Προχωρεί το αμερικανοκυπριακό κέντρο ασφάλειας

Εκτός απροόπτου σε έναν χρόνο περίπου θα είναι σε θέση να λειτουργήσει το Κέντρο Εκπαίδευσης σε θέματα Ασφάλειας που θα ανεγερθεί στη Λάρνακα στο πλαίσιο της διμερούς συνεργασίας Κυπριακής Δημοκρατίας - ΗΠΑ. Όπως μας λέχθηκε αρμοδίως, είναι έτοιμα τα αρχιτεκτονικά σχέδια και προσεχώς αναμένεται να προκηρυχθούν οι προσφορές για την ανέγερσή του.

Η εγκαθίδρυση του κέντρου προβλέπεται στο μνημόνιο συναντίληψης που υπέγραψαν στις 12 Σεπτεμβρίου 2020 οι υπουργοί Εξωτερικών Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης και ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στο Προεδρικό Μέγαρο, στο περιθώριο συνάντησης του Αμερικανού υπουργού με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη. Η αρχική χρηματοδότηση της ανέγερσης και λειτουργίας του κέντρου με την ονομασία CYCLOPS (Cyprus Center for Land, Open Seas and Port Security) θα προέλθει από την αμερικανική κυβέρνηση.

Η εν λόγω πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο της Δήλωσης Προθέσεων που υπεγράφη μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των ΗΠΑ στις 6/11/2018. Οι ΗΠΑ θα παρέχουν τεχνογνωσία και τεχνικό υλικό, ενώ θα εμπλακούν και σε προγράμματα εκπαίδευσης Κύπριων εκπαιδευτών με απώτερο στόχο την απόκτηση από αυτούς τεχνογνωσίας και ικανοτήτων, για να εκπαιδεύουν οι ίδιοι αντίστοιχους λειτουργούς άλλων κρατών, κυρίως ομονοούντων γειτονικών (Train the Trainers concept). Τομείς εκπαίδευσης που θα προσφέρει το κέντρο αφορούν, μεταξύ άλλων, τις εξής ενότητες: συνοριακό έλεγχο και ασφάλεια, ασφάλεια λιμένων, τελωνειακούς ελέγχους στην ξηρά και τη θάλασσα, διαχείριση ΧΒΡΠ-Ε (Χημικά, Βιολογικά, Ραδιολογικά και Πυρηνικά) σε ειδικό εργαστήριο και κυβερνοασφάλεια.

Για τη λειτουργία του Κέντρου Εκπαίδευσης σε θέματα Ασφάλειας από κοινού με τις ΗΠΑ, το Υπουργείο Εξωτερικών ενημέρωσε εκτενώς τη Βουλή μετά από ερώτηση που του απηύθυνε μέσω της κοινοβουλευτικής οδού ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης.

Ο Κορνηλίου

Ειδικότερα, με επιστολή του, ημερομηνίας 13/11/2020, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβης Κορνήλιος Σ. Κορνηλίου πληροφόρησε τη Βουλή με τα ακόλουθα:

• Το Εκπαιδευτικό Κέντρο θα εγκαθιδρυθεί στο πλαίσιο της ευρύτερης διμερούς συνεργασίας μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και συνάδει και με τους τομείς συνεργασίας που περιλήφθηκαν στη Δήλωση Προθέσεων μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των ΗΠΑ. Αποτελεί βασικό στόχο για τη Δημοκρατία, ταυτόχρονα, να προωθηθεί η περαιτέρω διεύρυνση της συναφούς με το κέντρο συνεργασίας με κράτη μέλη της EE, της γειτονίας μας, καθώς και ιδρύματά της, όπως είναι το Ευρωπαϊκό Κολέγιο Άμυνας και Ασφάλειας και συγκεκριμένα εξειδικευμένα ευρωπαϊκά κέντρα αριστείας όπως είναι για παράδειγμα το Κέντρο Υβριδικών Απειλών στη Φινλανδία. Οι προκαταρκτικές ενέργειες του Υπουργείου Εξωτερικών προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν, ήδη, λάβει θετική ανταπόκριση.


• Το νομικό πλαίσιο, στη βάση της σχετικής απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, θέτει το κέντρο υπό τη διαχείριση και την καθοδήγηση του Υπουργείου Εξωτερικών και το εγκαθιδρυθεί ως μη κερδοσκοπικό εκπαιδευτικό ίδρυμα. Η ιδιοκτησία και διαχείριση του κέντρου θα είναι εξ ολοκλήρου κυπριακή και δεν θα υπάρχει μόνιμη παρουσία ξένων εκπαιδευτών, εκπαιδευόμενων ή και άλλων αλλοδαπών.


• Όσον αφορά την οικονομική επιβάρυνση για τη Δημοκρατία, το κόστος ανέγερσης και τα πρώτα τρία χρόνια λειτουργίας του κέντρου χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ, ενώ η Κύπρος προσφέρει τον χώρο ανέγερσης του έργου. Το κέντρο θα έχει έσοδα από τα προγράμματα εκπαίδευσης που θα προσφέρει και τα οποία θα καλύπτουν λειτουργικά έξοδα, ανάπτυξη προγραμμάτων και υλικά / τεχνολογία. Πιθανά κόστη που θα προκύψουν στα αρχικά στάδια θα καλυφθούν από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εξωτερικών και αναμένεται ότι θα κυμαίνονται μεταξύ πέντε και 10 χιλιάδων ευρώ ετησίως.


• Ο χώρος στη Λάρνακα (περιοχή Μακένζυ) όπου θα ανεγερθεί το κέντρο έχει επιλεγεί στη βάση των ακόλουθων κριτηρίων: εγγύτητα στον αερολιμένα Λάρνακας, εγγύτητα σε λιμάνι, εγγύτητα στο Κέντρο Ζήνων - Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης, εγγύτητα σε ξενοδοχεία, εστιατόρια και υπηρεσίες αστικού κέντρου και εγγύτητα στον χώρο όπου αναπτύσσεται η άσκηση ΝΕΟ (εκκένωση αμάχων).


• Στόχος είναι η ουσιαστική και έμπρακτη συμμετοχή κάθε υπουργείου, υπηρεσίας και κρατικού φορέα που σχετίζεται με θέματα ασφάλειας. Σε πρώτο στάδιο αυτό θα αφορά τα Υπουργεία Δικαιοσύνης, Άμυνας, Εσωτερικών, Οικονομικών και Εργασίας, το Υφυπουργείο Καινοτομίας, Έρευνας και Ψηφιακής Πολιτικής, την Αστυνομία, την Πολιτική Άμυνα, την Πυροσβεστική, την Αρχή Ψηφιακής Ασφάλειας, το ΓΕΕΦ και την Κυπριακή Υπηρεσία Πληροφοριών. Σε μεταγενέστερο στάδιο, θα συμμετάσχουν τα Υπουργεία Μεταφορών και Εμπορίου, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, η Κεντρική Τράπεζα, η Νομική Υπηρεσία και η Βουλή.


• Το πρόγραμμα εκπαίδευσης βασίζεται στη φιλοσοφία της «εκπαίδευσης εκπαιδευτών» (train the trainers), με απώτερο σκοπό την ανάπτυξη εκπαιδευτικών δυνατοτήτων λειτουργών της δημόσιας υπηρεσίας μέσω συναφών προγραμμάτων εκπαίδευσης και παροχής τεχνογνωσίας από ξένους εκπαιδευτές. Θα διατηρηθεί η δυνατότητα συνεχούς συνεργασίας με εξωτερικούς φορείς για ανανέωση της εκπαίδευσης και τεχνογνωσίας των εκπαιδευτών. Η επιλογή των εκπαιδευτών θα γίνεται από επιτροπή του εκπαιδευτικού κέντρου. Θα προέρχονται από τα διάφορα υπουργεία, τις υπηρεσίες ή και του ιδιωτικού τομέα αναλόγως με το θέμα εκπαίδευσης. Το κέντρο θα παρέχει εκπαίδευση πρωτίστως σε εκπαιδευόμενους από ομονοούντα γειτονικά κράτη, με τα οποία η Κυπριακή Δημοκρατία διατηρεί διαχρονικά εξαίρετες διμερείς σχέσεις. Το κέντρο θα παρέχει την ευκαιρία θεσμοθέτησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων με στόχο τη μετεξέλιξή του σε διεθνές κέντρο «εκπαίδευσης εκπαιδευτών».


• Η αξιολόγηση για την ωφελιμότητα και τυχόν κινδύνους που μπορεί να προέρχονται από τη δημιουργία του κέντρου βασίστηκε σε βασικές παραμέτρους -κυριαρχίας, ιδιοκτησίας, ελέγχου, συνεργασίας, κόστους, ασφάλειας, τοπικά και εθνικά οφέλη, πεδίο μελλοντικής ανάπτυξης- και κατέδειξε ότι το έργο θα αποφέρει θετικά αποτελέσματα για την Κυπριακή Δημοκρατία εφόσον επωφελούμαστε από απόκτηση τεχνογνωσίας, εκπαίδευσης και αναβάθμισης δυνατοτήτων, ενώ υπάρχουν πλούσιες περαιτέρω προοπτικές, τόσο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και με τρίτες χώρες. Επιπρόσθετα, εξυπηρετεί έναν βασικό και διαχρονικό στόχο της εξωτερικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας, που δεν είναι άλλος από την ανάδειξη της Δημοκρατίας ως πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή στο πλαίσιο μιας ευρείας θετικής ατζέντας.


• Η Κυπριακή Δημοκρατία συμμετέχει στον καθορισμό οργανώσεων ως «βίαιων και εξτρεμιστικών» στο πλαίσιο της συμμετοχής της στην EE και τον ΟΗΕ. Η οποιαδήποτε σύμπλευση με ορισμούς και πολιτικές άλλων κυβερνήσεων ή οργανισμών γίνεται πάντοτε στο πλαίσιο συγκεκριμένων συμβατικών υποχρεώσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας που απορρέουν από τη συμμετοχή της σε διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς. Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής βρίθει από «αποσταθεροποιητικούς» παράγοντες, είτε αυτοί είναι κρατικοί είτε όχι. Σύμφωνα με τον κ. Κορνηλίου, πάγια θέση μας παραμένει ότι ο κατ' εξοχήν κακόβουλος περιφερειακός δρων είναι η Τουρκία, ο αποσταθεροποιητικός ρόλος της οποίας συγκρούεται ευθέως με τις ευρύτερες προσπάθειες που καταβάλλονται για συνεργασίες και συνέργειες στην περιοχή.


• Η τεχνογνωσία για θέματα ασφάλειας της θάλασσας για κάθε κράτος αφορά πρωτίστως πρακτικές που ακολουθούν και εφαρμόζουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του, όπως η ακτοφυλακή, η Αστυνομία κ.λπ. Οι ΗΠΑ διαθέτουν σημαντική εμπειρία σε τέτοια ζητήματα και η όποια συνεργασία μαζί τους θα είναι ιδιαίτερα επωφελής για την Κυπριακή Δημοκρατία.


• Ετοιμάστηκαν τα αρχιτεκτονικά σχέδια, θα προκηρυχθούν προσεχώς προσφορές και σε έναν χρόνο το Υπουργείο Εξωτερικών ευελπιστεί ότι θα είναι έτοιμο να ανοίξει τις πύλες του


• Ενημέρωση Βουλής για το εκπαιδευτικό κέντρο σε θέματα ασφάλειας που θα εγκαθιδρυθεί στη Λάρνακα. Το κόστος ανέγερσης και τα πρώτα τρία χρόνια λειτουργίας του κέντρου θα χρηματοδοτηθούν από τις ΗΠΑ, ενώ η Κύπρος θα προσφέρει τον χώρο ανέγερσης του έργου στο Μακένζυ


• Η εγκαθίδρυση του κέντρου προβλέπεται στο μνημόνιο συναντίληψης που υπέγραψαν στις 12 Σεπτεμβρίου 2020 οι υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης και Μάικ Πομπέο


• Το κέντρο θα παρέχει εκπαίδευση και σε εκπαιδευόμενους από ομονοούντα γειτονικά κράτη, με τα οποία η Κυπριακή Δημοκρατία διατηρεί διαχρονικά εξαίρετες διμερείς σχέσεις