Βαρώσια – Κυπριακό: Αμήχανες καταγγελίες εν αναμονή της Λουτ

Εν αναμονή της καθόδου της Τζέιν Χολ Λουτ βρίσκεται το Προεδρικό, με ασφαλείς πηγές να αναφέρουν πως είναι σημαντικό η συνάντηση να γίνει το συντομότερο δυνατόν έτσι ώστε να αρχίσει να κινείται η διαδικασία στο Κυπριακό. Η κ. Λουτ εκτός απροόπτου αναμένεται στο νησί μετά τις 26 Νοεμβρίου, ενώ η άτυπη συνάντηση 5+1 τοποθετείται χρονικά εντός Ιανουαρίου του 2021. Στο Προεδρικό θεωρούν πως στο σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα, μετά και τις προκλητικές δηλώσεις και κινήσεις της περασμένης Κυριακής από πλευράς Ερντογάν και Τατάρ στα Βαρώσια, δεν απομένει άλλος δρόμος από αυτόν της επανέναρξης της προσπάθειας για επιστροφή στις ουσιαστικές συνομιλίες. Πλέον έχει εδραιωθεί στις εκτιμήσεις και στις αναλύσεις που γίνονται πως η Άγκυρα δεν λέει κάτι χωρίς να έχει πρόθεση να το κάνει πράξη σε επόμενο στάδιο και αυτό εντείνει ακόμα περισσότερο τις ανησυχίες.

Φυσικά, η κυβέρνηση έχει προβεί σε καταγγελίες όσον αφορά τη στάση της Άγκυρας και του Τατάρ σε ΟΗΕ και ΕΕ, ωστόσο τόσο η διεθνής κοινότητα όσο και η Ένωση έχουν στρέψει τις προσδοκίες τους στις συνομιλίες, το αποτέλεσμα των οποίων θεωρούν πως θα φέρει λύση και στα ζητήματα Αμμοχώστου αλλά και στις εντάσεις για το φυσικό αέριο και τις θαλάσσιες ζώνες. Το Προεδρικό φαίνεται διατεθειμένο να ακολουθήσει αυτήν την πορεία παρά τις όποιες έντονες απόψεις ακούγονται από πολιτικούς αρχηγούς, ωστόσο επιθυμεί παράλληλα με δημόσιες τοποθετήσεις να κάνει σαφές στον διεθνή παράγοντα και στην ΕΕ πως υπάρχει έντονη ενόχληση από τις κινήσεις Ερντογάν και πως όντως δεν είναι εύκολο να μπει σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις ενώ υπάρχουν προκλήσεις. Ωστόσο, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, ο Ερντογάν προχωρεί σε αυτές τις κινήσεις πρόκλησης, ενώ την ώρα που θα κληθεί να συναινέσει για άτυπη συνάντηση εκτός απροόπτου, θα δώσει τη συγκατάθεσή του.

Προσάρτηση

Όλο το σκηνικό όπως στήθηκε στα κατεχόμενα κατά την επίσκεψη Ερντογάν θύμιζε επίσκεψη Προέδρου σε μια περιφέρεια της Τουρκίας. Το πανηγυρικό κλίμα, το γεγονός ότι έφερε μαζί του τον εταίρο του στην κυβέρνηση της Τουρκίας αλλά και πλειάδα υπουργών και νυν - πρώην αξιωματούχων της κυβέρνησης στην Άγκυρα δείχνουν πως η εικόνα που ήθελε να δημιουργήσει είναι αυτή της επίσκεψης σε κομμάτι της Τουρκίας. Ωστόσο, μεγάλη μερίδα των Τ/Κ γύρισε την πλάτη στον Ερντογάν κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του.

Την έντονη ανησυχία του για τον κίνδυνο προσάρτησης των κατεχομένων στην Τουρκία, αν δεν υπάρξει λύση μέχρι το 2023, εξέφρασε και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης. Η χρονιά αυτή αποτελεί ορόσημο για τον Ερντογάν καθώς σηματοδοτεί τα 100 χρόνια από την ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει να παρουσιάσει μια μεγαλύτερη Τουρκία. Όπως είχαμε αναφέρει και σε προηγούμενα άρθρα για τις πρωτοβουλίες της κ. Λουτ, πρώτα θα υπήρχε μια πρώτη επικοινωνία με τις εγγυήτριες δυνάμεις, κάτι που γίνεται εξ αποστάσεως αλλά και στη Νέα Υόρκη, ενώ τέλος Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου θα συνεχίσει τις κατ' ιδίαν συναντήσεις και με τις δύο πλευρές.

Αζερμπαϊτζάν

Μεγάλη συζήτηση γίνεται τα τελευταία 24ωρα για την τοποθέτηση Ερντογάν σχετικά με ενδεχόμενη μελλοντική επίσκεψη Τατάρ στο Αζερμπαϊτζάν, κάτι που χαρακτήρισε πιθανό ο Τούρκος Πρόεδρος μιλώντας στα Βαρώσια την περασμένη Κυριακή. Αυτό είχε ζητήσει άλλωστε ο νέος Τ/Κ ηγέτης στην πρόσφατη πρώτη του επίσκεψη στην Άγκυρα. Καλά ενημερωμένες πηγές του «Π» αναφέρουν πως στο Προεδρικό είχαν φτάσει φήμες για ενδεχόμενη κάθοδο ακόμα και του Αζέρου ΥΠΕΞ στα κατεχόμενα κατά την επίσκεψη Ερντογάν την περασμένη Κυριακή. Κάτι που φυσικά δεν έγινε, ενώ παρασκηνιακά οι αρχές στο Αζερμπαϊτζάν για την ώρα θεωρούν τις ειδήσεις για επίσκεψη Τατάρ ψευδείς. Πάντως, οι φόβοι που εκφράζονται είναι πως το επόμενο διάστημα και αν δεν υπάρξει κατάληξη στο τραπέζι του διαλόγου, Άγκυρα και Τατάρ θα αρχίσουν να ασκούν πιέσεις σε χώρες όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Πακιστάν και άλλες φιλικές προς την Τουρκία, έτσι ώστε να επέλθει μια κάποια αναγνώριση προς την «ΤΔΒΚ», κάτι που φυσικά δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνει.

Ενοχλημένη η ΕΕ

Η εκτίμηση που υπάρχει στο Προεδρικό είναι πως η ΕΕ είναι όντως ενοχλημένη από τη στάση και τις θέσεις που εκφράζουν αβίαστα πλέον η Τουρκία και ο Τατάρ. Θεωρούν δε πως το λεκτικό που χρησιμοποιήθηκε στην αντίδραση Μπορέλ για τα όσα έγιναν στα Βαρώσια ήταν έντονο αν αναλογιστεί κανείς άλλες αντιδράσεις της Ένωσης σε σχέση με την Κύπρο, ωστόσο και πάλι δεν ικανοποίησε. Σε καμία περίπτωση όμως η ενόχληση αυτή δεν θα μετουσιωθεί σε κάτι πιο απτό για την ώρα, καθώς η προσέγγιση της ΕΕ επιβάλλει να μην γίνουν ενέργειες που ενδεχομένως να εξαγριώσουν την Άγκυρα και να ρίξουν τις όποιες γέφυρες και ελπίδες για επιστροφή σε διάλογο. Εξ ου και επιμένουν στο ορόσημο Δεκεμβρίου για αποφάσεις, καθώς μέχρι τότε θα έχει ξεκαθαρίσει σε κάποιον βαθμό το τοπίο μετά τις βολιδοσκοπήσεις της Λουτ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει προγραμματιστεί για τις 10-11 Δεκεμβρίου όπου θα γίνει επαναξιολόγηση της στάσης της Τουρκίας. Αν όμως υπάρξει θετική ανταπόκριση από πλευράς Τουρκίας για διάλογο, τότε τον Δεκέμβριο θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να λάβει η ΕΕ αποφάσεις κατά της Τουρκίας.

«Οι μαζικές προσφυγές κρύβουν κινδύνους»

Όπως είναι φυσικό, οι εξελίξεις σε σχέση με τα Βαρώσια έφεραν ξανά στην επιφάνεια το θέμα των προσφυγών των ιδιοκτητών περιουσιών στην επιτροπή ακίνητης ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με την επίσημη πλέον θέση του Προεδρικού για το θέμα, ενδεχόμενη καταχώριση μαζικών προσφυγών στην επιτροπή ακίνητης ιδιοκτησίας στις κατεχόμενες περιοχές για περιουσίες στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο μια τέτοια κίνηση όχι μόνο δεν αποτρέπει, αλλά στην ουσία ενθαρρύνει τους τουρκικούς σχεδιασμούς για τα Βαρώσια. Η τοποθέτηση αυτή έγινε κατόπιν συνεννόησης με τον γενικό εισαγγελέα αλλά και με νομικούς συμβούλους από το εξωτερικό, όπως είπε ο κ. Κούσιος.

Παρά τις εκτιμήσεις και τις θέσεις που εκφράζει η κυβέρνηση, ο νομικός Αχιλλέας Δημητριάδης συνεχίζει να παροτρύνει για ομαδική προσφυγή των ιδιοκτητών περιουσίας στο παραλιακό μέτωπο του Βαρωσιού ώστε να ζητήσουν να πάνε πίσω στην περιουσία τους, να πάρουν κατοχή και να έχουν την περιουσία. Σύμφωνα με τον έμπειρο σε τέτοια θέματα νομικό, είναι σημαντική μια τέτοια κίνηση στην επιτροπή ακίνητης ιδιοκτησίας, έτσι ώστε οι ιδιοκτήτες να διασφαλίσουν τις περιουσίες τους και να διεκδικήσουν κάτι και για τη ζημιά που έχουν υποστεί μέσα από τα χρόνια. Επισημαίνει μάλιστα πως σε καμία περίπτωση μια τέτοια κίνηση δεν συνιστά αναγνώριση του ψευδοκράτους καθώς η αναγνώριση γίνεται από κράτη και όχι από πολίτες μιας άλλης χώρας. Ο κ. Δημητριάδης εξέφρασε μάλιστα τη θέση πως η επιτροπή είναι τουρκική και όχι του ψευδοκράτους, κάτι που όπως είπε έχει τη σημασία του και δεν πρέπει ο κόσμος να παρασύρεται από όσα ακούει ως φήμες.