Συνέντευξη Ξένιας Κωνσταντίνου στον «Π»: «Τομές τώρα που βράζει το σίδερο»

kateliadi@politis-news.com

Έχοντας κατά νου ότι δεν υπάρχει κακό χωρίς καλό και το ανάστρφο, η βουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού, Ξένια Κωνσταντίνου, επιλέγει να εστιάσει σε κάποια θετικά του χρόνου που φεύγει και στον νέο, που ναι μεν φέρνει μαζί του δυσκολίες, αλλά επιτρέπει και στον καθένα μας να ελπίζει για κάτι καλύτερο. «Δυστυχώς, το 2020 καταγράφεται στη συλλογική μνήμη ως μία πολύ άσχημη χρονιά. Όμως, πέρα από τα αρνητικά, ας κρατήσουμε για πολύ καιρό μία άλλη ανάμνηση από το 2020 και ας θυμόμαστε για πάντα τους γιατρούς μας, τους νοσηλευτές, τους φροντιστές, τους βοηθούς θαλάμου και όλους εκείνους που στάθηκαν επάξια και με αυταπάρνηση στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση της πανδημίας», ανέφερε σχετικά η βουλευτής. Οφείλουμε, συνέχισε, ένα μεγάλο μπράβο και ένα μεγάλο ευχαριστώ σε αυτούς τους ανθρώπους που κάτω από αντίξοες συνθήκες αγωνίζονται και σώζουν ζωές. «Αξίζει ένα μεγάλο μπράβο και ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο, είτε αυτός είναι ο σπουδαίος γιατρός Κύπρος Νικολαΐδης που μας κάνει περήφανους διεθνώς, είτε αυτός είναι ένας απλός νοσοκόμος», συμπλήρωσε η κ. Κωνσταντίνου.

Τι να περιμένει κανείς στο Κυπριακό κατά το 2021;

Από σχετικά πολύ νωρίς προσπάθησα να μελετήσω και να κατανοήσω τις δύο παράλληλες ιστορίες τής κάθε κοινότητας αυτού του νησιού. Τα δίκαια και τις αδικίες που βίωσε, τον αλυτρωτισμό, τις μεγάλες ιδέες, τους αγώνες και τόσα πολλά που έχει, δυστυχώς, βάλει η κάθε κοινότητα κάτω από το χαλί. Το Κυπριακό δεν είναι μία ισομερής επίρριψη ευθυνών. Αυτό θα ήταν ανιστόρητο και υπεραπλούστευση. Είναι πολύ πιο περίπλοκο, και γι' αυτό εξάλλου η έννοια της ασφάλειας σημαίνει εντελώς διαφορετικά πράγματα για την κάθε πλευρά. Το Κυπριακό πλέον οδεύει εκεί όπου μάλλον ευχόταν ο Ραούφ Ντενκτάς, και όλο αυτό με πληγώνει αβάσταχτα, επειδή θεώρησα πολλές στιγμές ότι μπορούσαμε να υπερβούμε ως κοινότητες και ως λαός τη διαίρεση που επέβαλε η Τουρκία. Παρόλο που τα σημερινά δεδομένα δεν είναι θετικά, και παρόλο που η Τουρκία επιτείνει την αρνητική στάση της, εκείνο που ξέρω είναι ότι δεν μας επιτρέπει η Ιστορία μας και το χρέος μας έναντι του τόπου να αποκηρύξουμε τη μισή μας πατρίδα. Γι’ αυτό, θεωρώ καθήκον μας να συνεχίσουμε να προσπαθούμε και να αγωνιζόμαστε για την ομοσπονδιακή λύση του Κυπριακού.

Ποιο είναι το πιο χρήσιμο μάθημα από τη χρονιά που φεύγει, η οποία τα είχε όλα: πανδημία, σκάνδαλα/διαφθορά, φυσικές καταστροφές, εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ, πικνίκ Ερντογάν και αρνητικές εξελίξεις στο Βαρώσι κ.λπ;

Ό,τι πάντα πρέπει να έχεις στο πίσω μέρος του μυαλού σου το χειρότερο σενάριο κι όχι το καλύτερο. Η χρονιά που μας πέρασε ήταν εξαιρετικά δύσκολη και πολύ φοβάμαι ότι θα έχει και παράταση μέσα στο 2021, και το λέω αυτό πρώτα και κύρια λόγω του ότι ο κρατικός προϋπολογισμός της χώρας παραμένει μέχρι κι αυτή την ώρα που μιλάμε στον αέρα, και 2ο, επειδή η οικονομική ύφεση που έχει προκληθεί από την πανδημία θα συνεχιστεί και μέσα στο 2021. Οπότε, ο εμβολιασμός και η αναχαίτιση της υγειονομικής κρίσης δεν θα σημάνει το τέλος, αλλά, θα είναι η αρχή του τέλους. Έχουμε ακόμη μακρύ δρόμο για να ανακάμψουμε και γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, κυρίως με τις οικονομικές δαπάνες, οι οποίες πρέπει να είναι λελογισμένες. Γι’ αυτό κάνω και μία έκκληση προς τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, ότι τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να ζητούν τον ουρανό με τ’ άστρα. Ότι αυτή την ώρα πρέπει να είμαστε συγκρατημένοι και να διατηρήσουμε λογικά οικονομικά αποθέματα για το ενδεχόμενο μίας νέας κρίσης. Γι’ αυτό και πρέπει να επιδειχθεί από όλους σοβαρότητα, για να μην προκληθεί επιπλέον αχρείαστη ζημιά στη χώρα. Γιατί, αν βουλιάξει η Κύπρος, θα βουλιάξουμε όλοι.

Η βόμβα που λέγεται διαφθορά έσκασε στα χέρια του Προέδρου Αναστασιάδη και της κυβέρνησής του… της κυβέρνησή σας. Εσείς βλέπετε να γίνονται σοβαρά βήματα για αντιμετώπιση/πάταξη αυτού του φαινομένου;

Αυτό το οποίο βλέπω είναι ότι υπάρχει βούληση για να παταχθεί η διαφθορά, καθώς και ότι οι έρευνες της Αστυνομίας κινούνται με γοργό ρυθμό για να ολοκληρωθεί η συλλογή των στοιχείων και να οδηγηθούν όσοι εμπλέκονται ενώπιον του δικαστηρίου. Η τιμωρία θεωρώ ότι θα επουλώσει κάπως το τραύμα που έχει ανοίξει το βίντεο του Αλ Τζαζίρα. Το ίδιο και η απόφαση για τη δημοσιοποίηση του πορίσματος Καλογήρου, που θεωρώ πολύ ορθή κίνηση. Όμως, έχω τον ρεαλισμό να κατανοώ ότι, όσο κι αν κάποιοι τιμωρηθούν, όσα πορίσματα δημοσιοποιηθούν και όσες νομοθετικές πρωτοβουλίες και να αναληφθούν και εφαρμοστούν, θα πάρει πολύ καιρό για να αλλάξει η αντίληψη του κόσμου. Όσο υπάρχει ημετεροκρατία και προνομιακή μεταχείριση κάποιων έναντι κάποιων άλλων, η διαφθορά θα γεννιέται και θα υπάρχει, καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να ελεγχθεί όλο αυτό το πλέγμα σχέσεων σε μία εξαιρετικά μικρή χώρα όπως η δική μας. Οπότε, αποτελεσματική θεραπεία, την οποία τουλάχιστον εγώ βλέπω, είναι ότι πρέπει να περιοριστεί στο ελάχιστο η υποκειμενική παρέμβαση και η λεγόμενη διακριτική ευχέρεια. Χρειαζόμαστε περισσότερους κανόνες. Πιο αυστηρά τυποποιημένα πλαίσια για τα πάντα. Διαδικασίες αδιάβλητες, αυτοματοποιημένες, κοινές για όλους και διαφάνεια. Οι τράπεζες, μετά τη μεγάλη κρίση του 2013 και το κλείσιμο, δυστυχώς, της Λαϊκής, λειτουργούν πλέον σήμερα πολύ καλύτερα και με αυστηρότερες διαδικασίες. Τα παθήματα πρέπει να μας γίνονται μαθήματα.

Τι πρέπει να γίνει και από ποιους για να αποκατασταθεί η σχέση πολιτών και πολιτικών ;Το 2020, τα κόμματα απαξιώθηκαν ακόμα περισσότερο από τους πολίτες, οι οποίοι χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο πολιτικό σύστημα, στην απονομή δικαιοσύνης, στη δημοκρατία.

Η δημοκρατία όταν απαξιώνεται δεν σταματά τη λειτουργία της. Τη συνεχίζει, αλλά με χειρότερα αποτελέσματα, και τις πλείστες φορές και με χειρότερους παίκτες, και αυτό το έχουμε ήδη δει να συμβαίνει, με πιο λαμπρό παράδειγμα βεβαίως την τετραετία Τραμπ στην Αμερική. Γι’ αυτό όλοι όσοι κατανοούν τον κίνδυνο στον οποίο θα βρεθεί η ίδια η δημοκρατία και ο τόπος ευρύτερα από την απαξίωση, έχουν, ή πιο σωστά, έχουμε το χρέος να την αποκαταστήσουμε. Πρώτο, δείχνοντας με τις πράξεις, τα έργα και τις δημόσιές μας παρεμβάσεις ότι εργαζόμαστε για ένα νέο επίπεδο πολιτικής ηθικής και δεοντολογίας. Δεύτερο, χωρίς να λιγοψυχούμε και να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια στα δύσκολα και τρίτο, δίχως να χάνουμε ποτέ την ενσυναίσθησή μας με την κοινωνία. Θέλει πολύ κόπο και θέλει βεβαίως και ρηξικέλευθες τομές κι αλλαγές, οι οποίες πρέπει να γίνουν τώρα που βράζει το σίδερο. Η δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων, το επαγγελματικό ασυμβίβαστο, ο περιορισμός θητειών, η κωδικοποίηση του Πόθεν Έσχες και η διασύνδεσή του με τα επίσημα αποδεικτικά είναι πάρα πολύ σημαντικά. Το ίδιο και ο κώδικας δεοντολογίας, ο οποίος τον Ιανουάριο θα βρεθεί ενώπιον της ολομέλειας από την Επιτροπή Θεσμών. Θεωρώ ότι μέχρι τη λήξη της παρούσας κοινοβουλευτικής θητείας ότι θα έχουμε βελτιώσει και θωρακίσει σημαντικά το νομοθετικό πλαίσιο για ζητήματα λογοδοσίας και διαφάνειας.

Πώς γλυτώνει κανείς από την ισοπέδωση τού ότι όλοι οι πολιτικοί τα παίρνουν, είναι διεφθαρμένοι, είναι όλοι το ίδιο;

Θεωρώ ότι τέτοιες απόψεις είναι επικίνδυνες για τη δημοκρατία. Προάγουν τη βία και σίγουρα δεν συμβάλλουν στο να πάμε τη χώρα μας μπροστά. Αντίθετα, καλλιεργούν μεγαλύτερη αποχή και απαξίωση, με αποτέλεσμα να μπαίνει φραγή στην ανανέωση, στην αλλαγή και στις νέες ιδέες. Οπότε, ας μην τα ισοπεδώνουμε όλα, γιατί τελικά μαζί με τα ξερά θα κάψουμε και τα χλωρά. Η ψήφος των πολιτών είναι η μόνη που μπορεί να τιμωρήσει ή που μπορεί να επικροτήσει τη στάση, την ηθική και τη συνέπεια του κάθε πολιτικού στελέχους. Αν, ω μη γένοιτο, επικρατήσει η άποψη ότι «όλοι είναι το ίδιο», μην έχετε καμιά αμφιβολία ότι θα αποβεί σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Γιατί ένα καλό μυαλό από την Κύπρο που σπουδάζει στο εξωτερικό να επιστρέψει στο νησί; Τι κάνει αυτή η κυβέρνηση για τη νέα γενιά; Ζουν όλοι με τους γονείς τους, ούτε που περνά από το μυαλό τους να φτιάξουν οικογένεια με αυτές τις απολαβές.

Κατανοώ πλήρως τι σημαίνει να πρέπει να τα βγάλεις πέρα με λίγα χρήματα και πολλές υποχρεώσεις. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ωστόσο είναι η μισθολογική στασιμότητα και, κυρίως, να μην εγκλωβίζονται οι νέοι σε καθεστώτα εργασιακής εκμετάλλευσης δίχως προοπτική και δίχως επιλογές. Έχω απόλυτη επίγνωση της ανάγκης που έχει ο κάθε νέος άνθρωπος να προοδεύσει και να διακριθεί. Η νέα γενιά, προσωπικά είναι η προτεραιότητά μου. Οι νέοι μας πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας. Γι’ αυτό εξάλλου εργάζομαι συστηματικά και σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς, εμπλεκόμενους θεσμούς και οργανώσεις νεολαίας, πάνω σε ένα συγκεκριμένο τρίπτυχο, που είναι, ποιοτικές κι αναγνωρισμένες εκπαιδεύσεις (internships) για νέους σε επιχειρήσεις για να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία και δεξιότητες. Επιπλέον, ουσιαστική βελτίωση και αναβάθμιση των διαδικασιών των εθνικών προγραμμάτων για στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας και, τέλος, απόδοση ειδικού βάρους στη συμμετοχή νέων ερευνητών στα προγράμματα έρευνας και καινοτομίας.