Δεκαεφτά νομικοί αμφισβητούν τα διατάγματα του υπουργού Υγείας περί συναθροίσεων

Ομάδα Δικηγόρων καλεί το γενικό εισαγγελέα να εξετάσει το τελευταίο διάταγμα του Υπουργού Υγείας σε σχέση με τις συναθροίσεις. Υποστηρίζουν ότι διά του διατάγματος αυτού παραβιάζονται τόσο το σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και οι Ευρωπαϊκοί Νόμοι. Διερωτώνται επίσης πώς δικαιολογείται η αντίφαση να απαγορεύονται οι συναθροίσεις γενικώς αλλά ειδικώς να επιτρέπονται σε Εκκλησίες σε γάμους και Βαπτίσεις.

Αυτούσια η επιστολή

Έντιμε Κύριε Γενικέ Εισαγγελέα,

Έντιμη Κυρία Επίτροπε Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,

Διανύουμε τον 9ο μήνα από τότε που η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας άρχισε να λαμβάνει μέτρα για αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού . Στο διάστημα αυτό η Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του Υπουργείου Υγείας έχει εκδώσει 54 Διατάγματα βάσει του περί Λοιμοκαθάρσεως Νόμου (ΚΕΦ.260) με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης της ασθένειας του κορωνοϊού COVID-19.

Η Κυπριακή κοινωνία αναγνωρίζει στο σύνολο της τις δύσκολες συνθήκες στις οποίες έχει βρεθεί το κυπριακό κράτος. Ταυτόχρονα επισημαίνουμε ότι η κρισιμότητα των στιγμών, οι πρωτόγνωρες καταστάσεις που έχουν δημιουργηθεί, η ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας και η αποτελεσματική προστασία του λαού δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για παραβιάσεις των συνταγματικά κατοχυρωμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το τελευταίο Διάταγμα δημοσιεύτηκε στις 17 Νοεμβρίου 2020 στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και αφορά τον καθορισμό μέτρων, με σκοπό την παρεμπόδιση της εξάπλωσης της ασθένειας του κορωνοϊού COVID-19.

Σύμφωνα με τον κανονισμό 2.2 του σχετικού Διατάγματος και λόγω αδήριτης ανάγκης για την προστασία της δημόσιας υγείας, που προκύπτει από τα επιδημιολογικά δεδομένα και τη ραγδαία αύξηση που καταγράφεται στον αριθμό των περιστατικών της ασθένειας COVID-19:

«απαγορεύονται μέχρι την 30ή Νοεμβρίου 2020 και ώρα 23.59 μ.μ., οι μαζικές εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις, παρελάσεις, συναυλίες, υπαίθρια πανηγύρια και φεστιβάλ σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους»

Με την παρούσα ανοιχτή επιστολή καλούμε τον Γενικό Εισαγγελέα και την Επίτροπο Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να εξετάσουν την συμβατότητά του πιο πάνω Διατάγματος με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας καθώς και με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), οι πρόνοιες και άρθρα των οποίων έχουν αυξημένη νομική ισχύ έναντι οποιουδήποτε ημεδαπού νόμου συμπεριλαμβανομένης της οποιαδήποτε Κανονιστικής Διοικητικής Πράξης όπως είναι το σχετικό Διάταγμα του Υπουργού Υγείας.

Το άρθρο 21 (1) του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφέρει:

«Έκαστος έχει το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς».

Το ίδιο δικαίωμα προστατεύεται από την ΕΣΔΑ και συγκεκριμένα από το άρθρο 11 αυτής:

«1. Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν του συνέρχεσθαι ειρηνικώς …».

Παρά το γεγονός ότι το άρθρο 21 (3) του Συντάγματος και το άρθρο 11 (2) της ΕΣΔΑ επιτρέπουν τον περιορισμό άσκησης του δικαιώματος του συνέρχεσθαι ειρηνικώς για σκοπούς προστασίας της δημόσιας υγείας, όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα, θεωρούμε ότι η οποιαδήποτε επιβολή απαγορευτικών ή περιοριστικών μέτρων στην άσκηση των οποιονδήποτε ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει (α) να ασκείται με μεγάλη φειδώ και (β) θα πρέπει να εξετάζεται και να λαμβάνεται σοβαρά υπ΄όψιν η αρχή της αναλογικότητας.

Η απόφαση του Υπουργού, η οποία επιβάλλει τον καθολικό και απόλυτο περιορισμό του δικαιώματος του «συνέρχεσθαι» σε όλη τη Κύπρο, οδηγεί κατά την άποψη μας όχι μόνο σε σαφή παραβίαση του ανθρώπινου αυτού δικαιώματος αλλά και σε περιορισμό του δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης απόψεων, απόψεις που δύνανται να εκφραστούν ακόμη και με σιωπή από άτομα που συγκεντρώνονται σε δημόσιους χώρους.

Αν και θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι ο περιορισμός είναι αναλογικός ενόψει του γεγονότος ότι έχει χρονικό ορίζοντα μόλις 2 εβδομάδες, υπενθυμίζουμε ότι κατά την ημέρα εφαρμογής του σχετικού αυτού Διατάγματος σε όλες τις επαρχίες πλην της Λεμεσού και της Πάφου επιτρέπεται ο εκκλησιασμός και άλλες μορφές θρησκευτικής λατρείας σε θρησκευτικούς χώρους, καθώς και οι θρησκευτικές τελετές με μέγιστο αριθμό προσώπων τα 75 άτομα καθώς και η δυνατότητα να παρευρίσκονται 150 πρόσωπα σε γεύμα ή/και δείπνο γάμων και βαφτίσεων. Διερωτόμαστε λοιπόν εύλογα κατά πόσο οι δύο αυτές περιπτώσεις δεν εμπίπτουν στον ορισμό του όρου «συνάθροιση».

Είναι η θέση μας ότι δεν είναι συνταγματικά συμβατή η απόφαση του Υπουργού, η οποία υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα ενόψει του γεγονότος ότι δεν επιτρέπεται η ελεύθερη έκφραση καθώς και η ειρηνική συνάθροιση με ταυτόχρονη αυστηρή τήρηση των εν ισχύει υγειονομικών μέτρων και των κατευθυντήριων οδηγιών του Υπουργείου Υγείας (δηλαδή χρήση μάσκας και απόσταση 2 μέτρων). Σαν αποτέλεσμα του εν λόγω Διατάγματος εγείρεται σοβαρό ζήτημα αναστολής και συνεπακόλουθα παραβίασης των ανωτέρω κατοχυρωμένων ανθρώπινων δικαιωμάτων που κάθε πολίτης δικαιούται να απολαμβάνει σε μια ευνομούμενη δημοκρατική πολιτεία και σε ένα κράτος δικαίου.

Για να προκαταλάβουμε μερικούς, καταδικάζουμε απερίφραστα τα όσα απαράδεκτα έκτροπα συνέβησαν στη Λεμεσό στις 14 Νοεμβρίου 2020. Η ασθένεια του κορωνοϊού COVID-19 πράγματι αποτελεί κίνδυνο και σοβαρή απειλή την οποία καλείται να αντιμετωπίσει το κυπριακό κράτος.

Εκφράζουμε με δύναμη την θέση μας ότι η προστασία της δημόσιας υγείας και η απρόσκοπτη λειτουργία και άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορούν να συνυπάρξουν. Αυτό εξάλλου είναι και το νόημα της αρχής της αναλογικότητας.

ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΕΣ

ΧΡΙΣΤΟΣ ΜΑΛΗΚΚΙΔΗΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΑΟΥΡΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΩΜΑ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ
ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΟΥΣ
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΟΝΟΥΦΡΙΟΥ
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΘΩΜΑ
ΘΑΛΕΙΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ
ΜΑΡΙΝΟΣ ΑΡΜΕΥΤΗΣ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΣΙΡΙΠΙΛΛΙΔΗ
ΑΛΕΞΗΣ ΜΕΛΑΣ
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΤΣΑΛΙΔΟΥ
ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ
ΣΩΤΗΡΗΣ ΖΑΧΑΡΙΟΥ
ΕΥΤΥΧΙΑ ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΛΙΑΣΙΔΟΥ
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΘΩΜΑ