Τον κράτησαν υπόδικο στις φυλακές 45 μέρες για αδίκημα που δεν προνοεί φυλάκιση!

Αποζημίωση από τη Δημοκρατία για την «άδικη και παράνομη» φυλάκιση του, όπως και την προσωπική παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας και του γενικού εισαγγελέα, ζητά ο Μ.Λ. από τη Λευκωσία, αφού, όπως ανέφερε στην εφημερίδα μας, συνεπεία της κράτησής του στις Κεντρικές Φυλακές για 45 μέρες, «έχασε τη μόνιμη εργασία του, στιγματίστηκε κοινωνικά και μέχρι σήμερα χρειάζεται οικονομική και ψυχολογική στήριξη».

Οι κατηγορίες εναντίον του αφορούσαν αδίκημα «αποστολής μηνύματος προσβλητικού χαρακτήρα» (μέσω κινητού τηλεφώνου) που φέρεται να διαπράχθηκε στις 16 Αυγούστου 2017 και προνοεί μόνο χρηματική ποινή 1.700 ευρώ σε περίπτωση καταδίκης. Για το αδίκημα αυτό εκδόθηκε από το δικαστήριο ένταλμα σύλληψης που εκτελέστηκε και από τη μέρα εκείνη ο κατηγορούμενος φυλακίστηκε και κρατήθηκε ως υπόδικος στις Κεντρικές Φυλακές για 45 μέρες.

Αφέθηκε ελεύθερος μόνο μετά από παρέμβαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Οι κατηγορίες εναντίον του περιλάμβαναν και δεύτερο αδίκημα, «για είσοδο σε ξένη περιουσία», που φέρεται να διαπράχθηκε στις 23 Αυγούστου 2017 και αφορούσε γραπτό σημείωμα απευθυνόμενο στον παραπονούμενο, που ο κατηγορούμενος φέρεται να τοποθέτησε σε σταθμευμένο αυτοκίνητο σε χώρο στάθμευσης. Όμως, σύμφωνα με το Ανώτατο Δικαστήριο, σε σχέση με το αδίκημα αυτό «υπήρχαν ελάχιστες πιθανότητες να επιβληθεί ποινή άμεσης φυλάκισης».

Όπως μας ανέφερε ο δικηγόρος του Αλέξανδρος Κληρίδης, «το συγκεκριμένο άτομο είχε παραμείνει υπό κράτηση για 45 μέρες ως υπόδικος ενώ εκκρεμούσε υπόθεση ενώπιον ποινικού δικαστηρίου, αναφορικά με ένα ποινικό αδίκημα το οποίο δεν προνοούσε ποινή φυλάκισης και ένα άλλο ποινικό αδίκημα το οποίο ενώ προνοεί φυλάκιση, όπως ανέφερε το Ανώτατο Δικαστήριο, «υπήρχαν ελάχιστες ή αμελητέες πιθανότητες να επιβληθεί η ποινή της άμεσης φυλάκισης».

Νομικά και αυστηρά ομιλούντες, το άτομο δεν δικαιούται αποζημίωση βασισμένη στο νόμιμο της σύλληψης και κράτησής του αφ’ ής στιγμής αυτά έγιναν με νόμιμες διαδικασίες και μετά από διατάγματα δικαστηρίου. Ασφαλώς, όμως, δικαιούται αποζημίωση για την παραβίαση άλλων βασικών δικαιωμάτων του τα οποία βρίσκονται στο Σύνταγμα και στα άρθρα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.


Ευρωπαϊκή νομολογία

Το ίδιο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε νομολογία του ανέφερε ότι ασχέτως της νομιμότητας της σύλληψης και κράτησης, υπάρχει δικαίωμα αποζημίωσης όταν το άτομο δεν έχει παρουσιαστεί ενώπιον δικαστηρίου για να εξεταστούν οι λόγοι κράτησής του άμεσα και όσο το δυνατό πιο σύντομα (15 μέρες θεωρήθηκαν καταδικαστέες για την Εσθονία).

Επίσης, υπάρχει δικαίωμα αποζημίωσης ασχέτως της απουσίας νομοθετικής προνοίας για την αποζημίωση του ατόμου σε αυτές τις περιπτώσεις, δηλαδή της νόμιμης σύλληψης και κράτησης, μετά την ακύρωση ή εξάλειψη του λόγου σύλληψης. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, εκτός των αμέσως πιο πάνω λόγων, υπάρχουν και άλλες σοβαρές παραβιάσεις δικαιωμάτων του συγκεκριμένου ατόμου, τις οποίες ο συγκεκριμένος έχει σκοπό να προωθήσει ενώπιον δικαστηρίου για αποζημίωση από τη Δημοκρατία. 

Το σημείο που θα πρέπει να δούμε είναι η «ευκολία» που υπάρχει την δεδομένη στιγμή στο να καταλήξει ένα άτομο 45 μέρες στις Κεντρικές Φυλακές ως υπόδικος για αδίκημα που δεν προνοεί ποινή φυλάκισης, χωρίς να υπάρχει κάποια διαδικασία η οποία να μπορεί, ακόμα και στην απουσία δικηγόρου υπεράσπισης, να μπαίνει αυτόματα σε εφαρμογή για την προστασία της ελευθερίας του ατόμου. Σήμερα στην Κύπρο δεν υπάρχει δικαίωμα σε έναν υπόδικο να αποζημιωθεί για την περίοδο κράτησής του αφού αφεθεί ελεύθερος σε μεταγενέστερο στάδιο, είτε μετά από διαφορετική απόφαση του ιδίου του δικαστηρίου, είτε μετά από ακυρωτική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου.

Μάλιστα, στις πλείστες περιπτώσεις, αφού αφεθεί ελεύθερος ο κρατούμενος είναι πολύ δύσκολο να κρατηθεί ζωντανή οποιαδήποτε διαδικασία ενώπιον δικαστηρίου που να είχε σκοπό την ακύρωση της κράτησής του αφ’ ής στιγμής τα δικαστήριά μας έχουν την άποψη ότι η διαδικασία χάνει το αντικείμενό της τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερο το άτομο».