Ετοιμάζουν το πρώτο θεματικό πάρκο μέλισσας

Αφού αφιέρωσε 50 περίπου χρόνια της ζωής του στην τέχνη - μα και επιστήμη - της μελισσοκομίας, αφού χόρτασε από τρύγους μελιού, βασιλοτροφία και άλλους, πολύπλοκους και μη, μελισσοκομικούς χειρισμούς, αποφάσισαν με τον γιο του να δημιουργήσουν το πρώτο θεματικό πάρκο μέλισσας στην Κύπρο. Μια επένδυση στη διάδοση της γνώσης για την κοινωνία της κυψέλης και την παράδοσή της στην Κύπρο, αλλά και στην υγιή ψυχαγωγία του κοινού μέσα στη φύση. Άλλωστε, φιλοσοφία του έργου, που προγραμματίζεται να λειτουργήσει τον προσεχή Απρίλη, είναι η αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης. Ο λόγος για τους Αντώνη Ηλία από την κατεχόμενη Άχνα, τώρα κάτοικο Ξυλοτύμπου, και τον γιο του Χρίστο, τους οποίους συναντήσαμε ένα πρωί να κτίζουν επίμονα και υπομονετικά, όπως και το χαρισματικό τους έντομο, το δικό τους «εξάγωνο».

Το φράγμα της Άχνας αποτελεί κάθε χρόνο πόλο έλξης για εκατοντάδες υδρόβια πουλιά.







Ανάδειξη υδροβιότοπου

Το φιλόδοξο εγχείρημα δεν λαμβάνει χώρα σε τυχαία τοποθεσία. Η γη γειτνιάζει με το απίστευτης ομορφιάς φράγμα της Άχνας, που κάθε χρόνο αποτελεί πόλο έλξης για εκατοντάδες υδρόβια πουλιά. Λόγω της πλούσιας της πτηνοπανίδας, από το 2008 η περιοχή έχει χαρακτηρισθεί ως ζώνη ειδικής προστασίας, στο πλαίσιο του προγράμματος «Φύση 2000». Αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές στο νησί για την αναπαραγωγή της πελλοκατερίνας και του καλαμοκαννά. Εξάλλου, πτηνοπαρατηρητές καταγράφουν κάθε φθινόπωρο και άνοιξη - που είναι σε εξέλιξη η αποδημία των πουλιών - εκατοντάδες αποδημητικά πουλιά χρησιμοποιούν το φράγμα ως ενδιάμεσο μεταναστευτικό σταθμό για να ξεκουραστούν και να τραφούν. «Πολλά από αυτά τα πουλιά διαχειμάζουν εκεί, ενώ άλλα μένουν για να φωλιάσουν», έχει γράψει σε άρθρο του στον «Π» ο γνωστός φυσιοδίφης Γιώργος Κωνσταντίνου. Επίσης αναφέρει: «Έχουν καταγραφεί εκεί πολλά σπανιότατα είδη πουλιών. Το φθινόπωρο ψαραετοί χρησιμοποιούν τον υδροβιότοπο ως στάση κατά τη διάρκεια του αποδημητικού ταξιδιού τους από τη Βόρεια Ευρώπη, όπου αναπαράγονται, προς την Αφρική, όπου διαχειμάζουν. Οι ψαραετοί είναι μεγαλόπρεπα και εντυπωσιακά πουλιά και τρέφονται με ψάρια τα οποία πιάνουν με εντυπωσιακές κάθετες βουτιές, και σε πολλές χώρες προσελκύουν εκατοντάδες και χιλιάδες παρατηρητές πουλιών για να δουν και να φωτογραφίσουν αυτά τα υπέροχα πουλιά ενώ ψαρεύουν. Όλα αυτά τοποθετούν το φράγμα της Άχνας στην κορυφή της λίστας με τις πιο σημαντικές περιοχές πτηνοπαρατήρησης».





Καφετέρια σε εξάγωνο σχήμα.



Πτηνοπαρατήρηση

Όπως εξηγεί στον «Π» ο Χρίστος Ηλία, στο θεματικό πάρκο προγραμματίζεται να στηθεί παρατηρητήριο πτηνών για να εξυπηρετεί τους πτηνοπαρατηρητές, αλλά και τους άλλους επισκέπτες. «Σκοπός μας, τονίζει, είναι μέσα από την περιήγηση στο πάρκο της μέλισσας ο επισκέπτης να κατανοήσει καλύτερα και την αξία του υδροβιότοπου, ο οποίος για χρόνια διαφεύγει της προσοχής των ντόπιων και ξένων επισκεπτών στην περιοχή, αλλά ακόμη και των εδώ κατοίκων. Βέβαια, η απόλαυση του φράγματος και της βιοποικιλότητάς του θα γίνεται πάντοτε με τον απαραίτητο σεβασμό, χωρίς να διαταράσσεται η ησυχία των πουλιών».



Χλωρίδα

Περιμετρικά της λίμνης συναντά κανείς αρκετή βλάστηση, όπως καλαμιώνες, ακακίες, ευκαλύπτους και διάφορα θαμνοειδή φυτά. Μάλιστα, πολλά δέντρα και θαμνοειδή, μελισσοκομικής και όχι μόνο αξίας, έχουν φυτευτεί από τους Αντώνη και Χρίστο Ηλία. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι δύο σπάνια φυτά που εμπεριέχονται στο κόκκινο βιβλίο της χλωρίδας της Κύπρου (Red Date Book Category) υπάρχουν στο φράγμα. Συγκεριμένα, το Phyla Nodiflora και το υδρόβιο φυτό Najas Marina Subsp. Armata.



Το «Μουσείο μέλισσας» κτίζεται με κόκκινη πέτρα της περιοχής. Μεταξύ άλλων, θα φιλοξενεί κυψέλη μέσα σε γυάλινο κουβούκλιο ώστε ο επισκέπτης, χωρίς κίνδυνο, να θαυμάσει την κοινωνία των μελισσών.



Φυτεύουν ανελλιπώς

Η πλούσια βλάστηση συνεχίζεται και εντός του θεματικού πάρκου, αφού για δεκαετίες οι δυο τους πολλαπλασιάζουν και φυτεύουν ανελλιπώς εκατοντάδες δέντρα και θάμνους, με κύριο σκοπό την εξασφάλιση γύρης και νέκταρος για το μελισσοκομείο τους καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Μεγάλη εντύπωση προκαλεί το μικρό ευκαλυπτόδασος, στη σκιά του οποίου θα συναντά ο επισκέπτης ένα «Μουσείο της μέλισσας», καθώς και οι πυκνές συστάδες θαμνοειδών, όπως αρωματικών φυτών και βοτάνων, ένθεν κι ένθεν των μονοπατιών περιήγησης. Πολλά από τα δέντρα είναι αποτέλεσμα του πάθους του Αντώνη Ηλία με την παραγωγή σπόρων φυτών. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι στους μελισσοκομικούς κύκλους της Κύπρου είναι γνωστή η για χρόνια αφιλοκερδής του προσφορά στους μελισσοκόμους δενδρυλλίων ευκαλύπτων με σκοπό την αύξηση της μελισσοκομικής χλωρίδας.



Ο Χρίστος και ο Αντώνης Ηλία στο «Πάρκο της Μέλισσας». Πίσω τους απλώνεται η λίμνη που στοχεύουν να αναδείξουν.





Πυκνές συστάδες θαμνοειδών, όπως αρωματικών φυτών και βοτάνων, ένθεν κι ένθεν των μονοπατιών περιήγησης.



Μουσείο με τζιβέρτια

Όσον αφορά το μουσείο του πάρκου, ο Αντώνης Ηλία τονίζει ότι κτίζεται με κόκκινη πέτρα της περιοχής, η οποία συναντάται στα παραδοσιακά σπίτια της επαρχίας Αμμοχώστου. «Μάλιστα, όπως συνήθιζαν οι παλιοί μελισσοκόμοι, θα υπάρχουν σε αυτό εντοιχισμένα τζιβέρτια (παραδοσιακές πήλινες κυψέλες), όπου θα φιλοξενούνται μελίσσια», προσθέτει. «Θα υπάρχει βέβαια και σύγχρονη κινητή κυψέλη (σχήμα κουτιού) μέσα σε γυάλινο κουβούκλιο, ώστε να μπορεί ο επισκέπτης, χωρίς κίνδυνο, να θαυμάσει την κοινωνία των μελισσών καθώς εργάζεται ασταμάτητα. Μελισσοκομικά εργαλεία, φωτογραφικό υλικό και άλλα αντικείμενα που συνδέονται με τη μελισσοκομία, θα περιλαμβάνονται επίσης στα εκθέματα». Εκτός από το μουσείο, στο πάρκο θα υπάρχει κτήριο για διάθεση μελισσοκομικών προϊόντων και καφετέρια σχήμα εξαγώνου, στην οποία θα μπορούν οι επισκέπτες να χαλαρώνουν, απολαμβάνοντας συγχρόνως τα νερά της λίμνης και το πράσινο.





Τζιβέρτια

Από τις μελισσοκομικές τους εμπειρίες

Για τη μελισσοκομία, ο Αντώνης Ηλία δηλώνει ότι ικανοποιείται αφάνταστα μόνο με το άνοιγμα της κυψέλης, και αυτή την αίσθηση θέλει να τη μοιραστεί με τον κόσμο. «Μου αρκεί – λέει - να δω ότι έχουν οι μέλισσες κτίσει μέσα κηρήθρες άσπρες, κι ας μην υπάρχει μέλι, γιατί βλέπω ότι είναι ένα μελίσσι το οποίο προοδεύει. Απλώς απολαμβάνω εκείνη την κοινωνία, εκείνους τους κόπους μας – ειδικά αν βλέπω ότι οι βασίλισσες που δημιουργούμε αποδίδουν. Η αξία αυτή είναι: απλώς να δουλέψεις, να προσφέρεις, να δεις ότι είσαι μέρος εκείνης της διαδικασίας ανάπτυξης του μελισσιού και ότι πάει καλά. Τότε είσαι ευτυχής μέσα στη φύση».



«Ο κόσμος πιστεύει ότι οι μέλισσες είναι μία κυψέλη και ένα κουτί. Δεν είναι όμως έτσι», συμπληρώνει ο Χρίστος Ηλία. «Είναι από τις πιο συγκροτημένες κοινωνίες που υπάρχουν στον πλανήτη. Είναι εκπληκτικό να τις βλέπεις καθώς συνεργάζονται τέλεια. Και μόνο τότε αντιλαμβάνεσαι πραγματικά τι σημαίνει το «ένας για όλους και όλοι για έναν». Είναι εκπληκτικό επίσης το πόσο επίπονα και αυστηρά εργάζονται, τόσο, που αξίζουν τον απόλυτο σεβασμό μας. Και χωρίς συζήτηση, την προστασία μας!»