Δυο υπουργεία και Ελεγκτική Υπηρεσία πολεμούν το ΓεΣΥ - Ο πρόεδρος του ΟΑΥ στον «Π» για την παραίτησή του 

Ο Θωμάς Αντωνίου, πρόεδρος του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, μάς συνήθισε τούτα τα χρόνια, να μιλά –όχι συχνά– μόνο για τα καθήκοντα που τού είχαν ανατεθεί. Και όπως ομολογούν οι πάντες, πλην των κακοπροαίρετων, κάνει καλά τη δουλειά του. Το τελευταίο διάστημα, βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα. Τυχαία ή επί σκοπού; Συντονισμένα ή ασυντόνιστα; Μαζεύτηκαν πολλά για να είναι απλά τυχαία γεγονότα. Ο ίδιος απαντά στις ερωτήσεις του «Π», χωρίς να μασά τα λόγια του, με αφοπλιστική ειλικρίνεια και σε κάποιες στιγμές με συγκίνηση δίνει τις δικές του εξηγήσεις.

Από τις επιθέσεις στο ΓεΣΥ, περάσαμε στις προσωπικές επιθέσεις κ. Αντωνίου. Συνδέονται τελικά τα δύο;

Ασφαλώς συνδέονται. Και το καταλαβαίνει ο κάθε πολίτης από τη δημόσια συζήτηση που έχει προηγηθεί. Το ΓεΣΥ δεχόταν πάντα επιθέσεις και πάντα υπήρχαν αυτοί που δεν το ήθελαν. Τους τελευταίους 6-8 μήνες, ωστόσο, ακόμα και θεσμικοί φορείς έχουν μπει σ’ αυτή τη διαδικασία. Οι πιέσεις είναι μεγάλες. Να αναφέρω τέσσερα-πέντε τέτοια επεισόδια. Ξεκινώντας από την αρχή του χρόνου, είδαμε μια προσπάθεια να αποσπαστεί από το ταμείο του ΓεΣΥ ένα τεράστιο ποσό. Αρχικά, ήταν της τάξης των 120 εκατ. ευρώ, μετά έγιναν 150, ώσπου απέκοψαν 250 εκατ. ευρώ και ήταν θέμα ημερών να καταρρεύσει το σύστημα. Προσπαθήσαμε, αντισταθήκαμε, αλλά τούτη δεν ήταν απλά μια πολιτική απόφαση που λήφθηκε στο Υπουργείο Υγείας. Ήταν ένα πλαίσιο στο οποίο συμμετείχαν διάφοροι θεσμικοί φορείς, τα Υπουργεία Οικονομικών και Υγείας και η Υπηρεσία του γενικού ελεγκτή. Ακόμα και βουλευτές της Επιτροπής Ελέγχου. Ήταν μια προσπάθεια εκτός θεσμικού πλαισίου. Καταφέραμε να πάρουμε πίσω από τα 250 εκατ., τα 160. Πέραν τούτου, θυμάστε στην Επιτροπή Ελέγχου, τις ανοίκειες και αδικαιολόγητες επιθέσεις που δεχόμασταν από ανθρώπους που δεν είχαν καν τη γνώση τι είναι ΓεΣΥ, τη διαφορά με τον ΟΚΥπΥ κ.λπ.

Αργότερα ήταν το θέμα συνταγογράφησης φαρμάκων εντός ΓεΣΥ, από εκτός ΓεΣΥ γιατρούς…

Ακριβώς έτσι. Συνεχίστηκε η επίθεση και με άλλες προσπάθειες ώστε να διεμβολιστεί το ΓεΣΥ. Ήταν η συνταγογράφηση εντός ΓεΣΥ φαρμάκων από γιατρούς εκτός ΓεΣΥ, ήταν η πρόταση να παραπέμπονται ασθενείς στα ακτινολογικά από εκτός του συστήματος γιατρούς. Και της προσπάθειας αυτής, μετείχε και το γραφείο του γενικού ελεγκτή, αλλά δεν είμαι βέβαιος σε ποιο επίπεδο.

Αργότερα, ήρθε η πρόταση για διορισμό του Μαρίνου Σωτηρίου, γνωστού κλινικάρχη και του προέδρου του ΠΙΣ Πέτρου Αγαθαγγέλου, στο δ.σ. του ΟΑΥ. Υπήρξε κοινωνική αντίδραση τότε, και σταμάτησε η προσπάθεια. Θυμάστε και την πρόταση του κ. Κουλία για εκ βάθρων αλλαγή στο διοικητικό συμβούλιο. Έρχεται μετά η εισήγηση και ο διορισμός στο δ.σ. του ΟΑΥ του Πέτρου Αγαθαγγέλου και συνακόλουθα, η κοινωνική αντίδραση, για να αρχίσει η επίθεση εναντίον μου. Και στην οικογένειά μου.

Καθόλου τυχαία, όλα αυτά, λέτε…

Μα, τα ίδια άτομα, οι ίδιοι φορείς, επιθέσεις και πάλι επιθέσεις… Απέτυχε η προσπάθεια διορισμού των Αγαθαγγέλου-Σωτηρίου, προσπάθησαν ξανά…

Μιλάτε πρώτιστα για την ΟΕΒ και το ΚΕΒΕ. Σε τι στόχευαν; Στην αποσταθεροποίηση, στον έλεγχο του ΓεΣΥ;

Ερμηνείες υπάρχουν πολλές και δεν θέλω να μπω σε αυτή τη διαδικασία. Όλα τούτα έτυχαν ερμηνείας από τις συντεχνίες, από την Κοινωνική Συμμαχία, από τους πολίτες. Να πω μόνο αυτό. Στο δ.σ. της εφημερίδας που εργάζεστε, γίνεται να μετέχει και ο ιδιοκτήτης του απέναντι ΜΜΕ, ας πούμε; Αυτός που διορίζεται σε ένα δ.σ. πρέπει να πιστεύει στις αρχές και στους σκοπούς του οργανισμού, να τους υπηρετεί, να μπορεί να δίνει καθοδήγηση. Το τεκμήριο της αξιοπιστίας είναι το ζητούμενο. Κι αυτό το κατάλαβε ο κόσμος.

Αυτές οι τρικλοποδιές, όπως τις περιγράψατε, και άλλες πιθανόν, έχουν πολιτικό υπόβαθρο;

Εσείς τις ονομάσατε. Εγώ περιέγραψα κάτι. Κι έδωσα την πολιτική διάσταση, που ήταν και η ουσία στην επιστολή μου προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Υπάρχει η πολιτική διάσταση, αλλά και η προσωπική. Άνθρωποι είμαστε. Χρειαζόμαστε τη στήριξη. Δίνουμε τις μάχες μας και θέλουμε να ξέρουμε πως πίσω μας υπάρχει κάποιος που μας στηρίζει. Η ανανέωση της εμπιστοσύνης είναι κάτι που χρειαζόμαστε όλοι.

Μα, αυτό δεν ζητήσατε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας; Συνδέσατε την πολιτική και προσωπική διάσταση και γράψατε στον Πρόεδρο. Πήρατε αυτό που ζητήσατε;

Είναι ένα ερώτημα που θα απαντήσω… Το ψάχνω και με τον εαυτό μου. Θα το απαντήσω τις επόμενες μέρες.

Αν παίρνατε αυτή την ανανέωση της εμπιστοσύνης από την πρώτη στιγμή που στείλατε την επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τα πράγματα θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά;

Θα σας πάω ένα βήμα πίσω. Και θέλω να υπογραμμίσω το εξής: Ασφαλώς, ανά πάσα στιγμή, και πριν και τώρα, είμαι στη διάθεση των αρμόδιων αρχών, να γίνει οποιαδήποτε έρευνα. Κι αν κριθεί ότι υπάρχει στον διορισμό μία παράμετρος ή περισσότερες που ενδέχεται να δημιουργούν σύγκρουση, τότε την ίδια στιγμή θα πάω σπίτι μου. Δεν ήταν τούτη η ουσία της επιστολής μου. Ο έλεγχος είναι πάντα ευπρόσδεκτος.

Στις δηλώσεις σας, κ. Αντωνίου, και στον πρώτο και στον δεύτερο διορισμό σας, δεν καταθέτατε όλα τα στοιχεία σας; Ήταν άλλος Αντωνίου τότε και άλλος τώρα, για να προκληθεί όλη αυτή η αναστάτωση με επίκεντρο το πρόσωπό σας και την οικογένειά σας;

Μα έτσι είναι ακριβώς. Δεν άλλαξε τίποτα στη ζωή μου. Έχω την ίδια γυναίκα που είχα και πριν. Έχουμε τις ίδιες δουλειές και τότε και τώρα. Υπάρχουν οι δηλώσεις μου, συμπληρωμένες με όλα τα στοιχεία μου. Δεν νιώθω άνετα να μιλώ για το πρόσωπό μου, αλλά τίποτα δεν έχει αλλάξει στη ζωή μου στα δέκα αυτά χρόνια του πρώτου και δεύτερου διορισμού μου στον ΟΑΥ.

Το γεγονός ότι προσφέρατε αμισθί τις υπηρεσίες σας όλα τούτα τα χρόνια, εξέπληξε τους περισσότερους, αφού οι πλείστοι δεν το γνώριζαν. Η αντιμισθία και τα έξοδα παραστάσεως ήταν ο μισθός σας;

Βασικά ναι. Να σας πω πως, αυτά τα δέκα χρόνια, δεν έκανα ποτέ ταξίδι υπηρεσιακό στο εξωτερικό, δεν πήρα καμία αποζημίωση για τις εκατοντάδες μεταβάσεις μου εκτός Λευκωσίας… Ας μην τα συζητήσουμε αυτά, αλλά ποτέ δεν έχω επιβαρύνει τον οργανισμό με προσωπικά μου έξοδα. Ποτέ δεν το έχω πει, αλλά εδώ που φτάσαμε σήμερα, αναγκάζομαι να το πω.

Η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου έχει αντιληφθεί

Νιώθετε μοναξιά κ. Αντωνίου; Ή βρίσκετε στήριξη και από ποιους;

Δεν νιώθω καθόλου μοναξιά. Η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου έχει αντιληφθεί, και γνωρίζει τις μάχες που δίναμε εδώ και χρόνια. Είμαστε ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων, λειτουργοί του οργανισμού, κοινωνία των πολιτών, οργανωμένοι φορείς, ασθενείς, πρώην υπουργοί κ.ά. που δώσαμε τις μάχες, που δουλέψαμε για την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Δεν ένιωσα και δεν νιώθω μοναξιά, απλά κάποια στιγμή νιώθεις θυμό, απογοήτευση… Και είναι αποτέλεσμα των ανοίκειων επιθέσεων που δέχεσαι. Το είπα και στην επιστολή μου στον Πρόεδρο πως, από την πρώτη ημέρα του διορισμού μου ως προέδρου του ΟΑΥ, είχα ταχθεί να υπηρετήσω την ιδέα του ΓεΣΥ με όλες μου τις δυνάμεις. Το γεγονός αυτό από μόνο του με κατέστησε πολλές φορές και εμένα προσωπικά στόχο επιθέσεων από διάφορους εξωθεσμικούς κύκλους. Ωστόσο, οι ανοίκειες αυτές επιθέσεις, οι οποίες το τελευταίο διάστημα εκπορεύονται δυστυχώς και από θεσμικούς φορείς και κύκλους που αντιπαρατάχθηκαν όλα αυτά τα χρόνια στην εφαρμογή του ΓεΣΥ, ξεπέρασαν το όριο που προσωπικά θεωρώ ότι οι στοιχειώδεις κανόνες κοσμιότητας, ευθυκρισίας και αξιοπρέπειας επιβάλλουν, αφού επεκτάθηκαν πλέον και σε μέλη της οικογένειάς μου. Αυτά είπα στην επιστολή μου, αυτά λέω πάντα.

Και είπατε ακόμα πως εάν παρέμεναν σε προσωπικό επίπεδο αυτές οι επιθέσεις, δεν θα σας πτοούσαν...

Ακριβώς. Επειδή όμως ενέχουν μια σαφή πολιτική διάσταση, εφόσον θεωρώ πως απώτερός τους στόχος είναι το ίδιο το Σύστημα Υγείας της χώρας μας και επειδή πρόθεσή μου είναι να υποβοηθήσω και να διευκολύνω τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να διαχειριστεί πολιτικά πλέον την κατάσταση, έχω θέσει την παραίτησή μου στη διάθεσή του.

Γερά τα θεμέλια του ΓεΣΥ μέσα στην κοινωνία

Εσείς που είστε από τους πλέον αρμόδιους, πείτε μας: Κινδυνεύει το οικοδόμημα ΓεΣΥ;

Δύσκολο το ερώτημα. Το ΓεΣΥ έχει πάρα πολύ γερά θεμέλια. Και ως σύστημα εσωτερικά -ο τρόπος που δουλεύει, ο τρόπος δόμησής του- αλλά έχει γερά θεμέλια και μέσα στην κοινωνία. Είναι πολύ καλά δομημένο, έχει βέλτιστες πρακτικές λειτουργίας συγκρινόμενο με άλλα συστήματα υγείας, έχει κάνει καινοτομίες σε πολλά, που έχουν σχέση με την ιδιαιτερότητα της Κύπρου. Κατάφερε να σταθεί και να λειτουργήσει, με λιγότερα προβλήματα από όσο ανέμεναν και φίλοι και εχθροί του. Ταυτόχρονα, έχει ήδη βαθιές ρίζες ανάμεσα στον κόσμο, που στη συντριπτική του πλειοψηφία το εμπιστεύεται. Και το καταδεικνύουν έρευνες και μελέτες. Σε άλλες χώρες της Ευρώπης, οι δείκτες υγείας, την περίοδο της πανδημίας, είχαν χειροτερεύσει. Στην Κύπρο, με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, οι αντίστοιχοι δείκτες παρουσιάζουν βελτίωση.

Κι ακόμα κάτι. Όταν τον περασμένο Μάιο, στα πλαίσια έρευνας, ο κόσμος ρωτήθηκε ποιον από τους θεσμούς εμπιστεύεται –κόμματα, υπηρεσίες, δικαιοσύνη, εκτελεστική εξουσία κ.λπ.– κατέταξε το ΓεΣΥ ψηλότερα από όλους τους άλλους. Αυτή είναι η επιβράβευση, το σημαντικότερο μετάλλιο. Πολλοί προσπάθησαν και πολλοί θα προσπαθήσουν να το ανατρέψουν, να το διαβρώσουν. Παρά το γεγονός ότι έχει αυτά τα γερά θεμέλια, γερές ρίζες, ο κόσμος πρέπει να το υπερασπιστεί. Και το υπερασπίζεται.