Σήμερα οι επαφές της Λουτ - Αναζητά πολιτική βούληση και ευελιξία

Με πρόθεση να ακούσει και να καταγράψει τις προσεγγίσεις και τις θέσεις των δύο πλευρών έφτασε στο νησί η ειδική απεσταλμένη του γ.γ. του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ.

Η κ. Λουτ αναζητεί σε αυτή την πρώτη κατ' ιδίαν επαφή με τον Ερσίν Τατάρ να δει πού κινείται και αν υπάρχει πολιτική βούληση αλλά και ευελιξία που να επιτρέπει να προχωρήσει η διαδικασία στο στάδιο της άτυπης συνάντησης «5+1». Κάτι αντίστοιχο αναζητά να δει και από πλευράς του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Η κ. Λουτ έχει πλήρη επίγνωση της κατάστασης όπως έχει διαμορφωθεί το τελευταίο διάστημα και ξεκάθαρη εικόνα των θέσεων που εκφράζονται δημοσίως από τις δύο πλευρές ενόψει της συνέχειας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο άλλωστε το γεγονός πως ο ΟΗΕ έχει θέσει χαμηλές προσδοκίες από αυτή την πρώτη επαφή και δεν θα επιδιώξει να μπει σε βάθος επί των λεπτομερειών για το επόμενο βήμα. Στην παρούσα φάση η ειδική απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτέρες δεν έρχεται με πρόθεση να επιδοθεί σε μεσολάβηση ή σε γεφυρωτικές προτάσεις.
Θα πρέπει οι δύο πλευρές να αποδείξουν στην ουσία πως κατανοούν τα δεδομένα και τις δυσκολίες από το γεγονός πως αφήνεται ο χρόνος να περάσει χωρίς διαπραγματευτική διαδικασία στο Κυπριακό, να αποδείξουν πως έχουν την πρόθεση να συνεισφέρουν εποικοδομητικά έτσι ώστε να προχωρήσει η διαδικασία στο επόμενο βήμα, ενώ δεν θα πρέπει να προτάσσονται προϋποθέσεις ή όροι από τις πλευρές ενόψει της άτυπης συνάντησης. 

Διπλωματικές πηγές επισήμαναν στον «Π» πως δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να αναμένεται ότι στην παρούσα φάση των πρώτων αυτών επαφών θα συμφωνηθεί σε λεπτομέρεια η δομή ή το περιεχόμενο της άτυπης συνάντησης, καθώς υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα για κάτι τέτοιο όπως επίσης και επαφές με τις εγγυήτριες δυνάμεις. Σαφώς και τα Ηνωμένα Έθνη επιθυμούν να διαφυλαχθεί η πρόοδος που είχε επιτευχθεί την περίοδο όπου στην ηγεσία των Τ/Κ βρισκόταν ο Μουσταφά Ακιντζί, ωστόσο αυτό θα εξαρτηθεί από τη στάση και την ευελιξία που θα επιδείξουν οι δύο πλευρές.


Οι θέσεις των πλευρών

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναμένεται να μεταφέρει στην κ. Λουτ την πρόθεση συμμετοχής σε μια άτυπη συνάντηση «5+1», στο πλαίσιο των όσων έχουν συμφωνηθεί στην άτυπη συνάντηση Αναστασιάδη-Ακιντζί-Γκουτέρες στις 25 Νοεμβρίου του 2019 στο Βερολίνο. Θα επαναβεβαιώσει τη δέσμευση σε λύση που να βασίζεται στα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ, αποδεχόμενος και την πολιτική ισότητα όπως καταγράφεται σε αυτά. Από εκεί και πέρα, θέση της ε/κ πλευράς είναι πως η άτυπη συνάντηση θα πρέπει να είναι καθαρά διαδικαστικής φύσεως και η όποια διαπραγμάτευση επί της ουσίας των ζητημάτων να αφεθεί όταν επαναρχίσουν οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Πηγές με ιδιαίτερη γνώση των εξελίξεων στο Κυπριακό επεσήμαναν, ωστόσο, πως αν τελικά συγκληθεί άτυπη συνάντηση κάθε άλλο παρά διαδικαστική θα είναι, καθώς εκεί είναι που θα ξεκαθαρίσουν κομβικής σημασίας ζητήματα ενόψει της επίσημης επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Αυτή είναι η μία πτυχή της ευελιξίας που θα ζητήσει να δει από τις πλευρές η κ. Λουτ. Αναμένεται επίσης να τεθεί το ζήτημα της Αμμοχώστου από πλευράς του Προεδρικού.

Από την πλευρά του, ο Ερσίν Τατάρ αναμένεται να δηλώσει εκ νέου την πρόθεση συμμετοχής του σε μια άτυπη συνάντηση στο επόμενο διάστημα, ωστόσο θα θέσει και τα δικά του δεδομένα ενόψει της συνέχειας. Αναμένεται να προσεγγίσει το ζήτημα της αλλαγής στη βάση της λύσης του Κυπριακού με διπλωματικό και έμμεσο τρόπο, αφήνοντας να εννοηθεί πως μέσα από τα χρόνια έχει φανεί πως είναι δύσκολο να εξευρεθεί λύση στο πλαίσιο της ΔΔΟ, ρίχνοντας την ευθύνη στην ε/κ πλευρά γιατί, όπως υποστηρίζει, δεν αποδέχεται την πολιτική ισότητα. Θα θέλει ωστόσο να αφήσει ανοιχτό το παράθυρο συζήτησης και για άλλες μορφές λύσης, σε συνάφεια με τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ. Επιδίωξη της τουρκικής πλευράς είναι η άτυπη συνάντηση να αποτελέσει χώρο για ουσιώδη διαπραγμάτευση συγκεκριμένων ζητημάτων και δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση διαδικαστική «5+1». Αυτό αποτελεί το δεύτερο σημαντικό σημείο στο οποίο θα θέλει η κ. Λουτ να ανιχνεύσει αν υπάρχει η απαραίτητη ευελιξία και πολιτική βούληση, αυτή τη φορά από πλευράς Τ/Κ. 

Η κ. Λουτ αναχωρεί εκτός απροόπτου αύριο το πρωί για την Αθήνα όπου θα έχει επαφές για το Κυπριακό, ενώ θα βρίσκεται σε επαφή μέσω τηλεδιασκέψεων με τη Βρετανία. Η συνάντηση με την Άγκυρα έχει αφεθεί για τα μέσα Δεκεμβρίου (πιθανόν στις 14 του μήνα). Αυτό σημαίνει πως η συνάντηση θα γίνει μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ όπου θα συζητηθεί και το θέμα της Τουρκίας, στοιχείο που δείχνει πως η Άγκυρα θέλει να αναμένει να δει τη στάση της ΕΕ και μετά να συνομιλήσει για συνέχεια στο Κυπριακό.