Μέσα Ενημέρωσης: Αύξηση των κινδύνων στον πλουραλισμό στην Κύπρο, διαπιστώνει ο Παρατηρητής Πολυφωνίας

Αύξηση των κινδύνων για τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης διαπιστώνει η έκθεση για τον Παρατηρητή Πολυφωνίας στα ΜΜΕ, στην Κύπρο - MPM2022. Η έκθεση καλύπτει το 2021 και τις αρχές του 2022.

Η έκθεση δημοσιεύεται στο πλαίσιο του CMPF, του Κέντρου για την Πολυφωνία των ΜΜΕ και την Ελευθεροτυπία, του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου (European University Institute) στη Φλωρεντία.

«Ενώ η ελευθερία της έκφρασης στην Κύπρο παραμένει ισχυρή και νομικά καλά προστατευμένη, οι κίνδυνοι για τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης έχουν αυξηθεί περαιτέρω στο MPM2022», αναφέρει η έκθεση, προσθέτοντας πως δεν υπάρχει επαρκής δράση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αναδύονται στο ψηφιακό περιβάλλον.

Σύμφωνα με το MPM2022, οι υφιστάμενοι περιορισμοί στη διασφάλιση της διαφάνειας ιδιοκτησίας έχουν αυξηθεί και η έλλειψη ανεξάρτητων ελεγμένων δεδομένων καθιστά δυσκολότερο το έργο των ρυθμιστικών αρχών. «Η απουσία ενημερώσεων καθιστά το ανεπαρκώς αναπτυγμένο ρυθμιστικό πλαίσιο αναποτελεσματικό», αναφέρεται.

«Παρά τα ισχυρά δημοκρατικά διαπιστευτήρια και τον δίκαιο ρόλο των μέσων ενημέρωσης στις εκλογικές διαδικασίες, η πολιτική προκατάληψη και η πολιτική παρέμβαση στα μέσα ενημέρωσης υπονομεύουν τον ρόλο τους», αναφέρει η έκθεση, προσθέτοντας πως τα μέσα ενημέρωσης «εμφανίζονται επίσης όλο και πιο ευάλωτα σε επιρροές από εμπορικά συμφέροντα, ενώ είναι επιρρεπή να αντανακλούν τις εταιρικές και πολιτικές ατζέντες των ιδιοκτητών».

Σημειώνει ακόμη ότι οι νέες προκλήσεις περιλαμβάνουν την ανάγκη ενημέρωσης των ρυθμιστικών πλαισίων, λαμβάνοντας υπόψη το διαδικτυακό περιβάλλον. Γίνονται πιο επείγουσες για την προστασία της πολυφωνίας στα μέσα ενημέρωσης:

Αναφορικά με την θεμελιώδη προστασία, η έκθεση σημειώνει πως « αρχές πρέπει επειγόντως να ενημερώσουν το ρυθμιστικό πλαίσιο και να δημιουργήσουν νέο, προκειμένου να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που τίθενται στο ψηφιακό και διαδικτυακό περιβάλλον».

«Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για αποτελεσματικούς κανόνες διαφάνειας ιδιοκτησίας που να καλύπτουν όλα τα μέσα ενημέρωσης», αναφέρεται.

Αναφέρει ακόμη ότι οι συνδικαλισμένοι και μη συνδικαλισμένοι δημοσιογράφοι και όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς των μέσων ενημέρωσης πρέπει να επαναβεβαιώσουν τον ρόλο τους και να διεκδικήσουν ξανά την ιδιότητά τους για να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη του κοινού και προσθέτει ότι η προώθηση της ποιότητας και της αριστείας στη δημοσιογραφία αποτελεί βασική απαίτηση για τα παραπάνω.

Κάτω από την ενότητα πολιτική ανεξαρτησία, η έκθεση σημειώνει πως «οι κρατικοί αξιωματούχοι και τα πολιτικά κόμματα θα πρέπει να αναθεωρήσουν την προσέγγισή τους απέναντι στα μέσα ενημέρωσης».

«Μέσω της τροποποίησης του νόμου και των πρακτικών τους, θα πρέπει να εγγυώνται την απρόσκοπτη λειτουργία της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, ανεξάρτητης από κάθε άποψη και να επιτρέπουν ένα ελεύθερο περιβάλλον έκφρασης για όλους», αναφέρεται.

Θεωρεί επίσης ότι το νομικό πλαίσιο τόσο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης όσο και των εμπορικών μέσων ενημέρωσης πρέπει να αναθεωρηθεί προκειμένου να παρέχεται ρητά ευρύτερη πρόσβαση σε άτομα και ομάδες.

Όλες οι μειονότητες θα πρέπει να έχουν δικαιώματα πρόσβασης, αναφέρεται, ενώ ο Νόμος πρέπει να θεσπίζει την υποχρέωση των οργανισμών μέσων ενημέρωσης να υιοθετήσουν ολοκληρωμένες πολιτικές για την ισότητα των φύλων.

Παράλληλα η έκθεση σημειώνει πως τα κοινοτικά μέσα ενημέρωσης πρέπει να βρουν μια θέση στο νόμο, με διατάξεις για την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου πολιτικής.

«Δεδομένης της κρίσιμης σημασίας της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας για την πολυφωνία, η υιοθέτηση και εφαρμογή ενός πλαισίου πολιτικής είναι επείγουσα προκειμένου να μπορέσουν οι πολίτες να ανταποκριθούν στις σημερινές προκλήσεις», καταλήγουν τα συμπεράσματα της έκθεσης.

Το έργο αυτό εκτελείται για όλες τις χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις υποψήφιες. Σημειώνεται πως από το 2020, τα πορίσματα της έκθεσης αποτελούν βασική πηγή για την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το «Κράτος Δικαίου» στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο αντίστοιχο κεφάλαιο για την Ελευθερία Έκφρασης και την Πολυφωνία στα ΜΜΕ σε κάθε κράτος- μέλος. Η έρευνα βασίζεται σε ένα τυποποιημένο ερωτηματολόγιο που αναπτύχθηκε από το CMPF. Στην Κύπρο, το CMPF συμβλήθηκε με τον Χριστόφορο Χριστοφόρου (ανεξάρτητο ερευνητή) και τον Νικόλα Καρύδη (ΙΜΜΕ), οι οποίοι διεξήγαγαν τη συλλογή δεδομένων, βαθμολόγησαν και σχολίασαν τις μεταβλητές στο ερωτηματολόγιο, και έκαναν συνεντεύξεις με εμπειρογνώμονες σε σχετικά θέματα.