Θωράκιση ταμείων προνοίας

Σειρά αλλαγών με στόχο τη θωράκιση των ταμείων προνοίας και την ενίσχυση της διαχείρισής τους προβλέπει σχετικό εναρμονιστικό νομοσχέδιο το οποίο εδώ και καιρό βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση που λήγει σήμερα. Στο πλαίσιο των αλλαγών που προωθούνται προβλέπεται μάλιστα και πως σε αντίθεση με σήμερα κανένα ταμείο προνοίας ή ταμείο συνταξιοδοτικών παροχών δεν θα μπορεί να διαλύεται, εκτός κι εάν η χρηματοδοτούσα επιχείρηση τερματίσει οριστικά τη λειτουργία τους. Η συγκεκριμένη πρόνοια στοχεύει στην ενίσχυση του θεσμού των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων, τα οποία ειδικότερα μετά το κούρεμα καταθέσεων έχασαν την «αίγλη» τους, με δεκάδες ταμεία προνοίας να διαλύονται. Οι αλλαγές που προωθούνται δεν έχουν μόνο στόχο την ενίσχυση των ταμείων προνοίας και των συνταξιοδοτικών ταμείων, που αποτελούν ως γνωστόν τον δεύτερο πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος, αλλά και την αποφυγή προστίμου από την ΕΕ, αφού το νομοσχέδιο στοχεύει στην υιοθέτηση σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας για ενίσχυση της εποπτείας και της διακυβέρνησης των ταμείων.

Κίνδυνος προστίμου

Για μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στις 10 Οκτωβρίου αιτιολογημένη γνώμη στην Κύπρο και σε άλλες επτά χώρες, δίδοντάς τους προθεσμία δύο μηνών για υιοθέτησή της. Σημειώνεται ότι η αιτιολογημένη γνώμη της Επιτροπής είναι το τελευταίο στάδιο πριν από την καταχώριση προσφυγής από την ίδια στο Δικαστήριο της ΕΕ. Συγκεκριμένα η Κομισιόν απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη στη χώρα μας καθώς και στην Ελλάδα, την Ισπανία, το Λουξεμβούργο, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία και τη Σουηδία, επειδή δεν συμμορφώθηκαν με την υποχρέωσή τους να μεταφέρουν τους κανόνες της Ένωσης σχετικά με τα ιδρύματα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών - Οδηγία της ΕΕ 2016/2341. Η οδηγία προβλέπει ολοκληρωμένο κανονιστικό πλαίσιο για τις δραστηριότητες και την εποπτεία των ιδρυμάτων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών. Σύμφωνα με την ΕΕ, τα κράτη μέλη όφειλαν να μεταφέρουν τους εν λόγω ενωσιακούς κανόνες στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 13 Ιανουαρίου 2019. «Εάν τα μέτρα για τη μεταφορά της οδηγίας δεν κοινοποιηθούν εντός δύο μηνών από την αιτιολογημένη γνώμη, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει τα εν λόγω κράτη μέλη στο Δικαστήριο της ΕΕ», αναφέρει η Κομισιόν. Για υιοθέτηση της πιο πάνω οδηγίας ετοιμάστηκε, όπως αναφέρθηκε, σχετικό εναρμονιστικό νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί της Ίδρυσης, των Δραστηριοτήτων και της Εποπτείας των Ιδρυμάτων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών Νόμος του 2019» και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση που λήγει σήμερα. Σήμερα επίσης θα συνεδριάσει και το Συμβούλιο Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών, στο οποίο εκπροσωπούνται και κοινωνικοί εταίροι.

Ενισχυμένη διακυβέρνηση

Το νομοσχέδιο που ετοιμάστηκε, το οποίο θα πάει για νομοτεχνικό έλεγχο και εφόσον εγκριθεί από το Υπουργικό αναμένεται να κατατεθεί σύντομα προς ψήφιση στη Βουλή προκειμένου να αποφευχθούν περιπέτειες με την ΕΕ, έχει ως κύριους στόχους τη διασφάλιση της χρηστής διακυβέρνησης των ιδρυμάτων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών (ΙΕΣΠ), την παροχή σαφών και σχετικών πληροφοριών σε υποψήφια μέλη, μέλη και δικαιούχους τους, την άρση εμποδίων για τα διασυνοριακά ΙΕΣΠ και την εξασφάλιση των αναγκαίων εργαλείων στους επόπτες για την αποτελεσματική εποπτεία των ΙΕΣΠ. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο δίνει, πάντως, με σχετικές μεταβατικές διατάξεις πίστωση χρόνου στα μικρά κυρίως ταμεία για συμμόρφωσή τους με τις νέες απαιτήσεις, καθώς και την κατάρτιση των αρχών της επενδυτικής τους πολιτικής και του πλαισίου αξιολόγησης κινδύνων.

Υποχρεωτικό εάν υπάρχει

Από τις πρόνοιες του νομοσχεδίου ξεχωρίζει μεταξύ άλλων η υποχρέωση πλέον ένταξης των εργοδοτούμενων μια επιχείρησης σε συνταξιοδοτικό ταμείο εφόσον ο εργοδότης προσφέρει τέτοιο σχέδιο. Η συγκεκριμένη πρόνοια, που φαίνεται να προκαλεί κάποιες αντιδράσεις από πλευράς εργοδοτικών οργανώσεων, αναφέρει συγκεκριμένα πως η «η ένταξη εργαζομένου σε συνταξιοδοτικό σχέδιο που προσφέρει ο εργοδότης του είναι υποχρεωτική, όταν ο εργαζόμενος ανήκει σε επαγγελματική κατηγορία για την οποία ιδρύθηκε και λειτουργεί το συνταξιοδοτικό σχέδιο». Όπως επίσης αναφέρθηκε, το νομοσχέδιο προβλέπει πως «κανένα εγγεγραμμένο ΙΕΣΠ δεν διαλύεται, έστω και αν παύσει να δέχεται νέα μέλη και χρηματοδότηση από τη χρηματοδοτούσα επιχείρηση και τα μέλη του, εκτός αν η χρηματοδοτούσα επιχείρηση τερματίσει οριστικά τη λειτουργία της», ενώ με άρθρα του φαίνεται να διευκολύνει τις συνενώσεις ταμείων που σήμερα δεν επιτρέπονται, αφού πλέον είναι δυνατή η μεταφορά συνταξιοδοτικού σχεδίου σε άλλο σχέδιο καθώς και η μεταφορά συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων. Βάσει του νομοσχεδίου, επόπτης των ταμείων παραμένει ο έφορος Ταμείων Προνοίας (έφορος Ιδρυμάτων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών - λειτουργός του Υπουργείου Εργασίας) παρά την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να προωθήσει ενιαία εποπτεία για τα ταμεία προνοίας και τις ασφαλιστικές εταιρείες.