Πόσα κρύβει η handbag του Ντίλιαν;

Η κυπριακή Αστυνομία υπό την εποπτεία του νομικού Ηλία Στεφάνου συνεχίζει τις έρευνες για τη διαλεύκανση της υπόθεσης της δράσης του περιβόητου βαν του Ισραηλινού πρώην πράκτορα Τάλ Ντίλιαν στην Κύπρο, ο οποίος παρά το διεθνές ένταλμα σύλληψής του ακόμα διαφεύγει τη σύλληψη και την προσαγωγή του ενώπιον των αρχών της Δημοκρατίας. Άφαντοι παραμένουν επίσης και ο επικεφαλής της Εβραϊκής Κοινότητας της Κύπρου Αβνί Σαχάκ και η σύζυγός του, οι οποίοι επίσης καταζητούνται ως συνεργάτες του Ντίλιαν.

Η Αστυνομία σύμφωνα με πληροφορίες του «Πολίτη» εξακολουθεί να βρίσκει πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία σε σχέση με τη δράση των Ντίλιαν - Αβνί. Στο επίκεντρο των ερευνών βρίσκεται αυτή τη στιγμή μια κατασκοπευτική handbag, η δράση της οποίας φαίνεται να ξεπερνά πλέον το περιβόητο βαν. Τρομερό ενδιαφέρον και υποψίες προκαλεί επίσης και η συνεργασία των δύο Ισραηλινών με την εταιρεία Hermes στο αεροδρόμιο Λάρνακας. Υπάρχει όμως πλέον και διεθνές ενδιαφέρον αφού μια σειρά δημοσιευμάτων στον ισραηλινό αλλά και στον Τύπο της ευρύτερης Μέσης Ανατολής είδε το φως της δημοσιότητας με θέμα τη δράση πρακτόρων από το Ισραήλ οι οποίοι έχουν ως βάση τους την Κύπρο.

Μέσω Κύπρου στα Εμιράτα

Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα «Χάρετζ», πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι μια εταιρεία που έχει στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων -και που ανέπτυξε ένα ισχυρό εργαλείο κατασκοπείας μεταμφιεσμένο σε εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων- απασχολούσε βετεράνους Ισραηλινούς πράκτορες στα γραφεία της στην Κύπρο. Ένας ιδιωτικός ερευνητής, που χρησιμοποίησε η NSO για να διερευνήσει ένα περίεργο κύμα φυγής εργαζομένων της, διαπίστωσε ότι όλοι οι προγραμματιστές πήγαν στην Κύπρο, δελεασμένοι από τους αστρονομικούς μισθούς που προσέφερε η εταιρεία Dark Matter η οποία ανέπτυξε το λογισμικό αυτό. Πληρώνονταν, αναφέρει η ισραηλινή εφημερίδα «Yedioth Ahronoth», από 40.000 έως 100.000 δολάρια τον μήνα για τις υπηρεσίες τους.

Πρόκειται για την εφαρμογή ToTok, που αναπτύχθηκε από την Dark Matter, η οποία έχει ως έδρα της τη Λεμεσό με Γερμανό διευθυντή και υποκατάστημα στα Εμιράτα. Η εφαρμογή αυτή χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για να παρακολουθεί τους χρήστες της. Μια εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων την οποία κατεβάζουν εκατομμύρια χρήστες στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στο εξωτερικό είναι στην πραγματικότητα ένα εργαλείο κατασκοπείας που περιορίζει τη χρήση του WhatsApp και του Skype, όπως αναφέρει έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα. Σύμφωνα με ρεπορτάζ των «New York Times», η ToTok, η οποία ήταν διαθέσιμη εδώ και λίγους μήνες και έγινε η πιο downloaded κοινωνική εφαρμογή στις Ηνωμένες Πολιτείες την περασμένη εβδομάδα, ξεκίνησε κρυφά από την εταιρεία DarkMatter, μια κυβερνητική, έξυπνη και hacking εταιρεία που δραστηριοποιείται στο Άμπου Ντάμπι.

Όπως επισημαίνει πάντως σε άρθρο της η ιστοσελίδα Middle East Monitor, η εφαρμογή αυτή και η δράση Ισραηλινών κατασκόπων δεν είναι ιδιωτικές πρωτοβουλίες, αλλά συνιστούν δράσεις του ίδιου του Ισραήλ για να παρακολουθεί κυρίως τα τεκταινόμενα στο Κατάρ αλλά και κινήσεις Ιρανών και μελών της Χεζμπολάχ.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της «Χάρετζ», η Κύπρος εδώ και δεκαετίες χρησιμοποιείται ως μια βολική βάση για κατασκοπεία. Ισραηλινοί, Βρετανοί, Τούρκοι, Έλληνες, Αμερικανοί, Ρώσοι, Παλαιστίνιοι, Σύροι, Σαουδάραβες και άλλοι λειτουργούν μέσω εγγραφής εταιρειών στο νησί. Κατά την τελευταία δεκαετία έχουν προστεθεί αρκετοί πρώην αξιωματικοί των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών. Η Κύπρος προσφέρει φορολογικά οφέλη και καταφύγια, καθώς και εγγύτητα με τα αραβικά κράτη, που διευκολύνει την πώληση, μεσιτεία και εξαγωγή τεχνολογιών άμυνας και κυβερνοχώρου σε χώρες όπως το Ομάν, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Ο Ντίλιαν, σύμφωνα με τη «Χάρετζ», είναι ένας εξέχων βετεράνος της κοινότητας πληροφοριών του Ισραήλ. Κατείχε με την αφυπηρέτησή του τον βαθμό του συνταγματάρχη και ήταν επικεφαλής μιας κορυφαίας μυστικής μονάδας, η δραστηριότητα της οποίας, όπως και η ταυτότητα των μελών της, προστατεύεται στενά. Περιλαμβάνει στρατιώτες, αξιωματούχους καριέρας και άλλο επιστημονικό δυναμικό. Θα μπορούσε να περιγραφεί ως "εργοστάσιο παιχνιδιών" της κοινότητας πληροφοριών. Είναι εκεί που οι εφευρέτες αναπτύσσουν και κατασκευάζουν συσκευές για αποστολές πληροφοριών και άλλες ειδικές λειτουργίες. Στη γλώσσα της κατασκοπείας αυτός ο συνδυασμός συλλογής ανθρώπινης νοημοσύνης (HUMINT) και σημάτων νοημοσύνης (SIGINT) ονομάζεται HUGINT.



Ένα πρόβλημα με τη μονάδα και άλλους κλάδους ειδικών επιχειρήσεων, αναφέρει η «Χάρετζ», είναι μια νοοτροπία στην οποία, λόγω μιας αίσθησης ιερότητας της αποστολής, το τέλος σχεδόν πάντα θεωρείται ότι δικαιώνει τα μέσα. Και χάριν της αποστολής μερικές φορές θεωρείται αποδεκτό «να κόβουμε γωνίες» (cut corners) ή «να κάνουμε συντομεύσεις» (take shortcuts) για προσωπικό όφελος.

Και ο Ντίλιαν ήταν ύποπτος για παρατυπίες. Η ανέλιξή του μπλοκαρίστηκε από μια αναφορά που τοποθετήθηκε στον προσωπικό του φάκελο. Αυτό οδήγησε στη συνταξιοδότησή του από τον στρατό το 2002, οπότε έγινε ένας σοβαρός επιχειρηματίας υψηλής τεχνολογίας. Η εταιρεία του WiSpear ειδικεύεται στην καταπολέμηση του κυβερνοχώρου με βάση τα οχήματα. Διαθέτει επίσης την εταιρεία Intellexa, της οποίας οι εξειδικεύσεις περιλαμβάνουν την αποκρυπτογράφηση δεδομένων.

Ακριβώς όπως ο στρατός χρησιμοποιεί τεχνολογικά εργαλεία για να αποκτήσει πληροφορίες, να παρενοχλήσει τα μηχανογραφικά συστήματα και να χτυπήσει την υποδομή με βάση την οποία λειτουργούν, έτσι και στην πολιτική και την οικονομία στόχος είναι να αποκτηθούν πληροφορίες, να αναλυθούν κινήσεις των αντιπάλων και να κερδηθούν πλεονεκτήματα τακτικής.

Η μόνη διαφορά είναι ότι οι υπηρεσίες κρατικών πληροφοριών -τουλάχιστον των δημοκρατικών- υποτίθεται ότι χρησιμοποιούν αυτές τις δυνατότητες για να προστατεύσουν την εθνική τους ασφάλεια. Αντίθετα, στον επιχειρηματικό κόσμο η υπηρεσία πληροφοριών λειτουργεί προς όφελος ατόμων, εταιρειών και συνεταιρισμών (καθώς και κυβερνήσεων) για οικονομικό όφελος. Φαινομενικά, η γραμμή που χωρίζει τα δύο είναι διακριτή, αλλά με την προθυμία τους να κυνηγήσουν τα μεγάλο κέρδος οι ισραηλινές εταιρείες πληροφοριών ευρίσκονται ολοένα και περισσότερο στη ζώνη του λυκόφωτος μεταξύ του επιτρεπόμενου και του απαγορευμένου, αναφέρει η «Χάρετζ».

Για παράδειγμα η Black Cube, η οποία συνιδρύθηκε από τον βετεράνο του ειδικού κλάδου της IDF, Dan Zorella, λέχθηκε ότι παραβίασε αυτή τη γραμμή. Το προσωπικό της συνελήφθη για διάφορες κατασκοπευτικές υποθέσεις στη Ρουμανία, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η NSO, στους ιδρυτές της οποίας περιλαμβάνεται ο Shalev Hulio, ο οποίος ανέπτυξε το spyware της Pegasus. Η NSO έχει συνδεθεί με τη δολοφονία ενός δημοσιογράφου στο Μεξικό, την πειρατεία των κινητών τηλεφώνων των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον Περσικό Κόλπο και την παρακολούθηση του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, ο οποίος δολοφονήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 2018. Η πρώτη εταιρεία intelligence του Dilian, Circles, συγχωνεύτηκε με την NSO το 2014. Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα «Yedioth Ahronoth», οι χώρες των Αραβικών Εμιράτων έχουν πληρώσει μόνο στην NSO Group Technologies γύρω στα 100.000.000 δολάρια για παρακολουθήσεις, κυβερνοεπιθέσεις και άλλου τέτοιου είδους κατασκοπευτικές δραστηριότητες.

Στην Κύπρο σύμφωνα με πληροφορίες της Αστυνομίας αυτή τη στιγμή δραστηριοποιούνται πέραν των 25 τέτοιων εταιρειών.

Η τσάντα και οι αντένες

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής έρευνες της Αστυνομίας, προκύπτουν δύο νέα στοιχεία. Μια κινητή κατασκοπευτική handbag που βρέθηκε στα «παιχνίδια» του Ντίλιαν και επίσης κάποιες εγγραφές στους σέρβερ της εταιρείας που στεγάζονταν στην πολυκατοικία του κ. Αβνί, οι οποίες συνιστούσαν μεταφορά δεδομένων από το αεροδρόμιο Λάρνακας.

Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα έχουν βρεθεί στους σέρβερ 700.000 τηλεφωνικοί αριθμοί και άλλα 9 εκατ. mac addresses, δηλαδή emails, λογαριασμοί και άλλα δεδομένα.

Οι αρχικές έρευνες στο βαν δεν έδειξαν διαδεδομένη χρήση του σε ολόκληρη την Κύπρο παρότι οι δύο σέρβερ παρακολούθησης των κινητών τηλεφώνων βρέθηκαν σβησμένοι. Η κατασκοπευτική handbag ωστόσο ταξίδεψε παντού. Πρόκειται για μια τσάντα ώμου στην οποία έμπαινε ένα βολικό μίνι σύστημα παρακολούθησης και υποκλοπής. Ο κάτοχος της τσάντας αυτής απλώς περπατούσε κάτω από συγκεκριμένα γραφεία, σπίτια ή και πλησίον κυψελών αναμετάδοσης τηλεφωνημάτων και μηνυμάτων και με τα μηχανήματά του σάρωνε και κατέγραφε τα πάντα.

Οι ειδικοί έχουν πέσει πλέον με τα μούτρα στον εντοπισμό κάποιων τηλεφώνων που δεν σαρώθηκαν τυχαία αλλά σκόπιμα και σε συνδυασμό με τους τοπικούς παρόχους θα επιχειρήσουν να διεισδύσουν στην ουσία των παρακολουθήσεων. Δεν είναι λίγοι οι Κύπριοι επιχειρηματίες οι οποίοι μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου με δικά τους έξοδα και διασυνδέσεις έχουν, όπως υποστηρίζουν, τεκμηριώσει παρακολουθήσεις των ιδίων. Ένας από αυτούς δήλωσε στον «Πολίτη»: «Έχω όλα τα στοιχεία στη διάθεσή μου. Θα αναμένω τις αρχές να διερευνήσουν την υπόθεση και ως οφείλουν να με ενημερώσουν. Αν δεν το κάνουν θα δώσω τα στοιχεία που έχω δημοσίως».

Όσο βέβαια αργεί η έρευνα της Αστυνομίας, όλο και περισσότεροι επιχειρηματίες (ξένοι και Κύπριοι) αναστατώνονται, αφού παντού επικρατεί ανασφάλεια σε σχέση με την ασφάλεια των δεδομένων των επιχειρήσεών τους.

Ερωτηματικά, τέλος, προκαλεί και η ανακάλυψη στους σέρβερ του Ντίλιαν πληροφοριών που προκύπτουν από τα hot spots του Wi-Fi του αεροδρομίου της Λάρνακας. Η Hermes δήλωσε ότι το σύστημα δεν λειτούργησε ποτέ. Ωστόσο η Αστυνομία ανακαλύπτει σύμφωνα με πληροφορίες μας ότι έγινε συστηματική μεταφορά δεδομένων από τις κεραίες που εγκατέστησαν συνεργάτες των Ισραηλινών στους σέρβερ του κεντρικού κτηρίου που στεγάζονται οι εταιρείες του κ. Ντίλιαν και του κ. Αβνί με αξιοποίηση του υφιστάμενου δικτύου που είχε η Hermes.



*Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα «Χάρετζ», πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι μια εταιρεία που έχει στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων -και που ανέπτυξε ένα ισχυρό εργαλείο κατασκοπείας μεταμφιεσμένο σε εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων- απασχολούσε βετεράνους Ισραηλινούς πράκτορες στα γραφεία της στην Κύπρο