Ο Γκουτέρες έδωσε μπούσουλα ενόψει της άτυπης συνάντησης της Τρίτης

Κάθε άλλο παρά κοινωνικού χαρακτήρα θα είναι η πρώτη άτυπη συνάντηση μεταξύ Αναστασιάδη - Τατάρ, λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αυτήν θα είναι στραμμένα τα βλέμματα τόσο του Αντόνιο Γκουτέρες όσο και όλων των εμπλεκόμενων μερών στο Κυπριακό. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν κρύβουν τον προβληματισμό και τον δισταγμό τους, που πηγάζουν (μεταξύ άλλων) από όσα δημόσια υποστηρίζει ο Ερσίν Τατάρ από την ημέρα της «εκλογής» του, τόσο σε σχέση με τη λύση δύο κρατών όσο και αναφορικά με τα Βαρώσια.

Επί του παρόντος ο γ.γ. του ΟΗΕ σε απαντητική επιστολή του προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη τονίζει πως «οι καλές υπηρεσίες βρίσκονται στη διάθεση των πλευρών για επανέναρξη των συνομιλιών, οι οποίες καλούνται ωστόσο να συνεχίσουν να κτίζουν πάνω στην εργασία που έχει ήδη γίνει το προηγούμενο διάστημα». Ευχήθηκε μάλιστα με νόημα «αυτή η πρώτη άτυπη επαφή να ανοίξει τον δρόμο για καρποφόρες συζητήσεις», ενώ επανέλαβε για μια ακόμα φορά «τη δέσμευση να διερευνήσω μαζί σας και με τον κ. Τατάρ, όπως επίσης και με τις εγγυήτριες δυνάμεις την πιθανότητα να ξεκινήσει μια άτυπη πενταμερής, συν τα ΗΕ, συνάντηση στο κατάλληλο στάδιο». Σημαντικό σημείο στην επιστολή Γκουτέρες αποτελεί η αναφορά σε λύση του Κυπριακού η οποία «να είναι σύμφωνη με τις παραμέτρους των Ηνωμένων Εθνών ως καθορίζονται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας προς όφελος όλων των Κυπρίων και για περισσότερη ειρήνη στην περιοχή». Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσουμε πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε στείλει επιστολή στον Αντόνιο Γκουτέρες στις 19 Οκτωβρίου, μία μόλις μέρα δηλαδή μετά την «εκλογή» Τατάρ, με την οποία εξέφρασε την ετοιμότητα και την αποφασιστικότητά του να συμμετάσχει σε μια νέα πρωτοβουλία για επίτευξη διαρκούς λύσης στην Κύπρο, στη βάση της κοινής αντίληψης που είχε επιτευχθεί στις 25 Νοεμβρίου 2019 στο Βερολίνο μεταξύ Αναστασιάδη - Γκουτέρες - Ακιντζί. Ωστόσο, με κάθε ευκαιρία επισημαίνει πως προκειμένου να επαναρχίσουν οι συνομιλίες με ρεαλιστικές προοπτικές επιτυχίας είναι εκ των ων ουκ άνευ να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που να είναι ευνοϊκό για εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις με καλή θέληση.

Το κεφάλαιο Λουτ

Όπως εξάγεται από πληροφορίες εντός ΟΗΕ, τα Ηνωμένα Έθνη δεν είναι διατεθειμένα για την ώρα να ρίξουν στον κάλαθο των αχρήστων όλη την πρόοδο, τη δουλειά αλλά και τα όσα έχουν συμφωνηθεί σε επίπεδο διαδικασίας αλλά και βάσης των συνομιλιών το προηγούμενο διάστημα. Από την άλλη όμως ο Αντόνιο Γκουτέρες δεν φαίνεται διατεθειμένος να βιαστεί να συγκαλέσει έστω και άτυπη διάσκεψη αν ο ίδιος δεν πειστεί πρώτα πως μια τέτοια κίνηση θα έχει πιθανότητες επιτυχίας και δεν θα οδηγήσει σε αδιέξοδο. Θα πρέπει μέσα από τις διαβουλεύσεις που θα γίνουν το επόμενο διάστημα μεταξύ των πλευρών, των μερών και του ΟΗΕ να διασφαλιστεί η πρόθεση όλων για εποικοδομητικό διάλογο.

Εδώ είναι που σε πρώτη φάση έρχεται η σημασία της άτυπης συνάντησης των δύο ηγετών στις 3 Νοεμβρίου, καθώς μέσα από όσα θα τεθούν στο τραπέζι της συνομιλίας θα πρέπει να εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο διάλογος πρέπει να συνεχιστεί. Σε πρώτη φάση αν οι δύο πλευρές συναινέσουν σε συνέχιση του διαλόγου, τότε μέχρι το τέλος του έτους η κ. Λουτ αναμένεται να έχει επαφές με Άγκυρα, Αθήνα και Λονδίνο, έτσι ώστε να διερευνήσει τις προθέσεις των εγγυητριών δυνάμεων. Κλειδί σε αυτό το σημείο είναι η θέση της Άγκυρας καθώς θα πρέπει να διαφανεί κατά πόσο έχει διάθεση να συζητήσει και τη ΔΔΟ ως μορφή λύσης ή αν θα εμμείνει μόνο σε συζήτηση νέων ιδεών όπως τις αποκαλεί το τελευταίο διάστημα παραπέμποντας σε αλλαγή της μορφής λύσης. Ακολούθως η κ. Λουτ θα επανέλθει στις δύο πλευρές και αφού κλείσει ο κύκλος των επαφών θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη για να ενημερώσει τον Αντόνιο Γκουτέρες. Ωστόσο θα πρέπει να γίνει σαφές πως όποιο και να είναι το επόμενο βήμα θα πρέπει να προετοιμαστεί πολύ προσεκτικά, έτσι ώστε να μην οδηγήσει σε ναυάγιο καθώς κάτι τέτοιο δεν βολεύει κανένα εκ των εμπλεκόμενων μερών ούτε τον γ.γ. του ΟΗΕ. Πηγές θέτουν ως ορόσημο ολοκλήρωσης των όποιων διαδικασιών τους επόμενους Μάρτιο-Απρίλιο.

Η άτυπη συνάντηση

Όλα είναι σχεδόν έτοιμα για την πρώτη άτυπη συνάντηση Αναστασιάδη και Τατάρ στην οικία της Ελίζαμπεθ Σπέχαρ στη νεκρή ζώνη. Όπως όλα δείχνουν, οι δύο ηγέτες δεν θα πλαισιώνονται από τους διαπραγματευτές τους, όμως ούτε και από τις συζύγους τους, με πηγές εντός της ειρηνευτικής δύναμης να στέλνουν το μήνυμα πως «δεν πρόκειται για μια τέτοιου τύπου χαλαρή συνάντηση». Τους δύο ηγέτες θα καλωσορίσει η κ. Σπέχαρ, η οποία θα κάνει κάποιες εισαγωγικές αναφορές σε σχέση με τα Ηνωμένα Έθνη και ακολούθως οι Αναστασιάδης και Τατάρ θα αφεθούν να συζητήσουν με ανοιχτή ατζέντα, όπως επιθυμούν οι ίδιοι. Ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης θα έχει να κάνει με το επόμενο βήμα στο Κυπριακό, τη διαδικασία καθώς αυτό είναι και το ζητούμενο, ωστόσο δεν θα μπουν σε οποιαδήποτε διαπραγματευτική συζήτηση οι δυο τους. Θέμα που σίγουρα αναμένεται να τεθεί είναι αυτό των Βαρωσίων υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων καθώς και ο ίδιος ο Γκουτέρες στην επιστολή του προς τον Αναστασιάδη κάλεσε τις πλευρές να αποφεύγουν τις μονομερείς ενέργειες που μπορεί να υπονομεύσουν τη μελλοντική επιτυχία νέων διαπραγματεύσεων, ενώ κάλεσε τις πλευρές να αναπτύξουν επιπρόσθετα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα φέρουν κοντά τις δύο κοινότητες. Προς αυτή την κατεύθυνση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρουσιάζεται έτοιμος να επαναφέρει αν χρειαστεί τις 21 προτάσεις για ΜΟΕ που είχε καταθέσει και στο παρελθόν, με πρώτο και κύριο ζήτημα αυτό της Αμμοχώστου. Πάντως η Άγκυρα συνεχίζει τις μεθοδεύσεις και τους σχεδιασμούς της στα Βαρώσια ενόψει και της επίσκεψης Ερντογάν στα κατεχόμενα στις 15 Νοεμβρίου.