Ανεξάρτητοι αξιωματούχοι vs αιωνιότητα: Οι θέσεις των κομμάτων

Στις 10 Ιουλίου 2020, ο τέως υπουργός Άμυνας Σάββας Αγγελίδης, σε ηλικία 46 χρονών διορίστηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη στη θέση του βοηθού γενικού εισαγγελέα στην οποία θα παραμείνει για τα επόμενα 22 χρόνια, δηλαδή μέχρι το έτος 2042, καθώς από τη θέση του αφυπηρετεί, όπως και ο γενικός εισαγγελέας, στην ηλικία των 68 ετών. Ο κ. Γιώργος Σαββίδης αφυπηρετεί κανονικά το 2027. Ο δε γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης διορίστηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη στις 11 Απριλίου 2014 σε ηλικία 46 ετών και θα παραμείνει συνολικά 19 χρόνια ως επικεφαλής της Ελεγκτικής Υπηρεσίας καθώς από τη θέση του αφυπηρετεί στην ηλικία των 65 ετών, μιας και θεωρείται μόνιμος δημόσιος υπάλληλος. Αφυπηρετεί το 2033. Ομοίως και ο βοηθός του Κυριάκος Κυριάκου, ο οποίος σε ηλικία 49 ετών διορίστηκε από τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας μ. Δημήτρη Χριστόφια ως δεύτερος τη τάξει στην Ελεγκτική Υπηρεσία και θα παραμείνει στη θέση του για 16 χρόνια.

Τα κατ' εξοχήν ερωτήματα, λοιπόν, που τίθενται για τους υπό αναφορά κρατικούς ανεξάρτητους αξιωματούχους είναι εάν πρέπει ή όχι να έχουν καθορισμένες θητείες. Αλήθεια, πόσο βοηθά τη δημοκρατία, αλλά και τους ίδιους τους θεσμούς, να παραμένουν σε αυτές τις δημόσιες θέσεις τα ίδια πρόσωπα, έχοντας τεράστιες εξουσίες συγκεντρωμένες στα χέρια τους για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα; Από την άλλη, εάν καθοριστούν θητείες. δεν θα είναι εξαρτώμενοι από τον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος θα αποφασίζει για την ανανέωση ή όχι της θητείας τους; Μήπως η λύση βρίσκεται, τελικά, σε μια μεγάλη θητεία των 10 ή 12 ετών χωρίς ευχέρεια επαναδιορισμού; Πάντως, η πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών κομμάτων συμφωνεί ότι θα πρέπει να αλλάξει το ισχύον καθεστώς για τους ανεξάρτητους αξιωματούχους που προβλέπει την παραμονή τους στο αξίωμα μέχρι την αφυπηρέτησή τους. Το μόνο κόμμα που τάσσεται ξεκάθαρα εναντίον είναι το ΔΗΚΟ. Παράλληλα, αρχηγοί και εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών κομμάτων καταθέτουν στον «Π» και αρκετές άλλες εισηγήσεις προς υιοθέτηση, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, που θεωρούν ότι διασφαλίζουν τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την αντικειμενικότητα των δυο ανεξάρτητων θεσμών.

Ειδικότερα, το ΑΚΕΛ ήγειρε το συγκεκριμένο ζήτημα προς συζήτηση ενώπιον της Βουλής από τον Μάιο του 2019. Με δυο προτάσεις νόμου που κατέθεσε ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής πρότεινε τον καθορισμό θητειών για τους δύο υπό αναφορά ανεξάρτητους αξιωματούχους, δηλαδή, του γενικού εισαγγελέα και του γενικού ελεγκτή, όπως και των βοηθών τους. Οι εν λόγω προτάσεις νόμου που εκκρεμούν ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών μπορούν να αποτελέσουν την απαρχή της συζήτησης για εξεύρεση μιας συνισταμένης με στόχο την τροποποίηση του Συντάγματος, καθώς οι όποιες αλλαγές δρομολογηθούν επί του θέματος απαιτούν τροποποίηση των άρθρων 112 και 115 του Συντάγματος. Είναι, επίσης, σημαντικό να αναφερθεί ότι οι όποιες τροποποιήσεις επέλθουν στο Σύνταγμα δεν μπορούν να έχουν αναδρομική ισχύ.

Ο δεκάλογος του ΑΚΕΛ

Το ΑΚΕΛ, με τις δυο προτάσεις νόμου που επεξεργάστηκε ο βουλευτής του κόμματος Άριστος Δαμιανού, εισηγείται όπως, τόσο ο γενικός εισαγγελέας, ο γενικός ελεγκτής όσο και οι βοηθοί τους, να μπορούν να διοριστούν για χρονική περίοδο έξι ετών, με δυνατότητα ανανέωσης μόνο για άλλα έξι έτη, σύνολο 12 έτη, ενώ σε περίπτωση που συμπληρώσουν την ηλικία υποχρεωτικής αφυπηρέτησης πριν τη λήξη της περιόδου διορισμού τους, τότε να αφυπηρετούν. Μαζί με τις προτάσεις νόμου, το ΑΚΕΛ κατέθεσε και 10 λόγους που επιβάλλουν, σύμφωνα με το κόμμα, τον καθορισμό θητειών για τους υπό αναφορά ανεξάρτητους αξιωματούχους, οι οποίοι έχουν ως εξής:

*Ο εκσυγχρονισμός των θεσμών αποτελεί συνεχή διαδικασία η οποία πρέπει να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες και αυξημένες ανάγκες της πολιτείας και της κοινωνίας την οποία υπηρετούν.

*Η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς φθίνει και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης αυτής μέσω της ενίσχυσής τους αποτελεί τη μοναδική εγγύηση μιας ευνομούμενης και δημοκρατικής πολιτείας.

*Η απαξίωση των θεσμών αντιμετωπίζεται, μεταξύ άλλων, με θεσμικές αλλαγές, οι οποίες ενισχύουν περαιτέρω τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή και με τις οποίες μεγιστοποιείται η αποτελεσματικότητά τους.

*Η διασφάλιση της εναλλαγής των προσώπων που εκπροσωπούν θεσμούς αποτελεί μέτρο ενδυνάμωσης και ενίσχυσής τους, καθώς και μέτρο ανανέωσης και εκσυγχρονισμού στη δημόσια ζωή.

*Η ανανέωση στη δημόσια ζωή συντείνει στην αποτροπή της δημιουργίας κατεστημένων ή κόπωσης που πλήττει την αποτελεσματικότητα των θεσμών.

* Το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και οι σύγχρονες τάσεις δεν συνάδουν με την στο διηνεκές διατήρηση αξιωματούχων στην ίδια θέση.

*Τα πρόσωπα που εκπροσωπούν τους δύο θεσμούς πρέπει να είναι και να φαίνονται ότι είναι ανεξάρτητα από τους πολιτικούς θεσμούς.

*Οι θεσμοί αυτοί είναι νευραλγικής σημασίας και η θέσπιση περιορισμών στη θητεία τους και προϋποθέσεων για την ανάληψή τους θα ενισχύσει την αξιοπιστία των θεσμών αυτών.

*Η τροποποίηση των άρθρων 112 και 115 του Συντάγματος κρίνεται στην παρούσα φάση απολύτως αναγκαία για σκοπούς διασφάλισης της αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας των δύο θεσμών.

*Το δίκαιο της ανάγκης δικαιολογεί την εξουσία της Βουλής να τροποποιεί μη θεμελιώδη άρθρα του Συντάγματος όταν και εφόσον κρίνεται ότι προκύπτει τέτοια ανάγκη.

Αβέρωφ Νεοφύτου: Έτοιμος για μεταρρυθμίσεις

 Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου δηλώνει την ετοιμότητά του στον «Π» να συνεργαστεί με όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα προκειμένου να επέλθουν αλλαγές, τομές και μεταρρυθμίσεις στον τόπο μας που να θωρακίζουν ακόμη περισσότερο την αντικειμενικότητα και την αμεροληψία των ανεξάρτητων αρχών και θεσμών. Η θέση του προέδρου του ΔΗΣΥ στο θέμα του καθορισμού θητειών για τους ανεξάρτητους αξιωματούχους είναι η εξής: «Είναι διαχρονική η θέση του ΔΗΣΥ, ότι η σωστή και αντικειμενική λειτουργία κάθε θεσμού διασφαλίζεται καλύτερα, τόσο με τη συλλογικότητα στη λήψη των αποφάσεων όσο και με τον καθορισμό θητείας για τους αξιωματούχους που τους υπηρετούν. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να εξεταστεί στο πλαίσιο μιας συλλογικής μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Εμείς έχουμε θέσεις, ανεξάρτητα ποιες είναι οι προσεγγίσεις οποιωνδήποτε άλλων πολιτικών κομμάτων. Το να θωρακίσουμε το ότι οι οποιεσδήποτε απόψεις, θέσεις και αποφάσεις ανεξάρτητων αξιωματούχων και αρχών, ήταν και παραμένει διαχρονική μας θέση ότι είναι ποιοτικότερες και διασφαλίζουν περισσότερο την αντικειμενικότητα, αν είναι αποτέλεσμα συλλογικών αποφάσεων. Και για να υπάρχουν συλλογικές αποφάσεις χρειάζονται και συλλογικά όργανα. Αυτή είναι διαχρονική μας θέση, ανεξάρτητα αν κόμματα που βρίσκονται σήμερα στην αντιπολίτευση μοιράζονται αυτή τη θέση αρχής. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να συνεργαστούμε, είτε με το ΑΚΕΛ, είτε με το οποιοδήποτε κόμμα για να κάνουμε τομές και μεταρρυθμίσεις στον τόπο μας που θα θωρακίζουν ακόμη περισσότερο τις ανεξάρτητες αρχές και θεσμούς».

Γιώργος Σολωμού: Το ΔΗΚΟ διαφωνεί

Σύμφωνα με το μέλος της γραμματείας του Εκτελεστικού Γραφείου του ΔΗΚΟ Γιώργο Σολωμού, η θεσμοθέτηση θητειών σε αυτούς, ειδικά τους ανεξάρτητους θεσμούς, θα επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιθυμητό. Όπως δήλωσε στον «Π» ο κ. Σολωμού, «ως ΔΗΚΟ θεωρούμε σκόπιμο και απαραίτητο να εισαχθούν στις σχετικές νομοθεσίες, εκείνες οι πρόνοιες που θα καθιστούν τον γενικό εισαγγελέα και τον βοηθό του, καθώς και τον γενικό ελεγκτή και τον βοηθό του, παντελώς ανεξάρτητους θεσμούς και καθόλου επιρρεπείς σε πολιτικές ή άλλες παρεμβάσεις. Συνεπεία της ξεκάθαρης αυτής θέσης μας, το ΔΗΚΟ εισηγήθηκε όπως κανένα πρόσωπο το οποίο τυχόν επιλεγεί εξ αυτών για διορισμό να μην έχει διατελέσει μέλος οποιουδήποτε κυβερνητικού σχηματισμού παραδείγματος χάριν ως Υπουργός. Επιπρόσθετα, εισηγηθήκαμε την ενίσχυση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και της ανεξαρτησίας της, τον διορισμό μη εκτελεστικών συμβούλων σε ημικρατικούς οργανισμούς που θα ελέγχουν τους υπόλοιπους και τον εκσυγχρονισμό της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας. Όσον αφορά τις προτάσεις του ΑΚΕΛ, εμείς θεωρούμε ότι η θεσμοθέτηση θητειών σε αυτούς, ειδικά τους ανεξάρτητους θεσμούς, θα επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιθυμητό. Κανένας έγκριτος και άμεμπτος επαγγελματίας δεν θα εγκατέλειπε την επαγγελματική του σταδιοδρομία για μία ή/και δύο θητείες διορισμού. Παράλληλα, η προσωπική προσδοκία και επιθυμία για ανανέωση της θητείας αυτών των αξιωματούχων, θα τους καθιστά πιθανώς εξαρτώμενους από αυτόν που έχει την αρμοδιότητα και διακριτική ευχέρεια για την ανανέωση της θητείας τους, δηλαδή, τον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ως εκ των πιο πάνω, και επειδή ορισμένες πρόνοιες ενδεχομένως να είναι σε αντίφαση με θεμελιώδεις διατάξεις του Συντάγματος, για τον σκοπό διασφάλισης της πλήρους ανεξαρτησίας των θεσμών πρέπει να δημιουργηθεί μια χάρτα δεοντολογίας που θα δεσμεύει την εκάστοτε  κυβέρνηση και που κάθε κοινοβουλευτικό κόμμα θα σέβεται και θα ακολουθεί, χωρίς παρεκκλίσεις ή εξαιρέσεις, ούτως ώστε να διατηρηθεί το κύρος, η αξιοπιστία και η ανεξαρτησία αυτών των σοβαρών θεσμών του κράτους». 

Μαρίνος Σιζόπουλος: Ανοικτή σε διάλογο η ΕΔΕΚ

Παρόλο που ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις όσον αφορά τον καθορισμό θητειών στους εν λόγω ανεξάρτητους αξιωματούχους, εντούτοις, δηλώνει έτοιμος να ακούσει και να συζητήσει τις όποιες προτάσεις κατατεθούν από τα υπόλοιπα κόμματα που προσβλέπουν στην αναβάθμιση της λειτουργίας των ανεξάρτητων θεσμών. Συγκεκριμένα, ο κ. Σιζόπουλος δήλωσε τα εξής στον «Π»: «Σε σχέση με το θέμα του διορισμού, τόσο του γενικού ελεγκτή όσο και του γενικού εισαγγελέα καθώς και των βοηθών τους, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα βάση περιορισμένων θητειών,παρόλο που ως ΕΔΕΚ αντιλαμβανόμαστε ότι η μακροχρόνια παραμονή ενός αξιωματούχου σε ένα αξίωμα δύναται να επιφέρει, τόσο την κόπωση όσο και την παγίωση του και ενδεχόμενα την μη παραγωγικότητα ή στασιμότητά του, θεωρούμε ότι η τυχόν διαφοροποίηση του τρόπου διορισμού τους με βάση θητειών θα παραπέμπει σε πολιτικό διορισμό, τον οποίο, η εκάστοτε κυβέρνηση θα μπορεί να ανατρέψει σύμφωνα με τη δική της βούληση επιφέροντας περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιθυμεί να αποτρέψει. Παρ' όλα αυτά ως ΕΔΕΚ είμαστε ανοικτοί στη συζήτηση προτάσεων που θα συμβάλουν θετικά στην αναβάθμιση της λειτουργίας των θεσμών και τον θετικό αντίκτυπο στην εικόνα τους από την κοινωνία».

Μιχάλης Γιωργάλλας: Να εγκρίνονται από τη Βουλή

«Εν μέσω μιας αποπνικτικής ατμόσφαιρας απαξίωσης και αποδεδειγμένης διαφθοράς, η θεσμική σύγκρουση μεταξύ της κυβέρνησης, γενικού εισαγγελέα και γενικού ελεγκτή μας προβληματίζει. Για την Αλληλεγγύη αυτό το φαινόμενο είναι δείγμα σοβαρής δυσλειτουργίας των θεσμών της δημοκρατίας μας που πρέπει να διορθωθεί», δήλωσε από την πλευρά του στον «Π» ο βουλευτής του Κινήματος Αλληλεγγύη, Μιχάλης Γιωργάλλας. Επισημαίνοντας, παράλληλα, τα εξής: «Ήρθε η ώρα η κυπριακή πολιτεία να προχωρήσει στις αναγκαίες συνταγματικές αλλαγές ώστε οι ανεξάρτητοι αξιωματούχοι του κράτους, ιδιαίτερα ο γενικός εισαγγελέα, ο γενικός ελεγκτής και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, να καταστούν πραγματικά ανεξάρτητοι, πολιτικά ουδέτεροι, αυτόνομοι και να χαρακτηρίζονται από ακεραιότητα, αμεροληψία και εντιμότητα. Η Αλληλεγγύη θεωρεί ότι οι ανεξάρτητοι αξιωματούχοι του κράτους θα πρέπει να εγκρίνονται και από τη Βουλή και ο διορισμός τους να μην είναι αποκλειστικό προνόμιο του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Υπουργικού Συμβουλίου. Με αυτή τη διαδικασία θα διασφαλίζεται ότι ο διορισμός ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου με τη συνδρομή της Βουλής, θα εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και όχι κυβερνητικές ή κομματικές σκοπιμότητες. Επιπρόσθετα, η Αλληλεγγύη στο θέμα των θητειών υιοθετεί την υπόδειξη του Διεθνούς Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για διασφαλισμένη θητεία (secure tenure) για κάθε ανεξάρτητο αξιωματούχο. Θεωρούμε ότι έτσι μπορεί να κατοχυρώνεται η ασφάλεια του χρόνου μιας ολοκληρωμένης θητείας που θα συνδράμει στην ποιότητά της. Η θητεία αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 12 έτη. Οι περιπτώσεις χωρών με πολύ μακρά παράδοση σε τέτοιους θεσμούς, όπως της Βρετανίας που προβλέπεται θητεία 10 ετών ή των ΗΠΑ με θητεία 15 ετών, αποτελούν καλά παραδείγματα για να μας δώσουν μια ένδειξη που μπορούμε να βάλουμε το όριο στη δική μας περίπτωση. Βέβαια υπάρχουν και οι περιπτώσεις σε αρκετές χώρες της ΕΕ όπου ακολουθείται η πρακτική των κολλεγίων αντί των μονοπρόσωπων θεσμών. Πρακτική που αξίζει κάποια στιγμή να εξετάσουμε αν ταιριάζει στο κυπριακό κράτος. Τουλάχιστον, η πρόταση έξι συν έξι χρόνια θητεία βρίσκει στα θέματα αρχής σύμφωνες και άλλες πολιτικές δυνάμεις».

Γιώργος Περδίκης: Συλλογική ελεγκτική αρχή

Υπέρ της τροποποίησης του Συντάγματος για να επέλθουν αλλαγές στους δυο ανεξάρτητους θεσμούς τάσσεται και το Κίνημα Οικολόγων. Όπως δήλωσε στον «Π» ο κ. Γιώργος Περδίκης, «από το Σύνταγμα απουσιάζει ο καθορισμός οποιωνδήποτε προσόντων ή ασυμβίβαστων που αφορά τον διορισμό του γενικού ελεγκτή και του βοηθού του. Το άρθρο 115 αναφέρεται απλά σε 'δύο ικανά και κατάλληλα άτομα'. Αυτό είναι ανεπαρκές. Θα πρέπει να καθοριστούν με ακρίβεια τα επιστημονικά προσόντα και οι απαιτούμενες γνώσεις για τις θέσεις αυτές. Άλλωστε στο Σύνταγμα αναφέρεται ότι είναι ουσιαστικά δημόσιοι υπάλληλοι. Η πρόσληψη ή ο διορισμός δημοσίων υπαλλήλων γίνεται στη βάση αυστηρών κριτηρίων που έχουν να κάνουν με επιστημονικές γνώσεις, πείρα και γνωστικά προσόντα. Επίσης, πρέπει να καθορίζεται και το ασυμβίβαστο, π.χ. να μην είναι μέλος πολιτικού κόμματος ή να κατείχε κομματικό ή υπουργικό αξίωμα κ.λπ. Βέβαια, από τη στιγμή που θα υιοθετηθεί το μοντέλο του συλλογικού οργάνου δεν θα ισχύει πλέον το όριο συνταξιοδότησης. Πρέπει, επίσης, να επαναλάβω τη θέση μας για οικονομική ανεξαρτησία της Ελεγκτικής Υπηρεσίας από τον έλεγχο της εκάστοτε κυβέρνησης. Θα πρέπει, επίσης, να διευρυνθεί ο ρόλος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας στη βάση των ευρωπαϊκών προτύπων. Τούτων λεχθέντων απαντώ επί του αρχικού ερωτήματος ότι είναι επιθυμητή η δημιουργία ενός συλλογικού οργάνου, τώρα είναι δύο άτομα, θα μπορούσε να είναι τρία άτομα, όπως π.χ. η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, με καθορισμένη θητεία πέντε και γιατί όχι τεσσάρων ετών με δικαίωμα ανανέωσης μόνο μια φορά. Εννοείται ότι η πιθανή υιοθέτηση του μοντέλου του συλλογικού οργάνου, κατά την άποψή μου, πρέπει να αφορά τη μετά τη συνταξιοδότηση τού νυν γενικού ελεγκτή και του βοηθού του, περίοδο. Θα πρέπει, επίσης, να αλλάξει και η πρόνοια που επιτρέπει στον γενικό εισαγγελέα και στον βοηθό γενικό εισαγγελέα να παραμένουν στη θέση τους μέχρι το 68ο έτος της ηλικίας τους».

Γιώργος Λιλλήκας: Επιβάλλεται μεταρρύθμιση των θεσμών

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργο Λιλλήκα, είναι δίκοπο μαχαίρι η μονιμότητα που απολαμβάνουν σήμερα οι δύο ανεξάρτητοι θεσμοί. Και εξηγεί στον «Π» το γιατί: «Πρόκειται για δύο ανεξάρτητες αρχές, οι προϊστάμενοι των οποίων διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Για να διατηρήσουν την αυτονομία και την ανεξαρτησία τους από πολιτικές ή κυβερνητικές παρεμβάσεις, ο συντάκτης του Συντάγματος φρόντισε οι διορισμοί να χαρακτηρίζονται από τη μονιμότητα. Η μονιμότητα όντως θωρακίζει τον γενικό και τον βοηθό εισαγγελέα, όπως και τους γενικό και βοηθό γενικό ελεγκτή, από παρεμβάσεις στο έργο τους. Δεν νιώθουν την πίεση να ικανοποιούν επιθυμίες του εκάστοτε Προέδρου για να προσδοκούν σε επαναδιορισμό. Από την άλλη, όμως, η μονιμότητα εγκυμονεί κινδύνους. Ένας ατυχής διορισμός που χαρακτηρίζεται από ανεπάρκεια ή που καταχράται τις εξουσίες της θέσης του μπορεί να πλήξει σοβαρά τον θεσμό που τάχθηκε να υπηρετήσει χωρίς να υπάρχει εύκολη θεραπεία. Ταυτόχρονα, οι δύο αυτοί θεσμοί είναι στην ουσία μονοπρόσωπες εξουσίες. Έχουν συσσωρευμένες σε ένα πρόσωπο πολλές εξουσίες ενώ δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός ελέγχου ή δευτεροβάθμιο όργανο επιφορτισμένο με έλεγχο των θεσμών αυτών. Οι δύο αυτοί θεσμοί δεν υπόκεινται σε ουσιαστική κι αποτελεσματική λογοδοσία. Κατά την άποψη μας, οι δύο αυτοί θεσμοί πρέπει να μεταρρυθμιστούν και να εκσυγχρονιστούν. Ο γενικός και ο βοηθός γενικός εισαγγελέας με μια μικρή ομάδα νομικών να παραμείνουν νομικοί σύμβουλοι της κυβέρνησης. Η άσκηση ή η αναστολή ποινικών διώξεων να ανατεθεί σε ένα συλλογικό σώμα εισαγγελέων το οποίο θα διορίζεται από το Ανώτατο Δικαστήριο. Επιπλέον, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ανεξάρτητο εποπτικό όργανο από πρώην δικαστές του Ανώτατου, το οποίο θα συντάσσει ετήσια έκθεση ως προς το έργο του σώματος εισαγγελέων για λόγους διαφάνειας και χρηστής διοίκησης. Όσον αφορά τον θεσμό του γενικού και βοηθού γενικού ελεγκτή, η άποψή μας είναι ότι πρέπει να συσταθεί ολιγομελές Ελεγκτικό Συμβούλιο το οποίο συλλογικά θα έχει τον τελικό λόγο για τα πορίσματα των ερευνών που διεξάγει η υπηρεσία. Και γι’ αυτό τον θεσμό επιβάλλεται η δημιουργία ενός ανεξάρτητου εποπτικού οργάνου για ετήσια αξιολόγηση του έργου της υπηρεσίας, αλλά και του Ελεγκτικού Συμβουλίου. Σε ένα σύγχρονο, δημοκρατικό κράτος δικαίου, όλοι οι αξιωματούχοι πρέπει να υπόκεινται σε έλεγχο και να λογοδοτούν. Η διαφάνεια και ο έλεγχος είναι βασικά συστατικά για ορθή και αποτελεσματική λειτουργία των θεσμών».

Γεάδης Γεάδη: Να γίνονται δημοψηφίσματα

Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΕΛΑΜ, Γεάδης Γεάδη, μιλώντας στον «Π» εξέφρασε την άποψη ότι για σοβαρά ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών, όπως είναι στην προκειμένη περίπτωση ο διορισμός των υπό αναφορά ανεξάρτητων κρατικών αξιωματούχων, τον λόγο θα πρέπει να έχει ο λαός μέσω δημοψηφισμάτων. Ειδικότερα, δήλωσε τα εξής: «Υπάρχουν αυτοί που υποστηρίζουν τον καθορισμό θητειών και αυτοί που αντιτάσσονται, καθώς θεωρούν ότι θα επηρεαστεί ο τρόπος λειτουργίας των ανεξάρτητων θεσμών. Σίγουρα δεν υπάρχει σωστή και λανθασμένη απάντηση, αφού και στις δύο επιλογές υπάρχουν θετικά και αρνητικά. Είναι κάτι, όμως, που χρήζει αναλυτικής μελέτης και εις βάθος διαβούλευση. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι ο Διεθνής Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης εισηγείται ότι μετά τον διορισμό θα πρέπει να υπάρχει διασφαλισμένη θητεία (secure tenure). Την ίδια στιγμή αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο στην Κύπρο, στην Ιρλανδία και την Ιταλία ο γενικός ελεγκτής παραμένει στη θέση του μέχρι να αφυπηρετήσει. Σε άλλες χώρες και κράτη μέλη της ΕΕ, οι θητείες καθορίζονται στα πέντε έτη, με δυνατότητα ανανέωσης για άλλη μια θητεία. Επιπλέον, υπάρχουν κράτη όπου προβλέπεται μια θητεία των 13 ή 18 ή και 19 ετών. Αυτό που από καιρό τονίζει η παράταξή μας, είναι η εφαρμογή άμεσης δημοκρατίας για καίρια ζητήματα. Σε τέτοια σημαντικά θέματα που αφορούν την καθημερινότητα και το μέλλον όλων των πολιτών θα έπρεπε να διενεργούνται δημοψηφίσματα, δίνοντας διάφορες επιλογές στον λαό να αποφασίσει».