Τα 8 αγκάθια για νέους δήμους

Σε οκτώ μεγάλα κεφάλαια της μεταρρύθμισης στην τοπική αυτοδιοίκηση θα επικεντρωθεί η συζήτηση εντός της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, με πρόθεση να μην χαθούν τα μέλη της επιτροπής στις περίπου 500 σελίδες των τριών σχετικών νομοσχεδίων και να μην απολεσθεί πολύτιμος χρόνος.

Τα οκτώ κεφάλαια στα οποία εντοπίζονται οι περισσότερες και σοβαρότερες διαφωνίες κομμάτων τα κατέγραψε η πρόεδρος της επιτροπής Ελένη Μαύρου και ζήτησε από τα υπόλοιπα μέλη να την ενημερώσουν κατά πόσο συμφωνούν ή αν υπάρχουν και άλλα κεφάλαια που πρέπει να συζητηθούν επισταμένα.

Πάντως, η κυρία Μαύρου ξεκαθάρισε πως η επιθυμία να ολοκληρωθεί εντός του φθινοπώρου η επεξεργασία των νομοσχεδίων και να προωθηθούν στην ολομέλεια για αποφάσεις δεν θα επηρεάσει την ποιότητα της εργασίας των βουλευτών. Τόνισε πως θα διαβαστεί και θα τύχει επεξεργασίας κάθε άρθρο των τριών νομοσχεδίων, όσο επίπονη κι αν θα είναι αυτή η εργασία.

Τα 8 κεφάλαια

Όπως πληροφορείται ο «Π», τα οκτώ κεφάλαια στα οποία θα επικεντρωθεί η συζήτηση είναι τα εξής:

• Διοικητική δομή των πέντε επαρχιακών οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Πρόκειται για οργανισμούς που θα αναλάβουν τη διαχείριση όλων των θεμάτων που αφορούν την υδατοπρομήθεια, το αποχετευτικό και τα στερεά απόβλητα. Αυτό που κυρίως θα συζητηθεί είναι η διοίκηση από διοικητικό συμβούλιο στο οποίο θα εκπροσωπούνται οι τοπικές αρχές ή από εκτελεστικό πρόεδρο, όπως ζητά το ΔΗΚΟ.


• Συνενώσεις δήμων και κοινοτήτων και δημιουργία 32 συμπλεγμάτων υπηρεσιών από τις κοινότητες που θα διατηρηθούν.


• Πολεοδομικές αρμοδιότητες: Ποιοι δήμοι θα αναλάβουν από την πρώτη μέρα της μεταρρύθμισης ρόλο πολεοδομικής αρχής, ποιοι άλλοι θα αναλάβουν αυτό το ρόλο σε 5 χρόνια και ποιοι κρίνεται ότι λόγω μεγέθους δεν μπορούν να εκδίδουν πολεοδομικές άδειες;


• Σχολικές εφορείες: Η κυβέρνηση προτείνει την ανάληψη αυτής της αρμοδιότητας από τους δήμους. Συμφωνούν η Ένωση Δήμων, ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ. Διαφώνησε δημόσια το ΔΗΚΟ.


• Εκλογική διαδικασία για ανάδειξη δημάρχων, αντιδημάρχων, δημοτικών συμβούλων: Τα πλείστα κόμματα της αντιπολίτευσης θεωρούν πως το νομοσχέδιο για τον νέο περί δήμων νόμο δεν διασφαλίζει πλουραλιστική εκπροσώπηση στα συμβούλια και μειώνει κατά πολύ τις δυνατότητες μικρών κομμάτων να εκλέξουν δημοτικό σύμβουλο. Στο ίδιο κεφάλαιο περιλαμβάνεται και η παράταση δημοτικών και κοινοτικών εκλογών. Η κυβέρνηση ζητά οι επόμενες τοπικές εκλογές να γίνουν τον Μάιο του 2024, μαζί με τις ευρωεκλογές, αντί τον Δεκέμβριο του ’21, για να δοθεί χρόνος εφαρμογής της μεταρρύθμισης. Για την ώρα φαίνεται να συμφωνεί μόνο ο ΔΗΣΥ. Ο γενικός εισαγγελέας γνωμάτευσε ότι δεν είναι αντισυνταγματική η αναβολή των εκλογών.


• Δημοτικά διαμερίσματα: Αν και όλα τα κόμματα συμφωνούν στον θεσμό των δημοτικών διαμερισμάτων, υπάρχει αρκετός προβληματισμός κατά πόσο κάποια πολύ μικρά διαμερίσματα (π.χ. οι κοινότητες που θα συνενωθούν με δήμους) πρέπει ή όχι να έχουν ημερομηνία λήξης. Προβληματίζει επίσης ο τρόπος ανάδειξης του αντιδημάρχου και τα καθήκοντά του.


• Δημοψηφίσματα: Κυβέρνηση και ΔΗΣΥ δεν ευνοούν τη διενέργεια δημοψηφισμάτων για την έγκριση των συνενώσεων. Επίσημα συμφωνεί και το ΔΗΚΟ, αλλά σε ηγετικό επίπεδο υπάρχουν και κάποιοι προβληματισμοί. Ο γενικός εισαγγελέας γνωμάτευσε ότι δεν υπάρχει συνταγματικό πρόβλημα αν οι συνενώσεις γίνουν με νόμο της Βουλής.


• Οικονομική ενίσχυση των δήμων: Το ΑΚΕΛ εμφανίζεται να μην είναι ικανοποιημένο από τους οικονομικούς πόρους που μεταφέρονται από την εκτελεστική εξουσία στους νέους δήμους και ζητά θέσπιση μηχανισμών για αξιολόγηση και αυξομείωση της οικονομικής συνεισφοράς του κράτους.

Η ad hoc επιτροπή
Όπως προαναφέραμε, η Ελένη Μαύρου ανακοίνωσε χθες τη σύσταση ad hoc επιτροπής, η οποία όπως πληροφορούμαστε θα απαρτίζεται από την Ελένη Μαύρου (ΑΚΕΛ), Γιώργο Κάρουλα (ΔΗΣΥ), Πανίκο Λεωνίδου (ΔΗΚΟ), Κωστή Ευσταθίου (ΕΔΕΚ) και εκπρόσωπο του ΕΛΑΜ, πιθανότατα τον Λίνο Παπαγιάννη.

Μονόδρομος οι αλλαγές

Από τη χθεσινή συνεδρία της Επιτροπής Εσωτερικών διεφάνη και πάλι ότι όλα τα κόμματα συμφωνούν ότι η μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι αναγκαία και επείγουσα και ανεξαρτήτως των διαφωνιών που υπάρχουν σε επί μέρους θέματα πρέπει τα τρία νομοσχέδια να ψηφιστούν σε νόμο.
Σημαντικός παράγοντας για τη θέση όλων των κομμάτων υπέρ της μεταρρύθμισης είναι η καθολική υποστήριξη του νομοσχεδίου για αντικατάσταση του περί Δήμων Νόμου από τα μέλη της Ένωσης Δήμων, παρότι και αυτή διατηρεί κάποιες διαφωνίες για υφιστάμενα άρθρα και ετοιμάζει γραπτό υπόμνημα για κάποιες προσθήκες, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις αρμοδιότητες των νέων δήμων.

Αν και τα κόμματα αποφεύγουν για την ώρα να τοποθετηθούν για τις συνενώσεις που προτείνει η κυβέρνηση και υποβαθμίζουν την έκταση ή τη σοβαρότητα των διαφωνιών τους επί αυτής της πτυχής, είναι βέβαιο ότι η συζήτηση στη Βουλή θα «ανάψει» όταν τεθούν επί τάπητος οι συνενώσεις.

Πώς θα οργανωθεί η συζήτηση των νομοσχεδίων

Μιλώντας με την Ελένη Μαύρου αντιληφθήκαμε ότι θα αξιοποιηθεί και η θερινή περίοδος ώστε να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των τριών νομοσχεδίων που συνθέτουν τη μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Η εντατική εργασία που απαιτείται θα διεκπεραιώνεται τόσο από την ολομέλεια της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, όσο και από την ad hoc επιτροπή που αποφασίστηκε να συσταθεί.

Η κυρία Μαύρου ανέφερε στον «Π» ότι η ad hoc επιτροπή (για τη σύνθεσή της γράφουμε σε άλλη στήλη) θα συζητά σε πολιτική βάση τα πιο κρίσιμα θέματα της μεταρρύθμισης, προφανώς αυτά που εμπίπτουν στα οκτώ κεφάλαια που καθόρισε η πρόεδρος της επιτροπής ότι χρήζουν ενδελεχούς συζήτησης λόγω των διαφωνιών που ήδη εκφράστηκαν δημόσια. Κάθε πτυχή των κεφαλαίων αυτών που θα συζητείται στην ad hoc επιτροπή και θα διαπιστώνεται συναίνεση ή έστω σαφής πλειοψηφία προς μια κατεύθυνση θα μεταβιβάζεται στην ολομέλεια της επιτροπής για τελική αποδοχή και θα καταγράφεται στα κλειστά-συμφωνημένα θέματα. Αν στην ad hoc επιτροπή δεν καταστεί εφικτή η επίτευξη συμφωνίας σε ένα θέμα, τότε αυτό θα μεταφέρεται στην ολομέλεια της επιτροπής με τις διαφορετικές θέσεις των κομμάτων.

Παράλληλα με τις εργασίες της ad hoc επιτροπής, θα συνεδριάζει και η ολομέλεια της επιτροπής για τη συζήτηση της μεταρρύθμισης. Σε διάφορες φάσεις και αναλόγως του σταδίου στο οποίο θα προχωρήσει η επεξεργασία θα καλούνται ενώπιον της επιτροπής φορείς, οργανισμοί, ενώσεις, τοπικές αρχές ή άλλοι εμπλεκόμενοι που διαφωνούν με κάποια άρθρα των νομοσχεδίων για να εξηγήσουν τις θέσεις τους, αν αυτές δεν υιοθετηθούν στο μεταξύ από την ίδια την επιτροπή. Ήδη έχει ζητηθεί από βασικούς ενδιαφερόμενους να καταθέσουν γραπτά υπομνήματα για τις θέσεις τους, ώστε να διευκολυνθεί η εργασία των βουλευτών.

Η ολομέλεια της Επιτροπής Εσωτερικών θα αρχίσει τη Δευτέρα την κατ’ άρθρο συζήτηση του νομοσχεδίου που αντικαθιστά τον περί δήμων νόμο, αλλά δεν είναι σαφές αν θα ξεκινήσει με το καυτό θέμα των συνενώσεων, το οποίο ρυθμίζεται από τα πρώτα άρθρα του νομοσχεδίου.