EastMed: Πολιτική απάντηση στην Άγκυρα

Η επικοινωνία του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’ ήταν η τελευταία σε μια σειρά τηλεφωνικών επαφών του Νίκου Αναστασιάδη με τους ηγέτες των γειτονικών χωρών, σε μια προσπάθεια να διαμορφώσει εν πρώτοις μια εικόνα για το πώς αντικρίζουν την προκλητικότητα της Τουρκίας αλλά και το μνημόνιο συναντίληψης Άγκυρας - Τρίπολης, ενώ εν δευτέροις φαίνεται να θέλει να εξαντλήσει κάθε περιθώριο κοινής δράσης και συντονισμού με τις χώρες της περιοχής, με αποκορύφωμα την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ, ως μιας πολιτικής δέσμευσης για τον EastMed στις 2 Ιανουαρίου στην Αθήνα. Μια εξέλιξη που ευνοεί ιδιαίτερα τον Βενιαμίν Νετανιάχου και το Ισραήλ, στη χρονική στιγμή όπου εκκρεμεί ακόμα μια δύσκολη εκλογική διαδικασία εν μέσω πολιτικής αστάθειας. Η Λευκωσία διά στόματος αναπληρωτή κυβερνητικού εκπροσώπου Παναγιώτη Σεντώνα κάνει λόγο για πράξη ενάσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία, όπως υποστηρίζει, δεν στρέφεται εναντίον κάποιου άλλου κράτους. Ο κ. Σεντώνας μάλιστα παρουσιάστηκε κατηγορηματικός, λέγοντας πως τέτοια ζητήματα δεν προσφέρονται για επικοινωνιακά παιχνίδια. Χαρακτήρισε την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας στις 2 Ιανουαρίου 2020 το πρώτο βήμα προς την υλοποίηση του αγωγού EastMed. Η κυβέρνηση θεωρεί πως η υλοποίηση του αγωγού θα χρειαστεί αρκετά χρόνια, ενώ επισημαίνουν πως πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα το οποίο βρίσκεται ακόμα στο στάδιο όπου γίνονται τεχνικές μελέτες για να καθοριστούν αρκετές λεπτομέρειες, όπως για παράδειγμα κατά πόσον θα είναι τελικά βιώσιμο ένα τέτοιο έργο, τηρουμένων των αναλογιών σε σχέση με τα αποθέματα που υπάρχουν στην περιοχή.

Αντίδραση στην Τουρκία

Παρά τα όσα θέλει να υποστηρίζει (και πολύ ορθά πράττει) η κυβέρνηση, το χρονικό σημείο στο οποίο μπαίνει επιτακτικά η ανάγκη για άμεση υπογραφή συμφωνίας για τον EastMed δημιουργεί υποψίες για μια προσπάθεια των εμπλεκόμενων χωρών να δώσουν ενδεχομένως μια πολιτική απάντηση στις μεθοδεύσεις της Άγκυρας στην περιοχή. Γίνεται στην ουσία μια προσπάθεια εδραίωσης των κυριαρχικών δικαιωμάτων των χωρών στην περιοχή. Πρόκειται για μια σημαντική, πολιτικής σημασίας, συμφωνία η οποία μένει να διαφανεί μέσα από τον χρόνο κατά πόσον θα μετουσιωθεί σε πράξη. Θα πρέπει ωστόσο να έχουμε κατά νου πως στο παρόν στάδιο δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις σε σχέση με το κατά πόσον βρίσκεται κοντά η υλοποίηση του έργου, στοιχείο το οποίο θα καθοριστεί από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων και τα αποθέματα που υπάρχουν στην περιοχή.

Υπεράσπιση δικαιωμάτων

Από τη δική του πλευρά ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας ολοκλήρωσε χθες ένα μπαράζ συναντήσεων στη Λιβύη (με Χαφτάρ), την Αίγυπτο και τη Λευκωσία, σε μια προσπάθεια να συντονίσει ενέργειες ενόψει των επόμενων βημάτων για την αντιμετώπιση των τουρκικών μεθοδεύσεων. Όπως διεμήνυσε, «η Ελλάδα θα κάνει ό,τι απαιτείται για να προασπίσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της, αν και ο ίδιος ευελπιστεί να μην χρειαστεί». Ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε μάλιστα την πεποίθηση ότι η Τουρκία θα επανέλθει στον δρόμο της κοινής λογικής, ενώ τόνισε πως ευελπιστεί σε μια καλή συνεργασία με την Τουρκία. «Η Τουρκία στο τέλος της ημέρας θα ενεργήσει όπως επιβάλλουν η κοινή λογική, το διεθνές δίκαιο και το δικό της συμφέρον, γιατί είναι λάθος να αυτοαπομονώνεται», διεμήνυσε. Στο ζήτημα της Λιβύης, η Αθήνα, όπως και η ΕΕ, στηρίζει τη διπλωματική διευθέτηση του προβλήματος και κατ’ επέκταση τη διαδικασία του Βερολίνου. Όσον αφορά την υπογραφή για τον αγωγό EastMed που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στις 2 Ιανουαρίου, ο κ. Δένδιας χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη υπογραφή «κεφαλαιώδη και για την ελληνική και την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική και για την ελληνική και την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική». Ο Έλληνας ΥΠΕΞ υποστήριξε μάλιστα σε χθεσινές του δηλώσεις πως ο λόγος που θα απουσιάζει η Ιταλία από την αρχική υπογραφή είναι γιατί προέκυψε περιβαλλοντικό ζήτημα σχετικά με το σημείο απόληξης του αγωγού, ενώ γίνονται ακόμα διαπραγματεύσεις για το στοιχείο αυτό.

Μουδιασμένες αντιδράσεις κομμάτων για τις εξελίξεις με τον EastMed

Θέλουν αποκλιμάκωση και Κυπριακό

Οι διεργασίες και οι εξελίξεις των τελευταίων 24ώρων γύρω από την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας για τον EastMed δεν θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητες στο εσωτερικό, με κόμματα, πολιτικούς αρχηγούς και στελέχη να κάνουν τις δικές τους τοποθετήσεις επί του θέματος. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός, διά στόματος του κοινοβουλευτικού του εκπροσώπου Νίκου Τορναρίτη, επισημαίνει πως ξεκάθαρος, στρατηγικός και κορυφαίος στόχος παραμένει η απελευθέρωση και η επανένωση της Κύπρου. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, η Κύπρος δεν αποκλείει κανέναν απολύτως από την οποιαδήποτε ενδεχόμενη συνεργασία, τονίζοντας την ίδια στιγμή πως στόχος είναι η Κύπρος να διευρύνει τους ορίζοντές της όσον αφορά και την ενεργειακή της επάρκεια αλλά, γιατί όχι, και την πώληση υδρογονανθράκων. Εξέφρασε μάλιστα την άποψη πως ο ενεργειακός σχεδιασμός μπορεί να γίνει η κινητήρια δύναμη που να δημιουργήσει τις συνθήκες επίλυσης του Κυπριακού, γι’ αυτό -όπως είπε- ο ΔΗΣΥ στηρίζει τις προσπάθειες της κυβέρνησης αλλά και της Ελλάδας.

Συμβολή στην αποκλιμάκωση

Στο ΑΚΕΛ θεωρούν πως θα πρέπει να συμβάλει η Κύπρος έτσι ώστε να υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης στην ευρύτερη περιοχή, χωρίς ωστόσο να γίνεται οποιαδήποτε υποχώρηση από διαχρονικές αρχές και θέσεις για το Κυπριακό. Ο Άντρος Κυπριανού ξεκαθάρισε με δηλώσεις του πως Ελλάδα και Κύπρος θα πρέπει να είναι ενωμένες αυτή τη δύσκολη στιγμή, ενώ την ίδια ώρα επεσήμανε πως το μυαλό όλων θα πρέπει να είναι στο πώς να αποκλιμακωθεί η ένταση που δημιουργεί η προκλητική στάση της Τουρκίας. Ο ίδιος, χωρίς να έχει ενημερωθεί για τα όσα έχουν λεχθεί κατά την επίσκεψη Δένδια στην Κύπρο, εκτιμά πως παρατηρείται κλιμάκωση της έντασης και αυτό προκαλεί ανησυχία. Στο ΔΗΚΟ, το στέλεχος του κόμματος Χρίστος Σενέκης δίνει με μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη δική του αίσθηση γύρω από τους ενεργειακούς σχεδιασμούς και την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας για τον EastMed. Συγκεκριμένα αναφέρει πως «με τις τελευταίες εξελίξεις, όσον αφορά τον αγωγό EastMed, γίνεται απολύτως ξεκάθαρο ότι οι αναφορές για διοχέτευση φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας, πέραν της εσαεί ομηρείας, αποτελούν ευθεία υπονόμευση του δρομολογούμενου ενεργειακού σχεδιασμού με Ισραήλ, Αίγυπτο, Ελλάδα και Ιταλία».

Στήριξη στον Πρόεδρο

Στήριξη στις προσπάθειες που καταβάλλει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για τον αγωγό EastMed εκφράζει το Κίνημα Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, με τον Γιώργο Περδίκη να επισημαίνει πως «πρόκειται για ένα μεγαλεπήβολο έργο που ενδυναμώνει τον γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό ρόλο της Κύπρου και δίνει την απάντηση στις επεκτατικές ενέργειες της Τουρκίας, για αυτό και στηρίζουμε αυτή την προσπάθεια που καταβάλλει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας». Το Κίνημα Αλληλεγγύη με τη σειρά του χαιρετίζει την απόφαση για τη μελέτη και κατασκευή του αγωγού EastMed. Καλεί μάλιστα τις ηγεσίες ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ να μην προκαλούν προβλήματα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τους χειρισμούς του στο ζήτημα αυτό.