Ο κόσμος των ναρκωτικών στην Κύπρο: Πώς έρχονται στο νησί, ποιο το προφίλ χρηστών - Τι λέει ο Διοικητής της ΥΚΑΝ Μιχάλης Κατσουνωτός

Η αγορά των ναρκωτικών είναι η πλέον δυναμική και εξελισσόμενη αγορά και η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα μπορούσε να παραμείνει ανεπηρέαστη από αυτή την εξέλιξη, δήλωσε στην εκπομπή «Πρωινή Επιθεώρηση» του Πολίτη 107.6 & 97.6 ο διοικητής της Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών (ΥΚΑΝ), Μιχάλης Κατσουνωτός.

«Θα πρέπει», όπως είπε, «να παραδεχτούμε ότι υφίσταται πρόβλημα το οποίο θα πρέπει όλοι από κοινού να διαχειριστούμε, ούτως ώστε να φέρουμε καίρια πλήγματα ή να προλάβουμε όσους μπορεί να οδηγηθούν στα ναρκωτικά».

Σχεδόν τέσσερις χιλιάδες υποθέσεις σε 4 χρόνια

Τα τελευταία 4-5 χρόνια, με εξαίρεση το 2019, παρατηρείται μια σταθερή πορεία των ποινικών υποθέσεων. Για παράδειγμα το 2018 είχαμε 1168 ποινικές υποθέσεις, το 2019 είχαμε 1053, 853το 2020 και 861 το 2021.

Το 2020-21 που ήταν χρονιές πανδημίας, «λόγω των ιδιαζουσών συνθηκών και περιστάσεων που επικρατούσαν λόγω των περιοριστικών μέτρων και των lockdown προφανώς επηρεάστηκε και η εισαγωγή ναρκωτικών στην Κυπριακή Δημοκρατία», ανέφερε ο κ. Κατσουνωτός.

Οι κρίκοι της αλυσίδας

Ερωτηθείς κατά πόσον όλες αυτές οι ποινικές υποθέσεις εκδικάζονται στο δικαστήριο ή τελικά πέφτουν, ο κ. Κατσουνωτός δήλωσε ότι «η συντριπτική πλειοψηφία των μικρών υποθέσεων που καταλήγουν στο δικαστήριο εκδικάζονται, ενώ για τις μεγάλες και σοβαρές υποθέσεις χρειάζεται αρκετός χρόνος μέχρι να καταχωρηθούν, να παραπεμφθούν και να εκδικαστούν». Συνεχίζοντας είπε ότι για την ΥΚΑΝ έχει σημασία να εντοπιστούν όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας ώστε να διαφανεί ποιος είναι ο ηθικός αυτουργός, ο εντολοδόχος και ο διακινητής στην κάθε περίπτωση.

240 υποθέσεις φέτος

Από την αρχή του φετινού χρόνου και μέχρι τις 31 Μαρτίου είχαμε συνολικά 240 υποθέσεις, σε σύγκριση με 226 υποθέσεις την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Δηλαδή παρατηρείται μια μικρή αύξηση της τάξεως του 5,8%. «Όμως», πρόσθεσε ο κ. Κατσουνωτός, «παρατηρείται μια σημαντική αύξηση στον αριθμό των σοβαρών υποθέσεων. Δηλαδή υποθέσεις όπου η ποσότητα των ναρκωτικών που εντοπίζεται και κατάσχετε είναι τέτοιας μορφής, που τεκμαίρεται από το νόμο ότι κατέχετε με σκοπό την προμήθεια. Στην προκειμένη περίπτωση είχαμε συνολικά 32 υποθέσεις από την αρχή του χρόνου, σε σύγκριση με 24 την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Δηλαδή έχουμε μια αύξηση της τάξεως του 25%».

Ποσότητες που κατασχέθηκαν το 2022

Ο διοικητής της ΥΚΑΝ ανέφερε επίσης ότι παρατηρείται αύξηση και στις ποσότητες ναρκωτικών που έχουν κατασχεθεί, με 155 κιλά κάνναβης, 4 κιλά κοκαΐνης, 1 κιλό και 700 γραμμάρια της ναρκωτικής ουσίας «μύκονος υπνοφόρος» και 8 κιλά μεθαμφεταμίνης.

Όλες οι ουσίες οδηγούν σε εθισμό

Στη συνέχεια ο κ. Κατσουνωτός ανέφερε ότι δεν υπάρχουν βαριά και ελαφριά ναρκωτικά, ούτε ήπιες και σκληρές ουσίες. «Όλες», πρόσθεσε, «είναι ναρκωτικές ουσίες που οδηγούν στον εθισμό και στην εξάρτηση και η καθεμία έχει αντίκτυπο στη δημόσια υγεία και στην υγεία του χρήστη». Από εκεί και πέρα, όπως είπε, «αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τον νόμο σε σχέση με το που έχουν καταταχθεί, ανάλογα αν είναι τάξεως Α, τάξεως Β και ούτω καθεξής».

Όπως ανέφερε ο κ. Κατσουνωτός, η κοκαϊνη περιλαμβάνεται στον κατάλογο της τάξεως Α και η κάνναβη στον κατάλογο της τάξεως Β.

Ανήλικοι χρήστες και βαποράκια

Από τα μέχρι σήμερα στοιχεία, τουλάχιστον για φέτος, προκύπτουν 11 υποθέσεις εμπλοκής ανήλικων προσώπων, είτε αυτά είναι θύματα με την έννοια ότι είναι χρήστες, είτε είχαν στην κατοχή τους ναρκωτικές ουσίες για σκοπούς προμήθεια σε άλλο πρόσωπο.

Κληθείς να απαντήσει εάν οι ανήλικοι που εμπλέκονται σε υποθέσεις ναρκωτικών είναι χρήστες και βαποράκια ταυτόχρονα, ο διοικητής της ΥΚΑΝ ανέφερε ότι «υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι ανήλικοι είναι χρήστες, αλλά και περιπτώσεις που για να εξασφαλίσουν τη δόση τους μετατρέπονται σε βαποράκια, αναζητώντας συνομήλικους τους ή μεταφέροντας ποσότητες σε άλλους χώρους».

Πρόγραμμα απεξάρτησης

Ακολούθως ανέφερε ότι η ΥΚΑΝ είναι η πρώτη υπηρεσία στο έδαφος της Δημοκρατίας που έχει τη δυνατότητα να παραπέμψει σε θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης ανήλικους μεταξύ 14-18 χρονών οι οποίοι τυγχάνουν διαφορετικής μεταχείρισης σύμφωνα με τον νόμο, αλλά και από 18 μέχρι 24 ετών, όταν εντοπίζονται για πρώτη φορά και κατέχουν μικρή ποσότητα ναρκωτικών. «Η δουλειά της ΥΚΑΝ», όπως είπε, «δεν είναι μόνο η καταστολή, αλλά και η διαφώτιση και η πρόληψη».

Μάλιστα ανέφερε ότι από την αρχή του 2022 έχουν παραπεμφθεί 58 πρόσωπα σε θεραπευτικά προγράμματα. Ενώ επεσήμανε το γεγονός ότι με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα δεν ασκείται ποινική δίωξη σε αυτά τα πρόσωπα.

Πώς έρχονται τα ναρκωτικά στην Κύπρο

Κύρια πύλη εισόδου των ναρκωτικών στην Κύπρο είναι τα λιμάνια και τα αεροδρόμια, οι ταχυδρομικές υπηρεσίες και ιδιωτικές εταιρείες ταχυμεταφορών, δήλωσε ο διοικητής της ΥΚΑΝ.

Κληθείς να απαντήσει αν υπάρχουν στην Κύπρο εργαστήρια παρασκευής ναρκωτικών ουσιών, ο κ. Κατσουνωτός ανέφερε ότι υπήρχε ένα στη Λεμεσό το οποίο εντόπισε η υπηρεσία και το έκλεισε. «Σήμερα δεν υπάρχει», όπως είπε, «σαφής εικόνα ή κάποια μαρτυρία ότι έχει λειτουργήσει ή υφίσταται κάποιο άλλο εργαστήριο».

Το προφίλ των εμπόρων

Η ΥΚΑΝ έχει κωδικοποιήσει και καταγράψει το προφίλ των ανθρώπων που κάνουν εμπόριο ναρκωτικών, δήλωσε ο κ. Κατσουνωτός, λέγοντας ότι υπάρχουν σήμερα αρκετά στοιχεία για το ποιοι είναι και ποιες μεθόδους χρησιμοποιούν και από που προέρχονται. Απέφυγε εντούτοις να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα, λέγοντας ότι «δεν είναι θέμα προς δημόσια συζήτηση».

Ο κ. Κατσουνωτός απέρριψε μάλιστα τις κατηγορίες ότι δεν οδηγούνται στη φυλακή οι έμπορες ναρκωτικών, λέγοντας ότι τα τελευταία χρόνια πολλοί από αυτούς έχουν οδηγηθεί στις Κεντρικές Φυλακές.

Το προφίλ χρηστών

Σε ό,τι αφορά το προφίλ των χρηστών, ο κ. Κατσουνωτός είπε ότι επικρατεί η εντύπωση ότι η συντριπτική προέρχονται από μη συγκροτημένες ή διαλυμένες οικογένειες. «Αυτό», ανέφερε, «δεν ανταποκρίνεται πλέον στην πραγματικότητα. Έχουμε δει και παιδιά από εύπορες και πολύ συγκροτημένες οικογένειες να οδηγούνται στη χρήση ή ακόμη και στη διακίνηση».

Νομιμοποίηση της χρήσης κάνναβης;

Κληθείς να απαντήσει εάν πρέπει να προχωρήσουμε στη νομιμοποίηση της χρήσης κάνναβης και αν αυτό θα οδηγήσει σε μείωση της χρήσης, ο κ. Κατσουνωτός απάντησε ότι «γύρω από αυτό το ζήτημα έχει υπάρξει έντονη συζήτηση και στο παρελθόν αλλά και αυτή τη στιγμή. Θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε ως μια νέα τάση που παρατηρείται στην ΕΕ και είναι ένα θέμα που απασχολεί την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου και η ΥΚΑΝ έχει άποψη που θα καταθέσει σε κατάλληλο χρόνο».

Προϊόντα με κανναβιδιόλη 

Σε σχέση με τα προϊόντα που περιέχουν κανναβιδιόλη ο κ. Κατσουνωτός είπε ότι υπάρχει ένα τεράστιο ζήτημα εδώ. «Αναφερόμαστε στα προϊόντα που περιέχουν CBD, η κανναβιδιόλη. Αυτά τα προϊόντα δεν εμπίπτουν στο νόμο περί ναρκωτικών ουσιών αλλά θεωρούνται ως φαρμακευτικά σκευάσματα».

Ακολούθως ανέφερε ότι υπάρχουν προϊόντα που περιλαμβάνουν το THC, κανναβιδιόλη που είναι απαγορεύμενη ουσία αφού εμπίπτει στο νόμο περί ναρκωτικών ουσιών. «Είναι ένα θέμα», το οποίο, «το οποίο απασχολεί το Υπουργείο Υγείας και κυρίως τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες και το οποίο θέσαμε ενώπιον τους, με αφορμή μια πρόσφατη απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όπου συνδέει την απαγόρευση χρήσης αυτών των προϊόντων με την τεκμηριωμένη βλάβη στη δημόσια υγεία. Κάτι τέτοιο δεν έχει τεκμηριωθεί από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας, για αυτό και έχουμε τερματίσει τις επιχειρήσεις κατάσχεσης αυτών των προϊόντων. Εκτιμούμε, όμως, ότι πολύ σύντομα θα ληφθεί οριστική απόφαση για το τι μέλλει γενέσθαι με αυτά τα προϊόντα».

Ο κ. Κατσουνωτός επεσήμανε την αδυναμία που υπάρχει στην κυπριακή νομοθεσία σε σχέση με τα προϊόντας αυτά, λέγοντας ότι τυχόν κατάσχεση τους ενδεχομένως να δημιουργήσει το υπόβαθρο για αγωγές εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας όπου θα κληθεί να καταβάλει υπέρογκα ποσά ως αποζημιώσεις. «Είναι εδώ», συμπλήρωσε, «που εστιάζουμε ώστε να μας δοθεί το πράσινο φως ότι αυτά τα προϊόντα θα βρίσκονται στη σφαίρα του απαγορευμένου ώστε να προχωρήσει η Αστυνομία σε κατασχέσεις».

Πρόληψη

Ο κ. Κατσουνωτός ανέφερε ότι θα πρέπει να υπάρξει θωράκιση των παιδιών και των εφήβων, με διαπαιδαγώγηση από την οικογένεια και το σχολείο με προγράμματα πρόληψης. Πρέπει, όπως είπε, τα παιδιά να αποκτήσουν αυτοάμυνες διότι η πρόληψη είναι πολύ καλύτερη από τη θεραπεία.

«Θα πρέπει», όπως ανέφερε, «να θωρακίσουμε όλους διότι ο δρόμος προς τα ναρκωτικά πολλές φορές είναι δρόμος χωρίς επιστροφή». Ενώ επεσήμανε ότι «απαιτείται μια συστράτευση για να μπορέσει ένας χρήστης να απεξαρτηθεί και να επανενταχθεί υγιής στο κοινωνικό περιβάλλον». Μάλιστα έκανε λόγο για ένα πολύ δύσκολο αγώνα που είναι εφικτός και αξίζει τον κόπο να δοθεί η μάχη.



Ακούστε όλα όσα είπε ο διοικητής της ΥΚΑΝ, Μιχάλης Κατσουνωτός, στην «Πρωινή Επιθεώρηση» του Πολίτη 107.6 και 97.6:

https://soundcloud.com/politis1076/20-04-2022a