Ο Αρχιεπίσκοπος άδειασε του φιλορώσους μητροπολίτες - Τι θα κάνει η Μόσχα

Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος αιφνιδίασε χθες τους φιλορώσους ιεράρχες της Ιεράς Συνόδου, μνημονεύοντας τον μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφάνιο, κατά τη διάρκεια της λειτουργίας στο μοναστήρι της Παναγίας της Χρυσορρογιάτισσας. Η ενέργεια αυτή αποτελεί de facto αναγνώριση της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας, κάτι που για τη Μόσχα αποτελεί κόκκινο πανί, καθώς μια τέτοια κίνηση εκτός από τη θρησκευτική της σημασία έχει και σαφείς πολιτικές προεκτάσεις.

Έφυγε ο Αθανάσιος

Η πρώτη αντίδραση ήρθε από τον μητροπολίτη Λεμεσού Αθανάσιο, ο οποίος συμμετείχε στη λειτουργία και τη χειροτονία του νέου επισκόπου Αρσινόης Παγκράτιου. Ο Αθανάσιος πριν ολοκληρωθεί η λειτουργία εγκατέλειψε τον ναό και αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήταν η δεύτερη παρόμοιας φύσης ψυχρολουσία για τον μητροπολίτη Λεμεσού, καθώς πέρυσι στις 12 Νοεμβρίου ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος είχε μνημονεύσει τον μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο στον ναό του Αγίου Ιωάννου στη Λεμεσό, αλλά ο Αθανάσιος δεν έφυγε από την εκκλησία. Περιορίστηκε αργότερα να δηλώσει ότι ο ίδιος «αποδέχεται και αναγνωρίζει ως κανονικό μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας τον κ. Ονούφριο και την περί αυτόν αγία και Ιερά Σύνοδο». Ο Ονούφριος ανήκει στο Πατριαρχείο Μόσχας.

Ενδεχομένως θέση υπέρ της Μόσχας να λάβουν και άλλοι μητροπολίτες, καθώς υπάρχουν σημαντικές -κυρίως οικονομικής φύσεως- εξαρτήσεις από τη Ρωσική Εκκλησία και Ρώσους ολιγάρχες.

Έχουμε πλειοψηφία

Ο Αρχιεπίσκοπος σε δηλώσεις του ανέφερε πως δεν είχε ενημερώσει κανέναν για την απόφασή του και χαρακτήρισε δικαιολογημένη την αποχώρηση του Αθανάσιου. Όπως είπε, σκοπεύει να στείλει επιστολή στον Οικουμενικό Πατριάρχη με την οποία θα τον ενημερώνει για την αναγνώριση της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας και «αν οποιοδήποτε μέλος της Συνόδου ζητήσει να συζητηθεί το όλο ζήτημα στο πλαίσιο του καταστατικού θα συγκαλέσει τη Σύνοδο». Ο Μακαριώτατος διατύπωσε την εκτίμηση ότι αν όχι ομοφώνως έστω και κατά πλειοψηφία η Σύνοδος θα αποδεχθεί το περιεχόμενο της επιστολής προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Άφησε μάλιστα σαφείς αιχμές για κάποιους μητροπολίτες λέγοντας πως η στάση του μπορεί να μην υπηρετεί άτομα, αλλά υπηρετεί την Εκκλησία.



Ευχαριστίες από Κίεβο

Η αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας με ανακοίνωσή της εξέφρασε ευχαριστίες στην Εκκλησία της Κύπρου και στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, σημειώνοντας πως η Κυπριακή Εκκλησία είναι η 4η που αναγνώρισε τον Τόμο Αυτοκεφαλίας, μετά το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και την Εκκλησία της Ελλάδος.

Τι θα κάνει η Μόσχα;

Αναμένεται αντίδραση του Πατριαρχείου Μόσχας, το οποίο λόγω της αναγνώρισης της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας διέκοψε τις σχέσεις του με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, όπως και με την Εκκλησία της Ελλάδος. Ανάλογη θα είναι και η στάση του έναντι της Εκκλησίας της Κύπρου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ρωσική Εκκλησία έχει καλέσει και τους Ρώσους ορθόδοξους πιστούς να μην επισκέπτονται εκκλησίες και θρησκευτικά μνημεία στην επικράτεια των Εκκλησιών που αναγνώρισαν την αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Εκ των πραγμάτων αυτό δημιουργεί θέμα για τους Ρώσους, ιδιαιτέρως στη Λεμεσό.

Με νύχια και με δόντια


Τον τελευταίο χρόνο ο Ρώσος πρέσβης στην Κύπρο επισκέφθηκε πολλές φορές τον Αρχιεπίσκοπο αλλά και τους μητροπολίτες θέλοντας να αποσπάσει δέσμευσή τους για μη αναγνώριση της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Ωστόσο, η στάση της Ρωσίας έναντι της Κύπρου, με τη στενή συνεργασία Μόσχας - Άγκυρας, αλλά και η ανυπαρξία αντίδρασης για τη μετατροπή της Αγια-Σοφιάς σε τζαμί δεν άφηναν πολλά περιθώρια στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο. Ρόλο στην τελική απόφαση διαδραμάτισαν και η λειτουργία παράνομης ρωσικής εκκλησίας στα κατεχόμενα, αλλά και η σοβαρή διείσδυση που επιχειρήθηκε στα εκκλησιαστικά πράγματα της Κύπρου από την λεγόμενη «Ορθόδοξη Αυτοκρατορική Εταιρεία Παλαιστίνης» της οποίας ηγείται ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην διοικητής των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών Σεργκέι Στεπάσιν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο κ. Στεπάσιν πραγματοποίησε πολλά ταξίδια στην Κύπρο και την Ελλάδα, με στόχο την αποτροπή της αναγνώρισης της Εκκλησίας της Ουκρανίας.

«Καθαίρεσαν» Πατριάρχη και Αρχιεπίσκοπο

Οι μητροπολίτες Λεμεσού Αθανάσιος, Κύκκου Νικηφόρος, Ταμασού Ησαΐας και Αμαθούντος Νικόλαος με ανακοίνωσή τους υποστηρίζουν ότι η μνημόνευση του μητροπολίτη Κιέβου Επιφανίου από τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο «συνιστά κατάφωρη παραβίαση του συνοδικού, συλλογικού και δημοκρατικού πολιτεύματος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Κύπρου». Οι τέσσερις επίσκοποι αναφέρουν ότι το θέμα συζητήθηκε στην Ιερά Σύνοδο και δεν λήφθηκε απόφαση και επισημαίνουν ότι μόνο η Εκκλησία της Ελλάδος και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας έχουν αναγνωρίσει την αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας.

«Ο υπό του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου ανακηρυχθείς ως ‘Προκαθήμενος’ της Εκκλησίας της Ουκρανίας», αναφέρεται στην ανακοίνωση, «ουδόλως τυγχάνει κανονικά χειροτονημένος και τούτο γιατί προέρχεται από σχισματικές ομάδες της Ουκρανικής Εκκλησίας». Οι μητροπολίτες θεωρούν πως ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα έπρεπε να αποταθεί στον μητροπολίτη Ονούφριο του Πατριαρχείου Μόσχας και να πάρει τη γνώμη του Πατριαρχείου Μόσχας για να αναγνωρίσει αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ουκρανίας! Οι τέσσερις Κύπριοι μητροπολίτες θεωρούν την ενέργεια του Οικουμενικού Πατριάρχη «αυθαίρετη, αντικανονική και αντιεκκλησιαστική, υπό την έννοια ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ανήκει στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας». Μάλιστα οι Κύπριοι ιεράρχες επικροτούν την απόφαση της Μόσχας να διακόψει τις σχέσεις με το Φανάρι, την Αθήνα και την Αλεξάνδρεια.

Οι τέσσερις καλούν τον Αρχιεπίσκοπο να ανακαλέσει την αναγνώριση της Ουκρανικής Εκκλησίας και ζητούν από τους άλλους επισκόπους να απαιτήσουν από κοινού έκτακτη συνεδρία της Ιεράς Συνόδου για να εξεταστεί η κατάσταση.

Οι τέσσερις μητροπολίτες θεωρούν επίσης άκαιρη την απόφαση του Αρχιεπισκόπου λόγω των εξελίξεων στα εθνικά θέματα με την τουρκική επιθετικότητα που στοχεύει στη συρρίκνωση του έθνους!