Εργαζόμενοι από τρίτες χώρες διαμαρτύρονται για εισφορές στο ΤΚΑ

Απαντήσεις από το αρμόδιο υπουργείο, για τις εισφορές που καταβάλλουν στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων οι εργαζόμενοι στη χώρα μας από τρίτες χώρες, χωρίς ωστόσο να επωφελούνται, αναζητεί η Βουλή και ειδικότερα ο Γ. Περδίκης, μετά και από εκδήλωση διαμαρτυρίας των επηρεαζομένων προ μηνών με αίτημα τη διευθέτηση του θέματος. Ειδικότερα, οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονται ότι δεν μπορούν να μεταφέρουν τις εισφορές που έχουν καταβάλει στις δικές τους χώρες λόγω της απουσίας διμερών συμφωνιών μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και τρίτων χωρών που να ρυθμίζουν το εν λόγω θέμα.

Απαντώντας πρόσφατα στη Βουλή η υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου διευκρινίζει επί της ουσίας πως η Κυπριακή Δημοκρατία έχει συνάψει διμερείς συμφωνίες κοινωνικής ασφάλισης με την Αίγυπτο, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Σερβία και τη Συρία (δεν τέθηκε σε εφαρμογή λόγω του πολέμου), ενώ βρίσκεται στο τελικό στάδιο της διαδικασίας για συνομολόγηση διμερούς συμφωνίας με τη
Νέα Ζηλανδία. Επίσης, προσθέτει, η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται στη διαδικασία διαπραγματεύσεων με την Ινδία και τη Ρωσία, ενώ εξετάζεται και η περίπτωση των Φιλιππινών. Στο σημείο αυτό ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί πως ειδικά η περίπτωση των Φιλιππινών εξετάζεται εδώ και αρκετό καιρό χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα.

Περιπλοκότητα

Σε περίπτωση κατά την οποία υπήκοος τρίτης χώρας δεν πληροί τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις, τότε, βάσει του Κανονισμού 883/2004, λαμβάνονται υπόψη τυχόν περίοδοι ασφάλισης που πραγματοποίησε σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, του ΕΟΧ και την Ελβετία και του καταβάλλεται ολόκληρη η παροχή ωσάν να πραγματοποιούσε όλες τις περιόδους ασφάλισης στην Κύπρο. Οι εν λόγω παροχές δεν εξάγονται ωστόσο σε τρίτες χώρες (εκτός και εάν υπάρχει διακρατική συμφωνία που να το προνοεί αυτό).
Στο μεταξύ σύμφωνα με τον περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο, ασφαλισμένος ο οποίος έχει τουλάχιστον 6 χρόνια ασφάλιση και δεν ικανοποιεί τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για θεμελίωση δικαιώματος σε θεσμοθετημένη σύνταξη, δικαιούται στο 68ο έτος της ηλικίας του εφάπαξ ποσό, το οποίο ισοδυναμεί περίπου με 10 χρόνια σύνταξη. Υπογραμμίζεται ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα με Κύπριους, οι οποίοι δεν εξασφαλίζουν δικαίωμα σε σύνταξη από την Κύπρο και έχουν ασφάλιση και κατοικία σε τρίτο κράτος με το οποίο η Κύπρος δεν έχει συνομολογήσει διμερή συμφωνία κοινωνικής ασφάλισης, όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ, η Νότιος Αφρική κ.λπ. Ωστόσο μόνο σε περίπτωση που έχει συνομολογηθεί διακρατική συμφωνία με τρίτη χώρα, εφαρμόζονται οι αρχές του συνυπολογισμού των περιόδων ασφάλισης για τις συντάξεις, με σκοπό τη θεμελίωση δικαιώματος σε σύνταξη.

Περί υποχρεώσεων

Στην απάντησή της η υπουργός σημειώνει πως το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων καλύπτει υποχρεωτικά κάθε πρόσωπο που εργάζεται στην Κύπρο, χωρίς να κάνει διακρίσεις μεταξύ Κυπρίων, Ευρωπαίων και υπηκόων τρίτων χωρών. «Όλα τα πρόσωπα που καλύπτονται από το σχέδιο έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις και δικαιούνται τις ίδιες παροχές, νοουμένου ότι πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζει ο νόμος για την καταβολή παροχών. Επιπλέον, όλες οι συντάξεις εξάγονται σε οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο κατοικεί ο δικαιούχος» εξηγεί. Την ίδια ώρα, όπως προσθέτει η κ. Αιμιλιανίδου, ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης των κρατών μελών της ΕΕ, του ΕΟΧ και της Ελβετίας εφαρμόζεται και στους υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι έχουν ασφαλιστεί σε δυο ή περισσότερα κράτη μέλη. Σε αυτή την περίπτωση, εάν υπήκοος τρίτης χώρας δεν πληροί τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις της νομοθεσίας για καταβολή σύνταξης (θεσμοθετημένης, ανικανότητας, χηρείας), συνυπολογίζονται οι περίοδοι ασφάλισης στα αλλά κράτη μέλη, ώστε να συμπληρωθούν οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις που απαιτούνται από τη νομοθεσία για καταβολή σύνταξης.
«Επομένως, εάν υπήκοος τρίτης χώρας εργαστεί μέχρι τα 65 του έτη και σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, του ΕΟΧ και της Ελβετίας, θα ληφθούν υπόψη οι περίοδοι ασφάλισης που πραγματοποιήθηκαν στα κράτη μέλη αυτά για θεμελίωση δικαιώματος σε σύνταξη από την Κύπρο και, εάν πληρούνται οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις, θα δικαιούται επιμερισμένη σύνταξη (σύνταξη ανάλογα με τον χρόνο ασφάλισής τους στην Κύπρο) από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων» αναφέρει. Όπως περαιτέρω προκύπτει όλοι οι υπήκοοι τρίτων χωρών δικαιούνται τις βραχυπρόθεσμες παροχές που παρέχονται από το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (π.χ. επίδομα ασθενείας), ενώ σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος καταβάλλεται εφ’ όρου ζωής σύνταξη αναπηρίας, η οποία εξάγεται σε όλες τις χώρες του κόσμου.