Πιάσαμε το 13% για τις ΑΠΕ

Τα καλά νέα που είχε ανακοινώσει προκαταρκτικά ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης στη διάρκεια της πρόσφατης παρουσίασης των πεπραγμένων της ΑΗΚ, για κάλυψη από την Κύπρο του στόχου που έθεσε η ΕΕ για τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στην κατανάλωση ενέργειας, επιβεβαιώθηκαν με επίσημα στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat στην ιστοσελίδα της. Σύμφωνα με αυτά, η Κύπρος πέτυχε μέσα στο 2018 τον στόχο για κάλυψη του 13% της κατανάλωσης ενέργειας από ΑΠΕ. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τη Eurostat, μέσα στο 2018 η Κύπρος παρήγαγε από ΑΠΕ το 13,88% της ενέργειας που καταναλώθηκε στους τομείς του ηλεκτρισμού, των μεταφορών και της θέρμανσης-ψύξης.

Τα κλιματιστικά

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, καταγράφηκε μια μεγάλη αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό δυναμικό μεταξύ 2017 και 2018. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας ήταν 10,49% το 2017 (9,86% το 2016) και εκτοξεύτηκε στο 13,88% το 2018. Η αύξηση αυτή οφείλεται σε πολύ μεγάλο ποσοστό στον υπολογισμό, για πρώτη φορά το 2018, της συμβολής των ΑΠΕ στη λειτουργία των κλιματιστικών (heat pumps), βάσει μιας μεθοδολογίας που χρησιμοποιήθηκε από το Υπουργείο Ενέργειας, σε συνεργασία με άλλους φορείς, και με τη σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων υπηρεσιών της ΕΕ. Ενώ λοιπόν τα προηγούμενα χρόνια, μέχρι και το 2017, καταγραφόταν μηδενικό ποσοστό σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση ΑΠΕ στη λειτουργία των κλιματιστικών, το 2018 καταγράφεται ποσοστό 45,2%, κάτι που ανέβασε τη διείσδυση των ΑΠΕ στην κατηγορία θέρμανση-ψύξη από το 26,13% στο 36,76%. Όπως ανέφερε στον «Πολίτη» αρμόδιος λειτουργός στο Υπουργείο Ενέργειας, η μεθοδολογία που αξιοποιήθηκε επέτρεψε τον υπολογισμό της θερμότητας που αξιοποιούν από το εξωτερικό περιβάλλον τα κλιματιστικά για την παραγωγή θέρμανσης ή ψύξης στους εσωτερικούς χώρους. Αυτή η μεθοδολογία εγκρίθηκε από την ΕΕ και χρησιμοποιείται ήδη και από άλλα κράτη μέλη. Μέτρησε επίσης και η χρήση καυσόξυλων στα τζάκια.

Ηλεκτρισμός

Η κάλυψη του στόχου για 13% συμμετοχή των ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας δεν συνοδεύτηκε από ουσιαστική αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στις κατηγορίες του ηλεκτρισμού και των μεταφορών, όπου εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική απόκλιση από τους επιμέρους στόχους που τέθηκαν. Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, ο επιμέρους στόχος που τέθηκε για τη συμμετοχή των ΑΠΕ είναι 16%, ενώ με βάση τα τελευταία στοιχεία το ποσοστό αυτό ήταν 9,36% το 2018, έναντι 8,91% το 2017 και 8,59% το 2016. Από κυβερνητικής πλευράς εκτιμάται ότι οι δεκάδες άδειες που παραχωρήθηκαν και παραχωρούνται αυτό το διάστημα για λειτουργία μέχρι το 2021 πολλών νέων φωτοβολταϊκών ή και αιολικών πάρκων, συνολικής ισχύος κοντά στα 360 μεγαβάτ, καθώς και τα περίπου 60 μεγαβάτ από τα φωτοβολταϊκά στέγης θα ανεβάσουν κατά πολύ το ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ και στον ηλεκτρισμό (πιθανόν κοντά στο 20%, όπως έγραψε χθες στο twitter ο υπουργός Γιώργος Λακκοτρύπης).

Χάλια οι μεταφορές

Η κατάσταση δεν είναι καθόλου καλή σε ό,τι αφορά την κάλυψη του στόχου (10%) της διείσδυσης των ΑΠΕ στις μεταφορές. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, αντί 10% η συμμετοχή των ΑΠΕ στις μεταφορές στην Κύπρο ήταν μόλις 2,69% το 2018, έναντι 2,59% το 2017 και 2,69% το 2016. Αυτό σημαίνει ότι είναι αδύνατο για την Κύπρο να καλύψει μέχρι το 2020 τον στόχο του 10%, ακόμα και αν αυξήσει κατά πολύ το ποσοστό (εισαγόμενων) βιοκαυσίμων στο πετρέλαιο κίνησης. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς στο Υπουργείο Ενέργειας, στην καλύτερη περίπτωση η χρήση βιοκαυσίμων θα μπορούσε να αυξήσει τη συμμετοχή των ΑΠΕ στις μεταφορές μέχρι το 8%, αλλά με σημαντική αύξηση της λιανικής τιμής πώλησης του πετρελαίου. Αποφάσεις γι’ αυτήν την πτυχή του θέματος πρέπει να αναμένονται το επόμενο διάστημα. Θα γίνουν επίσης προσπάθειες για στατιστική μεταβίβαση από άλλες χώρες, που υπερκάλυψαν τον στόχο, αν και οι πιθανότητες επιτυχίας είναι πολύ μικρές.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι προβλήματα στην κάλυψη του στόχου της ΕΕ για τις μεταφορές μέχρι το 2020 αντιμετωπίζουν οι πλείστες χώρες μέλη της ΕΕ αφού, σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας, μόνο δύο έχουν πετύχει μέχρι στιγμής τον στόχο. Βάσει των στοιχείων της Eurostat, το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής των ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας για τις μεταφορές το έχει η Σουηδία (29,70%) και ακολουθεί η Νορβηγία με 19,95% (έχει ειδικό καθεστώς με την ΕΕ). Ακολουθούν με μεγάλη διαφορά η Αυστρία (9,79%) και η Ολλανδία (9,59%). Η Κύπρος, με το 2,69%, έχει το δεύτερο μικρότερο ποσοστό ΑΠΕ στις μεταφορές, με χειρότερη επίδοση εκείνη της Εσθονίας, με 1,22%. Σχετικά κοντά και η Κροατία με 3,89%. Στον πίνακα δεν υπάρχουν στοιχεία για την Ελλάδα και την Ισπανία.