούσαν τα 275 τ.μ. Ωστόσο, ο κ. Gentiloni υποδείκνυε στην απαντητική του επιστολή, ημερ. 15/7/2021, πως οι κυπριακές αρχές είχαν «παραλείψει» (ή καλύτερα είχαμε αποκρύψει...) να αναφέρουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πως το ανώτατο συνολικό εμβαδό των 275 τ.μ. απαλείφθηκε με τον τροποποιητικό νόμο του 2016. Ωστόσο, το πιο πάνω γεγονός αποκαλύφθηκε σε έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ημερομηνίας 9 Απριλίου του 2021. Επομένως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ξεκινήσει έρευνα όταν αποκαλύφθηκε το ζήτημα της παραπλάνησης από τις κυπριακές αρχές των αντίστοιχων ευρωπαϊκών. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός πως ο ευρωβουλευτής Κώστας Μαυρίδης είχε υποβάλει ερώτημα προς την Κομισιόν για το πού βρίσκεται η συγκεκριμένη έρευνα, λαμβάνοντας την επιβεβαιωτική απάντηση πως η εφαρμογή μειωμένου ΦΠΑ 5% (αντί για 19%) στο πλαίσιο του ΚΕΠ για αγορά κατοικίας παραβίαζε την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία επιτρέπει μειωμένο ΦΠΑ μόνο στην περίπτωση κοινωνικής πολιτικής και όχι επενδυτικής όπως το ΚΕΠ, όπως εφάρμοζε η κυπριακή κυβέρνηση.

Δεν τα βρίσκουν

Όπως ήδη αναφέρθηκε, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει λάβει ήδη προειδοποιητική επιστολή από την Κομισιόν στις 15/07/2021 λόγω μη συμμόρφωσης με τη συγκεκριμένη πρόνοια τής υπό αναφορά Οδηγίας. Η Κυπριακή Δημοκρατία έπρεπε να υποβάλει εντός προθεσμίας δύο μηνών τις παρατηρήσεις της για τη μη συμμόρφωση. Ωστόσο, το υπό εξέταση προτεινόμενο τροποποιητικό νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 20 Ιανουαρίου 2022, όμως εκκρεμεί διότι τα κόμματα (και άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς) δεν φαίνεται να τα βρίσκουν σε μια σειρά παραμέτρων.

Και εσύ τι έκανες, Μάριε Πελεκάνε, στον ΚΟΑΓ;

Εκτός από το σκάνδαλο του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 5% στα ακίνητα πολυτελείας που πλήρωναν διάφοροι κροίσοι κατά τη διάρκεια του προγράμματος των «χρυσών» διαβατηρίων, θέμα φαίνεται να προκύπτει και με το ζήτημα των εισφορών στον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ), αλλά και στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ).

Συγκεκριμένα, με βάση το κριτήριο Α.1 της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερ. 13.2.2019, οι αιτητές που ήθελαν να λάβουν το κυπριακό διαβατήριο έπρεπε να προβούν σε δωρεά προς το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας και τον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ) ύψους 75.000 ευρώ σε κάθε φορέα. Ωστόσο, όπως προέκυψε από την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ούτε αυτές οι εισφορές έγιναν ποτέ, με αποτέλεσμα και στη βάση των υπολογισμών της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ο ΚΟΑΓ και το ΙδΕΚ να χάσουν περίπου 25 εκατ. ευρώ.

Το ενδιαφέρον στοιχείο στην όλη υπόθεση είναι πως ο σημερινός κυβερνητικός εκπρόσωπος, Μάριος Πελεκάνος, ήταν και ο πρόεδρος του ΚΟΑΓ από τον Ιανουάριο του 2019 μέχρι και την ημέρα που διορίστηκε κυβερνητικός εκπρόσωπος (2 Ιουλίου 2021). Επομένως, το ερώτημα είναι από τη στιγμή που ο ΚΟΑΓ δεν λάμβανε τις εισφορές από τους «επενδυτές», δεν έπρεπε ο κ. Πελεκάνος να αντιδράσει; Τι έκανε ο ΚΟΑΓ ή το ΙδΕΚ; Τα Υπουργικά Συμβούλια της κυβέρνησης Αναστασιάδη που λάμβαναν τις αποφάσεις σίγουρα πρέπει να λογοδοτήσουν στον κυπριακό λαό, ωστόσο και τα άτομα τα οποία διορίζονταν σε οργανισμούς όπως τον ΚΟΑΓ και το ΙδΕΚ, οι οποίοι ανέμεναν τις εισφορές των «επενδυτών», τι ρόλο διαδραμάτιζαν ή μήπως λειτουργούσε και σε αυτή την περίπτωση ο διορισμός με αντάλλαγμα τη σιωπή;

Γιώργος Πυρίσιης