Εντάλματα για Τούρκους και μπλόκο για Ρώσους

Στα χέρια της αρμόδιας επιτροπής της ΕΕ βρίσκεται εδώ και μία περίπου εβδομάδα η ολοκληρωμένη λίστα με τα ονόματα όσων επιθυμεί η Κυπριακή Δημοκρατία να βρεθούν στη λίστα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Όπως πληροφορείται ο «Π», πρόκειται για μία λίστα η οποία περιλαμβάνει επτά πρόσωπα τα οποία έχουν να κάνουν αποκλειστικά με την τουρκική εταιρεία ΤΡΑΟ. Η συζήτηση γύρω από τα ονόματα αυτά στο αρμόδιο working group της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων αναμένεται να γίνει εντός Ιανουαρίου 2020 (σίγουρα μετά τις διακοπές Χριστουγέννων-Πρωτοχρονιάς).

Υπενθυμίζουμε πως το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών των κρατών μελών της ΕΕ ενέκρινε στις 11 Νοεμβρίου 2019 το πλαίσιο στο οποίο θα βασίζονταν τα μέτρα που θα εφαρμοστούν κατά της Τουρκίας για τις παράνομες γεωτρητικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ. Το πλαίσιο ήρθε ουσιαστικά για να επικυρώσει την απόφαση για λήψη περιοριστικών μέτρων κατά ατόμων ή φορέων/εταιρειών οι οποίοι φέρουν ευθύνη ή/και αποφασίζουν/εμπλέκονται σε μη αδειοδοτημένες γεωτρητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο. Πάντως, την ίδια ώρα που η Κύπρος καταθέτει λίστα με ονόματα για τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας, καταθέτει επίσης επιφύλαξη μελέτης για ονόματα που περιλαμβάνονται σε λίστα κυρώσεων κατά της Ρωσίας για το θέμα της Κριμαίας (βλ. στήλη κατωτέρω).

Τα ονόματα

Σύμφωνα με πηγές του «Π», στη λίστα βρίσκονται τα ονόματα των ανθρώπων που διοικούν και διευθύνουν την τουρκική TRAO. Στη βάση αυτής της πληροφόρησης, στη λίστα αναμένεται πως θα βρίσκονται, μεταξύ άλλων, ο CEO και πρόεδρος του δ.σ. (από τις 29 Μαρτίου 2018) Melih Han Bilgin, το μέλος του δ.σ. Alparslan Bayraktar, το μέλος του δ.σ. και αντιπρόεδρος της εταιρείας Edip Muyesseroglu και ο δεύτερος αντιπρόεδρος και μέλος του δ.σ. Μehmet Ferruh Akalin. Σημαντικό στοιχείο στο παρόν στάδιο αποτελεί το γεγονός πως δεν περιλαμβάνονται στη λίστα πολιτικά πρόσωπα, όπως ούτε και πρόσωπα από άλλες εταιρείες ή δημόσιους φορείς της Τουρκίας, καθώς ο στόχος είναι να μεταφερθεί ξεκάθαρα το μήνυμα πως το πρόβλημα εστιάζεται στην εταιρεία η οποία ηγείται των παράνομων γεωτρήσεων και ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ. Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε όπως μείνουν εκτός της λίστας πολιτικοί αξιωματούχοι, όπως ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Φατίχ Ντονμέζ, ο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου και άλλοι ενδεχομένως εμπλεκόμενοι στη λήψη αποφάσεων σε σχέση με τις προκλητικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο. Πέραν της ΤΡΑΟ, υπενθυμίζουμε πως τα μέτρα που έχουν αποφασιστεί αποτρέπουν οποιαδήποτε εταιρεία ευρωπαϊκών συμφερόντων από το να συνεργαστεί στο μέλλον με την Άγκυρα σε σχέση με τη διενέργεια γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ ή ακόμα και στην παροχή υπηρεσιών για τον σκοπό αυτό.

Οι κυρώσεις

Τα 7 άτομα που περιλαμβάνονται στη λίστα, αν και εφόσον εγκριθεί από τα αρμόδια όργανα εντός ΕΕ, είτε τον Ιανουάριο ή και αργότερα μέσα στο 2020, τότε θα υποστούν κυρώσεις όπως: απαγόρευση εισόδου στις χώρες της ΕΕ και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων. Επιπρόσθετα, θα απαγορευτεί σε Ευρωπαίους πολίτες και φορείς/εταιρείες να παραχωρούν κονδύλια και χρηματικές συναλλαγές σε άτομα και φορείς που θα περιλαμβάνονται στη λίστα. Στην απόφαση κατονομάζεται πως τέτοιου τύπου παράνομες γεωτρήσεις περιλαμβάνουν και όσες τουρκικές γεωτρήσεις γίνονται στην αιγιαλίτιδα ζώνη, στην ΑΟΖ ή την υφαλοκρηπίδα της Κύπρου, έστω κι αν τμήμα της ΑΟΖ δεν έχει ακόμα οριοθετηθεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και οι ενέργειες θέτουν μία τέτοια προσπάθεια για οριοθέτηση σε κίνδυνο.

Η λίστα με τα συγκεκριμένα πρόσωπα έχει ετοιμαστεί με ιδιαίτερη προσοχή και η συμμετοχή των ατόμων στις παράνομες γεωτρήσεις έχει τεκμηριωθεί με αποδεικτικά στοιχεία. Πάντως, το Υπουργείο Εξωτερικών μέχρι στιγμής δεν επιβεβαιώνει τη συμπερίληψη των συγκεκριμένων ατόμων στη λίστα, καθώς επιδίωξη είναι να μην επηρεαστούν με οποιονδήποτε τρόπο οι συζητήσεις που θα γίνουν στα αρμόδια όργανα της ΕΕ. Μένει να δούμε αν η συζήτηση θα καταλήξει στην έγκριση και άμεση εφαρμογή των μέτρων, ενώ ακόμα πιο σημαντικό είναι να διαφανεί αν θα επιφέρουν οποιαδήποτε αντίδραση ή επίπτωση εις βάρος της Τουρκίας, με αποτέλεσμα να τερματιστούν οι ενέργειες στην περιοχή, γεγονός που φαντάζει ιδιαίτερα απομακρυσμένο. Όλα αυτά σε μία περίοδο ιδιαίτερα τεταμένη στην Ανατολική Μεσόγειο, με τις τουρκικές προκλητικές ενέργειες να εξαπλώνονται, πέραν της κυπριακής ΑΟΖ, και στην περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης.

Η Κύπρος «μπλόκαρε» λίστα με Ρώσους

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία κατέθεσε λίστα με επτά ονόματα αξιωματούχων της ΤΡΑΟ για τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας και επιδιώκει την άμεση υιοθέτησή της από τους εταίρους, την ίδια στιγμή εκφράζει την επιφύλαξη μελέτης για λίστα ονομάτων που έχουν κατατεθεί από άλλες χώρες (μεταξύ των οποίων η Πολωνία) σε σχέση με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την Κριμαία. Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico Playbook, προέκυψε στο πλαίσιο working group του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων. Τίτλος της σχετικής είδησης στο Politico «Η Κύπρος κάνει τη Ρωσία χαρούμενη».

Το ιστορικό

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Politico, τα ονόματα στη σχετική λίστα είχαν τεθεί σε προηγούμενο στάδιο της διαδικασίας, χωρίς να καταθέσει τότε κανένας ένσταση, ενώ σε αυτό το στάδιο η Κύπρος εξέφρασε την επιφύλαξή της για μελέτη των ονομάτων. Πηγές αναφέρουν στον «Π» πως αυτό έγινε λόγω του ότι στο προηγούμενο στάδιο της διαδικασίας δεν είχε παραστεί το αρμόδιο άτομο από πλευράς Κύπρου καθώς βρισκόταν σε άδεια. Σε κάθε περίπτωση όμως αποδίδουν το ζήτημα σε διαδικαστικής φύσεως εξέλιξη, η οποία, όπως λένε, δεν ενέχει σκοπιμότητα. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, το αμέσως επόμενο διάστημα τα ονόματα που περιλαμβάνονται στη λίστα θα αποσταλούν στην ΚΥΠ για να διακριβωθεί το τι κάνουν και γιατί θα πρέπει να περιληφθούν στη λίστα για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Στο δημοσίευμα του Politico αναφέρεται πως πρόκειται για απλή τυπική ανανέωση της υφιστάμενης λίστας με τα ονόματα για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ωστόσο, όπως προκύπτει μέσα από πηγές του «Π», πρόκειται για νέα ονόματα που μόλις τώρα έχουν προκύψει, καθώς η ανανέωση της υφιστάμενης λίστας δεν αναμένεται πριν από τον ερχόμενο Μάρτιο.

Αποδίδουν σκοπιμότητα

Σύμφωνα πάντα με τα όσα αναφέρει το δημοσίευμα του Politico, το οποίο επικαλείται δύο ευρωπαϊκές πηγές, οι αντιπροσωπείες των χωρών που συμμετείχαν στο working group ξαφνιάστηκαν από την επιφύλαξη που εξέφρασε η Κυπριακή Δημοκρατία καθώς, όπως αναφέρουν, «η Κύπρος είχε τύχει απόλυτης στήριξης και αλληλεγγύης από τους Ευρωπαίους εταίρους το προηγούμενο διάστημα». Πηγές τις οποίες επικαλείται το Politico εκφράζουν την υποψία πως η στάση αυτή είναι αποτέλεσμα «του ότι η ΕΕ δεν κινείται τόσο γρήγορα όσο θα ήθελε η Κύπρος σε σχέση με τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας». Το δημοσίευμα κλείνει με την ευχή η συναίνεση να επανέλθει γρήγορα ανάμεσα στους εταίρους. Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι μόνο η Κύπρος εξέφρασε επιφύλαξη έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως επίσης ενδιαφέρον προκύπτει και από τον τρόπο που διέρρευσε το θέμα στο Politico.